Παράλληλο σύμπαν είναι μια αντίληψη για τη καθημερινότητα που δεν έχει -αν έχει- παρά ελάχιστες σχέσεις με τη βιωμένη καθημερινότητα πολλών ανθρώπων.
Παραδοσιακά το παράλληλο σύμπαν συνιστούσε μια διαφυγή από την εκλαμβανόμενη καθημερινότητα και αυτό γινόταν με μια θεμελιωμένη πίστη σε κάτι εντελώς εκτός πραγματικότητας (συνήθως σε κάτι μυθικό ή επιβεβλημένο μέσα από κάποιο ανεδαφικό δόγμα) ή, για πολλούς, με τη χρήση παραισθησιογόνων, κάτι αρκετά συνηθισμένο σε σχεδόν όλες τις κουλτούρες.
Τις περισσότερες φορές εστιαζόταν στη χρήση παραισθησιογόνων. Στις μέρες μας έχουμε και (μετα)μοντέρνες εκδοχές παραισθησιογόνων, όπως είναι η εκτεταμένη χρήση των μέσων (δήθεν) κοινωνικής δικτύωσης και η γενικευμένη χρήση ψεμάτων (καταλήγοντας στα fake news) που αφηγούνται μια ιστορία η οποία δεν σχετίζεται σε κανένα επίπεδο με αυτό που όντως συμβαίνει, ωστόσο συνιστά μια κάποια ερμηνεία της πραγματικότητας με βάση αυτό που θέλει να προωθήσει ο δημιουργός της αφήγησης για τους δικούς του λόγους. Για παράδειγμα, οι ομάδες αλήθειας διαμορφώνουν ένα είδος παραισθησιογόνου για τη διαμόρφωση μιας άλλης εικόνας για την πραγματικότητα.
Συνήθως τα παράλληλα σύμπαντα ευδοκιμούν σε περιόδους μεγάλων, κοσμοϊστορικών, αλλαγών, κατά τη διάρκεια των οποίων σημαντικά τμήματα του πληθυσμού νιώθουν να τραβιέται το χαλί κάτω από τα πόδια τους, μην μπορώντας να ερμηνεύσουν το τι συμβαίνει μπροστά στα μάτια τους (εφόσον δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν -σχεδόν τίποτα- πέρα από τη μύτη τους).
Για παράδειγμα ο Σαλαζάρ -δικτάτορας της Πορτογαλίας για πολλά χρόνια- θεωρούσε ότι οι Πορτογάλοι δεν χρειαζόταν να προχωρήσουν πέρα από το Δημοτικό. Αλλά σε έναν κόσμο που αλλάζει πάνω από δύο φορές τη μέρα, κάθε μέρα, η γνώση της μεγάλης εικόνας βασίζεται σε εκτεταμένες γνώσεις πολύ πέρα από το Δημοτικό. Ετσι λοιπόν οι ανεξήγητες αβεβαιότητες σύμφωνα με τον ακόμα ζωντανό ντετερμινισμό οδηγούν στη παράνοια, στο ψέμα, στην παράκρουση και στην παραίσθηση.
Στις χώρες τής -ιδιαίτερα πλέον- προβληματικής Δύσης οι νέες ηλικίες είναι βουτηγμένες στα διάφορα Fakebook και Twitter που, ενώ διαφημίζονται ότι προωθούν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, είναι απλά χαφιεδίστικοι μηχανισμοί, όπως δείχνει ανοιχτά η επιβολή λογοκρισίας σε ιστότοπους από αυτούς.
Ενώ οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι μέσα στο σύννεφο των ψεύτικων δημο(σ)κοπήσεων και των fake news, που διαμορφώνουν μια πραγματικότητα σύμφωνα με τις επιθυμίες των ελίτ της Δύσης. Ετσι ο πληθυσμός ζει (σε μεγάλο βαθμό) μέσα σε μια φούσκα και όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει όταν σκάνε οι φούσκες, επιστρέφοντας στην πάντοτε σκληρή και αδέκαστη καθημερινότητα.
Μανώλης Χαιρετάκης - ομότιμος καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου