Η Ελλάδα κατατάσσεται από όλα τα διεθνή ινστιτούτα ως μία από τις λιγότερο δημοκρατικές χώρες της Ε.Ε. Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit π.χ. η Ελλάδα χαρακτηρίζεται ως «ελαττωματική δημοκρατία» (faulted democracy). Ως προς τις Οικονομικές Ελευθερίες δε (π.χ. από το Ινστιτούτο Frazer), η Ελλάδα κατατάσσεται χειρότερα από την Μποτσουάνα και αυταρχικές χώρες της Ε.Ε. όπως οι Ουγγαρία και Πολωνία.
Η επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση προσφέρει ευκαιρίες να ξαναγίνει η Ελλάδα πιο δημοκρατική. Είναι θέμα αναθεώρησης η εισαγωγή διαδικασιών άμεσης δημοκρατίας, με τις πρωτοβουλίες πολιτών, που όταν συγκεντρώσουν ένα ελάχιστο όριο υπογραφών -συνήθως 8%-10% των πολιτών οι οποίοι ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές στο ίδιο επίπεδο, πόλη, πολιτεία (καντόνι), εθνικό- και οδηγούν σε υποχρεωτικό αποτέλεσμα.
Είναι δηλαδή διαδικασία δημοψηφισμάτων από κάτω προς τα πάνω, που έχουν ως πρότυπο τη λειτουργία της άμεσης δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα, η οποία την «εφηύρε», στην εκκλησία του δήμου.
Όλες οι οικονομετρικές μελέτες (και είναι δεκάδες σε διάφορες χώρες, ΗΠΑ, Ελβετία, Γερμανία κ.λπ.) δείχνουν την υπεροχή της άμεσης δημοκρατίας και στον οικονομικό τομέα.
Οι επικριτές της δείχνουν έλλειψη εμπιστοσύνης στην κρίση των πολιτών, επικαλούμενοι π.χ. το Brexit. Βεβαίως και οι πολίτες μπορούν να κάνουν λάθος, όπως λάθη κάνουν πολλές φορές και οι κυβερνήσεις. Το βασικό όμως επιχείρημα υπέρ της άμεσης δημοκρατίας είναι πως η δημοκρατία είναι συνολική και όχι μερική.
Δεν μπορεί κάποιος να επιχειρηματολογεί υπέρ της ψήφου των πολιτών σε εκλογές (εμπιστεύομαι την κρίση των πολιτών να εκλέγουν πολιτικά κόμματα κ.λπ.) και ταυτόχρονα να μην τους εμπιστεύεται σε θέμα που τους αφορούν άμεσα, όπως π.χ. το αν ένας δρόμος πρέπει να γίνει πεζόδρομος που αποφάσισαν πριν από μερικά χρόνια οι πολίτες της Βιέννης.
Το 2014 η πόλη της Μελβούρνης έκανε ένα καινοτόμο πολιτικό πείραμα. Επέλεξε μια ομάδα «κανονικών» πολιτών, δηλαδή όχι ειδικών σε οικονομικά, και τους κάλεσε να διατυπώσουν προτάσεις για τον προϋπολογισμό της πόλης ύψους 2,5 δισ. ευρώ.
Η διοίκηση της πόλης τούς διέθεσε όλα τα στοιχεία που αφορούσαν τον προϋπολογισμό, έσοδα, δαπάνες κ.λπ. Μετά από τρίμηνη εργασία οι πολίτες παρουσίασαν τις προτάσεις τους σχετικά με τους τοπικούς φόρους και τις προτεραιότητες δαπανών.
Πρότειναν, προς έκπληξη πολλών, την αύξηση τοπικών φόρων (τελών) και ταυτόχρονη ιδιωτικοποίηση τομέων δραστηριότητας υπηρεσιών της πόλης, αλλά και καινοτόμες ιδέες για τον προϋπολογισμό.
Η πόλη της Μελβούρνης υιοθέτησε τις προτάσεις στον δεκαετή σχεδιασμό προϋπολογισμών.
Το πείραμα της Μελβούρνης όμως δεν ήταν το πρώτο. Ήδη από το 1989 τα δημοτικά συμβούλια φτωχών πόλεων της Βραζιλίας άρχισαν να δέχονται συμμετοχή των πολιτών στον καθορισμό των προϋπολογισμών τους, ένα πείραμα τόσο πετυχημένο που διαδόθηκε σε πολλές πόλεις άλλων χωρών της Νοτίου Αμερικής αλλά και σε Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Σουηδία, Πολωνία, ΗΠΑ, Ελβετία.
Είναι καιρός η Ελλάδα που δημιούργησε τη δημοκρατία να ξαναβρεί τις δημοκρατικές ρίζες της, τις οποίες έχουν ήδη βρει τόσες άλλες χώρες.
Συντάκτης: Νίκος Κυριαζής - συγγραφέας, καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Πειραιά
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου