Πρέσπες και πραγματικότητα

Ας μεταφέρουμε το χρόνο στο παρελθόν όταν η Συμφωνία των Πρεσπών δεν υπήρχε. Ποια δεδομένα είχαμε για να προσεγγίσουμε το ζήτημα των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ;

1. Εδώ και 27 χρόνια υπάρχει μια εκκρεμότητα με την γείτονα που ικανοποιεί τον τυφλό εθνικισμό και των δύο χωρών. Εκείνοι χρησιμοποιούν σκέτο το όνομα Μακεδονία με το οποίο τους αναγνωρίζουν πάνω από 140 χώρες στον κόσμο- ανάμεσά τους και οι ισχυρότερες. Στο προηγούμενο Σύνταγμά τους, στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική τους, ο αλυτρωτισμός και οι εθνικιστικές διεκδικήσεις ήταν εμφανείς. Εμείς δεν τους αναγνωρίζαμε με σκέτο το όνομα Μακεδονία κι ήταν ικανοποιημένοι όλοι οι εγχώριοι υπερπατριώτες. Η κατάσταση αυτή ικανοποιούσε τα συμφέροντα της χώρας και του ελληνικού λαού; Κάθε άλλο.

2. Όλες  οι πολιτικές δυνάμεις του ελληνικού κοινοβουλίου (εξαιρούνται οι φασίστες) τάσσονταν υπέρ μιας λύσης για όλες τις χρήσεις (εσωτερικές και διεθνείς) όπου το όνομα θα περιλάμβανε τον όρο Μακεδονία με γεωγραφικό προσδιορισμό ενώ θα αποκηρύσσονταν οι εκατέρωθεν εθνικισμοί και αλυτρωτισμοί στις σχέσεις των δύο χωρών και στη διεθνή συμπεριφορά τους.

3. Για να φτάσουμε σε μια τέτοια λύση, η κυβέρνηση Καραμανλή, το 2008, έθεσε και τον όρο του veto στην ένταξη της ΠΓΔΜ σε διεθνείς οργανισμούς όπως Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα θα μπλοκάρει την ένταξη της γείτονος σε αυτούς τους οργανισμούς αν προηγουμένως δεν έχει λυθεί το πρόβλημα. Αυτή ήταν με μια φράση εκείνη η θέση.

4. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις της ΠΓΔΜ για δικούς τους λόγους υποστηρίζουν και επιδιώκουν (από το 2005 επισήμως) τη ένταξη της χώρας τους και στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε.

5. Με δεδομένη την επίσημη ελληνική θέση του 2008 και τον διακαή πόθο των γειτόνων για ευρωατλαντική ένταξη ήταν απολύτως σαφές πως η οποιαδήποτε λύση θα αναζητούνταν μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Εμείς θα τους δίναμε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. κι αυτοί θα ικανοποιούσαν τις δικές μας απαιτήσεις. Αυτά είναι γνωστά από το 2008. Δεν είναι τωρινά. Ξέρετε καμία σοβαρή πολιτική δύναμη που να κατήγγειλε όλα αυτά τα χρόνια αυτό το πλαίσιο διαπραγμάτευσης; Εγώ δεν ξέρω.

Τι επιλογές είχαμε:

α) Να πάμε σε λύση με το πλαίσιο του 2008. Αυτό ήταν βέβαιο ότι θα ενοχλούσε τη Ρωσία καθώς θα άνοιγε την πόρτα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. για τους γείτονες

β) Να εγκαταλείψουμε το πλαίσιο του 2008. Αυτό θα ευχαριστούσε τη Ρωσία αλλά δεν θα έφερνε λύση γιατί χωρίς το αντάλλαγμα του ευρωατλαντισμού οι γείτονες δεν είχαν κανένα λόγο να κάνουν παραχωρήσεις. Κι ούτε η Ρωσία τους πίεζε να κάνουν αναλαμβάνοντας κάποιες εγγυήσεις γι' αυτούς. Καμία επιρροή δεν άσκησε πάνω τους για συμβιβασμό με την Ελλάδα. Ούτε τότε που προέκυψε το πρόβλημα ούτε αργότερα.

γ) Να προσποιούμαστε πως θέλουμε λύση και να αφήνουμε τα πράγματα ως έχουν. Αυτό και πάλι θα ευχαριστούσε τη Ρωσία αλλά σιγά- σιγά η μη λύση θα οδηγούσε στην παγίωση μίας λύσης: Το όνομα της γείτονος θα έμενε σκέτο Μακεδονία με αποθέωση του αλυτρωτισμού και του εθνικισμού στο εσωτερικό και στη διεθνή συμπεριφορά της.

Και οι τρεις προαναφερόμενες επιλογές δεν θα εμπόδιζαν επουδενί τον ανταγωνισμό ΝΑΤΟ- Ρωσίας στην περιοχή. Κι ούτε θα απάλλασσαν την Ελλάδα από τους κινδύνους αυτού του ανταγωνισμού. Το πιθανότερο αποτέλεσμα αυτού του ανταγωνισμού θα ήταν η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ να βάλουν στο χέρι την ΠΓΔΜ με άλλους τρόπους. Η Ρωσία δεν μπόρεσε να αποτρέψει την παρουσία του ΝΑΤΟ στον πόρτα της. Θα κατάφερνε να το διώξει από την γειτονική χώρα; Θυμίζουμε πως όλες οι χώρες του πρώην συμφώνου της Βαρσοβίας- μαζί  και η Αλβανία- είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Το ίδιο συμβαίνει και με όλες τις Δημοκρατίες της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας εκτός της Σερβίας και της ΠΓΔΜ. 

Τέλος, οι τρεις πρώην βαλτικές σοβιετικές Δημοκρατίες είναι επίσης μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας

Συμπέρασμα: Κακά τα ψέματα. Καμία λύση δεν ήταν δυνατή έξω από την πραγματικότητα- τη γενικότερη κι αυτή που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή. Και η πραγματικότητα αυτή λέει πως η όποια λύση θα ευνοούσε είτε το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. είτε τη Ρωσία. Η πλάστιγγα έγειρε υπέρ των πρώτων. Αλλά αυτό το καθόρισαν οι γείτονες καθώς αυτή ήταν η επιλογή τους. Η Ελλάδα έπρεπε ή μπορούσε να διαλέξει; Ούτε έπρεπε ούτε μπορούσε- ανεξαρτήτως των προτιμήσεων της εκάστοτε πολιτικής της ηγεσίας.

Τι της έμενε; Εκείνο που της έμενε ήταν να διαπραγματευτεί μια συμφωνία που να βοηθάει τις σχέσεις ανάμεσα στους δύο λαούς. Να λύνει το πρόβλημα με το όνομα και να αντιμετωπίζει τον εθνικισμό και τον αλυτρωτισμό στο επίπεδο της κρατικής πολιτικής. Η συμφωνία αυτό το πετυχαίνει. Δεν μπορεί βέβαια να εξαλείψει τον εθνικισμό στο εσωτερικό των δύο χωρών καθώς αυτό έχει να κάνει με τη συνείδηση μερίδας των πολιτών. Κάτι που δεν λύνεται με συμφωνίες όσο καλές κι αν είναι. Εδώ, εμείς, δεν μπορούμε
να βγάλουμε τη Χρυσή Αυγή- που είναι φασιστικό κόμμα- από το κοινοβούλιο. Θα μπορούσαν οι γείτονες να ξεμπερδέψουν με τους δικούς τους εθνικισμούς και τις ακροδεξιές ομάδες που έχουν;

Υ.Γ. Είναι απολύτως λογικό η αντιΝΑΤΟϊκή ελληνική Αριστερά -όλων των αποχρώσεων- να αντιτίθεται στη Συμφωνία από θέση αρχής. Δεν είναι, όμως, λογικό να μην κάνει ρεαλιστική ανάλυση της αντικειμενικής κατάστασης ή όταν λέει πως κάνει να προτάσσει τον ιμπεριαλιστικό ρόλο του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. αλλά να παραβλέπει τον αντίστοιχο ρόλο της Ρωσίας. Να βλέπει τον κίνδυνο από την μία πλευρά και να μην βλέπει κανέναν κίνδυνο από την άλλη. Δεν είναι επίσης λογικό να υιοθετεί επιχειρήματα του ελληνικού εθνικισμού και να τα κάνει σημαία.

Συντάκτης: Γιώργος Πετρόπουλος

Πηγή: efsyn.gr