Oι ημέρες που οι άνθρωποι αγόραζαν ένα πουκάμισο, ένα κοστούμι ή ένα παλτό και το φορούσαν για μια ζωή έχουν περάσει προ πολλού. Τη θέση ακριβών ρούχων μιας ζωής έχουν καταλάβει εδώ και χρόνια τα ρούχα της «ταχείας μόδας» (fast fashion), πάνω στην οποία έχουν δομήσει όλες σχεδόν οι μεγάλες εταιρείες ένδυσης το οικονομικό τους μοντέλο.
Φιλοσοφία τους είναι η γρήγορη και όσο το δυνατόν οικονομική κατασκευή ρούχων και η πώληση στους καταναλωτές σε προσιτές τιμές. Η ποιότητα δεν είναι το μείζον όπως στο παρελθόν.
Η εξέλιξη αυτή, τροφοδοτούμενη από τη μεγέθυνση της μεσαίας τάξης και του καταναλωτισμού στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, είχε αποτέλεσμα τον διπλασιασμό της παραγωγής ρούχων τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ ο προβλεπόμενος τετραπλασιασμός του παγκόσμιου ΑΕΠ ώς το 2050 προοιωνίζεται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στη συνέχεια.
Όμως το μοντέλο αυτό έχει ήδη φτάσει στα όριά του αφού πέρα από την πρόσκαιρη ικανοποίηση που προσφέρει στους καταναλωτές και τα συνεχή κέρδη σε εμπόρους και τους κατασκευαστές, προκαλεί σημαντικές παρενέργειες.
Πολλά από τα ρούχα που παράγονται σήμερα φοριούνται μόνο μερικές φορές ή και καθόλου ενώ στη συνέχεια πετάγονται στα σκουπίδια.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ellen MacArthour Foundation, κάθε δευτερόλεπτο που περνά ένα φορτηγό γεμάτο με ρούχα συνολικού βάρους 2.625 κιλών καίγεται ή αδειάζει το περιεχόμενό του σε χωματερές. Τα ρούχα που πετιούνται καθημερινά γεμίζουν έναν ουρανοξύστη σαν το Empire State Building της Νέας Υόρκης.
Ο συνολικός ρουχισμός που πετάγεται σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο αγγίζει τα 82,8 δισεκατομμύρια κιλά. Ποσότητα ικανή για να γεμίσει το λιμάνι του Σίδνεϊ.
Η αξία όλου αυτού του ρουχισμού που πετάγεται πρόωρα κάθε χρόνο ξεπερνά σήμερα τα 400 δισ. δολάρια. Πρόκειται για τεράστια σπατάλη η οποία συμβαίνει σε βάρος του περιβάλλοντος και τελικά της ίδιας της ανθρωπότητας.
Για να φτιαχτεί ένα βαμβακερό πουκάμισο απαιτούνται συνολικά 2.700 λίτρα νερού. Ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες ενός ανθρώπου σε νερό για 2,5 χρόνια.
Οι μεγάλες χώρες του πλανήτη που παράγουν βαμβάκι -όπως η Κίνα και η Ινδία- αντιμετωπίζουν ήδη έλλειψη νερού. Καθώς η κατανάλωση νερού σε αυτές αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% ώς το 2030, πολύ σύντομα θα βρεθούν στο δίλημμα παραγωγής βαμβακιού και διασφάλισης καθαρού πόσιμου νερού.
Από την άλλη πλευρά, η κατασκευή ενός παντελονιού μπλουτζίν παράγει τόσους αέριους ρύπους -που συνεισφέρουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου- όσους ένα αυτοκίνητο σε μια διαδρομή περίπου 100 χιλιομέτρων. Ως το 2030 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που παράγει η παγκόσμια βιομηχανία μόδας αναμένεται να αυξηθούν πάνω από 60% φτάνοντας τους 2,8 δισ. τόνους ετησίως.
Σαν να μην έφταναν αυτά, η αποσύνθεση των ρούχων που έχουν φτιαχτεί από μη βιοδιασπώμενες ίνες μπορεί να πάρει έως και 200 χρόνια. Κάτι που σημαίνει ότι πολλά από τα ρούχα που πετάμε σήμερα θα παραμείνουν στις χωματερές ρυπαίνοντας για 8 ακόμη γενιές.
Οι επιπτώσεις της γρήγορης μόδας όμως δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές. Η επικρατούσα αντίληψη είναι ότι η μεγέθυνση της παγκόσμιας βιομηχανίας ρουχισμού και η μεταφορά της παραγωγής των μεγάλων εταιρειών στον Τρίτο Κόσμο βοήθησαν στην τόνωση της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και έφεραν πλούτο στις τοπικές κοινωνίες. Μια καλύτερη ματιά όμως αποκαλύπτει ότι η αλήθεια είναι λίγο διαφορετική.
Σήμερα εργάζονται στην παγκόσμια παραγωγή ρουχισμού περί τα 75 εκατ. άνθρωποι. Το 80% των ρούχων που παράγονται φτιάχνεται κυρίως από γυναίκες 18-24 ετών.
Οι γυναίκες που εργάζονται στη βιομηχανία ρουχισμού του Μπανγκλαντές κερδίζουν μόλις 96 δολάρια τον μήνα, όταν για να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή χρειάζονται 3,5 φορές περισσότερα.
Εκτός από την οικονομική εξαθλίωση όμως η βιομηχανία μόδας κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί παιδική και καταναγκαστική εργασία μεταξύ άλλων και σε Αργεντινή, Βραζιλία, Μπανγκλαντές, Κίνα, Ινδία, Φιλιππίνες, Τουρκία, Βιετνάμ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου