Μια χρονιά θριάμβου της... προπαγάνδας επί της πραγματικότητας

Το 2018 ήταν η χρονιά που, ενώ παγιωνόταν το 4ο Μνημόνιο, η χώρα, σύμφωνα με το κυρίαρχο αφήγημα, βγήκε από τα μνημόνια.

Το 2018 ήταν η χρονιά που, ενώ ο αυταρχισμός και η αποδόμηση της Ε.Ε. παγιώνονταν, η Ευρώπη, σύμφωνα με το κυρίαρχο αφήγημα, ξέφυγε από την κρίση.

Αντίθετα με την προπαγάνδα, η πραγματικότητα ορίζεται ως εκείνο που δεν εξαφανίζεται όταν πάψουμε να πιστεύουμε σε αυτό. Όταν μάλιστα η επίσημη προπαγάνδα εκτοξεύεται έτη φωτός μακριά από την πραγματικότητα, τότε καταλαβαίνουμε ότι το καθεστώς που παράγει αυτή την προπαγάνδα πλήττεται από πραγματικά υπαρξιακή κρίση.

Από τις αρχές του 2018, με αποκορύφωμα τις μέρες του Αυγούστου, παρακολουθούμε την ολική επαναφορά της ολιγαρχίας μέσα από το αφήγημα ότι η Ελλάδα βγήκε από το Μνημόνιο. Παρά την αγωνία της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας να μη λάβει «πόντους» η κυβέρνηση Τσίπρα, παρατηρούμε ότι τα φερέφωνα της ολιγαρχίας (από την «Καθημερινή» έως και την τελευταία ιστοσελίδα του Μνημονιακού Τόξου) ούτε μια στιγμή δεν κάνουν πίσω από το αφήγημα ότι τη χρονιά που φεύγει η χώρα περνά στη μετα-μνημονιακή της περίοδο. Δύο είναι οι λόγοι γι’ αυτό.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι, ανεξάρτητα από τις φιλοδοξίες του κ. Μητσοτάκη και των περί αυτόν, η σημερινή κυβέρνηση δώρισε στην ολιγαρχία το κάλλιστο δώρο: την ευκαιρία της ολικής επανάκτησης της κυριαρχίας επί μιας κοινωνίας που τον Ιούλιο του 2015 ψήφισε για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας ταξικά. Εκείνο το 62% του ΟΧΙ ήταν διακομματικό (με ψηφοφόρους ακόμα και της Νέας Δημοκρατίας που δεν είχαν σοβαρές καταθέσεις να ψηφίζουν ΟΧΙ ενώ ψηφοφόροι, και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, με σοβαρές καταθέσεις ψήφισαν ΝΑΙ) και, συνεπώς, η μεγαλύτερη απειλή για την κυριαρχία των ολιγαρχών από την περίοδο του Εμφυλίου.

Υπό αυτό το πρίσμα, τίποτα δεν βόλεψε την ολιγαρχία περισσότερο από την ολοκληρωτική προσχώρηση μιας κυβέρνησης που προέρχεται από την Αριστερά στην προπαγάνδα ότι η σκληρή λιτότητα και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας είναι μονόδρομος.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το ευρωπαϊκό κατεστημένο, την εύνοια και αρωγή του οποίου έχει απόλυτη ανάγκη η αποσαθρωμένη άρχουσα τάξη, είχε μεγάλη ανάγκη να ανακηρύξει την νίκη του επί της ελληνικής κρίσης. Οπως κάποιοι Ρωμαίοι αυτοκράτορες κατά τη διάρκεια της αποδόμησης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δεν κατάφερναν να νικήσουν γοτθικές ορδές αλλά επέστρεφαν στη Ρώμη όπου διοργάνωναν θριάμβους για να γιορτάσουν την περήφανη «νίκη» τους, έτσι και η Ε.Ε. έπρεπε να ανακηρύξει το τέλος της ελληνικής κρίσης, που η τρόικά της γιγάντωσε και παγιώνει με το 4ο Μνημόνιο.

Οπότε, η προπαγάνδα περί εξόδου της χώρας από τα μνημόνια έχει σήμερα και διεθνική σημασία, καθώς αποτελεί μέρος της προπαγάνδας με την οποία Μέρκελ-Μακρόν-Γιούνκερ πορεύονται προς τις ευρωεκλογές για να συγκρουστούν με τα πολιτικά τέρατα, τύπου Σαλβίνι, που οι αποτυχημένες τους πολιτικές εξέθρεψαν.

Ο μεγάλος Τζορτζ Όργουελ έγραφε ότι «ο σκοπός της προπαγάνδας δεν είναι απλώς να πείσει αλλά να καταστήσει αδύνατη, κωμική, γελοία οποιαδήποτε σκέψη συγκρούεται με το συμφέρον του καθεστώτος…». Από το 2010 το Μνημονιακό Τόξο είτε διακωμωδούσε είτε δαιμονοποιούσε όποιον επισήμαινε ότι ποτέ κανείς δεν ξέφυγε από τη χρεοκοπία μέσω δανεικών, τα οποία μάλιστα δίνονταν με όρους λιτότητας που συρρικνώνει τα εισοδήματα.

Το συμφέρον του Τριγώνου της Αμαρτίας (εργολάβοι-τραπεζίτες-ΜΜΕ) ήταν να φαντάζει στα αυτιά του κοινού αδύνατη, κωμική, γελοία η κάθε σκέψη για ρήξη με τους δανειστές – να ταυτίζεται στη συνείδηση των πολιτών με «καταστροφή», «αφροσύνη», «ανευθυνότητα». Ετσι, όταν το καλοκαίρι του 2015 η κυβέρνηση Τσίπρα εντάχθηκε σταδιακά, αλλά και πολύ γρήγορα, σε αυτό το προπαγανδιστικό σχήμα, η ολιγαρχία ανάσανε με μοναδικό της πλέον πρόβλημα το πώς να στηρίζει ταυτόχρονα την εν λόγω κυβέρνηση την ώρα που προετοιμάζεται να την πετάξει στα σκουπίδια, σαν στυμμένη λεμονόκουπα, όταν θα έρθει η ώρα της επιστροφής της Ν.Δ.

Έγραφε και κάτι άλλο ο Τζορτζ Όργουελ: η προπαγάνδα πετυχαίνει όταν αλλάζει το νόημα επικίνδυνων για το καθεστώς λέξεων, όταν φέρνει το νόημά τους στα νερά της, όταν καταφέρνει να το μεταλλάξει εξουδετερώνοντάς το, αφοπλίζοντάς το. Η επιτυχία της προπαγάνδας έρχεται τη στιγμή που «…το νόημα μιας επικίνδυνης λέξης διαγράφεται», έλεγε ο Οργουελ, «και στην ίδια λέξη δίνεται νέο νόημα, συμβατό με το συμφέρον του καθεστώτος».

Αυτό ακριβώς κάνει η κυβέρνηση σήμερα όσον αφορά τη λέξη «μετα-Μνημόνιο». Το ίδιο κάνει και το ευρωπαϊκό κατεστημένο με φράσεις όπως «κοινός προϋπολογισμός για την ευρωζώνη». Τους αλλάζουν το νόημα, τις «εξουδετερώνουν» δίνοντάς τους το αντίθετο νόημα, λες και αντιγράφουν το «1984» του Όργουελ.

Εκεί που «μετα-Μνημόνιο» σήμαινε το τέλος της λιτότητας και την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, τώρα σημαίνει παγιωμένη λιτότητα και «ελάφρυνση χρέους», που ισοδυναμεί βέβαια με ευκολίες πληρωμών που έρχονται με τίμημα, στην πραγματικότητα, την επιβάρυνση του χρέους.

Εκεί που «κοινός προϋπολογισμός για την ευρωζώνη» σήμαινε ένα κοινό, ομόσπονδο υπουργείο Οικονομικών, με τη δυνατότητα να εκδίδει ευρωομόλογα ώστε να μπορεί να ανακυκλώνει τα πλεονάσματα και τα ελλείμματα στην ευρωζώνη λειτουργώντας ως μακροοικονομικό αμορτισέρ που αποσβένει τις κρίσεις, το 2018 του δόθηκε νέο νόημα: ένας κουμπαράς άνευ σημασίας εντός του υπάρχοντος προϋπολογισμού της Ε.Ε., που σχεδιάστηκε ώστε να μην ανακυκλώνει τα πλεονάσματα και τα ελλείμματα στην ευρωζώνη και να μη λειτουργεί ως μακροοικονομικό αμορτισέρ.

Αυτό ήταν το 2018, εν κατακλείδι. Ετος θριάμβου τής κατά Οργουελ προπαγάνδας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Σε κάθε τηλεοπτικό παράθυρο, εδώ και στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα κομματικά στελέχη των διαφόρων εκφάνσεων του πανευρωπαϊκού Μνημονιακού Τόξου (από τους Χριστιανοδημοκράτες έως και τον ΣΥΡΙΖΑ ή τους Γερμανούς Πράσινους) αναδεικνύουν το πόσο καλά έχουν διαπαιδαγωγηθεί ξεστομίζοντας όσο αυτόματα ένα πολυβόλο ξερνά σφαίρες τις μεταλλαγμένες λέξεις με τα «ορθά» τους νοήματα. Από την άλλη, οι αποκρουστικοί εκπρόσωποι της μισαλλόδοξης Ακροδεξιάς (από τους Σαλβίνι και Κουρτς μέχρι τα γνωστά ακροδεξιά λουλούδια της Ν.Δ.) λες και πασχίζουν να νομιμοποιούν το καταρρέον κατεστημένο, προτάσσοντας τον άκρατο μισανθρωπισμό τους.

Σε αυτό το σκηνικό οι πολίτες που καταφέρνουν ακόμα να αντιστέκονται στην προπαγάνδα και στην ενορχηστρωμένη κακοφωνία νιώθουν απέραντη μοναξιά και απομόνωση. Όμως η μοναξιά και η απομόνωση που έντεχνα καλλιεργήθηκαν το 2018 στην Ελλάδα και την Ευρώπη δεν είναι παρά μια μορφή πολιτικής βίας. Το μόνο που μπορεί να τις εξουδετερώσει είναι ο υπεύθυνος προγραμματικός λόγος ενός πανευρωπαϊκού κινήματος που αντιστέκεται στην προπαγάνδα, που αντι-προτάσσει τη μαζική, πολιτική, υπεύθυνη ανυπακοή.

Αυτό είναι το διακύβευμα την εκλογική χρονιά που έρχεται για το ΜέΡΑ25 στην Ελλάδα και το DiEM25 πανευρωπαϊκά: Το 2019 να δώσουμε στους πολίτες που αντιστέκονται τα εργαλεία, πολιτικά και προγραμματικά, με τα οποία θα εξανεμίσουν την προπαγάνδα για να αλλάξουν τη ζοφερή πραγματικότητα.

Συντάκτης: Γιάνης Βαρουφάκης-Γραμματέας του ΜέΡΑ25

Πηγή: efsyn.gr