Οι Κασσάνδρες φαίνεται ότι διαψεύδονται, ο Ζάεφ βρήκε τους 80, ίσως βρει και άλλους, η VMRO είναι σε αποσύνθεση, ο Γκρούεφσκι πρέπει να εκτίσει δύο χρόνια φυλακή για την τεθωρακισμένη Μερσεντές (η αστυνομία εισέβαλε στο σπίτι του να τον συλλάβει, αλλά λέγεται ότι ζήτησε άσυλο στη Βουδαπέστη), η Κοινοβουλευτική Επιτροπή ενέκρινε το προσχέδιο των συνταγματικών τροποποιήσεων -πέρυσι μας φαινόταν όνειρο θερινής νυκτός!
Γενικότερα, βέβαια, υπάρχουν ενστάσεις που έχουν εκφραστεί τις τελευταίες μέρες στη συνταγματική αναθεώρηση:
Α. Εξαίρεση άρθρου 36 από αλλαγή ονόματος χώρας: Εισάγεται συνταγματική τροποποίηση σύμφωνα με την οποία, όπου υπάρχει Μακεδονία στο κείμενο, θα αντικατασταθεί από τον όρο «Βόρεια Μακεδονία», με εξαίρεση το άρθρο 36, το οποίο υπάρχει στο Σύνταγμα του 1991.
Το άρθρο 36 λέει ότι το κράτος θα μεριμνήσει για τα κοινωνικά επιδόματα των βετεράνων (και των συγγενών τους) που πολέμησαν στον αντιφασιστικό πόλεμο και σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς πολέμους, εκδιώχθηκαν και εξορίστηκαν για τις ιδέες τους «για την αυθυπαρξία του μακεδονικού λαού και της κρατικότητάς του». Το άρθρο είναι ιστορικού χαρακτήρα και δεν είναι δυνατόν να ζητήσουμε να τροποποιηθεί και να λέει ότι το 1944 οι παρτιζάνοι (το 1943/44 υπήρχε αντιστασιακό κίνημα) αγωνίστηκαν για το κράτος της Βόρειας Μακεδονίας.
Ορισμένοι θεωρούν ότι και μόνο η αναφορά σε τέτοιους αγώνες έπρεπε να εξαλειφθεί διότι είναι αλυτρωτική. Αλυτρωτικό θα ήταν ένα άρθρο που θα έλεγε ότι οι αγώνες αυτοί εμπνέουν το σημερινό κράτος. Το άρθρο αναφέρεται σε παροχή κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, είναι λανθασμένη η ιδέα ότι το άρθρο αυτό με κάποιον τρόπο οδηγεί σε αποδοχή από την Ελλάδα των (θεωρητικών) διεκδικήσεων των συγγενών τους, «Αιγαιατών Μακεδόνων». Αλλωστε, μιλάμε για το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, για τη δική τους εσωτερική έννομη τάξη, όχι για διεθνή Συμφωνία, που να συνομολογείται με τη χώρα μας.
Θυμίζω ότι και στη Γιουγκοσλαβία υπήρχε «Μακρόνησος» (το νησί της Αδριατικής Goli Otok) μετά το 1948, όπου, μετά τη ρήξη του Τίτο με την Κομινφόρμ, είχαν εξοριστεί και βασανιστεί ως Κομινφορμιστές όσοι Σλαβομακεδόνες είχαν ταχθεί υπέρ της Ανεξάρτητης Μακεδονίας και όχι υπέρ μιας γιουγκοσλαβικής λύσης του Μακεδονικού. Λόγω του Goli Otok, ο Τίτο έχασε μεταπολεμικά το βραβείο Ειρήνης.
Β. Αναθεώρηση άρθρου 49 και δυνητική διεκδίκηση μειονότητας: Ορισμένοι έχουν επισημάνει ότι το άρθρο 49 αφήνει περιθώρια για διεκδίκηση μειονότητας στην Ελλάδα.
Το άρθρο, μετά τις συνταγματικές τροποποιήσεις, θα λέει:
Το κράτος προστατεύει, εγγυάται και υποβοηθά την ιστορική και πολιτιστική παράδοση του μακεδονικού λαού.
Το κράτος προστατεύει τα δικαιώματα και συμφέροντα των πολιτών του που διαμένουν στο εξωτερικό και βελτιώνει τις σχέσεις τους με την πατρίδα.
Το κράτος μεριμνά για (takes care of) τα μέλη του μακεδονικού λαού που διαμένουν στο εξωτερικό.
Στην άσκηση αυτής της μέριμνας, το κράτος δεν θα εμπλακεί στα κυρίαρχα δικαιώματα άλλων κρατών και τις εσωτερικές τους υποθέσεις.
Η συμφωνία με τα Σκόπια προέβλεπε ότι θα ευθυγραμμιστεί με το αντίστοιχο άρθρο (108) του Ελληνικού Συντάγματος που λέει:
Το κράτος μεριμνά για τη ζωή του απόδημου ελληνισμού και τη διατήρηση των δεσμών του με τη μητέρα πατρίδα. Επίσης, μεριμνά για την παιδεία και την κοινωνική και επαγγελματική προαγωγή των Ελλήνων που εργάζονται έξω από την επικράτεια.
Οι γείτονες αφαίρεσαν τις αναφορές -που περιλαμβάνονται έως σήμερα στο Σύνταγμά τους- σε «Μακεδόνες γειτονικών κρατών» που θεωρούσαμε, σωστά, ότι υπονοούσαν μειονοτικές διεκδικήσεις. Παράλληλα, με το σημείο 49(4) δεσμεύονται ότι δεν θα εμπλακούν στα εσωτερικά άλλων κρατών και θα σέβονται τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Πρέπει, ωστόσο, να γίνεται διάκριση μεταξύ πολιτών του κράτους της ΠΓΔΜ που ζουν στο εξωτερικό (κυρίως ως εργάτες νέας γενιάς) στο άρθρο 49.2 και αποδήμων (κυρίως παλαιών γενεών) που δεν έχουν την υπηκοότητα του πολίτη της ΠΓΔΜ (49.3). Θα μπορούσε κανείς να εξαγάγει το βιαστικό συμπέρασμα ότι υπονοείται μειονότητα στην Ελλάδα και Βουλγαρία υπό το όρο «οι ανήκοντες στον μακεδονικό λαό που ζουν στο εξωτερικό». Εδώ, όπως τόνισε και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, πρέπει να γίνει μια αντιδιαστολή, να υπάρξει διευκρίνιση.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, υπάρχουν οι ασφαλιστικές δικλίδες. Το Προοίμιο της Συμφωνίας των Πρεσπών περιέχει τη βασική αρχή για μη ανάμιξη, εκατέρωθεν, στις εσωτερικές υποθέσεις και τη δικαιοδοσία της άλλης χώρας «με οιαδήποτε πρόφαση και υπό οιαδήποτε μορφή», το άρθρο 4.3 επαναλαμβάνει την αρχή της μη ανάμιξης μεταξύ άλλων και «για την προστασία του καθεστώτος και των δικαιωμάτων οιωνδήποτε προσώπων δεν αποτελούν πολίτες τους», ενώ το άρθρο 6 προβλέπει άμεση -μετά τη θέση σε ισχύ της Συμφωνίας- λήψη μέτρων για απαγόρευση εχθρικών δραστηριοτήτων, πράξεων ή προπαγάνδας, πρόληψη δραστηριοτήτων που ενθαρρύνουν αλυτρωτισμό και αναθεωρητισμό, ακόμη και αν αυτές προέρχονται από μη κρατικούς φορείς.
Γ. Αρθρο 49(1) και αναφορές Συντάγματος σε μακεδονικό λαό: Στην ουσία, το άρθρο αφορά εσωτερικό ζήτημα στήριξης «της ιστορικής και πολιτιστικής τους κληρονομιάς», όρο που έθεσαν και οι 8. Μπορεί όμως να ζητηθεί διευκρίνιση ότι τα ανωτέρω σχετίζονται με την ΠΓΔΜ και με τη Διασπορά.
Το σημαντικό είναι ότι στη Συμφωνία των Πρεσπών γίνεται διάκριση του δικού τους (σλαβικού) πολιτισμού από τον αρχαίο ελληνικό μακεδονικό πολιτισμό. Αλλωστε και η Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών στα Σκόπια έχει αρνηθεί επίσημα κάθε σχέση των σημερινών κατοίκων της ΠΓΔΜ με τους αρχαίους Μακεδόνες.
Ούτε στη Συμφωνία των Πρεσπών, ωστόσο, ούτε στις συνταγματικές τροποποιήσεις αναφέρεται η λέξη ταυτότητα. Η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ταυτότητα ή εθνότητα, αλλά υπηκοότητα και ιθαγένεια. Η ταυτότητα είναι ζήτημα αυτοπροσδιορισμού, στον βαθμό που δεν καταστρατηγεί την ταυτότητα του άλλου, και όχι διεθνών συνθηκών.
Δ. Προοίμιο Συντάγματος: Εδώ υπάρχει η απόλυτη σύγχυση από ελληνικής πλευράς. Οταν στις 2 Αυγούστου 1944 συνήλθε το Αντιφασιστικό Συμβούλιο Λαϊκής Απελευθέρωσης Μακεδονίας στο μοναστήρι Πρόχωρ Πτσίνσκυ (κάτι αντίστοιχο με την ΠΕΕΑ στις Κορυσχάδες της Ευρυτανίας), ελήφθησαν πολλές αποφάσεις, εφόσον το σώμα αυτό ασκούσε προσωρινά εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Μεταξύ των πρώτων αποφάσεων, υπήρχε και ένα Μανιφέστο για την ενοποίηση όλου του μακεδονικού λαού που ζούσε στην Ελλάδα και Βουλγαρία. Ηταν φυσικό η Ελλάδα να διαβλέπει αλυτρωτισμό.
Όμως με την αλλαγή του Προοιμίου αντικαθίσταται ο γενικός όρος «Αποφάσεις» με το όρο «Διακήρυξη». Η Διακήρυξη αυτή περιείχε την ιδρυτική πράξη για ομόσπονδο μακεδονικό κράτος στη νέα Δημοκρατική Ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία.
Τα όρια του νέου κράτους, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ήταν τα όρια της πρώην σερβικής Μακεδονίας, που τμήματος δηλαδή της μείζονος Μακεδονίας που το 1913 είχε επιδικαστεί στη Σερβία. Από τη Διακήρυξη αυτή αντλεί τη νομιμότητα της κρατικής συνέχειας η ΠΓΔΜ, η Δημοκρατία της Βορείου Μακεδονίας μετά την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή. Είναι σαφής η διάκριση μεταξύ Μανιφέστου και Διακήρυξης, που κάποιοι συγχέουν.
Το προσχέδιο των Συνταγματικής Αναθεώρησης έχει εγκριθεί από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, μέχρι να πάει στην Ολομέλεια υπάρχουν περιθώρια να ζητηθούν από ελληνικής πλευράς οι διευκρινίσεις, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Δεν πρόκειται για θέματα ζωτικής ασφάλειας (ο σεβασμός της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ανεξαρτησίας των γειτονικών κρατών εμπεριέχονται στο Σύνταγμά τους), αλλά για αποφυγή παρερμηνειών, διότι, δυστυχώς, το εθνικό αυτό θέμα, για τη λύση του οποίου επί δεκαετίες κοπιάζουμε, έχει κομματικοποιηθεί. Η Συμφωνία των Πρεσπών θα έρθει στην ελληνική Βουλή και ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του.
Όσοι υπομειδιούσαν την 1η Οκτωβρίου 2018, λόγω της μη μαζικής συμμετοχής των πολιτών της γειτονικής χώρας στο συμβουλευτικό δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου –δεν διερωτήθηκαν γιατί δεν υπήρξε μαζική συμμετοχή, αφού η Συμφωνία ήταν τόσο καλή γι’ αυτούς και τους δώσαμε τα πάντα– και προεξοφλούσαν κατάρρευση των πάντων, προφανώς θα διαψευστούν.
Ασφαλώς ο αγώνας μένει να δοθεί για την αναθεώρηση των σχολικών εγχειριδίων και για την αποδόμηση του ιδεολογήματος «του μακεδονισμού», όπως έχει διαμορφωθεί στην ΠΓΔΜ στις νέες γενιές, σε συνθήκες θερμοκηπίου. Αλλά τι θα κάνουμε τώρα χωρίς τους «βαρβάρους» από τον Βορρά, έχουμε ήδη αρκετούς στα ανατολικά σύνορα για να ασχοληθούμε.
Συντάκτης: Σπυρίδωνας Σφέτας - Καθηγητής Βαλκανικής Ιστορίας ΑΠΘ
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου