Όπως προδίδει και η καθομιλούμενη γλώσσα, η κοινή γνώμη πιστεύει στο είδος μας υπάρχουν φυλές. Και συνηθίζει να κατατάσσει τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα του δέρματος.
Δεν διαθέτουμε κανένα πειστήριο, φαίνεται όμως ότι το χρώμα του δέρματος εκείνων των πρώτων αποικών που εγκατέλειψαν την Αφρική πριν από 50.000 χρόνια πρέπει να ήταν σκούρο. Κατά τις μετακινήσεις τους, οι ανθρώπινες ομάδες συναντούσαν διαφορετικά περιβάλλοντα, στα οποία προσαρμόζονταν, με αποτέλεσμα την πολυμορφία που βλέπουμε σήμερα. Η απόκτηση όλο και ανοιχτότερου δέρματος ήταν μια αναγκαστική προσαρμογή στην πορεία προς τον Βορρά.
Τα ανθρωποειδή πρωτεύοντα, που, με εξαίρεση τον άνθρωπο είναι όλα τριχωτά, έχουν ανοιχτό χρώμα δέρματος. Δεν γνωρίζουμε πότε ο άνθρωπος έχασε το τρίχωμά του. Η απώλεια αυτή μπορεί να ήταν ευεργετική στο ζεστό κλίμα της Αφρικής, ιδιαίτερα εάν συνέβη την εποχή που οι πρόγονοί μας υιοθετούσαν τη δίποδη βάδιση και όδευαν από το δάσος προς τη σαβάνα. Η δίποδη βάδιση διευκολύνει τις μακρές πορείες, οι οποίες όμως ζεσταίνουν. Έτσι, η απώλεια του τριχώματος ενδεχομένως να είχε προσαρμοστική αξία, δεδομένου ότι διευκολύνει την εξάτμιση νερού, μέσω της εφίδρωσης, και χαρίζει ανακουφιστική δροσιά.
Ωστόσο, χωρίς τρίχωμα, το δέρμα κινδυνεύει από τις βλαβερές υπεριώδεις ηλιακές ακτίνες, που είναι εντονότερες στα μικρά γεωγραφικά πλάτη. Χωρίς υπεριώδη ακτινοβολία, όμως, το δέρμα δεν μπορεί να παραγάγει βιταμίνη D, η οποία είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη. Επομένως, ο βαθμός προστασίας του δέρματος, είτε με τρίχωμα είτε με μελανίνη, πρέπει να είναι τόσος, ώστε να συμβιβάζει τις δύο αντίθετες ανάγκες: την ικανοποιητική θωράκιση απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία και την επαρκή τροφοδοσία με βιταμίνη D.
Κατά την πορεία λοιπόν προς τον Βορρά, οι άτριχοι αλλά σκουρόχρωμοι πρόγονοί μας συναντούν περιβάλλοντα με όλο και χαμηλότερες εντάσεις υπεριώδους ακτινοβολίας. Το σκούρο δέρμα εδω δεν είναι μόνο περιττό, αλλά και επιζήμιο, μια και τα υψηλά επίπεδα μελανίνης δεν επιτρέπουν στη χαμηλή υπεριώδη ακτινοβολία να διεισδύσει στις στιβάδες εκείνες του δέρματος όπου γίνεται η σύνθεση της βιταμίνης D.
Μεταλλάξεις λοιπόν που μειώνουν τη στις μελανίνη ευνοούνται από το νέο περιβάλλον και σταδιακά καθιερώνονται. Αυτή είναι η βιολογική και περιβαλλοντική βάση της χρωματικής μας ποικιλομορφίας. Και είναι ο λόγος που οι σημερινοί Αφρικανοί πρέπει να προσέχουν την περιεκτικότητα της τροφής τους σε βιταμίνη D όταν μεταναστεύουν στον Βορρά, ενώ οι βόρειοι να καλύπτουν το δέρμα τους όταν ακολουθούν την αντίθετη πορεία.
Το χρώμα του δέρματος ελέγχεται από ελάχιστα γονίδια. Το ίδιο και πολλοί άλλοι χαρακτήρες, οι οποίοι κατανέμονται άνισα στις διάφορες ανθρώπινες ομάδες, ελέγχουν περισσότερο ή λιγότερο ορατές λειτουργίες και σχετίζονται περισσότερο ή λιγότερο εμφανώς με κάποια περιβαλλοντική ανάγκη.
Υπάρχει άραγε λόγος να κατατάξουμε σε διαφορετικές «φυλές» τους Μεσογειακούς και τους κεντροευρωπαϊκούς λαούς, επειδή οι πρώτοι έχουν σε πολύ μεγάλα ποσοστά τα γονίδια που τους προστατεύουν από την ελονοσία? Αποτελούν μήπως ξεχωριστή «φυλή» οι λαοί που μπορούν να πιουν γάλα επειδή διαθέτουν τα γονίδια ανοχής στη λακτόζη(ανατολική και βόρεια Αφρική, νοτιοδυτική Ασία, Ευρώπη, Μογγολία)? Θα κατατάσσατε σε τρεις διαφορετικές φυλές τους Ινδούς, με βάση τις ομάδες αίματος;
Παράλογο, θα πουν πολλοί. Το ίδιο υποστηρίζει και η επιστημονική κοινότητα, που διακρίνει μεν συνεχείς διαβαθμίσεις στην κατανομή πολλών γονιδιακών ομάδων μεταξύ ανθρώπων με διαφορετική προέλευση, αλλά όχι υποείδη, φυλές ή «ράτσες». Η σύγχρονη βιολογία απορρίπτει τον ρατσισμό με επιστημονικά επιχειρήματα, και όχι απλώς από πολιτική ορθότητα
Το χρώμα του δέρματος οφείλεται σε έναν απλό γενετικό πολυμορφισμό, όπως οι ομάδες αίματος και η ικανότητα πέψης του γάλακτος.
Γιάννης Μανέτας: «Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον». Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Πηγή: antikleidi.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου