Το μάθημα που πρέπει να πάρουμε από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, σύμφωνα με τον νομπελίστα οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς, είναι ότι η πρόκληση ήταν -και είναι- πολιτική.
Οι πολιτικές γενικευμένης απορρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα στη διάρκεια των θητειών του Μπιλ Κλίντον (1992-2000) άνοιξαν διάπλατα τον δρόμο για την καταστροφή του 2008, η οποία στοίχισε τουλάχιστον δέκα τρισεκατομμύρια δολάρια στην κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων εταιρειών σε όλο τον πλανήτη και προκάλεσε μαζική ανεργία, απώλεια εισοδήματος και στυγνή λιτότητα για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους της εργατικής και της μεσαίας τάξης.
Στην ίδια γραμμή του «φιλελεύθερου συνδρόμου» κινήθηκαν και οι «σοσιαλδημοκράτες» με τον Γκόρντον Μπράουν στη Βρετανία, τον Ρομάνο Πρόντι στην Ιταλία, τον Γκέρχαρντ Σρέντερ στη Γερμανία και τον Πιερ Μπερεγκοβουά στη Γαλλία. «Η Δεξιά ορίζει το ιδεολογικό πλαίσιο του νεοφιλελευθερισμού, αλλά, συχνά, η Αριστερά είναι εκείνη που τον εφαρμόζει όταν βρίσκεται στην εξουσία», όπως λέει ο δημοσιογράφος Μαρκ Ρος.
Οι «τρεις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης», που σαρώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους, είναι ο Αλαν Γκρίνσπαν, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, πρώην μέλος του Δ.Σ. της J.P. Morgan και ζηλωτής της ελεύθερης επιχείρησης, ο υπουργός Οικονομικών (1995) και πρώην αντιπρόεδρος της Goldman Sachs, Ρόμπερτ Ρούμπιν, και ο υφυπουργός Οικονομικών και θιασώτης της κατάργησης του φόρου στα κεφαλαιουχικά κέρδη και στις μεγάλες επιχειρήσεις, Λάρι Σάμερς.
Η συμβολή τους στην κρίση; Σαρώνουν το ρυθμιστικό πλαίσιο των παράγωγων προϊόντων -βασική πηγή κερδοσκοπίας-, ενώ καταργούν τον Νόμο Glass - Steagall του 1933, ο οποίος διαχώριζε τις δραστηριότητες της εμπορικής τράπεζας από εκείνες της επενδυτικής και αποτελούσε το τελευταίο οχυρό στη δημιουργία των «too big to fail» χρηματοπιστωτικών κολοσσών. Παράλληλα, «παγώνουν» τον αγώνα κατά των φορολογικών παραδείσων.
Οι δύο τελευταίοι πείθουν τον Κλίντον να εξαιρέσει τα παράγωγα προϊόντα από κάθε επιτήρηση, απόφαση που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κρίση των subprimes.
Ο Ομπάμα, ο οποίος στην προεκλογική του εκστρατεία είχε πάρει 39 εκατομμύρια δολάρια από τη Γουόλ Στριτ -το ένα εκ των οποίων από την Goldman Sachs-, διόρισε υπουργό Οικονομικών (2006-2008) τον Χένρι Πόλσον, πρώην διευθυντή της συγκεκριμένης εταιρείας, το επιτελείο του οποίου αποτελείτο σχεδόν αποκλειστικά από πρώην συνεργάτες του στην τράπεζα. Αυτό ονομάστηκε στην αργκό της Γουόλ Στριτ «Goldman Connection» - η «διασύνδεση της Goldman».
Και αφού οι κυβερνήσεις έσωσαν τις τράπεζες με τρισεκατομμύρια από τα χρήματα των φορολογουμένων, αναγκάζοντάς τους να πληρώσουν αναδρομικά με σκληρή λιτότητα, το 2010, και παρά την ψήφιση του Νόμου Dodd - Frank που πήγαινε τον μισό δρόμο για την επαναρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, είχαν αναβιώσει σχεδόν όλες οι παλιές πρακτικές στις δευτερογενείς αγορές.
Ο Στίγκλιτς σωστά επισημαίνει κάτι που τείνουμε να ξεχνάμε: τις πολιτικές συνέπειες αυτών των οικονομικών επιλογών, οι οποίες, όπως λέει, ήταν προβλέψιμες και όντως είχαν προβλεφθεί.
Βασικότερη όλων ήταν το προφανές, ότι εκείνοι που αντιμετωπίστηκαν με αυτόν τον τρόπο από το «σύστημα», δηλαδή η μεσαία και η εργατική τάξη, θα στρέφονταν σε δημαγωγούς. «Κανείς όμως δεν μπορούσε να φανταστεί κάτι τόσο κακό όσο ο Τραμπ», καταλήγει ο νομπελίστας οικονομολόγος.
Σήμερα, οι υπαίτιοι της καταστροφής έχουν επανέλθει στις παλιές τους θέσεις ή προβιβάστηκαν μέσω «μετεγγραφής» σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, ενώ όλο και περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι μια νέα, χειρότερη, κρίση είναι κάτι περισσότερο από πιθανή.
Συντάκτης: Τάσος Τσακίρογλου
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου