Η Αυτοδιοίκηση αποτελεί βασικό πυλώνα της Δημοκρατίας και θεμελιώνεται πάνω στις αρχές της συμμετοχικής δημοκρατίας, της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Ωστόσο, διαχρονικά, η κεντρική εξουσία στη χώρα μας την αντιμετώπιζε με δυσπιστία, την ήθελε θεσμικά συρρικνωμένη και αποδυναμωμένη, τη χρησιμοποιούσε ως μακρύ βραχίονα του κράτους και ως μέρος του πελατειακού συστήματος.
Έτσι έχουμε, ανάμεσα σε άλλες, την καθιέρωση της αιρετής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, το 1994, και της αιρετής περιφέρειας, το 2010, με τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη».
Με την τελευταία ενισχύθηκε, σε κάποιο βαθμό, η συλλογική λειτουργία των δήμων και των περιφερειών, αλλά δεν περιορίστηκε, ουσιαστικά, η συγκέντρωση εξουσίας στο πρόσωπο του δημάρχου ή του περιφερειάρχη, των οποίων η παράταξη εκλέγει το 60% των συμβούλων.
Έτσι το σύστημα διακυβέρνησης στην Αυτοδιοίκηση παραμένει συγκεντρωτικό, με αποτέλεσμα πολλοί δήμαρχοι και περιφερειάρχες να λειτουργούν στη λογική της «ενός ανδρός αρχής».
Βεβαίως, ισχυρή και αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την επαρκή χρηματοδότησή της από το κράτος.
Όμως, τα χρόνια της κρίσης αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού παρακρατείται πάνω από το 60% των προβλεπόμενων κρατικών πόρων της. Η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωσή της αποτελούν τα χρόνια αυτά τα σοβαρότερα προβλήματά της. Παρ’ όλα αυτά, στα χρόνια της κρίσης κρατήθηκε όρθια και, μέσα από την ανάπτυξη ισχυρών δικτύων προστασίας των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων, αποτέλεσε ανάχωμα στην πλήρη διάλυση του κοινωνικού ιστού.
Στη δημόσια συζήτηση και στον διάλογο που διεξάγεται αυτή την περίοδο για τις επικείμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης, κάποιοι αυτοδιοικητικοί, ιδιαίτερα αυτοί που λειτούργησαν ή λειτουργούν συγκεντρωτικά, επικεντρώνονται μόνο στο ζήτημα της καθιέρωσης της απλής αναλογικής.
Χωρίς επιχειρήματα και με αφορισμούς προσπαθούν να καλλιεργήσουν την άποψη ότι η καθιέρωσή της θα οδηγήσει στην ακυβερνησία σε τοπικό επίπεδο.
Όμως την κυβερνησιμότητα σε τοπικό επίπεδο δεν τη διασφαλίζει από μόνη της καμιά θεσμική ρύθμιση ούτε, επομένως, η εκλογή του 60% των συμβούλων απ’ την πλειοψηφούσα παράταξη.
Για την επίτευξή της καθοριστικό ρόλο παίζει η συλλογική, δημοκρατική και ενωτική λειτουργία του δημάρχου και του περιφερειάρχη και κυρίως η ικανότητά τους να μπορούν να συνθέτουν δημιουργικά και αποτελεσματικά διαφορετικές απόψεις, θέσεις και προτάσεις, που όμως πρέπει να έχουν συνάφεια μεταξύ τους, αφού όλα δεν μπορεί να είναι συνθέσιμα.
Και οπωσδήποτε, ιδιαίτερα με το σύστημα της απλής αναλογικής, πρέπει να προβλέπονται οι μέγιστες δυνατές δικλίδες ασφαλείας για κρίσιμα θέματα, όπως: λειτουργία συμβουλίων, τρόπος λήψης αποφάσεων, συγκρότηση συλλογικών οργάνων κ.ά.
Η καθιέρωση της απλής αναλογικής αποτελεί ζήτημα δημοκρατίας, στο οποίο οφείλουμε να τοποθετηθούμε στη βάση αρχών και αξιών και όχι με βάση μικροϊδιοτελείς ή μικροκομματικές ή μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες.
Από θέση αρχής έχω τοποθετηθεί υπέρ της καθιέρωσης της απλής αναλογικής στην Αυτοδιοίκηση, επειδή μεταξύ άλλων:
● θα βάλει τέλος στη νόθευση της πραγματικής βούλησης των πολιτών και θα οδηγήσει στην δίκαιη και δημοκρατική αντιπροσώπευσή τους,
● θα συμβάλει ώστε οι αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της Αυτοδιοίκησης να έχουν πολιτική νομιμοποίηση και αποδοχή από ευρύτερες δυνάμεις της κοινωνίας,
● θα ενισχύσει ουσιαστικά τη συλλογικότητα, τη διαφάνεια, τη δημοκρατία και την κοινωνική συμμετοχή στη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης,
● θα οδηγήσει στην υιοθέτηση και ενδυνάμωση κουλτούρας ουσιαστικού διαλόγου, συναίνεσης και συνθέσεων, καθώς και στην οικοδόμηση συνεργασιών και συμμαχιών, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ευκαιριακές, αλλά θα γίνονται στη βάση μιας αξιόπιστης και με στέρεο υπόβαθρο προγραμματικής συμφωνίας, ενός κοινού σχεδίου ανάπτυξης που θα υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες ή τις προσωπικές επιδιώξεις μιας ετερόκλητης πλειοψηφίας συμβούλων,
● θα ενισχύσει τον θεσμικό ρόλο της μειοψηφίας του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου,
● θα ευνοήσει την είσοδο νέων δυνάμεων στην Αυτοδιοίκηση.
Κοντολογίς, οι τοπικές κοινωνίες δεν χρειάζονται ούτε «πολίτες-πελάτες» ούτε «Λουδοβίκους». Έχουν ανάγκη από υπεύθυνους, δημιουργικούς και ενεργούς πολίτες, καθώς και από έντιμους και ικανούς αυτοδιοικητικούς, που υποστηρίζουν ανυποχώρητα τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της Αυτοδιοίκησης, που μπορούν να παράγουν έργο ουσίας, να ενώνουν και όχι να διχάζουν τις τοπικές κοινωνίες, έχοντας πίστη στη συλλογικότητα και τη δημοκρατική λειτουργία και ισχυρή πολιτική βούληση να συγκρουστούν με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και κατεστημένα.
Συντάκτης: Κώστας Μανιάτης - Πρ. αντιπεριφερειάρχης Βόρειου Τομέα Αθηνών
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου