Οι προδότες, οι αρχαίοι κι εμείς

Το να αποκαλούν βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου άλλους βουλευτές προδότες, ανθέλληνες και άλλες ανοησίες δεν περιποιεί βέβαια τιμήν σε όλους τους Ελληνες. Πώς γίνεται μερικοί να φωνασκούν ότι είναι πιο Ελληνες απ’ ό,τι άλλοι; Πόθεν απέκτησαν τοιαύτην εθνική συνείδηση;

Και οι άλλοι, εμείς, μείναμε μετεξεταστέοι; Πού μαθήτευσαν -πού θήτευσαν; Και οι άλλοι, εμείς; Πού έτρεχε ο λογισμός μας; Ζούσαμε σε άλλη χώρα και δεν πήραμε χαμπάρι ότι οφείλουμε να αγαπάμε την πατρίδα μας; Μερικοί είναι γενναίοι μπροστά στον κίνδυνο και άλλοι ριψάσπιδες;

Εχουμε, βέβαια, ως χώρα, μία παράδοση στην προδοσία, κυρίως σε εμπόλεμες καταστάσεις. Οσοι ουρλιάζουν ότι μερικοί είναι προδότες, ας το αποδείξουν και ας τους εκθέσουν βορά στον δήμο. Αλλά μήπως σκαμπάζουν τι λένε; Μήπως οι ίδιοι είναι φίλοι της ελευθερίας και πατριώτες; Γνωρίζουμε τι σημαίνει πατρίδα;

Αυτή η πατρίδα μάς έχει κάνει να την αγαπήσουμε ή να τη μισήσουμε; Τι σημαίνει λοιπόν φιλόπατρις; Και τι σημαίνει ότι κάποιος είναι άπατρις; Αγαπάει λιγότερο την ιδέα [γιατί περί ιδέας πρόκειται εντέλει] της πατρίδας;

Η πατρίδα είναι το περίγραμμα, η ένταξη στην κοινωνία· όχι τα φυσικά σύνορα, αλλά η παιδεία και ο πολιτισμός χτίζουν την πατρίδα -τα εθνικά σύνορα είναι ύστερο κατασκεύασμα, όπως και η εθνική συνείδηση. Υποκλινόμαστε σε ό,τι μας ανοίγει το μυαλό, σε ό,τι μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, σε ό,τι μας φέρνει πιο κοντά.

Και: Ποιος Ελληνας σήμερα είναι υπερήφανος που είναι Ελληνας; Ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι μπορεί να φέρει το όνομα αυτό χωρίς να ντροπιάζει το παρελθόν του, χωρίς να ντρέπεται που είναι αμέτοχος της γραμματείας, αρχαίας και νεότερης; Γιατί αυτοαποκαλούμαστε Νεοέλληνες; Ισως γιατί ποτέ δεν είχαμε καμιά σχέση με τους αρχαίους.

Αρχαίοι: κάποιοι περίεργοι, που έζησαν στην επικράτεια στην οποία και εμείς ζούμε σήμερα, αλλά ανακάλυψαν κάτι περίεργα «πράγματα» -το ον, τη φύση, το ήθος, την παρρησία, ισονομία και ισηγορία, δικαιοσύνη, φρόνηση, νου, ψυχή, νόμον, πόλιν, θυμόν· όλα εκείνα που θεμελίωσαν τον δυτικό πολιτισμό. Εμείς αργήσαμε τόσο πολύ να τα ανακαλύψουμε [και να τα υπερασπιστούμε]. Προηγήθηκαν Γερμανοί, Αμερικανοί, Αγγλοι, Γάλλοι -αυτοί ανακάλυψαν τους αρχαίους και τους χρησιμοποίησαν βεβαίως κατά πώς τους συνέφερε.

Αυτοί τους κατάκτησαν και όχι εμείς -επίσης αδιαφορούμε παγερά ακόμη και σήμερα για μια τέτοια κατάκτηση. Αλλά, να, σήμερα έχουμε τα δικαιώματα και τον Διαφωτισμό [«πράγματα» αυτονόητα για τους αρχαίους] -τι είναι μπροστά τους οι εν λόγω έννοιες των αρχαίων;

Μιλάω για τον τρόπο, βεβαίως, των αρχαίων [όπως πάντα άλλωστε] και όχι για τις υπάρχουσες κοινωνικές και πολιτικές [πολιτιστικές και λοιπές] συνθήκες -χάσμα μεταξύ των εποχών. Ο τρόπος όμως παραμένει ο ίδιος, οι έριδες είναι δύο, από την εποχή του Ησιόδου ακόμη, η καλή και η κακή, όπως και η απληστία, η αρχομανία και κάθε τι που «προάγει» τον άνθρωπο [πατώντας, ο ένας τον άλλον ίσως, όχι όμως εξοντώνοντάς τον φυσικά, όπως θέλει η σύγχρονη, δικαϊική (!) έννοια του δίπολου «φίλος-εχθρός»].

Τώρα, βεβαίως, αρχίζουν τα δύσκολα της συμφωνίας.

 

Συντάκτης: Γιώργος Σταματόπουλος

Πηγή: efsyn.gr