WestAfricaLeaks: Πώς οι offshore αφανίζουν τον πλούτο της Δυτικής Αφρικής

Μεγιστάνες, πρώην πρέσβεις, γνωστοί πολιτικοί, ένας υποψήφιος πρόεδρος και η συνωμοσία της σιωπής για τις offshore. Αυτή τη φορά, οι αποκαλύψεις αφορούν «τον ελέφαντα στο δωμάτιο» της Δυτικής Αφρικής και στο πώς το σύστημα των υπεράκτιων εταιρειών, που στερεί δισεκατομμύρια από τα κρατικά ταμεία, έχει ρίξει τα πλοκάμια του σε μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές του κόσμου.

Τα WestAfricaLeaks αφορούν στοιχεία που αντλήθηκαν κατά κύριο λόγο από τα Panama Papers και επίσης, από τα Paradise Papers, τα Swiss Leaks και τα Offshore Leaks.

Είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Premium Times Centre for Investigative Journalism, με τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και το The Norbert Zongo Cell / Κέντρο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (Cenozo). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συνεργασία ερευνητών στη Δυτική Αφρική, καθώς συμμετέχουν δημοσιογράφοι από το Τσαντ, τον Νίγηρα, το Μπενίν, την Ακτή του Ελεφαντοστού, τη Γκάνα, τη Λιβερία και τη Σενεγάλη και αφορά 27,5 εκατομμύρια έγγραφα, τα οποίοι είχαν προκύψει από προηγούμενες διαρροές.

Οι αποκαλύψεις επιβεβαιώνουν ακόμη μία φορά ότι πρόσωπα σε θέσεις εξουσίας έχουν πλείστες όσες επιλογές απόκρυψης οικονομικών στοιχείων και ότι, οι αρχές της Δυτικής Αφρικής οφείλουν να λάβουν δραστικά μέτρα για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ειδικά σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα πίσω από τις εταιρείες.

Γιατί ενώ οι offshore λογαριασμοί μπορούν να είναι νόμιμοι, η δομή τους δίνει περιθώρια για παρανομίες και γίνεται εργαλείο διαφθοράς, φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής. Οι «παράπλευρες απώλειες» για τα κρατικά ταμεία είναι δραματικές.

Ο ΟΟΣΑ δημοσίευσε πρόσφατα έκθεση στην οποία καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως «εξαφανίζονται» από τη Δυτική Αφρική μέσα από παράνομες διαδρομές. Το ποσό αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για χώρες στις οποίες οι άνθρωποι στη συντριπτική πλειοψηφία ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα. Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν «περισσότερο από το διπλάσιο της διμερούς βοήθειας προς την Αφρική και περισσότερο από το άθροισμα όλων των ενισχύσεων που λαμβάνει η ήπειρος -διμερώς και πολυμερώς» σύμφωνα με τον Jorge Moreira da Silva του ΟΟΣΑ.

«Οι παράνομες δραστηριότητες και ροές τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο διαφθοράς, επιτρέποντας σε ομάδες ή άτομα που βρίσκονται στην εξουσία να έχουν πρόσβαση σε πόρους οι οποίοι χρησιμοποιούνται από προεκλογικές εκστρατείες, μέχρι την διασφάλιση της παραμονής τους στην εξουσία» αναφέρει η έκθεση, η οποία μεταξύ άλλων κάνει λόγο για «εγκληματικές δραστηριότητες, αυξημένη αστάθεια, βία, ακόμα και τρομοκρατία».

Η μυστική συμφωνία - μαμούθ του 1 δισ. δολαρίων

Μεταξύ των σκανδάλων που είδαν το φως της δημοσιότητας στα WestAfricaLeaks  είναι η μυστική συμφωνία της πετρελαϊκής Chevron με τον Νιγηριανό μεγιστάνα Sayyu Dantata.

Σύμφωνα με νέα στοιχεία από τα Panama Papers, η πετρελαϊκή MRS Holdings Ltd του Νιγηριανού δισεκατομμυριούχου Sayyu Dantata και ο πολυεθνικός πετρελαϊκός κολοσσός  Chevron, βρίσκονται στο επίκεντρο μιας μυστικής συμφωνίας ύψους 1 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Λεπτομέρειες της μυστικής αυτής συμφωνίας ήρθαν στο φως μετά από πρόσφατη αξιολόγηση του ρόλου των πετρελαϊκών στη Δυτική Αφρική, η οποία έγινε στο πλαίσιο των Panama Papers το 2016.

Το περίπλοκο σύστημα των MRS-Chevron

Ο Dantata και η εταιρεία του MRS είναι γνωστοί στους φορολογικούς παραδείσους. Για να κλείσει το συγκεκριμένο deal των δισεκατομμυρίων δολαρίων, η MRS, μαζί με την Petroci Holdings της Ακτής Ελεφαντοστού, εξαγόρασαν τη Chevron Nigeria Holdings Limited.

Η Chevron Nigeria Holding Limited, εταιρεία εγγεγραμμένη στις Βερμούδες, κατέχει το 60% της Chevron Oil της Νιγηρίας. Η συναλλαγή έγινε ως εξής: Μια νιγηριανή εταιρεία απέκτησε μια άλλη νιγηριανή εταιρεία μέσω δύο «εταιρειών - κελύφη».

Ειδικοί επί των φορολογικών οι οποίοι εξετάζουν ακόμη την εν λόγω συναλλαγή, υποστηρίζουν ότι ο μόνος λόγος για αυτήν την κατά τα άλλα περίπλοκη εταιρική δομή είναι η φοροαποφυγή.

Η κοινοπραξία που χρησιμοποιήθηκε για την απόκτηση της Chevron είναι μια εταιρεία εγγεγραμμένη στον Παναμά με την επωνυμία Corlay Global SA. Η κοινοπραξία ανήκει στην εταιρεία MRS Holdings -η οποία είναι εγγεγραμμένη στη Νιγηρία- και στην Petroci holdings- εταιρεία με έδρα την Ακτή Ελεφαντοστού.

Η Corlay Global SA είναι μια εταιρική «πολεμική μηχανή» που έχει ως αποστολή να προωθήσει τις πολλαπλές προοπτικές του αναδυόμενου κολοσσού της αυτοκρατορίας MRS στον πετρελαϊκό τομέα.

Ως εκ τούτου, χρησιμοποιήθηκε για την εξαγορά έξι εταιρειών επεξεργασίας και εμπορίας πετρελαϊκών προϊόντων: Texaco Cameroun SA (100%), Chevron Nigeria Holdings Ltd (100%), Chevron Benin SA (100%), Chevron Congo SA (100%), Chevron Côte D’Ivoire (100%) και Chevron Togo SA (65%).

Οι έξι αυτές συναλλαγές -μαμούθ, ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, τυπικά υπόκεινται σε διαφορετικά φορολογικά καθεστώτα, ανάλογα με τους διαφορετικούς νόμους των έξι χωρών -Καμερούν, Νιγηρία, Μπενίν, Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, Τόνγκο.

Στη Νιγηρία, για παράδειγμα, θα έπρεπε να καταβληθούν έξι φόροι, από φόρο εισοδήματος μέχρι φόρο κεφαλαίου. Το deal στήθηκε με στόχο την αποφυγή τους.

Οι ομοσπονδιακές φορολογικές αρχές αρνήθηκαν να μιλήσουν για το θέμα. Επανειλημμένες τηλεφωνικές κλήσεις στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εισοδήματος της Νιγηρίας έμειναν αναπάντητες. Η Chevron και η MRS δεν έχουν δώσει στοιχεία όσον για το status της συμφωνίας.

Ενώ η MRS δήλωσε ότι απέκτησε το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου της Chevron Nigeria Holdings Limited σε συνεργασία με την Petroci Holding ως κοινοπραξία με την επωνυμία Corlay Global SA, τα ερωτήματα σχετικά με τη φορολογική ή όχι συμμόρφωση της, παραμένουν αναπάντητα.

Σύμφωνα με έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας η MRS έχει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της Corlay Global SA, η οποία δίνει στην MRS σημαντικές εξουσίες όσον αφορά τη λειτουργία της εταιρείας. Άλλο έγγραφο δείχνει ότι ο μεγιστάνας Dantata είναι ο μοναδικός υπογράφων, άρα ιδιοκτήτης της Corlay Global SA.

Η ιστορία για το μεγάλο deal χρονολογείται επίσημα στις 3 Νοεμβρίου 2008, όταν η Corlay Global SA, έθεσε σε συνεδρίαση του ΔΣ το ζήτημα της απόκτησης των έξι εταιρειών και κυρίως, την πρόκληση για τον τρόπο χρηματοδότησης και υλοποίησης του deal.

Η απόφαση του ΔΣ, μιλώντας με εταιρικούς όρους, αποτελεί το πρώτο επίσημο αποδεικτικό στοιχείο για την πραγματική ταυτότητα της Corlay Global SA (που ανήκει εξ ολοκλήρου στην MRS Holdings και την Société nationale d’ Operations Pétrolières Côte d'Ivoire με την ονομασία Petroci) ως φορέα ειδικού σκοπού για την εξαγορά του 100% των πέντε εταιρειών Chevron (Καμερούν, Νιγηρία, Μπενίν, Κονγκό και Ακτή του Ελεφαντοστού). Στο ίδιο ΔΣ προτάθηκε όσον αφορά την έκτη εταιρεία, τη Chevron Togo SA, η εξαγορά μόνο του 65% των μετοχών. Από άλλα έγγραφα προκύπτει επίσης ότι το 65% της Chevron Togo αποτελεί τελικά το 100% της συμμετοχής της Chevron Africa στο μετοχικό κεφάλαιο της Chevron Togo.

Η Corlay εξουσιοδότησε την MRS να «προμηθεύσει και να διευκολύνει εκ μέρους της εταιρείας μια ‘γέφυρα’ ύψους 792 εκατομμυρίων αμερικανικών δολαρίων από τις τράπεζες Fidelity Bank plc, First City Monument Bank plc, Intercontinental Bank plc, Oceanic Bank International plc, Platinum Habib Bank plc, Union Bank plc και Zenith Bank plc (οι δανειστές) για τη δαπάνη».

Όσο δε, για το ποιός είναι αυτός που κάνει πραγματικά κουμάντο, ποιος έχει πραγματικά την εξουσία στην εταιρεία, όπως προκύπτει από τα έγγραφα, την πλήρη εξουσιοδότηση έχει ο Sayyu Dantata.

Πηγή: tvxs.gr