Hygge, το μυστικό της ευτυχίας των Δανών

Εδώ και επτά συνεχόμενα χρόνια, η Δανία συγκαταλέγεται από το World Happiness Report στις τρεις πιο χαρούμενες χώρες, ανάμεσα στις 155 που αποτελούν αντικείμενο έρευνας του οργανισμού. Αντίστοιχα είναι και τα αποτελέσματα άλλων εθνικών ερευνών για τους δείκτες ευτυχίας ανά τα κράτη του κόσμου, όπου η Δανία αναγνωρίζεται ως κορυφαίο κράτος για το ευ ζην των πολιτών της. Τι είναι όμως αυτό που τοποθετεί συνεχώς τη Σκανδιναβική χώρα στην κορυφή του παγκόσμιου χάρτη ευτυχίας;

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν συμφωνεί πάντα ως προς τον τρόπο που υπολογίζονται οι παράμετροι στην κοινωνική έρευνα. Όμως, όταν έχουμε να κάνουμε με την έννοια της ευτυχίας, υπάρχει η κοινή παραδοχή για τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Ανάλογα με το εύρος και το σκοπό της έρευνας, η ευτυχία συχνά μετριέται με αντικειμενικούς δείκτες (στοιχεία για την εγκληματικότητα, εισόδημα, εμπλοκή των πολιτών με τα κοινά, επίπεδο υγείας κ.ά.) και υποκειμενικές μεθόδους, όπως ερωτήσεις για το πόσο συχνά έχουν οι συμμετέχοντες της έρευνας θετικά και αρνητικά συναισθήματα.

Οι Δανοί πολίτες εκλέγουν σταθερές κυβερνήσεις, αντιμετωπίζουν χαμηλά επίπεδα διαφθοράς και παράλληλα έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και παροχές υγείας. Όμως ταυτόχρονα, το κράτος τους διατηρεί τα υψηλότερα ποσοστά φόρων στον κόσμο και οι Δανοί πολίτες συμφωνούν με το μέτρο αυτό, θεωρώντας πως είναι δίκαιο και απαραίτητος παράγοντας για μια καλύτερη κοινωνία. Αυτό όμως που καθορίζει τα επίπεδα ευτυχίας των πολιτών της Δανίας είναι μια κοινωνική κατασκευή με το όνομα ''hygge'' (προφέρεται "χίγκα"). Τι είναι όμως αυτό;

Το hygge είναι μια λέξη που αναφέρεται στην κοινωνική αλληλεπίδραση υψηλής ποιότητας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ουσιαστικό, επίθετο ή ρήμα, αλλά και σε δρώμενα και μέρη που παραπέμπουν στην έννοια. Το λεξικό της Οξφόρδης, μάλιστα, πρόσθεσε τη λέξη τον Ιούνιο του 2017, μετά την παγκόσμια εξάπλωση του φαινομένου hygge.

Το hygge μεταφράζεται ως «ζεστό», «άνετο», «οικείο», «αναπαυτικό» και «ευχάριστο», αλλά ο καλύτερος ορισμός του είναι η «οικειότητα», η οποία μπορεί να επιτευχθεί όταν βιώνει κανείς ασφαλείς, ισορροπημένες και αρμονικές κοινές εμπειρίες με τους συνανθρώπους του. Ένα φλιτζάνι καφέ με έναν φίλο μπροστά στο τζάκι μπορεί να θεωρηθεί ως ιδανικό παράδειγμα hygge, όπως και ένα καλοκαιρινό πικ-νικ στο πάρκο.

Μια οικογένεια μπορεί να διοργανώσει μια hygge βραδιά που περιλαμβάνει επιτραπέζια παιχνίδια και νόστιμο, σπιτικό φαγητό. Όμως και ένα άτομο μπορεί να απολαύσει το hygge μόνο του, διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο με ένα ποτήρι κρασί ή μια ζεστή σοκολάτα. Ένα σπίτι μπορεί αντίστοιχα να περιγραφεί ως ''hyggelige'' όταν ο χώρος του είναι ζεστός και φιλόξενος, ώστε όταν οι επισκέπτες του αποχωρούν να αναφωνήσουν πως ήταν '' hyggeligt'', δηλαδή πέρασαν όμορφα. Τα περισσότερα κοινωνικά δρώμενα μάλιστα στη Δανία χαρακτηρίζονται ως hyggelige.

Έρευνες πάνω στην έννοια του hygge που εντοπίζεται στη Δανία, υποδεικνύουν πως είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ευ ζην των πολιτών της. Λειτουργεί σαν ένα μέσο περιορισμού του άγχους και είναι ταυτόχρονα απαραίτητο για τη δημιουργία συντροφικότητας μεταξύ των πολιτών. Ταυτόχρονα προωθεί την ισότητα και ενδυναμώνει το αίσθημα εμπιστοσύνης.

Το hygge είναι απόλυτα εγγεγραμμένο στην κουλτούρα και την πολιτισμική αντίληψη των Δανών. Όμως πλέον έχουμε να κάνουμε με ένα παγκόσμιο φαινόμενο: το Amazon πουλά περισσότερα από 900 βιβλία την ημέρα αφιερωμένα στην έννοια του hygge και σε τρόπους που μπορεί κανείς να την εντάξει στην καθημερινότητά του, ενώ το Instagram μετρά πάνω από 3 εκατομμύρια αναρτήσεις με το hashtag #hygge. Τα δεδομένα του Google trends επίσης, υποδεικνύουν τεράστια αύξηση στις αναζητήσεις του όρου από τον Οκτώβριο του 2016.

Η Δανία βέβαια δεν είναι η μόνη χώρα με παράδοση στο concept του hygge: οι Νορβηγοί έχουν το ''koselig'', οι Σουηδοί το ''mysig'', οι Ολλανδοί το ''gezenlligheid'' και οι Γερμανοί το ''gemütlichkeit''.

Σε άλλες χώρες όμως δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο, καθώς αυτό που θεωρείται πρωταρχικά συνυφασμένο με την ευτυχία είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα των πολιτών. Το γεγονός αυτό εξηγεί μάλιστα τα όλο και αυξανόμενα κρούσματα κατάθλιψης σε χώρες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά και σε αυτές που διατηρούν ακόμη και σήμερα οξυμένες ταξικές διαφορές μεταξύ των πολιτών.

Ναταλία Πετρίτη
Πηγή: tvxs.gr