Βιομηχανία ατμίσματος στα πρότυπα της παγκόσμιας καπνοβιομηχανίας

Εδώ και κάποια χρόνια, συσκευές ατμισμού κατακλύζουν την αγορά και έχουν δημιουργήσει πλέον μια παντοδύναμη βιομηχανία στα πρότυπα της παγκόσμιας καπνοβιομηχανίας. Για την ακρίβεια με τη σφραγίδα της παγκόσμιας καπνοβιομηχανίας, καθώς η αγορά, η οποία εκτιμάται σε πάνω από 10 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να ανέλθει σε 34 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2021, κυριαρχείται όλο και περισσότερο από εταιρείες καπνού όπως η Reynolds American και η Altria (παλαιότερα γνωστή ως Philip Morris).

Τα τελευταία χρόνια, πολλοί χρόνιοι καπνιστές εγκαταλείπουν το παραδοσιακό τσιγάρο και στρέφονται όλο και περισσότερο στη χρήση των συσκευών ατμισμού, ενώ το ίδιο κάνουν και άτομα που δεν κάπνιζαν στο παρελθόν. Είναι όμως ο ατμισμός πιο υγιεινός από το παραδοσιακό κάπνισμα, επηρεάζει την αύξηση του καπνίσματος των παιδιών και ποιοι κρύβονται πίσω από τις μέχρι τώρα έρευνες γύρω από αυτό;

Η αντίληψη του κοινού γύρω από το άτμισμα

Πολύς κόσμος θεωρεί ότι η χρήση αυτών των ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να σώσει ζωές. Αυτή τη στιγμή κυριαρχεί η αντίληψη ότι τα άτομα που είναι εθισμένα στη νικοτίνη των κανονικών τσιγάρων μπορούν να στραφούν στο άτμισμα, αφού με αυτό τον τρόπο αποφεύγουν την πίσσα που απορροφάται από τον οργανισμό τους από την καύση του κανονικού τσιγάρου, και θεωρείται ως η βασική ουσία που ευθύνεται για τον καρκίνο στους πνεύμονες.

Όμως αυτή η αντίληψη αντιμετωπίζεται από πολλούς σαν τη διαδικασία παροχής μεθαδόνης και καθαρής σύριγγας σε έναν τοξικοεξαρτημένο. Άλλωστε παραβλέπονται οι συνέπειες στο καρδιαγγειακό σύστημα από τον ατμό, τη νικοτίνη (που επίσης υπάρχει στο ηλεκτρονικό τσιγάρο) και τα χημικά παραπροϊόντα που προκύπτουν από τη θερμότητα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ατμού.

Η λειτουργία των συσκευών ατμισμού και οι ουσίες που εκλύονται από αυτές

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι θεωρητικά ασφαλέστερα από τα κανονικά τσιγάρα επειδή δεν παράγουν καπνό μέσω της καύσης, ο οποίος παράγει με τη σειρά του ένα επιβλαβές μείγμα τοξικών και καρκινογόνων ουσιών. Μερικές από αυτές τις ουσίες είναι οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, οι αλδεΰδες και τα βαρέα μέταλλα, όπως το κάδμιο και το αρσενικό. Αντίθετα, οι ηλεκτρονικές συσκευές παράγουν ατμό με τη θέρμανση του υγρού που χρησιμοποιείται. Αυτός ο ατμός περιέχει ουσίες που παράγουν διαφορετικές γεύσεις και νικοτίνη σε διαλύτες, που ελαχιστοποιούν την εξάτμιση μέχρι να εισπνεύσει ο χρήστης τον ατμό.

Για πολλούς, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εκπέμπουν μόνο αβλαβείς υδρατμούς και προπυλενογλυκόλη, ένα συστατικό που χρησιμοποιείται στα μηχανήματα δημιουργίας τεχνητής ομίχλης. Ο FDA κατατάσσει την προπυλενογλυκόλη που βρίσκεται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο «γενικώς αναγνωρισμένη ως ασφαλή» για χρήση στα τρόφιμα, όμως δεν γνωρίζουμε αν ισχύει το ίδιο και για την εισπνοή της μέσω του ατμίσματος. Αρκετές μελέτες έχουν εντοπίσει μια σειρά τοξικών χημικών ουσιών σε ατμούς ηλεκτρονικού τσιγάρου, συμπεριλαμβανομένου του διακετυλίου, το οποίο συνδέεται με τη σοβαρή αναπνευστική νόσο της βρογχιολίτιδας. Επίσης συναντώνται η ακρολεΐνη (ή προπενάλη), ένα ισχυρό ερεθιστικό που συχνά βρίσκεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, και οι νιτροζαμίνες, που βρίσκονται και στον καπνό τσιγάρων και θεωρούνται καρκινογόνες.

Ο προβληματισμός για τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα

Μέχρι στιγμής παρατηρείται έντονος προβληματισμός σχετικά με τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί γύρω από τη βιομηχανία του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Κι αυτό διότι ένα μεγάλο μέρος από αυτές φαίνεται πως έχει χρηματοδοτηθεί από ιδρύματα και φορείς που συνδέονται με κάποιο τρόπο με την καπνοβιομηχανία, η οποία και έχει κάνει ένα υπολογίσιμο άνοιγμα τα τελευταία χρόνια στο χώρο του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

Οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής από δημόσιους φορείς που δεν διατηρούν συμφέροντα γύρω από τη βιομηχανία είναι αυτές που υποδεικνύουν τους προαναφερθέντες προβληματισμούς γύρω από τις ουσίες που εκλύουν οι συσκευές. Αναφέρουν δηλαδή ότι τα χημικά των ηλεκτρονικών τσιγάρων καταστέλλουν τα γονίδια που εμπλέκονται στην ανοσολογική άμυνα των ανθρώπινων ρινικών επιθηλιακών κυττάρων, βλάπτοντας έτσι το αναπνευστικό ενεργών, αλλά και παθητικών ατμιστών.

Κανείς δεν έχει συγκρίνει συστηματικά τα αποτελέσματα των μελετών που χρηματοδοτούνται από εταιρίες με αυτά που χρηματοδοτούνται από ανεξάρτητες πηγές, αλλά οι μελέτες σε διάφορα θέματα δείχνουν ότι η έρευνα που χρηματοδοτείται από τη βιομηχανία τείνει να ευνοεί τον υποστηρικτή της μελέτης. Χάρη σε απόρρητα έγγραφα που ήρθαν στο φως έχει αποκαλυφθεί πως οι καπνοβιομηχανίες στο παρελθόν δαπάνησαν δισεκατομμύρια δολάρια για να υπονομεύσουν στοιχεία που υποδείκνυαν ότι τα τσιγάρα βλάπτουν τους ενεργούς και τους παθητικούς καπνιστές. 

Ο ατμισμός και η επιρροή του στους ανήλικους 

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, πωλούνται μαζικά σε γεύσεις που προσελκύουν τα παιδιά, τα οποία μπορούν να τα αγοράσουν διαδικτυακά δηλώνοντας ότι είναι 18 ετών και άνω, πολλές φορές ψευδώς. Το 2011, τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μετά την εμφάνιση των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην αμερικανική αγορά, σχεδόν το 3% των μαθητών, ηλικίας από 12 έως 18, είχαν δοκιμάσει ηλεκτρονικά τσιγάρα ατμού. Έως το 2013, το ποσοστό είχε εκτοξευθεί στο 8%, ενώ μέχρι το 2015, η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου μεταξύ των εφήβων είχε αυξηθεί στο 27%, ξεπερνώντας τη χρήση κάθε άλλου προϊόντος καπνού. Το 2017, η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου μεταξύ των εφήβων μειώθηκε για πρώτη φορά, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, αν και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εξακολουθούν να είναι το πιο ευνοημένο (λόγω της χαμηλής του φορολόγησης) και εμπορικό προϊόν καπνού.

Το πρόβλημα με τη χρήση συσκευών ατμίσματος από τα παιδιά έγκειται στο ότι αυτά αποκτούν έτσι την πρώτη τους επαφή με την έννοια του καπνίσματος, εν αντιθέσει με τους ενήλικες που τις χρησιμοποιούν κυρίως για απεξάρτηση από το κανονικό τσιγάρο. Καθώς λοιπόν οι νέοι ατμίζουν, εθίζονται και αυτοί στη νικοτίνη, ενώ έρευνες δείχνουν πως είναι πολύ πιθανό να δοκιμάσουν και άλλα προϊόντα καπνού (κανονικά τσιγάρα, ταμπάκο κ.λπ.).

Μερικά στοιχεία γύρω από τη βιομηχανία ατμίσματος 

• Μόλις πριν από μια δεκαετία, η βιομηχανία του ηλεκτρονικού τσιγάρου ήταν σε μεγάλο βαθμό ο τελευταίος τροχός της αμάξης των σχετικών επιχειρήσεων. Σήμερα, η αγορά, η οποία εκτιμάται σε πάνω από 10 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να ανέλθει σε 34 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2021, κυριαρχείται όλο και περισσότερο από εταιρείες καπνού όπως η Reynolds American και η Altria (παλαιότερα γνωστή ως Philip Morris).
• Οι μελέτες σχετικά με το επιχείρημα ότι ο ατμισμός οδηγεί στην διακοπή του παραδοσιακού καπνίσματος εξακολουθούν να έχουν λίγα και μικτά ευρήματα.
• Η εταιρία Big Tobacco έχει αναπτύξει συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, αλλά τελικά απέφυγε την εμπορία τους επειδή, σύμφωνα με στελέχη, υπήρχαν ζητήματα με την αδειοδότησή τους από το FDA.
• Οι μεγάλες εταιρείες καπνού συνέβαλαν και επένδυσαν σε μεγάλο βαθμό στην προώθηση της έννοιας της «μείωσης των επιβλαβών συνεπειών» του καπνίσματος, και όχι της διακοπής του, ως μέσο πρόσβασης σε εμπειρογνώμονες της δημόσιας υγείας και για να θεωρηθούν κοινωνικά υπεύθυνοι οργανισμοί. Η ίδια τακτική ακολουθείται σήμερα από τους υποστηρικτές του ατμίσματος.
• Ο κατασκευαστής ηλεκτρονικών τσιγάρων NJOY και ο εισαγωγέας Smoking Everywhere έχουν προσλάβει τις ίδιες νομικές επιχειρήσεις που παλαιότερα βοήθησαν την καπνοβιομηχανία να αποφύγει τη συμμόρφωση σε νομοθετικές ρυθμίσεις γύρω από κάπνισμα.
• Οι εταιρίες Philip Morris, Reynolds American, και οι σύμμαχοί τους πλήρωσαν εκπρόσωπους σχεδόν 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων για να πολεμήσουν ένα νομοσχέδιο της Καλιφόρνια για την απαγόρευση της πώλησης ηλεκτρονικών τσιγάρων στα αυτόματα μηχανήματα πώλησης και για τη ρύθμιση της πώλησής τους όπως κάθε άλλο προϊόν καπνού.

Ναταλία Πετρίτη
Πηγή: tvxs.gr