Κάν’ το όπως η Σουηδία

Τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία περίπου είκοσι χρόνια στη χώρα των Βίκινγκς θα έπρεπε κανονικά να οδηγήσουν μυριάδες οικονομολόγους, οπαδούς του νεοφιλελευθερισμού, σε μαζικό… σκίσιμο πτυχίων.

Κόντρα στο κυρίαρχο οικονομικό δόγμα που βυθίζει σήμερα την παγκόσμια οικονομία σε παρατεταμένη στασιμότητα, η Σουηδία επιμένει να αυξάνει τους μισθούς και κερδίζει διαμοιράζοντας τον παραγόμενο πλούτο της δικαιότερα, υποστηρίζοντας μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη μακροπρόθεσμα και παραμένοντας μία εκ των υγιέστερων και ανταγωνιστικότερων οικονομιών του πλανήτη.

Αναλύοντας το υπόδειγμα της χώρας του, ο πρόεδρος της σουηδικής συνομοσπονδίας εργατικών συνδικάτων Karl-Petter Thorwaldsson (σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην σελίδα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, μερικά εικοσιτετράωρα πριν από την έναρξη του φετινού Νταβός) τονίζει ότι η στρατηγική διατήρησης των χαμηλών μισθών, προκειμένου να γίνει ανταγωνιστικότερη μια οικονομία και να ενισχυθούν οι εξαγωγές, είναι λάθος, καθώς μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, χτυπώντας την παγκόσμια ζήτηση.

Αντίθετα, το παράδειγμα της ανοικτής και δυναμικής οικονομίας της Σουηδίας δείχνει ότι η αύξηση των πραγματικών μισθών ωφελεί όλους και στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη μακροπρόθεσμα, αποδεικνύοντας ότι κοινωνική ισότητα, οικονομική ανάπτυξη και παγκοσμιοποίηση δεν είναι αντιφατικές μεταξύ τους.

Ο Thorwaldsson τονίζει ότι, από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, οι μισθοί ως μερίδιο του ΑΕΠ μειώθηκαν σε 91 από 133 χώρες του κόσμου. Αποτέλεσμα ήταν η αυξανόμενη οικονομική ανισότητα, η χαμηλότερη συνολική ζήτηση, η μικρότερη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, εξελίξεις αρνητικές για την οικονομία.

Καθώς οι μισθοί δεν κινούν πλέον την ανάπτυξη, αναδύθηκαν δύο άλλες στρατηγικές:

Η πρώτη είναι η χρέωση. Η κατανάλωση των νοικοκυριών τροφοδοτείται από το αυξανόμενο χρέος, τις προσόδους αξιών και τις ενίοτε «φούσκες» των ακινήτων.

Η δεύτερη είναι η καθοδηγούμενη από τις εξαγωγές στρατηγική. Οι χώρες τονώνουν τις εξαγωγές τους και την ανάπτυξη, μέσω συμπίεσης μισθών.

Η μεν πρώτη στρατηγική εξαρτάται από τις καθαρές εισροές κεφαλαίων, ενώ η δεύτερη από τις καθαρές εκροές κεφαλαίων και το πλεόνασμα στο ισοζύγιο πληρωμών.

Ομως αυτό δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα και αυξάνει τον κίνδυνο μιας ακόμη χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αντίθετα, μια καθοδηγούμενη από τους μισθούς ανάπτυξη είναι αυτή που θα στηρίξει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Και η αύξηση των μισθών θα επανέλθει με πολιτικές που θα αποκαταστήσουν τη διαπραγματευτική δύναμη των συνδικάτων, θα ρυθμίσουν σοβαρά το χρηματοπιστωτικό σύστημα, θα ενισχύσουν το κράτος πρόνοιας, θα στηρίξουν συνδικάτα, ευκαιρίες κατάρτισης των εργαζομένων και ένα δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας.

Τα ισχυρά συνδικάτα, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και οι υψηλοί κατώτατοι μισθοί μπορούν να διαγράψουν τις αρνητικές επιπτώσεις άλλων παραγόντων.

Στη Σουηδία, όπου οι εργαζόμενοι έχουν ισχυρότερη διαπραγματευτική δύναμη σε σχέση με άλλες χώρες, οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά περίπου 60% μεταξύ 1995 και 2016. Η ανεργία είναι ελάχιστη, διαψεύδοντας όσους επιμένουν να διακηρύσσουν ότι οι υψηλοί μισθοί κοστίζουν σε θέσεις εργασίας.

Συντάκτης: Μπάμπης Μιχάλης

Πηγή: efsyn.gr