Το Δημόσιο στην ψηφιακή εποχή έστω και καθυστερημένα

Το τελευταίο διάστημα, οι πολίτες της χώρας αντιλήφθηκαν για πρώτη φορά ότι μια σειρά από διαδικασίες της Φορολογικής Διοίκησης έγιναν αυτόματα για όλους τους πολίτες χωρίς να χρειαστεί καμία ενέργεια από μέρους τους.

Μόνο με την είσοδο στο taxisnet είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν αν δικαιούνται ή όχι το κοινωνικό μέρισμα, που είχε ήδη υπολογιστεί αυτόματα για κάθε φορολογούμενο. Επίσης να πληροφορηθούν πόσους λαχνούς διέθεταν στη φορολοταρία και αν είχαν κερδίσει σε αυτή. Χωρίς να κάνουν το παραμικρό.

Αντίστοιχες υπηρεσίες εφαρμόζονται πλέον για το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης που έχει μετατραπεί σε υπόδειγμα fast track διαδικασίας για την υποβολή αιτήσεων, για τους ιατρικούς φακέλους των ασθενών που θα είναι προσβάσιμοι σύντομα, από όλο το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Πρόσφατα επίσης το Υπουργείο Υποδομών εξήγγειλε την απαλλαγή μονίμων κατοίκων από τα διόδια της Εγνατίας Οδού ενώ σε λίγες μέρες είχαν γίνει αιτήσεις και εγκρίσεις ηλεκτρονικά και ήδη διέρχονται από τους σταθμούς διοδίων μόνο με τον αριθμό πινακίδας. Είναι μόνο μερικά παραδείγματα που τα μεγάλα (Big Data) ή ανοιχτά (Open Data)  δεδομένα αξιοποιούνται από τη Δημόσια Διοίκηση προς όφελος του πολίτη και της οικονομίας. 

Ψηφιακή διακίνηση εγγράφων και υπηρεσίες προς τον πολίτη

Μοιάζει κάτι προηγμένο, με ένα πλήκτρο να εκτελούνται μια σειρά από διαδικασίες αλλά στην πραγματικότητα η Ελλάδα είχε καθυστερήσει εγκληματικά τα προηγούμενα χρόνια και ήταν ουραγός στην ψηφιακή διακυβέρνηση και τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων. Η ψηφιακή μετάβαση έχει δύο άξονες για το Δημόσιο. Αυτόν της εσωτερικής λειτουργίας, όπου το βάρος δίνεται στην ψηφιακή διακίνηση και αναζήτηση εγγράφων και αυτόν της απλοποίησης των υπηρεσιών προς τον πολίτη.

Ο αρμόδιος Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκος Παππάς, δηλώνει σχετικά στο tvxs.gr: «Το σύστημα ψηφιακής διακίνησης εγγράφων και απομακρυσμένης ψηφιακής υπογραφής λειτουργεί ήδη πιλοτικά στο Υπουργείο μας. Oι 600 εργαζόμενοι διακινούν τα απαραίτητα έγγραφα ηλεκτρονικά, συμβάλλοντας στη μετατροπή του Υπουργείου μας στον πρώτο paperless φορέα του Δημοσίου. Τις επόμενες ημέρες, μαζί με την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Όλγα Γεροβασίλη, υπογράφουμε το έργο για τη διάχυση αυτής της λειτουργίας σε όλο το Δημόσιο, κάτι που θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2018, ενώ θα ακολουθήσει η επέκταση του συστήματος σε Επιμελητήρια και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης το 2019. Η επιλογή μας να “ψηφιοποιήσουμε” τις εσωτερικές υπηρεσίες του στενού και ευρύτερου Δημοσίου Τομέα θα εξοικονομήσει εργατοώρες, αλλά και πόρους ύψους 400 εκατ. ευρώ ετησίως»

Το Μητρώο Πολιτών το επόμενο μεγάλο στοίχημα

Η ξεκάθαρη πολιτική για την ψηφιακή διαλειτουργικότητα, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Πολιτικής Στέλιο Ράλλη αποτυπώνεται στο Μητρώο πολιτών που θα αποτελέσει τομή για τη Διοίκηση και είναι στο τελικό στάδιο επεξεργασίας την εβδομάδα που διανύουμε. Σε αυτό διασυνδέονται οι βάσεις δεδομένων από τα δημοτολόγια και τα ληξιαρχεία, στη συνέχεια τα φορολογικά και ασφαλιστικά δεδομένα αλλά και τα αστυνομικά δεδομένα, ώστε η Δημόσια Διοίκηση να αναζητά αυτόματα τις πληροφορίες που απαιτούνται με οικονομίες κλίμακας χωρίς να ασχολείται ο πολίτης.

Τι είναι τα ανοιχτά και τα μεγάλα δεδομένα

Το βάρος στα προηγμένα κράτη πλέον δίνεται  στη διαλειτουργικότητα των ανοιχτών και μεγάλων δεδομένων. Η  συλλογή ή αξιοποίηση των μηχαναγνώσιμων  δεδομένων είναι μια διεπιστημονική διαδικασία που λαμβάνει υπόψη την ανοιχτότητα, τη διαφάνεια, τη συμμετοχικότητα, την κυβερνητική αποτελεσματικότητα και την οικονομία πόρων.  Η δημόσια πρόσβαση και η διαλειτουργικότητά τους τα καθιστούν εργαλεία ορθής διαχείρισης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χάραξη πολιτικών που μπορεί να ξεκινούν από την κοινωνική πολιτική και φτάνουν μέχρι τη χωροταξία.

Σε αντιδιαστολή με τα κοινωνικά δίκτυα που εκφράζουν την υποκειμενική φύση του διαδικτύου, τα ανοιχτά και μεγάλα δεδομένα εκφράζουν την αντικειμενική φύση του.  Μια πρωτόλεια μορφή συλλογής και αξιοποίησης ανοιχτών και μεγάλων δεδομένων είναι η ΔΙΑΥΓΕΙΑ, παρότι ο όγκος της πληροφορίας της παραμένει χαοτικός και διαρκώς διογκούμενος. Είναι όμως ένα πληροφοριακό σύστημα που παρέχει ανοιχτή διεπαφή (OPEN API) για οποιονδήποτε προγραμματιστή ή εφαρμογή θέλει να αξιοποιήσει τα δεδομένα της. Και είναι εξόχως σημαντική για τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία, αρχές που το πολιτικό σύστημα δεν έχει αναδείξει όσο θα όφειλε.

Το ζήτημα απασχολεί σοβαρά και σημαντικά ερευνητικά προγράμματα ινστιτούτων και πανεπιστημίων της χώρας αλλά καθυστέρησε να φτάσει στη Διοίκηση. Έστω και αργά πάντως το Δημόσιο γίνεται paperless και τα δεδομένα του διαλειτουργικά.

Γιάννης Σιδηρόπουλος

Πηγή: tvxs.gr