Καιρός να μεγαλώσουμε, να βιώσουμε τον «ενήλικα» μέσα μας

Μελετώντας την έρευνα της ψυχολόγου του Harvard University, Dr. Martha Beck, σε θέματα Γυναικείας Ψυχολογίας & Διαπροσωπικών Σχέσεων, στα N.Y. Times, Best seller βιβλία της «Γιατί οι γυναίκες «καταρρέουν» & πώς μπορούν να ξαναχτίσουν τη ζωή τους» και «Σπάζοντας τον Φαύλο κύκλο της καταναγκαστικής συμπεριφοράς», και παρατηρώντας πολλούς ενήλικες, διαπιστώνω όλο και πιο συχνά, ότι πολλοί εμφανίζονται εξωτερικά επιτυχημένοι, ώριμοι ενήλικες, ενώ στη πραγματικότητα, συναισθηματικά, δεν έχουν ολοκληρώσει την διαδικασία της «ενηλικίωσης» τους. Παραμένουν «μεγάλα παιδιά», «αιώνιοι έφηβοι» και αυτό έχει μεγάλο κόστος στη προσωπική, συναισθηματική και διαπροσωπική τους ζωή.

Μπορεί να εμφανίζονται με αυτοπεποίθηση, επαγγελματικές ικανότητες και επιτυχίες, αλλά συναισθηματικά συμπεριφέρονται με την ανωριμότητα, την παρορμητικότητα, και την «ευαλωτότητα» ενός παιδιού.

Αυτούς τους ανθρώπους μπορούμε να τους ονομάσουμε: «Ευάλωτους/Εύθραυστους Ενήλικες-Παιδιά». Συχνά παρατηρούμε στους άλλους, αλλά ίσως και στον ίδιο μας τον εαυτό, συμπεριφορές που μπορεί να ταιριάζουν σε αυτούς τους ενήλικες-παιδιά: με ανεξέλεγκτες εκρήξεις, παρορμητισμούς, ξαφνικές αντιδράσεις, υπερβολικούς συναισθηματισμούς και ανάγκη για διαρκή, παθολογική ανάγκη προσοχής και επιβεβαίωσης από τους άλλους και για κτίσιμο της αξίας και σημαντικότητάς μας.

Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο πρέπει να αρχίζουμε να παρατηρούμε αυτές τις συμπεριφορές, και να αναζητήσουμε στήριξη και καθοδήγηση από κάποιο σύμβουλο-θεραπευτή που εμπιστευόμαστε και που μπορεί να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε ποια συμπεριφορά έχουμε υιοθετήσει, για ποιο λόγο, σε τι μας έχει χρησιμεύσει και εξυπηρετήσει μέχρι τώρα και πώς θα μπορέσουμε να απελευθερωθούμε από αυτή και με τι μπορούμε να την αντικαταστήσουμε.

Πριν από αυτά βέβαια πρέπει να ανακαλύψουμε εάν πέφτουμε σε μια τέτοια συμπεριφορά-παγίδα, ακολουθώντας μερικά βήματα:
1. Άρχιζοντας να εμπιστευόμαστε την «εσωτερική μας φωνή και αλήθεια», όχι την φωνή οποιουδήποτε άλλου.

Ίσως η πιο σημαντική συμβουλή σε κάποιον είναι: «Εμπιστεύσου την εσωτερική σου φωνή και τον εαυτό σου». Αυτό μπορεί να ακούγεται αρχικά, πρωτόγνωρο ακόμα και ριψοκίνδυνο και για αυτό είναι πολύ λίγοι οι άνθρωποι που το κάνουν πραγματικά. Έχουμε γαλουχηθεί και «βολευτεί» να αγνοούμε την εσωτερική μας φωνή και να βασιζόμαστε στη φωνή και γνώμη των άλλων. Με αυτό τον τρόπο αγνοούμε την εσωτερική μας αλήθεια, και βασιζόμαστε και ακολουθούμε τους άλλους, για να μην πάρουμε την ευθύνη της ίδιας μας της ζωής! Λειτουργούμε σαν «άβουλα, αβοήθητα παιδιά» και ζούμε τη ζωή που μας υποδεικνύουν οι άλλοι, γιατί είναι πιο «βολικό»! Έτσι αν δεν πάει κάτι καλά, θα έχουμε κάποιον να κατηγορούμε. Με αυτό τον τρόπο όμως, μένουμε συνέχεια «ενήλικοι-παιδιά», που δεν ζουν τη ζωή που αληθινά θέλουν και τους αξίζει!
Όσο δεν ακούμε την εσωτερική μας φωνή, τον αληθινό, εσωτερικό εαυτό μας και ζώντας μία ζωή που μας υποδεικνύουν οι άλλοι, παραμένουμε «μπλοκαρισμένοι» σε μια μεταβατική ηλικία μεταξύ παιδικότητας και ενηλικίωσης και δεν θα βρούμε ποτέ να βρούμε τον αληθινό μας εαυτό και την ευτυχία μας. Πρέπει να βρούμε το θάρρος να απελευθερωθούμε από την ανάγκη της αποδοχής και γνώμης των άλλων, να τολμήσουμε να ακούσουμε τη δική μας εσωτερική φωνή, να πάρουμε την ευθύνη της ζωής μας, ακόμα και αν αυτό σημαίνει να κάνουμε λάθη. Λάθη κάνουν όλοι, αλλά έτσι εξελίσσονται.

Τα λάθη έρχονται και με πολύτιμα δώρα στα χέρια και εξέλιξη! Με αυτό το τρόπο θα ξεμπλοκαριστούμε και θα μεταμορφωθούμε σε αληθινούς ενήλικες που μπορούν να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους, να την απολαύσουν και να εξελιχθούν!
Ως ενήλικες είναι δική μας ευθύνη ποιον και τι επιλέγουμε να πιστέψουμε και να ακολουθήσουμε, καθώς και το να περνάμε ό,τι ακούμε από «φίλτρο». Το φίλτρο πρέπει πάντα να είναι η δική μας εσωτερική φωνή της αλήθειας!

Επίσης πρέπει να απαντούμε στις εξής ερωτήσεις: «Αυτό που κάνω ανταποκρίνεται στην δική μου αλήθεια ή στην αλήθεια κάποιου άλλου; Εκφράζω τον αληθινό μου εαυτό ή υπηρετώ κάποιου άλλου τις επιθυμίες; Λειτουργώ σαν ενήλικας ή σαν ένα μεγάλο παιδί;». Σε αυτές τις ερωτήσεις, αλλά ιδιαίτερα στις απαντήσεις τους, θα μπορέσει να μας στηρίξει η καθοδήγηση και η στήριξη ενός έμπειρου συμβούλου/ψυχολόγου που θα μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε την ενήλικη πλευρά του εαυτού μας.
2. Με το που θα αποδεχτούμε ότι είναι ΟΚ πολλές φορές θα έχουμε και άδικο -να κάνουμε λάθη, να μαθαίνουμε και να εξελισσόμαστε!

Είναι παράδοξο αλλά το να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας σαν ενήλικες λειτουργεί καλύτερα όταν είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχτούμε ότι πολλές φορές μπορεί να έχουμε άδικο. Τα παιδιά γνωρίζουν ότι είναι ΟΚ να κάνουν λάθη και να μην το παίρνουν προσωπικά όταν κάποιος ενήλικας τα διορθώνει και ότι έχουν πολλά ακόμα να μάθουν ακόμα.

Οι ενήλικες όμως έχουμε την τάση όταν κάποιος μας διορθώνει να αντιδρούμε άσχημα. Το «εγώ» μας λέει ότι σαν ενήλικες δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε λάθος. Με αποτέλεσμα να αντιδρούμε με θυμό και αντίσταση σε αυτόν που μας επισημαίνει τα λάθη μας. Το αντίδοτο σε αυτό είναι η αναζήτηση της αιτίας των λαθών μας και έτσι να ωριμάσουμε και να εξελίξουμε τον ενήλικα εαυτό μας. Aντί να αντιδράσουμε απότομα στο άτομο που μας υποδεικνύει κάποιο λάθος μας, μπορούμε να του πούμε: «Αν πιστεύεις ότι έκανα λάθος, μπορεί να έχεις δίκαιο, θα το εξετάσω δεν τα γνωρίζω όλα. Έχω πολλά να μάθω ακόμα.». Άμα το κάνουμε αυτό, θα ανακαλύψουμε με ευχαρίστηση ότι ο άλλος μπορεί να μας εξηγήσει με διάθεση την πηγή του λάθους μας. Έτσι θα μάθουμε και θα εξελιχθούμε! Πρέπει να θυμόμαστε σε αυτό το σημείο ότι το κομμάτι του εαυτού μας που δεν θέλει διόρθωση είναι το παιδικό, περιορισμένο «εγώ» μας, ενώ ο αυθεντικός ενήλικας εαυτός μας θέλει να μάθει την αλήθεια, να διορθωθεί και να εξελιχθεί!

3. Ηρεμώντας τον εαυτό μας και βρίσκοντας την ισορροπία μας.

Μία από τις πιο σημαντικότερες ικανότητες που θα έπρεπε να είχαν να διδαχθεί τα παιδιά από τους ενήλικες είναι να ηρεμούν και να ισορροπούν τον εαυτό τους. Είναι το περίφημο συναισθηματικό Τρίγωνο «Τρυφερότητα – Αγάπη – Ενδιαφέρον» (Τhe emotional, internalized Triangle “Tender Love and Care” – TLC). Οι άνθρωποι που μας μεγάλωσαν θα έπρεπε να μας το είχαν μεταδώσει, ώστε να αναπτύξουμε τον εσωτερικό, συναισθηματικό μας «Σταθεροποιητή» – “our inner comforter”. Δηλαδή την εσωτερική φωνή που μας ηρεμεί όταν είμαστε σε ένταση και μας φέρνει ισορροπία στη ζωή και στις σχέσεις μας, στοιχεία Συναισθηματικής Νοημοσύνης, E.Q.

Αν δεν πήραμε αυτά τα στοιχεία στη παιδική μας ηλικία, δεν έχουμε αναπτύξει την πολύτιμη εσωτερική φωνή της εξισορρόπησης και ενηλικίωσης. Αντί αυτού, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, και δυσκολεύουν όλη την ώρα στη ενήλικη ζωή μας, διαλυόμαστε, χάνουμε τον αυτοέλεγχο και την ηρεμία μας και οδηγούμαστε σε μη υγιή υποκατάστατα, όπως: καταχρήσεις, έλλειψη αυτοέλεγχου, υπερκατανάλωση, βουλιμία στο φαγητό, αλκοόλ, ναρκωτικά, και οτιδήποτε μας παίρνει την προσοχή μακριά από τα αληθινά μας συναισθήματα. Εάν έχουμε επαναληπτικές τέτοιες συνήθειες, χρόνιες συναισθηματικές μεταπτώσεις, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι δεν έχουμε αναπτύξει «τον εσωτερικό μας ενήλικα», ο οποίος μας αυτορυθμίζει και μας εξισορροπεί.

Σε αυτή την περίπτωση είναι άχρηστο να κατηγορούμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε υποστήριξη είτε σε βιβλία αυτοβοήθειας, είτε σε υποστηρικτικές συμβουλευτικές ομάδες, είτε σε σύμβουλο- ψυχολόγο. Στη ενήλικη ζωή μας στις δυσκολίες χρειάζεται να ακούσουμε ενήλικα, υποστηρικτικά λόγια, αντί για ανούσια κριτική.
4. Εστιάζοντας την προσοχή μας στις αληθινές ανάγκες μας και στη δουλειά που πρέπει να κάνουμε με τον αληθινό εαυτό μας.

Αντί να ζούμε τη ζωή που άλλοι μας υποδεικνύουν, πρέπει να μάθουμε να ακούμε την εσωτερική μας φωνή και αυτά που θέλουμε και ό,τι έχουμε εμείς ανάγκη. Όταν ζούμε την ζωή που μας υποδεικνύεται, παροδικά παίρνουμε κάποια επιβεβαίωση, στην πραγματικότητα όμως αυξάνουμε το συναίσθημα της ανασφάλειας, του ότι είμαστε ένα «ανήμπορο παιδί» που χρειάζεται τους άλλους για να στηριχθεί. Σαν ενήλικα άτομα πρέπει να αποφασίσουμε να κτίσουμε τον εαυτό μας και να πάρουμε την ευθύνη για αυτό που είμαστε. Οι απόψεις των άλλων είναι δικές τους επιλογές, όχι δικές μας. Σαν ενήλικες πρέπει να μάθουμε να εστιάζουμε στη δική μας άποψη, να κτίσουμε τη δική μας προσωπικότητα, να συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή αξίζει όταν νιώθουμε πιο καλά με τον εαυτό μας, όταν εστιαζόμαστε στη δική μας άποψη, και όταν εξελισσόμαστε σαν ενήλικες με διάκριση και σοφία.
5. Επιλέγοντας να μην αντιδρούμε με ένταση και παρορμητικά, αλλά να απαντάμε με ψυχραιμία, Αντίδραση VS Απάντηση, (Reaction VS Response).

Όταν κάποιος μας προσβάλλει και εμείς εκφραζόμαστε απότομα χωρίς σκέψη και ξεσπάμε σε φωνές και κλάματα, αυτό ονομάζεται αντίδραση (reaction). Αντίθετα όταν κάποιος μας προσβάλλει, αλλά εμείς με σταθερότητα και ηρεμία διαφωνούμε με επιχειρήματα, αυτό είναι ώριμη απάντηση, (response). Οι ανώριμοι άνθρωποι έχουν την τάση να αντιδρούν στις συναισθηματικές προκλήσεις και επιθέσεις, με έντονη συναισθηματική αντίδραση. Ενώ οι αληθινά, ώριμοι ενήλικες ξέρουν να παίρνουν την ευθύνη, κυριολεκτικά και πρακτικά, των πράξεων και των συμπεριφορών τους. Έχουν την ικανότητα να ελέγχουν τις αντιδράσεις τους, αντλώντας στοιχεία από την ενήλικη, καλλιεργημένη σοφία τους.

Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε στον εαυτό μας την ικανότητα να απαντά αντί να αντιδρά; Να μία τεχνική:

Βρείτε ένα ήρεμο προσωπικό χώρο. Αναπνεύσετε βαθιά και σταθερά. Βρεθείτε και παραμείνετε στο εδώ και τώρα.

Προσπαθήστε να ακούσετε την εσωτερική σας φωνή και ό,τι είναι αληθινό για εσάς, (με χαλάρωση, διαλογισμό, προσευχή ή ό,τι άλλο εσείς επιλέγετε).

Φέρτε στην επιφάνεια τις ικανότητες σας σαν ενήλικες, όπως: την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, την ικανότητα σας να ηρεμείτε την παρορμητικότητα σας και να αποδέχεστε ότι εσείς είστε ο μόνος υπεύθυνος για την πραγματικότητά σας.

Επανέλθετε, όσο και όποτε το έχετε ανάγκη!

Εάν τα κάνουμε αυτά, σιγά-σιγά, κάτι θα αρχίζει να αλλάζει και δεν θα χρειαζόμαστε ανώριμες, εκρηκτικές αντιδράσεις. Έτσι θα μετακινηθούμε από την αντίδραση ενός αβοήθητου μπερδεμένου μικρού παιδιού, στον κόσμο του ισορροπημένου ενήλικα, που ελέγχει τη ζωή του, τις επιθυμίες, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του. Εκείνη την ημέρα, που θα τα έχουμε συνειδητοποιήσει και βιώσει όλα αυτά, θα γνωρίζουμε ότι θα έχουμε αληθινά ωριμάσει και θα έχουμε γίνει ένας ισορροπημένος ενήλικας.

_______________________
~ Τζίνα Θανοπούλου, Ψυχο-εκπαιδευτική Σύμβουλος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Πηγή: huffingtonpost.gr