Κεϊνσιανισμός, νεοφιλελευθερισμός και μετά;

Από το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας 

Η συνάντηση κορυφής των χωρών της Ε.Ε. στο Γκέτεμποργκ στο πλαίσιο κοινωνικής προστασίας και δικαιοσύνης για τους πολίτες πραγματοποιήθηκε από ηγέτες και αντιπροσώπους εταίρων, που θέλουν χωριστά να επιμελούνται και να λύνουν αυτά τα προβλήματα στις χώρες τους. Ηγέτες εταίρων χωρών διαφορετικών οικονομικών μοντέλων και ταχυτήτων ανάπτυξης, κοινωνικής αντίληψης και ανισοτήτων μεταξύ τους.

Το ερώτημα λοιπόν είναι, ιδίως συντηρητικών του νεοφιλελευθερισμού, τι τη θέλανε αυτή τη συμβουλευτική συνάντηση κορυφής; Γιατί έπρεπε να γίνει;

Ανάμεσα στους 25 παρευρισκόμενους ηγέτες χωρών της Ε.Ε. στη συνάντηση υπήρχαν και αυτοί που τους διακατέχει ο φόβος της ενοποίησης και θεωρούν τη συνάντηση αυτή στο Γκέτεμποργκ σαν προκάλυμμα ενός πρώτου βήματος θεσμοθέτησης από τις Βρυξέλλες των σημερινών αρχών και κανόνων του συμβουλευτικών προτάσεων του Κοινωνικού Πυλώνα. Κάτι που απεύχονται. Ωστόσο απρόθυμοι να αποποιηθούν προνόμια, διακρίσεις και συμφέροντα σε βάρος εταίρων.

Γνωρίζω εδώ και δεκαετίες τον συνεπή Σοσιαλδημοκράτη Αλαν Λάρσον, από τους τελευταίους εναπομείναντες της εποχής του λαϊκού σουηδικού Folkhem, των αρχών του οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς. Σε αυτόν ανέθεσε πριν από δύο χρόνια ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ της Κομισιόν της Ε.Ε. τον ρόλο του «ειδικού συμβούλου» να εργαστεί στην προετοιμασία του «Κοινωνικού Πυλώνα», που υπογράφτηκε, βεβαίως όχι δεσμευτικά, τώρα στο Γκέτεμποργκ.

Συμφωνώ με τον Αλαν Λάρσον, όταν λέει πως τόσο η θεωρία του Κέινς του 1940 όσο και η θεωρία του νεοφιλελευθερισμού, που εκτινάχτηκε από τη δεκαετία του 1980, τώρα, και οι δύο, έχουν κουρνιάσει στα χρονοντούλαπα της Ιστορίας, αλλά κάποιος ανήσυχος θα μπορούσε να διερωτηθεί τι απομένει; Τι μέλλει γενέσθαι;

Πόσο θα διαρκέσει στις χώρες του Δυτικού Κόσμου, που ανήκει και η Ε.Ε., η δικτατορία των Αγορών και Τραπεζικών και άλλων χρηματοπιστωτικών κατεστημένων, της διαφθοράς των τρισεκατομμυρίων που διαφεύγουν στους φορολογικούς παραδείσους των offshore εταιρειών, αλλά και οι νεοφασιστικές τάσεις των εθνικιστικών κομμάτων που απειλούν τη δημοκρατία και τις όποιες κατακτήσεις του κόσμου της Εργασίας, σε έναν κόσμο που 8 άτομα έχουν τον πλούτο του μισού πληθυσμού της Γης; Ο Αλαν Λάρσον αναφέρεται στο ανατριχιαστικό «εκρηκτικό κενό». Αν δεν αλλάξουμε το σημερινό κοινωνικό μοντέλο των ανισοτήτων κινδυνεύουμε ξανά να υποπέσουμε στον φασιστικό λάκκο του εθνικισμού.

Η κατακρήμνιση της εμπιστοσύνης των πολιτών, που πλήττει όπως φαίνεται ανεπανόρθωτα τη δημοκρατία, έχει τις ρίζες της στην καταστροφική ανισότητα και την τρομακτική χειροτέρευση της κοινωνικής δικαιοσύνης, των κοινωνικών κεκτημένων και της ανισότητας των αγορών εργασίας των χωρών της Ε.Ε. Σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. οι μισοί εργαζόμενοι δεν έχουν εξασφαλισμένη τη μονιμότητα στην εργασία τους, ζώντας στον φόβο της απόλυσης από τη δουλειά τους.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έδειχνε πιο διαβασμένος από άλλους ομολόγους του στη συνάντηση του Γκέτεμποργκ, απαιτώντας ένα πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων και των πολιτών, ιδιαιτέρως της νέας γενιάς αναφερόμενος ξεκάθαρα στις ανισότητες του νεοφιλελευθερισμού εντός των κρατών μελών της Ε.Ε., όσο και μεταξύ τους. Την ίδια γραμμή συμμεριζόταν και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν που ηγούνταν της ομάδας εργασίας στη συνάντηση του Γκέτεμποργκ όπου ανήκε και Αλέξης Τσίπρας, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ούρμπαν και από τη σουηδική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών (LO) ο Λαρς-Πέτερ Τόρβαλτσον. 

  

Συντάκτης: Τάσος Εγγλέζος - αρθρογράφος (www.kifisianews.gr), συγγραφέας (Eταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών)

Πηγή: esfyn.gr