Γιατί ψοφούν τα έντομα στη Γερμανία;

Κατά 76% μειώθηκε ο αριθμός των εντόμων στη Γερμανία τα τελευταία 27 χρόνια. Σε τι οφείλεται αυτή η μείωση και ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στον άνθρωπο και στο περιβάλλον;

Από το 1998 ο εντομολογικός σύλλογος του Κρέφελντ συλλέγει στοιχεία αναφορικά με τον πληθυσμό των εντόμων στη Γερμανία. Οι εθελοντές χρησιμοποιούν ειδικές παγίδες μέσα στις οποίες συλλέγονται τα έντομα. Βάσει της μάζας που συλλέγεται στις παγίδες, οι ερευνητές οδηγούνται σε συμπεράσματα σε σχέση με τον αριθμό και την κατάσταση υγείας των εντόμων.

Η συλλογή γίνεται σε 63 προστατευόμενες περιοχές στη Γερμανία και συγκεκριμένα στα κρατίδια της Β. Ρηνανίας Βεστφαλίας, της Ρηνανίας Παλατινάτου και του Βρανδεμβούργου. Σε τακτά χρονικά διαστήματα οι ερευνητές αδειάζουν τις παγίδες και συγκρίνουν την ποσότητα των εντόμων με αυτήν προηγούμενων μετρήσεων. Οι έρευνες των τελευταίων 27 χρόνων λοιπόν έδειξαν ότι ο αριθμός των εντόμων μειώθηκε κατά 76%.

Διαφωνίες για την έρευνα

Κάποιοι επιστήμονες διαφωνούν με τον τρόπο που διενεργήθηκε η έρευνα.

Μπορεί η μέθοδος της συλλογής των εντόμων για την καταμέτρηση τους σε παγίδες να φαίνεται οξύμωρη, αφού τα έντομα θανατώνονται κατά αυτή τη διαδικασία, αρκετοί εντομολόγοι όμως την θεωρούν αξιόπιστη. Ο Κάσπας Χάλμαν από το Πανεπιστήμιο Ράντμπουντ της Ολλανδίας μελέτησε τα στοιχεία του Συνδέσμου του Κρέφελντ και δήλωσε ότι οι επιστήμονες γνώριζαν ότι υπάρχει μείωση του αριθμού των εντόμων. Ωστόσο, επισημαίνει, «το φαινόμενο έχει πάρει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις απ' ό, τι πιστεύαμε μέχρι τώρα».
Από την άλλη πλευρά η Αλεξάντρα-Μαρία Κλάιν από το Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ θεωρεί ότι κατά τη διάρκεια της συλλογής στοιχείων υπήρξαν αρκετά κενά, τα οποία συμπληρώθηκαν με τη βοήθεια στατιστικών. Η ίδια πιστεύει ότι αυτή δεν αποτελεί αξιόπιστη μέθοδο.

Δεν φταίει η κλιματική αλλαγή

Η έλλειψη εντόμων αφορά άμεσα και τα πτηνά που χάνουν τη βασική πηγή τροφής τους.

Σε ένα γενικότερο επίπεδο ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα παραδέχεται ότι ο αριθμός των εντόμων πράγματι μειώνεται. Τα αίτια αυτού του φαινομένου δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη. Οι επιστήμονες πάντως εκτιμούν ότι δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα έπρεπε να είχε ως συνέπεια την αύξηση του αριθμού των εντόμων, αφού η ζέστη ευνοεί την ανάπτυξή τους. Ωστόσο παρατηρείται το αντίθετο.
Πιο πιθανό λοιπόν είναι η σταδιακή εξαφάνιση των εντόμων να οφείλεται στην αυξημένη γεωργική ανάπτυξη στη χώρα. Η χρήση παρασιτοκτόνων και μεγάλης ποσότητας λιπασμάτων επηρεάζουν αρνητικά το φυσικό περιβάλλον των εντόμων. Επιπλέον τα χωράφια που καλλιεργούνται καταλαμβάνουν πλέον πολύ περισσότερο χώρο απ' ό,τι παλαιότερα, με αποτέλεσμα να εκλείπουν θάμνοι και δενδρύλλια που προσφέρουν καταφύγιο σε πολλά έντομα.
Μπορεί η είδηση για τη μείωση του αριθμού των εντόμων να μην προκαλεί σε πολλούς ανησυχία. Ωστόσο τα έντομα αποτελούν την αρχή μιας αλυσίδας. Στη συνέχεια αυτή βρίσκονται πτηνά και ερπετά που δεν βρίσκουν τροφή και καλλιεργούμενα φυτά και λουλούδια που δεν γονιμοποιούνται πια από μέλισσες. Τα αίτια θα πρέπει λοιπόν να ερευνηθούν γρήγορα και στη συνέχεια τα έντομα να τεθούν υπό κάποιου είδους προστασία.

dpa / Φάμπιαν Σμιτ / Αλεξάνδρα Κοσμά
Πηγή: dw.com