Οι νέοι Αμερικανοί αρχίζουν να ερωτεύονται την «απαγορευμένη» λέξη από «S»

Ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται στην εξουσία των ΗΠΑ και αυτό σίγουρα κάτι λέει τα «πιστεύω» μιας μεγάλης μερίδας της αμερικανικής κοινωνίας, ενώ τα αποτελέσματα της διακυβέρνησής του είναι πλέον αντιληπτά, εντός και εκτός των ΗΠΑ. Στον αντίποδα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τις εκλογές, η Χίλαρι Κλίντον αναζητάει ακόμη τους «υπεύθυνους» της ήττας της, αδυνατώντας να αντιληφθεί τις δικές της ευθύνες και κατηγορώντας μεταξύ άλλων και τον Μπέρνι Σάντερς, τον πολιτικό, με τον οποίο «κονταροχτυπήθηκαν» για το χρίσμα των Δημοκρατικών. Ο Σάντερς απορρίπτει κατηγορηματικά αυτούς τους ισχυρισμούς, όμως αναμφισβήτητα ο γερουσιαστής του Βερμόντ έχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης για κάτι άλλο: Είναι ο πολιτικός που οδήγησε πολλούς νέους αμερικανούς να λένε πλέον περήφανα την άλλοτε «απαγορευμένη» - στην αμερική - λέξη που αρχίζει από «S»: Τον Σοσιαλισμό.

Νέοι Αμερικανοί κατηγορούν τον καπιταλισμό για κρίσεις στη στέγαση, την υγειονομική περίθαλψη και την πτώση των μισθών. Η λέξη «σοσιαλισμός» στην Αμερική, αφού δαιμονοποιήθηκε, επιστρέφει ως νέα πολιτική ριζοσπαστική κίνηση. Στην Αμερική το να σε πουν «σοσιαλιστή» ισοδυναμούσε με κατηγορία. Σήμερα, εκατομμύρια Αμερικανοί -ιδίως νέοι- αυτοπροσδιορίζονται «σοσιαλιστές», «προοδευτικοί» ή και τα δύο.

Στα 18, η Olivia Katbi εργαζόταν σε ένα γραφείο ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή στο Οχάιο. Απαντούσε στα τηλέφωνα και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο γερουσιαστής αυτός αποφάσισε κι έριξε τις δυνάμεις του στην υποστήριξη ενός ιδιαίτερα αμφισβητούμενου νόμου κατά των αμβλώσεων. «Συνειδητοποίησα ότι το κόμμα στο οποίο εργάζομαι είναι αντιδημοκρατικό, οπισθοδρομικό. Μετά από αυτό, προσέγγισα τους Δημοκρατικούς, αλλά δεν ήμουν πραγματικά ικανοποιημένη από τις πολιτικές τους. Υπήρξαν οι απεργίες με το χτύπημα και οι περιορισμοί των μεταρρυθμίσεων της υγειονομικής περίθαλψης. Απογοητεύτηκα με τον Μπαράκ Ομπάμα, γιατί κατάλαβα ότι δεν εξυπηρετούσε τα συμφέροντά μου, τα συμφέροντα των πολλών, αλλά τα συμφέροντα μιας ελίτ», υποστηρίζει η Katbi στο ρεπορτάζ του Guardian, τώρα 25 ετών. Έτσι στις προεδρικές εκλογές του 2012, η Katbi ψήφισε υπέρ της Jill Stein, της υποψήφιας με το κόμμα των Πράσινων. Αλλά αυτό δεν άλλαξε τον κόσμο.

Όταν πριν ένα χρόνο, ο Μπέρνι Σάντερς κήρυξε αγώνα με σημαία τον σοσιαλισμό, τα πράγματα στο μυαλό μου έπαιρναν κάπως τη θέση τους. «Η οπτική μου ήταν στα αριστερά του Δημοκρατικού κόμματος, αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει μέχρι τότε ότι υπάρχει μια ολόκληρη ιδεολογία, ένα ολόκληρο κίνημα που βρίσκεται εκεί» λέει η Katbi. «Ο Μπέρνι ήταν η εισαγωγή μου στην έννοια του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Ήταν μια νέα ιδέα για μένα, εντελώς. Ανακάλυπτα την ιστορία μιας ιδεολογίας πολύ παλιάς».

Η Katbi, τώρα εργάζεται σε οργανισμό που συμβάλλει στην εγκατάσταση μεταναστών και προσφύγων στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Εντάχθηκε στο σοσιαλιστικό κίνημα, μέσω των Δημοκρατών Σοσιαλιστών της Αμερικής (Democratic Socialists of Αmerica – DSA).

Η περίπτωση των «Δημοκρατών Σοσιαλιστών της Αμερικής» (DSA) είναι χαρακτηριστική αυτού που συμβαίνει σήμερα στην Αμερική. Μια ακραία πολιτική πόλωση, με τον παραδοσιακό δικομματισμό να καταρρέει και από τη μία να αναπτύσσεται ένα μαζικό ρατσιστικό, ξενοφοβικό, μισογυνικό, ισλαμοφοβικό, αντισημιτικό, ακροδεξιό κίνημα και από την άλλη να δυναμώνουν προοδευτικά κοινωνικά κινήματα που δίνουν μάχες σε πλήθος μετώπων, ενώ αναφέρονται στο μαρξισμό, στο δημοκρατικό σοσιαλισμό και στην πάλη των τάξεων.

Μεταξύ αυτών και η DSA , μια μέχρι πρόσφατα «μικρή» αριστερή οργάνωση που ιδρύθηκε πριν από 35 χρόνια, η οποία στήριξε την υποψηφιότητα του Μπέρνι Σάντερς και πενταπλασίασε την οργανωμένη βάση της τους τελευταίους 20 μήνες, φτάνοντας τώρα να αριθμεί 25.000 μέλη, η τεράστια πλειοψηφία των οποίων είναι κάτω των 30 ετών. Μάλιστα, στο συνέδριό της που έγινε στο Σικάγο στα μέσα Αυγούστου, σημειώθηκε μια θεαματική μετατόπισή της προς τα αριστερά, γεγονός που αντικατοπτρίζει την έντονη ριζοσπαστικοποίηση της αμερικανικής νεολαίας.

Οπως υπογραμμίζει ο γνωστός Αμερικανός αρθρογράφος και σημαίνον στέλεχος της Αριστεράς, Χάρολντ Μέγερσον στον «Guardian», δεν ήταν ο Σάντερς που έστρεψε τους νέους της Αμερικής στο σοσιαλισμό. Τους βρήκε ήδη εκεί μέσα από το κίνημα Occupy Wall Street, από τη μεταμαρξιστική βίβλο «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», του Τομά Πικετί, από το παναμερικανικό κίνημα «Fight for 15$», για αύξηση του κατώτερου μεροκάματου στις αλυσίδες ταχυφαγάδικων, σούπερ μάρκετ κ.λπ. Τους βρήκε απογοητευμένους με τον καπιταλισμό, την εισοδηματική ανισότητα και την εταιρική σύλληψη της αμερικανικής κυβέρνησης.

Ο Μπέρνι εξακολουθεί να σπάζει τα ρεκόρ δημοτικότητας, ενώ το ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα συσπειρώνει πλέον τη μεγάλη πλειοψηφία των αμερικανών πολιτών. Οχι βέβαια για να πέσει ο καπιταλισμός. Αλλά για να γίνει στοιχειωδώς πιο ανθρώπινος.

Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η πλειοψηφία των Αμερικανών ενηλίκων ηλικίας κάτω των 30 ετών τώρα απορρίπτει τον καπιταλισμό, αν και αυτό δεν μεταφράζεται σε αυτόματη υποστήριξη του σοσιαλισμού. Για την Katbi, όμως, το μονοπάτι είναι σαφές. Έξι μήνες μετά τις εκλογές, εγκαταλείπει τον Μπέρνι Σάντερς. «Αισθάνομαι ότι είμαι περισσότερο αριστερή από αυτόν τώρα, και πιστεύω επίσης ότι υπάρχει μια πολύ περίεργη λατρεία της προσωπικότητάς του», λέει.

Η Katbi βλέπει περισσότερο τον σοσιαλισμό στην εκστρατεία του ηγέτη του βρετανικού Εργατικού Κόμματος, Τζέρεμι Κόρμπιν, στις φετινές βρετανικές εκλογές. «Μου άρεσε πολύ το σύνθημα του Εργατικού Κόμματος: για τους πολλούς, όχι για τους λίγους. Αυτή είναι μια μεγάλη περίληψη του τι είναι ο σοσιαλισμός. Είναι δημοκρατικός έλεγχος της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Αυτό περιλαμβάνει καθολική υγειονομική περίθαλψη. Καθολική, παγκόσμια εκπαίδευση. Δημόσια στέγαση. Δημόσιος έλεγχος των ενεργειακών πόρων. Κρατική ιδιοκτησία τραπεζών», υποστηρίζει.

Το μανιφέστο του Κόρμπιν τράβηξε την προσοχή των νέων αριστερών ακτιβιστών στις ΗΠΑ, διότι, σε αντίθεση με την πλατφόρμα προεκλογικής εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον, έθεσε σαφές σύνολο ιδεών με τις οποίες μπορούσαν να ταυτιστούν. Μερικοί στο DSA βρίσκουν επίσης κοινό τόπο με την Momentum, μια αριστερή οργάνωση βάσης που δημιουργήθηκε το 2015 για να στηρίξει τον Κόρμπιν, με ένα από τα κεντρικά της συνθήματα να είναι η δημόσια ιδιοκτησία της βιομηχανίας, και η οποία μεγαλώνει συνεχώς, και αριθμεί σήμερα πάνω από 100.000 μέλη.

«Με το φαινόμενο Μπέρνι, μπορούμε πλέον να εκφράσουμε δημόσια τη λέξη S», λέει ο Nick Caleb, 35 ετών, αριστερός ακτιβιστής που προσχώρησε στο DSA λίγο μετά τις εκλογές. Ο Caleb επισημαίνει ότι και πριν τον Σάντερς, το κίνημα της Occupy Wall Street είχε βρεθεί απέναντι κι ενάντια στον καπιταλισμό. «Με την Occupy Wall Street υπήρξε μια ευρύτερη συζήτηση για το τι είναι ο καπιταλισμός και τι σημαίνει σοσιαλισμός», λέει.

Η μάχη για την υγειονομική περίθαλψη, ο θυμός που προκάλεσε η αδράνεια των μεγάλων τραπεζών τις οποίες «έσωσε» ο φορολογούμενος, η απόλυτη κυριαρχία στην πολιτική, των πολυεθνικών της Silicon Valley και η πεποίθηση ότι μόνο το κράτος των πολλών έχει τη δύναμη να αντιστρέψει την εμβάθυνση της ανισότητας δίνουν νέα ζωή στην παλιά ιδέα ότι η κυβέρνηση βρίσκεται εκεί για τον έλεγχο του καπιταλισμού, και όχι ο καπιταλισμός να ελέγχει την κυβέρνηση.

Σε μια παλαιότερη γενιά, το κίνημα θυμίζει τα χρόνια του Φραγκλίνου Ντελάνο Ρούσβελτ και την απόπειρα του New Deal, της προσπάθειας να επανασχεδιάσει το αμερικανικό οικονομικό σύστημα και να συγκρατήσει τις δυνάμεις του καπιταλισμού ως απάντηση στη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930. Το κράτος τότε παρείχε θέσεις εργασίας σε εκατομμύρια ανθρώπους που έμειναν άνεργοι, λόγω της οικονομικής κατάρρευσης, μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων για την αμοιβή, τις συνθήκες εργασίας και τη στέγαση, τραπεζική ρύθμιση που έμεινε σε ισχύ μέχρι τη δεκαετία του 1990.

«Οι νέοι που λένε ότι είναι σοσιαλιστές ή κοιτάζουν ευνοϊκά τον σοσιαλισμό, σκέφτονται ένα είδος New Deal ή μια δημοκρατία ενάντια στις αγορές», δήλωσε ο Frances Fox Piven, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Υπάρχουν λίγοι σοσιαλιστές που εκλέγονται σήμερα σε δημόσια αξιώματα στις ΗΠΑ. Πιο σημαντική είναι η Κσαμά Σαουάντ της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής», η οποία πήρε ένα εντυπωσιακό ποσοστό στις τελευταίες εκλογές στο Σιάτλ.

Η εκστρατεία της Κσαμά βασίστηκε κι εφάρμοσε τα αιτήματα για βασικό μισθό 15 δολάρια την ώρα, έλεγχο στις τιμές των ενοικίων και φορολόγηση των πλουσίων ώστε να χρηματοδοτηθούν η Παιδεία και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Η Κσαμά έχει καταγγείλει δημόσια τις τρομακτικές ανισότητες που ταλαιπωρούν την τοπική κοινωνία, με τους εργαζόμενους να υποφέρουν από τους χαμηλούς μισθούς και τις περικοπές, ενώ την ίδια ώρα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου πληρώνονται με 120.000 δολάρια τον χρόνο. Η ίδια εξάλλου έχει δεσμευτεί πως σε περίπτωση εκλογής της θα πληρώνεται με το μισθό ενός μέσου αμερικανού εργαζομένου, και τα υπόλοιπα χρήματα θα τα διαθέτει για την ενίσχυση των κοινωνικών κινημάτων και οραματίζεται μια «καταπληκτική αλλαγή στη συνείδηση ​​της Αμερικής».

«Βρισκόμαστε σε μια νέα περίοδο. Το κίνημα Occupy ήτανε μια έκπληξη. Συνειδητοποιήσαμε ότι κάτι διαφορετικό συνέβαινε εδώ. Η νεότερη γενιά της Αμερικής δεν πρόκειται να είναι μια ακόμη υπάκουη γενιά που περιμένει το μικρό της κομμάτι από το αμερικανικό όνειρο, εξάλλου αυτό το μικρό κομμάτι του αμερικανικού ονείρου δεν θα έρθει σε αυτούς. εξαιτίας της κρίσης του καπιταλισμού» υποστηρίζει.

«Οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι από την εταιρική πολιτική, θυμωμένοι από τον νεοφιλελευθερισμό, θυμωμένοι από την λιτότητα. Αυτό είναι ένα τεράστιο καζάνι και αυτό είναι ιστορικό». Μια πρόκληση για το νέο ρεύμα των σοσιαλδημοκρατών και των σοσιαλιστών είναι να βρεθεί το όχημα στην εκλογική επιτυχία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Εργατικό Κόμμα είναι η επίσημη αντιπολίτευση. Οι σημερινοί Αμερικανοί σοσιαλιστές χωρίζονται για το αν θα αναζωογονήσουν ένα δημοκρατικό κόμμα τύπου New Deal ή θα δημιουργήσουν μια νέα οργάνωση. Το DSA έχει επί του παρόντος αποφασίσει να μην γίνει πολιτικό κόμμα.

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη διεύρυνση της υποστήριξης για τον πραγματικό σοσιαλισμό στην Αμερική ίσως να μην είναι τόσο συγκεκριμένες πολιτικές - παρόλο που πολλοί θα αμφισβητήσουν τις προτάσεις της DSA για την κατάργηση των αστυνομικών δυνάμεων και των φυλακών - όσο οι αντιλήψεις για το ποιος είναι σήμερα σοσιαλιστής.

Πηγή: tvxs.gr