Περί Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Πριν από λίγες ημέρες η Βουλή ψήφισε τον νέο νόμο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ). Ο νόμος εισάγει μερικά νέα δεδομένα στον χώρο της Υγείας: ΤΟΜΥ (Τοπικές Μονάδες Υγείας - η μετεξέλιξη των πάλαι ποτέ Ιατρείων Γειτονιάς του Αλέξη Μπένου), Ομάδα Υγείας, Οικογενειακός γιατρός, Δίκτυα Αγωγής Υγείας και Δίκτυα Μαιών, προσανατολισμός στην πρόληψη κ.ά.

Ας αφήσουμε πίσω τις έννοιες και τους όρους που ο κόσμος δεν τις καταλαβαίνει και δεν τον ενδιαφέρουν καθώς εκείνο που έχει σημασία είναι το πρακτικό τους περιεχόμενο. Ο νέος νόμος -όπως μας διαβεβαίωσε ο υπουργός Υγείας- έχει την έγκριση του ΠΟΥ, της Κομισιόν, της Ε.Ε.

Η χρηματοδότηση για τη λειτουργία των ΤΟΜΥ είναι μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος (κάτι σαν τη Βοήθεια στο Σπίτι) για 4 χρόνια, ενώ η λειτουργία τους θα βασίζεται σε ευρωπαϊκά υγειονομικά πρότυπα και προγράμματα στοχευμένων δράσεων σε ομάδες πληθυσμού και σ’ έναν οικογενειακό γιατρό πολλαπλών σχέσεων εργασίας. Ευνοείται έτσι και πρακτικά η σύμπραξη του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.

Ο νέος νόμος είναι νόμος του μνημονίου, με συγκεκριμένα δημοσιονομικά. Συνοδεύεται, όμως, από κυβερνητικές προσδοκίες για μελλοντική ένταξη της ΠΦΥ στον κρατικό προϋπολογισμό και πλήρη ενσωμάτωσή της στο ΕΣΥ. Καλές οι εξαγγελίες και οι προσδοκίες, αλλά η μέχρι τώρα πρακτική της κυβέρνησης δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το μέλλον.

Ποια μέτρα πήρε η κυβέρνηση το προηγούμενο διάστημα για να προετοιμάσει το υγειονομικό προσωπικό για τη ριζική αλλαγή - την «Τομή», όπως αρέσκεται να λέει; Τι έκανε για τις ήδη υπάρχουσες δομές των ΠΕΔΥ και των Κέντρων Υγείας; Τι απέγιναν οι πιλοτικές μονάδες σε τέσσερα μεγάλα αστικά κέντρα και ποια είναι τα συμπεράσματα των δράσεών τους;

Πέρα από κάποιες προσλήψεις επικουρικών γιατρών και μια βελτίωση του συστήματος των προμηθειών των υγειονομικών μονάδων, που είχε διαλυθεί, κατά τ’ άλλα εφάρμοσε τον νόμο Γεωργιάδη, του 2014, παρότι -υποτίθεται- διαφωνούσε μ’ αυτόν.

Ο τρόπος που κινήθηκε και κινείται η κυβέρνηση, στην πράξη δίνει έδαφος στη Ν.Δ. και στους συνοδοιπόρους της να προωθήσουν εύκολα, αύριο, μια πολιτική διάλυσης του όποιου δημόσιου συστήματος και να επιβάλουν ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στην Υγεία.

Στο ίδιο αποτέλεσμα οδηγούν και οι λογικές απόρριψης των ΤΟΜΥ στο όνομα μιας πλήρους ανάπτυξης ενός κρατικού και απολύτως δωρεάν συστήματος Υγείας και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με Κέντρα Υγείας, πλήρως στελεχωμένα με γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, οικογενειακούς γιατρούς, με υγειονομικούς όλων των κλάδων, σύγχρονο εξοπλισμό που να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες των λαϊκών οικογενειών, όλο το εικοσιτετράωρο, όλες τις μέρες του χρόνου.

Αυτό το μοντέλο, που το προτείνει το ΚΚΕ, δηλαδή νοσοκομειακές μονάδες παντού, δεν υπήρξε ποτέ και πουθενά και ούτε πρόκειται να υπάρξει. Ακόμα και η εμπειρία των σοσιαλιστικών χωρών, που είχαν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών δημόσιας Υγείας, είναι εντελώς διαφορετική από το μοντέλο που παρουσιάζει το ΚΚΕ. Δεν μπορούμε, επομένως, να αντιπαραθέτουμε μια απραγματοποίητη ουτοπία ως απάντηση στην πραγματικότητα

Η πραγματικότητα άλλα πράγματα απαιτεί. Απαιτεί όχι μόνο 239 ΤΟΜΥ αλλά τις 400 που χρειάζονται σ’ όλη τη χώρα, οι οποίες να είναι δημόσιες, δωρεάν με καθολική και ισότιμη πρόσβαση για όλους, με χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, με υλικοτεχνική υποδομή και το προσωπικό που χρειάζεται, στο πλαίσιο ενός ενιαίου ΕΣΥ, με αύξηση των δαπανών για την Υγεία.

Μια Μονάδα ΠΦΥ, είτε είναι Κέντρο Υγείας (ευρύτερα) είτε ΤΟΜΥ, πρέπει να μπορεί να παρακολουθεί την υγειονομική κατάσταση των κατοίκων της περιοχής αναφοράς της και να παρεμβαίνει σ’ αυτή.

Είτε σε ατομικό (στα ιατρεία) είτε σε συλλογικό-κοινωνικό επίπεδο και με συνεργασία των τοπικών φορέων. Θα μπορεί μια ΤΟΜΥ με τη σύνθεση προσωπικού που προτείνεται να λειτουργήσει σ’ αυτή την κατεύθυνση σε πρωινό και απογευματινό ωράριο; Να εξυπηρετήσει τακτικά και έκτακτα περιστατικά; Να διασυνδεθεί με την κοινότητα; Να συμμετέχουν οι γιατροί και το υγειονομικό προσωπικό σε προγράμματα πρόληψης και αγωγής υγείας;

Για μια τέτοια βασική λειτουργία χρειάζονται το λιγότερο 6 γενικοί γιατροί ή παθολόγοι, 2 παιδίατροι, 2 επισκέπτριες Υγείας, 5 νοσηλεύτριες, 2 διοικητικοί υπάλληλοι. Κι όταν μιλάμε για πρόληψη στην υγεία, αυτό είναι ένα από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά κομμάτια της δράσης των υγειονομικών και δεν περιορίζεται μόνο στο επίπεδο του τύπου «πλύνε τα δόντια σου ή τα χέρια σου» ή «πάρε χάπι για τη χοληστερίνη προληπτικά, αφού είσαι πάνω από τα 45».

Εν κατακλείδι, είναι απόλυτα βέβαιο ότι χωρίς συγκροτημένες και λειτουργικές Μονάδες - Κέντρα Υγείας με τις ειδικότητες των υγειονομικών που απαιτούνται και για κάθε περιοχή της χώρας ξεχωριστά, που να μπορούν να καθοδηγήσουν και να οργανώσουν τις ΤΟΜΥ, είναι αδύνατον αυτές να μπορέσουν να κάνουν το ελάχιστο από αυτά που υποτίθεται ότι θα κάνουν και μάλιστα με τη διάρθρωση προσωπικού και οργάνωσης που προτείνεται στον νόμο. Και αυτό το γνωρίζουν όλοι και ιδιαίτερα ο ιδιωτικός τομέας, οι ιατρικές συντεχνίες και οι πολιτικοί εκφραστές τους που καραδοκούν.

Συντάκτης: Θόδωρος Σολωμός - διευθυντής της πιλοτικής Μονάδας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που λειτουργεί στον Νότιο Τομέα της Πάτρας

Πηγή: efsyn.gr