Μπρος οι λαθροθήρες και πίσω οι στρατοί

Tα αυξανόμενα ποσοστά λαθροθηρίας ελεφάντων και ρινόκερων στην Αφρική και τα διοχετευόμενα σενάρια περί μιας σύνδεσης μεταξύ λαθροθηρών και τρομοκρατών αποτέλεσαν την αφορμή για μια νέα απόβαση στην ήπειρο ξένων στρατών, ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών, ακόμη και ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ, με πεδίο δράσης την προστασία της άγριας ζωής.

Πρόσφατα, η μη κυβερνητική οργάνωση Game Rangers’ Association of Africa εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με την ανάπτυξη στρατιωτικού προσωπικού πάνω στην Αφρική που ασχολείται με την εκπαίδευση δασοφυλάκων και επιχειρήσεις κατά της λαθροθηρίας σε ολόκληρη την ήπειρο. 



Οι ιδιωτικές εταιρείες, οι στρατιώτες που κάνουν τη θητεία τους και οι ομάδες βετεράνων του στρατού που εργάζονται επί του παρόντος στην Αφρική είναι όλα πολύ διαφορετικά είδη «οικολογικών στρατών». Αλλά το κοινό νήμα που τα συνδέει είναι ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής και στρατιωτικοποιημένης φάσης προστασίας της άγριας φύσης.

Συχνά, η τρομοκρατία χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει μια στρατιωτική παρουσία στα εθνικά πάρκα και τα καταφύγια θηραμάτων. Αλλά, αν και η σύνδεση του λαθρεμπορίου ελεφαντόδοντου με την τρομοκρατία έχει γίνει ακόμη και πρωτοσέλιδη είδηση, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για τέτοια σενάρια.

Η βρετανική εφημερίδα Daily Mirror δημοσίευσε πρόσφατα ένα ρεπορτάζ που αφορούσε την παρουσία βρετανικών στρατευμάτων στην Γκαμπόν με αποστολή την εκπαίδευση θηροφυλάκων ισχυριζόμενη ότι αποτελούσε μέρος μιας στρατηγικής για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας. Στο ρεπορτάζ αναφερόταν ότι η λαθροθηρία του ελεφαντόδοντου στην Γκαμπόν συνδέεται με την ισλαμική οργάνωση Μπόκο Χαράμ.

Η ίδια ιστορία αναπαράχθηκε από τον Independent λίγες μέρες αργότερα. Ωστόσο, η Μπόκο Χαράμ δεν εξαρτάται από το λαθρεμπόριο ελεφαντόδοντου για τη χρηματοδότησή της, ούτε και στην Γκαμπόν.



Οι ισχυρισμοί για τη σύνδεση της λαθρεμπορίας ελεφαντόδοντου με την Μπόκο Χαράμ στην Γκαμπόν θυμίζουν τίτλους άλλων ρεπορτάζ την περίοδο 2013-14, κατά τα οποία το ελεφαντόδοντο αποτελούσε τον «λευκό χρυσό του τζιχάντ», με ισχυρισμούς ότι η ανατολικοαφρικανική ισλαμική μαχητική ομάδα Αλ Σαμπάμπ χρηματοδοτήθηκε από το ελεφαντόδοντο.

Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί επικρίθηκαν σχολαστικά και αποδομήθηκαν. Οι κύριες πηγές εισοδήματος της Αλ Σαμπάμπ παραμένουν το εμπόριο άνθρακα σε περιφερειακό επίπεδο, η άτυπη φορολόγηση σε οδοφράγματα και λιμάνια και οι δωρεές από υποστηρικτές του εξωτερικού.

Αλλά αυτά τα κατασκευασμένα σενάρια ταίριαζαν σε όλους: από τις ΜΚΟ προστασίας της άγριας φύσης που ήθελαν περισσότερα κεφάλαια ώς τις κυβερνήσεις και τις ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας που άρπαξαν την ευκαιρία να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους.

Η οργάνωση VETPAW, που συγκροτείται από Αμερικανούς βετεράνους οι οποίοι έχουν εξουσιοδοτηθεί για την προστασία της αφρικανικής άγριας φύσης, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα αυτών των νέων «οικολογικών στρατών» που δραστηριοποιούνται στην Αφρική.

Αποστολή της είναι η μείωση των ποσοστών ανεργίας μεταξύ των βετεράνων που συμμετείχαν στον πόλεμο στο Αφγανιστάν με την αξιοποίηση των ικανοτήτων τους για την εκπαίδευση θηροφυλάκων για την αντιμετώπιση των λαθροκυνηγών.

Η VETPAW παρείχε αρχικά υπηρεσίες κατά της λαθροθηρίας στην Τανζανία. Ωστόσο, το 2015 εκδιώχτηκε από τη χώρα με διαταγή της κυβέρνησης, έπειτα από δήλωση μιας βετεράνου του αμερικανικού στρατού για τους λόγους της παρουσίας της οργάνωσης: «Θα κάνουμε κάποια αντι-λαθροθηρία, θα σκοτώσουμε κάποια κακά παιδιά και θα κάνουμε κάτι καλό».

Ολοι «λαθροθήρες»!

Αυτή η νέα στρατιωτική παρουσία στην Αφρική στο όνομα της προστασίας της άγριας φύσης έχει πρώτα θύματα τους ντόπιους.

Οι οργανώσεις Survival International και το Rainforest Foundation UK έχουν πραγματοποιήσει εκστρατείες στις οποίες καταγγέλλουν ότι ολόκληρες φυλές εκδιώχθηκαν παράνομα από τα εδάφη τους στο όνομα της προστασίας της φύσης.

Πλέον, κατηγορούνται για «λαθροθηρία» επειδή κυνηγούν για την τροφή τους. Και αντιμετωπίζουν συλλήψεις και ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, ακόμη και τον θάνατο, την ίδια στιγμή που ενθαρρύνεται το σαφάρι για πλούσιους κυνηγούς.

Και οι ζωές και τα εδάφη τους καταστρέφονται από τη βιομηχανία προστασίας της φύσης, τον τουρισμό και τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τεκμηριωμένες καταγγελίες, άνθρωποι των φυλών Μπάκα στο Καμερούν, που τόλμησαν να εισέλθουν στο δάσος από το οποίο τους έχουν αποκλείσει, φέρεται ότι κακοποιήθηκαν από «οικολογικούς φρουρούς» που είχαν εκπαιδευτεί από ιδιωτική εταιρεία, η οποία χρηματοδοτήθηκε από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF.

Ωστόσο, παρ’ όλο που τέτοιες ιστορίες καταδεικνύουν τη χρήση βίας εναντίον μερικών από τους πιο περιθωριοποιημένους λαούς στον κόσμο, δεν γίνονται πρωτοσέλιδα τόσο εύκολα.

Επιπλέον, οι προαναφερόμενες οργανώσεις καταγγέλλουν ότι μεγάλοι οργανισμοί προστασίας της φύσης είναι συνεργοί. Χρηματοδοτούν τους «πράσινους στρατούς» που καταδιώκουν και συλλαμβάνουν αθώους κυνηγούς-συλλέκτες και συνεργάζονται με τις μεγάλες εταιρείες που κλέβουν τις εκτάσεις των φυλών με βίαιες και παράνομες εξώσεις.

Αλλά και αυτή η εικόνα του καλοπροαίρετου «οικολογικού στρατού» απέχει πολύ από σημαντικά ζητήματα, όπως το τι οδηγεί στη λαθροθηρία, τον ρόλο που παίζει η φτώχεια, το γιατί η Γκαμπόν είναι φτωχή, παρά τα σημαντικά πετρελαϊκά αποθέματα που διαθέτει.

Και το γεγονός ότι η λαθροθηρία είναι επίσης μακροπρόθεσμη συνέπεια των αποφάσεων των αποικιακών καθεστώτων για τη δημιουργία προστατευόμενων περιοχών που επιτρέπουν το σαφάρι, απαγορεύοντας ταυτόχρονα στους ντόπιους να κυνηγήσουν για να επιβιώσουν.

Επιπλέον, οδηγείται από την αυξανόμενη ζήτηση από πλουσιότερες χώρες για εξωτικά προϊόντα της άγριας ζωής.

Συντάκτης: Τάσος Σαραντής

Πηγή: efsyn.gr