Η βιοϊατρική εκδοχή του Μαθουσάλα

Μαθουσάλας ή Μετουσέλαχ ήταν ένα μυθικό πρόσωπο που, σύμφωνα με τη Βίβλο, έζησε 969 χρόνια και θεωρείται ο μακροβιότερος άνθρωπος που υπήρξε ποτέ. Σήμερα, το όνομα αυτό χρησιμοποιείται για τα υπερήλικα άτομα που διατηρούνται στη ζωή έως πολύ μεγάλη ηλικία.

Με δεδομένο ότι, κατά τον τελευταίο αιώνα, το προσδόκιμο ζωής τείνει (στατιστικά) να αυξάνεται σταθερά, όλο και περισσότεροι ειδικοί προβλέπουν ότι, αν αυτό συνεχιστεί, τότε ο μέσος όρος ζωής των περισσότερων ανθρώπων θα παραταθεί στο μέλλον έως τα 115 χρόνια, ή και περισσότερο!

Πρόβλεψη που, απ’ ό,τι φαίνεται, ενισχύεται από τα τελευταία δεδομένα μιας εκτενούς έρευνας που πραγματοποίησαν δύο ερευνητές της Βιοϊατρικής Στατιστικής στο καναδικό Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ.

Τα συμπεράσματά τους, που μόλις δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», βασίστηκαν σε μια νέα τεχνική στατιστικής ανάλυσης των δεδομένων σχετικά με υπεραιωνόβιους από διάφορες χώρες –όπως Γαλλία, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία– και αναζωπύρωσαν τις πολύχρονες επιστημονικές διενέξεις σχετικά με το μέγιστο προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων.

Αραγε, υπάρχει ένα εγγενές και ανυπέρβλητο βιολογικό όριο στο προσδόκιμο ζωής των περισσότερων ανθρώπων ή, αντιθέτως, η μέση διάρκεια ζωής μπορεί να μεγαλώνει χωρίς προκαθορισμένα βιολογικά όρια;

Μέχρι σήμερα, σε αυτό το αποφασιστικό ερώτημα έχουν δοθεί οι πιο διαφορετικές απαντήσεις και στην επιστημονική διένεξη έχουν εμπλακεί οι μεγαλύτεροι ειδικοί σε αυτόν τον τομέα έρευνας.

Πριν από έναν χρόνο, για παράδειγμα, ο Jan Vijg, επιφανής Αμερικανός μοριακός γενετιστής στο Albert Einstein College of Medicine της Νέας Υόρκης, αφού αντιπαρέθεσε τα στατιστικά δεδομένα από 40 διαφορετικές χώρες, έδειξε σε σχετικό άρθρο του στο περιοδικό «Nature» ότι από το 1990 η καμπύλη γήρανσης του πληθυσμού σταμάτησε απότομα να αυξάνει και έγινε σταθερά γραμμική.

Γεγονός που τον οδήγησε στο εύλογο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένα μέγιστο όριο στην ανάπτυξη της καμπύλης του προσδόκιμου ζωής των ανθρώπων.

Μία οριακή ηλικία –γύρω στα 115 χρόνια– στην οποία έφτασε η ανθρωπότητα και έκτοτε δεν μπορεί να την υπερβεί.

Στη βάση αυτών των στατιστικών δεδομένων, ορισμένοι ειδικοί διατείνονται ότι είναι «εξαιρετικά απίθανο» ένας άνθρωπος να μπορέσει να υπερβεί σε μακροζωία τη Γαλλίδα Janne Calment, η οποία έφυγε από τη ζωή κυριολεκτικά πλήρης ημερών: σε ηλικία 122 ετών!

Μάλιστα, τον περασμένο Απρίλιο, πέθανε σε ηλικία 117 ετών και η Ιταλίδα Emma Morano, μια ακόμη περίπτωση εξακριβωμένης υπέρβασης του ορίου των 115 ετών.

Ετσι, φτάνουμε στις τελευταίες έρευνες που επίσης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Nature», οι οποίες υποδεικνύουν ότι, στην πραγματικότητα, ίσως δεν υπάρχει κάποιο σαφές βιολογικό όριο στην ανθρώπινη μακροζωία ή, τουλάχιστον, ακόμη κι αν ένα τέτοιο όριο υπάρχει, δεν το έχουμε ακόμη φτάσει.

«Τα μέχρι σήμερα δεδομένα δεν δείχνουν πως υπάρχει κάποιο ανυπέρβλητο όριο. Οι τρέχουσες επιστημονικές ενδείξεις υποδεικνύουν ότι, αν υπάρχει κάποιο μέγιστο ηλικιακό όριο, αυτό είναι ανώτερο των 120 ετών ή περισσότερο και, ενδεχομένως, να μην υπάρχει κανένα», υποστηρίζει ο Jim Vaupel, καταξιωμένος και διεθνούς φήμης γεροντολόγος, ο οποίος υπογράφει ένα από αυτά τα πρόσφατα άρθρα.

Στο σχετικό άρθρο του, μάλιστα, δεν παρέλειψε να επιτεθεί σφοδρά στην άποψη περί ενός ανώτατου ηλικιακού ορίου στη ζωή των ανθρώπων την οποία, πριν από ένα χρόνο, είχε διατυπώσει στο ίδιο περιοδικό ο Jan Vijg.

Γεγονός που προκάλεσε τη γραπτή αντίδραση του Jan Vijg, ο οποίος, απατώντας στο σχετικό άρθρο, υποστήριξε ότι: πιθανότατα ο πρωτοπόρος των γεροντολογικών ερευνών (δηλαδή ο J. Vaupel) ταράχτηκε επειδή η ιδέα ενός ηλικιακού ορίου τον έφερε αντιμέτωπο με την ίδια του τη θνητότητα.

Πάντως, και άλλες μελέτες που μόλις δημοσιεύτηκαν στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό αμφισβητούν την άποψη του Jan Vijg περί της ύπαρξης ενός σαφούς χρονολογικά ορίου στη ζωή των ανθρώπων.

Για παράδειγμα, η έρευνα του Καναδού γενετιστή Siegfried Hekimi και των συνεργατών του στο Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ, η οποία αφορά ένα μεγάλο δείγμα ατόμων από διάφορες χώρες που έζησαν πάνω από εκατό χρόνια.

Από αυτές τις νέες στατιστικές μελέτες προέκυψε ότι ο μέσος όρος ζωής και το ανώτατο όριο ηλικίας των ανθρώπων αυξάνεται από το 1968 μέχρι σήμερα.

Συνεπώς, υποστηρίζουν, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια εμφανής αιτία για να σταματήσει να αυξάνεται στο άμεσο μέλλον.

Συνοψίζοντας, οι πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη ή όχι ενός ανώτατου και εγγενούς ορίου στη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής είναι ένα επιστημονικά ανοιχτό ζήτημα, στο οποίο οι ειδικοί θα μπορέσουν να δώσουν κάποιες οριστικές απαντήσεις μόνο αφού πραγματοποιήσουν έναν ικανό αριθμό από συνδυασμένες στατιστικές και γονοτυπικές αναλύσεις.

Με άλλα λόγια, οι μέχρι σήμερα έρευνες είναι ανεπαρκείς για να μας προσφέρουν κάποιες ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον της ανθρώπινης θνητότητας.

Συντάκτης: Σπύρος Μανουσέλης

Πηγή: efsyn.gr