Καταγραφή και αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας

Για πρώτη φορά με συμφωνία Πολιτείας - Εκκλησίας. Ήδη 3-4 μητροπόλεις φαίνεται να είναι πιο έτοιμες να ενταχθούν σε αυτό το πρόγραμμα. Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η όλη διαδικασία είναι σε πρώιμο στάδιο και η πρώτη "τεχνική" συζήτηση μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών αναμένεται να πραγματοποιηθεί κατά τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου, οπότε και θα οριστεί μια επιτροπή, που θα "τρέξει" το όλο εγχείρημα

Σε μία κίνηση που θα έπρεπε να έχει συμβεί εδώ και δεκαετίες προχωρά η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Εκκλησία της Ελλάδος: στην καταγραφή της τεράστιας, κατά τα φαινόμενα εκκλησιαστικής περιουσίας. Στόχος του όλου εγχειρήματος είναι, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η αξιοποίηση αυτής της περιουσίας, η οποία αναμένεται να γίνει με όρους “50-50”. «Για να ανοίξει η οποία συζήτηση διαχείρισης της εκκλησιαστικής περιουσίας, πρέπει να ξέρεις και ποια είναι» ανέφεραν κύκλοι του υπουργείου Παιδείας.

Εγχείρημα υψηλής απόδοσης

Η σπουδαιότητα της όλης προσπάθειας έγκειται στο ότι αυτή τη στιγμή ούτε η ίδια η Ελλαδική Εκκλησία γνωρίζει το σύνολο της περιουσίας της, ενώ εκτιμήσεις που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας τοποθετούν τον αριθμό των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που διαθέτει σε 7.000-10.000, ενώ η αξία αυτής φαίνεται να ανέρχεται σε μερικά δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι σίγουρο ότι το συγκεκριμένο εγχείρημα αναμένεται να αποφέρει και πολλά οφέλη στο ελληνικό Δημόσιο, καθώς λόγω του ύψους της περιουσίας, η εκμετάλλευση αυτής ενδέχεται να παράξει πολλούς πόρους, οι οποίοι μπορεί να καταστεί εφικτό να κατευθυνθούν σε κοινωνική πολιτική, για παράδειγμα. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν να μπορεί να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα, καθώς κανείς δεν μπορεί να αποτιμήσει την αξία των δασών, των εκτάσεων κ.λπ.

Παράλληλη καταγραφή και αξιοποίηση

Ήδη την Παρασκευή πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας Αλέξη Χαρίτση και το Μακαριώτατο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, όπου συζητήθηκε η δημιουργία ενός πιλοτικού προγράμματος καταγραφής των ακινήτων σε ορισμένες από τις 82 μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδας. Σε δεύτερο χρόνο, και εφόσον κυλήσουν όλα ομαλά, θα ξεκινήσει η αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που θα είναι “ώριμα”, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Με λίγα λόγια, δεν θα χρειαστεί να καταγραφεί πρώτα το σύνολο της περιουσίας και μετά να ξεκινήσει η αξιοποίηση. Ήδη 3-4 Μητροπόλεις φαίνεται να είναι πιο έτοιμες να ενταχθούν σε αυτό το πρόγραμμα. Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η όλη διαδικασία βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και η πρώτη “τεχνική” συζήτηση μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών αναμένεται να πραγματοποιηθεί κατά τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου, οπότε και θα οριστεί μια επιτροπή, που θα “τρέξει” το όλο εγχείρημα.

Εξαιρέσεις

Από το πρόγραμμα θα εξαιρεθεί η ακίνητη περιουσία του Αγ. Όρους, και σε πρώτη φάση οι 9 μητροπόλεις της Εκκλησίας της Κρήτης, όπως και οι 5 μητροπόλεις στα Δωδεκάνησα, οι οποίες θα μπορούν να ενταχθούν σε επόμενη φάση εφόσον το επιθυμούν.

Το ζήτημα της χρηματοδότησης

Πάντως ένα ζήτημα που προκύπτει είναι το πώς θα χρηματοδοτηθεί ένα τέτοιο εγχείρημα. Άλλωστε η Εκκλησία απευθύνθηκε στην Πολιτεία, καθώς δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει το συνολικό project. Μέχρι στιγμής, δεν έχει καθοριστεί η πηγή των πόρων που θα διατεθούν, καθώς όπως προαναφέρθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία βρίσκεται σε αρχικό πλαίσιο, ωστόσο θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν, επί παραδείγματι, κάποια ευρωπαϊκά προγράμματα. Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί ότι δεν πρόκειται να χρηματοδοτηθούν κάποιες δράσεις της Εκκλησίας, μέσω ΕΣΠΑ επί παραδείγματι, αλλά το κοινό πρόγραμμα των δύο πλευρών, το οποίο θα καταγράφει και θα προτείνει τρόπον τινά τις μεθόδους αξιοποίησης.

Πώς θα επιλυθούν οι επιμέρους διαφωνίες για εκτάσεις

Ένα κρίσιμο ζήτημα το οποίο θα κληθεί να επιλύσει η κοινή επιτροπή που θα καταρτιστεί περί τις αρχές Αυγούστου είναι οι αμοιβαίες απαιτήσεις που υπάρχουν μεταξύ Δημοσίου και Εκκλησίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι παλαιότερα πέντε Μονές είχαν προσφύγει κατά του νόμου Τρίτση, αποτιμώντας τη δική τους περιουσία σε υψηλά για την εποχή νούμερα (σ.σ.: ήταν επί δραχμής). Για παράδειγμα, υπάρχει μια σειρά ακινήτων, εκτάσεων κ.λπ. την κυριότητα των οποίων διεκδικούν από τη μία πλευρά το κράτος και από την άλλη η Εκκλησία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για εκτάσεις που δεν μπορεί να αξιοποιήσει η Εκκλησία, ενώ η Πολιτεία, από την πλευρά της, αμφισβητεί τους τίτλους κυριότητας που υπάρχουν ή το αντίστροφο.

Επομένως, αναμένεται να αναζητηθεί μια κοινή φόρμουλα, ούτως ώστε να "κλείσουν μία προς μία οι εκκρεμείς σε δικαστήρια ανοιχτές υποθέσεις. Το αν αυτό θα πραγματοποιηθεί με εξωδικαστικούς ή κοινά δικαστικούς τρόπους θα αποτελέσει βασικό θέμα που θα απασχολήσει και τις δύο πλευρές. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα πάντα με έγκυρες πηγές, αναμένεται να υπάρξει η εξεύρεση ενός μηχανισμού, που θα επιλύσει οριστικά τις όποιες επιμέρους διαφορές υπάρχουν, εφόσον φυσικά δεν προκύψουν στην πορεία αντιδράσεις που να θέλουν να εξυπηρετήσουν ιδιοτελείς σκοπούς.

Τα "παραχωρητήρια"

Έταιρο ζητούμενο είναι οι τρόποι εκμετάλλευσης που θα αναζητηθούν, καθώς κάποιες εκτάσεις έχουν παραχωρηθεί κυρίως στην Εκκλησία, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ένας συγκεκριμένος σκοπός. Και σε αυτήν την περίπτωση οι δύο πλευρές καλούνται να αναζητήσουν τους βέλτιστους τρόπους αξιοποίησης, ούτως ώστε να επιτύχουν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα. Πρόκειται για τα λεγόμενα «παραχωρητήρια», τα οποία συνήθως συνοδεύονταν από όρους και προϋποθέσεις, που θα πρέπει να τηρούνται, καθώς ενέχουν νομική υπόσταση, η οποία θα πρέπει να διευθετηθεί μέσα από τις κατάλληλες διαδικασίες.

Έσοδα και για την Εκκλησία

Η αξιοποίηση ακινήτων και εκτάσεων αναμένεται να συνδράμει στην ενίσχυση των εσόδων της Ελλαδικής Εκκλησίας - που επιτελεί κοινωνικό έργο-, καθώς λόγω της κρίσης υπέστη μεγάλη μείωση στην εισροή εσόδων. Άλλωστε, αυτός είναι και ένας από τους λόγους που απευθύνθηκε στην κυβέρνηση, καθώς η ίδια δεν δύναται να παράξει από μόνη της τα όσα χρειάζονται προκειμένου και να καταγράψει το τι συνολικά κατέχει.

Για αυτό και, σύμφωνα με πληροφορίες, η Εκκλησία ζήτησε από την Πολιτεία να τη συνδράμει επί της ουσίας σε μελλοντική προσέλκυση επενδυτών και στην επίλυση των ζητημάτων που κρατούν «δεσμευμένα» ακίνητα. Κυβερνητικοί κύκλοι ανέφεραν ότι από την πλευρά της Εκκλησίας εκφράστηκε πως “όποια αξιοποίηση θα είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και θα συνίσταται στην επανεπένδυση από αυτήν στην κοινωνία μέσω φιλανθρωπικών δράσεων”.

Αγουρίδης Γιάννης, Κωστοπούλου Μίνα 

Πηγή: avgi.gr