Συγκινητική η εκδήλωση για την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου με τον δημοσιογράφο της εκπομπής "Αληθινά Σενάρια" Ν. Ασλανίδη στα Γιαννιτσά

Εντυπωσιακή ήταν η προσέλευση του κόσμου το βράδυ της Δευτέρας 22-5-2017 στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από τον Δήμο Πέλλας και την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών "Ο Φίλιππος", στα πλαίσια της επετείου μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, όπου ο Νίκος Ασλανίδης, δημοσιογράφος και μέλος του Δ.Σ. της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας ανέπτυξε ένα πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο θέμα: «Η γενοκτονία των Ποντίων μέσα από ζωντανές αφηγήσεις-μαρτυρίες».

Ο δήμαρχος Πέλλας  Γρηγόριος Στάμκος, έλαβε τον λόγο και έπλεξε το εγκώμιο του έμπειρου ομιλητή και ακούραστου δημοσιογράφου.

Ο αεικίνητος και δραστήριος ερευνητής  αναφέρθηκε με συγκροτημένο και τεκμηριωμένο τρόπο στις μαρτυρίες και τις αφηγήσεις προσώπων που βίωσαν τα τραγικά γεγονότα, έχασαν ανθρώπους δικούς τους και τελικά ξεκληρίστηκε η οικογένειά τους. Όσοι δε  επέζησαν, έφτασαν πρόσφυγες στην εναπομείνουσα Ελλάδα, όπου  έπνιξαν το πόνο τους , ρίζωσαν κάτω από δυσμενείς συγκυρίες και ανέστησαν τα παιδιά τους μεταφέροντάς τους  εικόνες και θύμισες από την αλησμόνητη πατρίδα.  Τα παραδείγματα από φωτογραφίες και βίντεο, από  χωριά  όπως η Νέα Τραπεζούντα Πιερίας κ.ά. αποκάλυψαν δραματικές  και  συγκλονιστικές στιγμές και οικογενειακά δράματα. 

Η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Οθωμανούς Τούρκους και εν συνεχεία από τους Νεότουρκους, είναι ένα  ανεπίτρεπτο  στίγμα στην παγκόσμια ιστορία και  μια μαύρη σελίδα στον οικουμενικό πολιτισμό. Ήδη από το 1994 η ελληνική βουλή, με ενέργειες αρκετών πατριωτών, όπως του αγωνιστή Πόντιου Μιχάλη Χαραλαμπίδη αναγνώρισε με σχετικό νόμο την  Γενοκτονία. Από τότε επίσημα μόνον 7 από τα πλέον 200 κράτη της γης την έχουν αναγνωρίσει. Ανάμεσά τους  υπάρχουν κάποιοι θλιβεροί  και μικρόψυχοι Ελλαδίτες και ανιστόρητοι, που  επιχειρούν κατά περιόδους να αμφισβητήσουν τραγικά γεγονότα ως μη γενόμενα.  Κι όμως οι αφηγήσεις  των παθόντων και των συγγενών τους  μας συγκλονίζουν!  «Τι  δηλαδή  όλοι αυτοί οι παππούδες και γιαγιάδες ψέματα μας λένε»; Αναρωτιέται με έκδηλο παράπονο και δικαιολογημένη πίκρα ο θαλερός δημοσιογράφος.

Στις 19-5-1919  με την απόβαση του Μουσταφά Κεμάλ πασά στην Αμισσό (Σαμψούντα) αρχίζει η τραγωδία των Ρωμιών του Πόντου. Ο μετέπειτα  ονομασθείς Ατατούρκ ξεκινάει τον απαίσιο έργο του. Ήδη προηγήθηκαν οι γενοκτονίες των Αρμενίων με το 1.500.000 θύματα και η γενοκτονία των Ασσύριων με τα 750.000 τραγικά θύματα. Ακολούθησε ο Ποντιακός Ελληνισμός με τα υπέρ των 353.000 εξοντωμένων  γηγενών κατοίκων. Ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι που άφησαν την τελευταία τους πνοή στις μακρόσυρτες  πορείες θανάτου που υποχρεώθηκαν να κάνουν στα βάθη της Ανατολίας. Πεινασμένοι, καταπονημένοι, ρακένδυτοι  και σε δριμύ ψύχος υποχρεώνοντας να λουστούν σε παγωμένα νερά ποταμών και λιμνών και έπειτα να περιμένουν όρθιοι μέσα στον παγετό   για καταμέτρηση και  δήθεν ιατρική  εξέταση. Πολλοί δεν άντεχαν και πέθαιναν  από αρρώστιες και κακουχίες. Είναι ο λεγόμενος «λευκός θάνατος». Υπάρχουν και άλλες εκτιμήσεις που ανεβάζουν τον σχετικό αριθμό των θυμάτων της γενοκτονίας   στα 697. 000 περίπου άτομα. 

Στη λεγόμενη δίκη της Νυρεμβέργης στην Γερμανία το 1945 καθιερώθηκε νομικά ο όρος γενοκτονία: «ως η μεθοδική και οργανωμένη εξολόθρευση φυλετικής, θρησκευτικής ή άλλης πληθυσμιακής ομάδας, όχι για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι.... » και οι Τούρκοι εξόντωσαν χιλιάδες Χριστιανών αθώων με διώξεις, δολοφονίες, βιασμούς, τρομοκρατία, εκτοπισμούς, απειλές, λεηλασίες, εξισλαμισμούς κ.ά. στο χρονικό διάστημα 1914-1924. Οι Ανατολικοθρακιώτες, οι Ίωνες, οι Καππαδόκες,  οι Πόντιοι  κ.ά. ένιωσαν στο πετσί τους τι θα πει σκλαβιά, ατίμωση, ηθική και σωματική εξόντωση, επειδή ήταν Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι.

Η περιοχή του Δυτικού Πόντου υπέμεινε τα πάνδεινα. Στον Ανατολικό Πόντο  ο Ελληνικός πληθυσμός  λόγω της έλευσης των Ρωσικών Τσαρικών στρατευμάτων στην Τραπεζούντα, βίωσε διαφορετικά κάποια γεγονότα. Όταν όμως αποχώρησαν οι Ρώσοι λόγω της επικράτησης στην εξουσία των Μπολσεβίκων, πολλοί Πόντιοι για να γλυτώσουν την ζωή τους κατέφυγαν στο Βατούμ για σωτηρία. Εκεί, πάλι, υπέστησαν και άλλες διώξεις. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεωρώντας ότι ο Πόντος βρίσκεται πολύ μακριά από το Ελλαδικό κράτος, δεν μερίμνησε, όσο θα έπρεπε, για την σωτηρία των Ποντίων και πρότεινε τον Ιανουάριο του 1920 την ίδρυση ενός Ποντοαρμενικού κράτους. Η πρόταση μεταβιβάστηκε στον μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο, έγιναν ορισμένες μη συντονισμένες, όμως, ενέργειες, αλλά η ήττα των Αρμενίων  στο Ερζερούμ και η έλλειψη συνολικής οργάνωσης του  συγκεκριμένου σχέδιου δεν επέτρεψαν την  υλοποίηση  αυτής της πρότασης.

Οι Τούρκοι σήμερα κατά την προσφιλή τακτική τους, ισχυρίζονται ότι όλα  τότε συνέβησαν στα πλαίσια των πολεμικών συγκρούσεων.  Ακόμη και σήμερα χρηματοδοτούν διάφορα επιστημονικά κέντρα, πανεπιστήμια, μέσα ενημέρωσης, εφημερίδες κλπ  για να αλλοιώσουν τα γεγονότα και να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη. Πολλοί όμως Έλληνες και ξένοι  έγκριτοι καθηγητές, ερευνητές και ιστορικοί  απέδειξαν ότι όλα αυτά ήταν προσχεδιασμένα και μελετημένα έως την παραμικρή λεπτομέρειά τους.

Πολύτιμους σύμμαχους στο κτηνώδες έργο τους είχαν ορισμένους Γερμανούς στρατιωτικούς,  πολιτικούς συμβούλους και καθοδηγητές όμως ο Λήμαν Φον Σάντερς, ο οποίος μάλιστα έλαβε τιμητικά για το  «έργο» του τον τίτλο του πασά.   Απάνθρωπη και αποκρουστική  φιγούρα ως  εκτελεστής των Ρωμιών ήταν ο Τοπάλ(=κουτσός) Οσμάν, ένας πρώην λαθρέμπορος καπνού που έτρεφε άσβεστο μίσος και κακία εναντίων των γηγενών  Ρωμιών. Τα εγκλήματά του πολλά και ανατριχιαστικά:  πολλές φορές  με τους έμπιστους  ανθρώπους  του έσπαζαν τα κεφάλια μικρών παιδιών στα βράχια, ενώ σε άλλες συνόδευε τα εγκλήματά του με ακούσματα  στρατιωτικών εμβατήριων. Είχε υποχρεώσει  λοιπόν 13 Έλληνες και 5 Τούρκους μουσικούς να παίζουν τέτοιους σκοπούς, όταν  δολοφονούσε τους εχθρούς του. Στο τέλος της απαίσιας δράσης του  έσφαξε όλους τους μουσικούς!  Επέζησε μοναχά ένας: ο Γιάννης Παπαδόπουλος, που αργότερα αηδιασμένος από αυτές τις εικόνες έγραψε ένα βιβλίο στην δεκαετία του 1960 με τίτλο: «Οι θηριωδίες του Τοπάλ Οσμάν», που έχει εξαντληθεί και είναι περιζήτητο.  

Το έτος 2019 είναι επετειακό για τον οικουμενικό Ελληνισμό. Συμπληρώνονται 100 χρόνια από το θλιβερό έγκλημα εναντίον ενός λαού υπερήφανου και αγέρωχου. Επιβάλλεται να διοργανωθεί ένα πολυήμερο παγκόσμιο συνέδριο με έγκριτους και εγνωσμένου κύρους  ιστορικούς και λοιπούς επιστήμονες, έλληνες και ξένους. Η σημερινή Ελλάδα, δυστυχώς,  δεν τοποθετεί το ζήτημα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στην διπλωματική της ατζέντα. Δεν το θεωρεί τόσο σοβαρό ώστε να μπει σε προτεραιότητα.

Τι θα πρέπει να γίνει:

α. Η Τουρκία οφείλει να αναγνωρίσει την γενοκτονία όλων των χριστιανικών λαών που διέπραξε. Αν δεν το κάνει, ελλοχεύει ο κίνδυνος να επαναλάβει τα εγκλήματά της σε άλλη ιστορική συγκυρία. Ήδη στο Κουρδιστάν, στην Κύπρο, στη Συρία τα επαναλαμβάνει ατιμώρητα. Οι μελλοντικοί γενοκτόνοι αποθρασύνονται.

β. Η ελληνική κυβέρνηση, η ελληνική πολιτεία να βάλουν το εν λόγω ζήτημα στα σχολικά βιβλία. Να μάθουν οι νεώτερες γενιές την ιστορία της πονεμένης Ρωμιοσύνης.

γ. Οι πνευματικοί άνθρωποι, τα πανεπιστήμια, οι πολιτιστικοί σύλλογοι  κλπ. να εντατικοποιήσουν τις ενέργειες και τις παρεμβάσεις τους σε παρόμοια ζητήματα.

δ. Να καταγραφούν όλα τα τραγικά γεγονότα εκείνων των ετών, να υποστηριχθούν και να προβληθούν  όλα όσα  βιβλία ήδη έχουν κυκλοφορήσει και να εκδοθούν και άλλες μελέτες και  βιβλία νεότερων συγγραφέων. Ένα χειροπιαστό παράδειγμα: η μελέτη και τα συγκλονιστικά ντοκουμέντα που περιγράφει ο Κώστας Φωτιάδης, Το βιβλίο του πρέπει να μεταφραστεί και να κυκλοφορήσει σε 6 διαφορετικές γλώσσες, ώστε να ενημερωθούν  οι υπόλοιποι λαοί σχετικά με το επίμαχο Ποντιακό Ζήτημα. 

ε. Ο πολυκερματισμός και η πολυδιάσπαση που επικρατεί στους χώρους των ποντιακών σωματείων  στην Ελλάδα και το εξωτερικό, να εκλείψει και να  επικρατήσει πνεύμα ενότητας, αλληλεγγύης και συμπαράστασης. Ώστε, εκτός των άλλων, να πιέσουν σωστά  και αποτελεσματικά προς πάσα κατεύθυνση για την δικαίωση του αγώνα τους.   

Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Πέλλας καθώς και έξω από αυτήν ιδιαίτερη αίσθηση και συγκίνηση προκάλεσε στους παρευρισκόμενους η  πλούσια έκθεση φωτογραφιών και χαρτών από την  προσωπική συλλογή του  Γιαννιτσώτη και Πόντιου στην καταγωγή  ακούραστου ερευνητή Απόστολου Ασλανίδη.

Την εξαιρετική αυτή εκδήλωση έκλεισε πολύ εμφαντικά η χορωδία παραδοσιακής μουσικής «Οι τραγουδάνοι του Πόντου», η οποία υπό την εμπνευσμένη μαεστρία του χοράρχη Δημήτριου Αμανατιάδη   πλημύρισε με ποντιακούς ήχους, μουσική και λόγια τον χώρο της εκδήλωσης.  Επίσης καίριες επισημάνσεις έκανε ο πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας  Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος»  Κωνσταντίνος Κάμτσης, ενώ τον συντονισμό της όλης εκδήλωσης  είχε το μέλος του Δ.Σ.  και υπεύθυνος  του Α.Λ.Π. Γιαννιτσών Βασίλειος Τραούδας.  Το πολυπληθές κοινό  που ήταν παρόν, έθεσε ερωτήματα και απορίες δηλωτικά της ευαισθησίας και του προβληματισμού που τον διακατέχει για ένα τόσο επίκαιρο θέμα.
Η εκδήλωση μνήμης και στοχασμού πάνω στο ζήτημα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους, τιμήθηκε δεόντως και προβλημάτισε πολλούς. Ευχόμαστε τέτοιου υψηλού επίπεδου δράσεις και ομιλίες  να πολλαπλασιαστούν  και να εμπλουτιστούν, ώστε να αγγίξουν και να ενημερώσουν πολύ περισσότερους συνανθρώπους μας.

Λάζαρος Η. Κενανίδης   θεολόγος, διδάκτορας Α.Π.Θ.

μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Ε.Γ «Ο Φίλιππος»

δ/ντής  2^ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών «Κύριλλος και Μεθόδιος»