Τον ομιλητή παρουσίασε ο υπεύθυνος του Α.Λ.Π. Βασίλειος Τραούδας, ενώ προλόγισε και ο δήμαρχος Πέλλας Γρηγόριος Στάμκος , πτυχιούχος γεωπονίας και αυτός.
Οι μελέτες στο ζήτημα του μελιού έχουν επικεντρωθεί σε δύο κυρίως τομείς: αν υπάρχουν πράγματι φαινόμενα αμέλειας ή άγνοιας ενημέρωσης π.χ. λάθος ετικέτες στα προϊόντα, οπότε γίνονται οι απαραίτητες συστάσεις στους σχετικούς χώρους ή ακόμη πιο περίπλοκα εάν δηλ. υπάρχουν ζητήματα νοθείας του προϊόντος και εξαπάτηση του καταναλωτικού κοινού, οπότε απευθύνονται στα αρμόδια όργανα για διαλεύκανση της υπόθεσης.
Η μέλισσα που, ως έντομο, επιστημονικά έχει 2 ονόματα μεταφέρει το νέκταρ από τα λουλούδια και τα άνθη, φέρνει δηλ. το μελίτωμα στην κυψέλη. Εκεί παράγει το μέλι, αφού έχει προσθέσει (φυσικά) συντηρητικά. Ο άνθρωπος τεχνολογικά δεν μπορεί να παράγει, ούτε να αντιγράψει το μέλι που είναι τόσο φυτικό, όσο και ζωικό προϊόν. Θεωρείται ποιοτικότερο και αγνότερο όσο μικρότερη είναι η ανθρώπινη παρέμβαση. Η μεγαλύτερη νοθεία γίνεται με την πρόσθεση σιροπιού, αυξάνεται μεν η ποσότητα, αλλά το τελικό προϊόν θεωρείται νοθευμένο. Ο κίνδυνος αλλοίωσης της ποιότητας ελλοχεύει πάντα, αλλά τα τελευταία χρόνια μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η εικόνα είναι πολύ καλύτερη.
Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα και την εικόνα του μελιού είναι: α. ο μελισσοκόμος, β. ο έμπορος και διακινητής μελιού, γ. ο έμπορος γλυκαντικών ουσιών και δ. ο καταναλωτής.
Οι μέλισσες είναι πολύ κοινωνικά όντα και Χειμώνα-Καλοκαίρι διατηρούν σταθερή την θερμοκρασία μέσα στην κυψέλη που φτάνει περίπου τους 34 C . Συλλέγουν νέκταρ το Καλοκαίρι και από ένστικτο συλλέγουν περισσότερο, όταν προμηνύεται βαρυχειμωνιά. Ο μελισσοκόμος θα πάρει την επιπλέον διαφορά. Η τροφή των μελισσών συμπληρώνεται με σιρόπι και ζάχαρη και έτσι διασώζουμε τις μέλισσες, όταν δεν είναι σε θέση να συλλέξουν την απαραίτητη τροφή τους. Η τροφοδοσία είναι χρήσιμο εργαλείο για την μελισσοκομεία. Μέλι παράγεται από πεύκο, ελάτη, καστανιά, θυμάρι (σε ελάχιστες όμως ποσότητες), βαμβάκι, ερείκη, πορτοκαλιά, άνθη κ.ά.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ σε όλα τα ζώα χορηγούνται φάρμακα, γιατί αρρωσταίνουν συχνά το ίδιο δεν ισχύει στις μέλισσες διότι δεν «δικαιούνται» φαρμακευτική αγωγή. Το πλέον σοβαρό πρόβλημα είναι η παρουσία της ψείρας πάνω στη μέλισσα που από το 1979 και εντεύθεν χρησιμοποιούνται 4 χημικές ουσίες και 4 φιλικές όπως π.χ. το μυρμιγκικό οξύ. Η βιολογική μελισσοκομία είναι πάντα σε επικαιρότητα. Το βιολογικό μέλι είναι αυτό που παράγεται με ορθούς μελισσοκομικούς χειρισμούς.
Ζούμε σε ένα επιβαρυμένο πλανήτη εξαιτίας της σπατάλης στην χρήση ζιζανιοκτόνων, φυτοφαρμάκων, χημικών λιπασμάτων κ.ά. Όταν λοιπόν οι μέλισσες τρυγούν την γύρη και αυτή είναι μολυσμένη θα συμβούν δύο πράγματα: ή θα πεθάνουν στους αγρούς ή αν επιχειρήσουν να εισέλθουν στην κυψέλη θα εμποδιστούν από τους «φρουρούς» των κατοικιών τους. Οι τελευταίοι θα οσμιστούν την μυρωδιά και θα κάνουν τα πάντα ώστε το «μολυσμένο» νέκταρ να μην εισχωρήσει στην κερήθρα και στο μέλι που παρασκευάζουν με ιδιαίτερη φροντίδα και επιμέλεια.
Ο μελισσοκόμος δεν θα νοθεύσει το μέλι του νε νερό, γλυκόζη κλπ τούτο γιατί είναι ευδιάκριτο και γιατί το μέλι «αυτοπροστατεύεται». Η κερήθρα λειτουργεί ως σφουγγάρι, τα υπολείμματα φαρμάκων μένουν και δεν μετακινούνται από το κερί στο μέλι. Αν η κερήθρα είναι ανοικτόχρωμη τότε είναι καθαρή, εάν είναι σκουρόχρωμη, τότε είναι επικίνδυνη για την υγεία. Οι ίδιες μέλισσες μπορούν και αναγνωρίζουν τις φυσιογνωμίες ανθρώπων που τις φροντίζουν.
Ο έμπορος τυποποιητής-διακινητής διακινεί 3 τύπους μελιού: α. ελληνικό μέλι, β. ελληνικό και εισαγόμενο, γ. εισαγόμενο μέλι. Το - αληθινό - θυμαρίσιο μέλι είναι δυσεύρετο και πανάκριβο για τον έμπορο και έχει υψηλό κόστος και έτσι για να προσαρμόσουν την τιμή σε πιο λογικά επίπεδα βάζουν ελάχιστη ποσότητα στην συσκευασία, την οποία συμπληρώνουν με άλλον τύπο μελιού. Εδώ απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην ετικέτα. Δεν υπάρχουν χημικά συντηρητικά σε κανένα μέλι.
Είναι λάθος να συγκρίνουμε το ελληνικό μέλι με τα εισαγόμενα και τούτο γιατί συγκρίνουμε τον μελισσοκόμο με το μέλι που φέρνει ο εισαγωγέας έμπορος, που συνήθως είναι χαμηλής ποιότητας, για να μπορεί με την φθηνότερη τιμή του να αντιμετωπίσει το ελληνικό. Ο έμπορος αποσκοπεί στο κέρδος και για αυτό–συνήθως-εισάγει υποβαθμισμένο ποιοτικά και φθηνότερο μέλι.
Υπάρχει το μεγάλο ζήτημα της ελληνοποίησης του εισαγόμενου μελιού. Στον ελλαδικό χώρο διαθέτουμε πάρα πολλές μελίσσια ανά τετρ. χλμ. και η πυκνότητα είναι μεγάλη. Είμαστε πρώτοι στην Ευρώπη με δεύτερη την Ουγγαρία. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η Μ. Βρετανία που έχει τόσες μέλισσες όσες η Χαλκιδική στη Μακεδονία μας. Σοβαρό ζήτημα είναι επίσης ότι σε κάθε κυψέλη στην Ελλάδα παράγονται κατά μέσο όρο 10 κιλά μέλι, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη ξεπερνούν τα 17 κιλά. Όλα αυτά ανεβάζουν το κόστος παραγωγής του ελληνικού μελιού που θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα του κόσμο, όσο κι αν η Ινδία, η Κίνα, η Τουρκία κ.ά. μπαίνουν στην αγορά δυναμικά αλλά με χαμηλότερης ποιότητας προϊόντα, με περισσότερη υγρασία, υποβαθμισμένη γεύση κλπ.
Η Ελλάδα παράγει μεγάλες ποσότητες, αλλά λόγω της στρεβλής ευρωπαϊκής νομοθεσίας , εξάγει ελάχιστες! Το περίεργο είναι ότι οι υπόλοιπες χώρες ενώ παράγουν μικρότερες ποσότητες μελιού, εξάγουν περισσότερες ποσότητες στην διεθνή αγορά. Τούτο οφείλεται κυρίως στις αθρόες εισαγωγές που προβαίνουν και τις οποίες ακολούθως μεταπουλούν στο εξωτερικό! Εμείς εδώ ως χώρα δεν καταφέραμε να προστατέψουμε και να προωθήσουμε την παραγωγή μας. Χρήσιμο είναι να προσέχουμε τι διαβάζουμε στην ετικέτα του μελιού που πωλείται σε υπεραγορές κ.ά. Θα πρέπει να αναγράφει: παράγεται στην Ελλάδα και όχι να γράφει μόνο Ελληνικό μέλι Κάθε χρόνο δίνουμε 200.000 ευρώ σε εργαστήρια κ.ά. στην Γερμανία, για να γίνουν οι απαραίτητες αναλύσεις στο ελληνικό μέλι!
Ο έμπορος γλυκαντικών ουσιών δεν σχετίζεται με τον μελισσοκόμο, αλλά με το εμπόριο ουσιών όπως το αμυλοσιρόπι κ.ά, ουσίες. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγνωση των σχετικών ετικετών στα εν λόγω προϊόντα που κυκλοφορούν σε γυάλινα ή και σε πλαστικά βάζα.
Ο καταναλωτής είναι γεγονός ότι προτιμάει το ρευστό μέλι. Το μέλι κρυσταλλώνεται σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Αργά ή γρήγορα όλα τα μέλια κρυσταλλώνονται δίχως να επηρεαστεί η ποιότητά τους. Η ανομοιόμορφη κρυστάλλωση αντιμετωπίζεται με θέρμανση και επ' ουδενί πετάμε αυτή την πολύτιμη τροφή. Αν η θέρμανση δεν χρησιμοποιηθεί σωστά δηλαδή στους 45 C, τότε επέρχεται ζημιά στην τελική μορφή του προϊόντος. Προτιμότερα είναι τα γυάλινα βάζα για την συσκευασία του μελιού, αν χρησιμοποιήσουμε τα πλαστικά, τότε είναι προτιμότερα όσα από αυτά είναι κατάλληλα για τρόφιμα. Για την αντιμετώπιση των μυρμηγκιών είναι προτιμότερο, να τοποθετούμε τα βάζα πάνω από το ψυγείο. Η ημερομηνία λήξης του μελιού που αναγράφεται στην ετικέτα της συσκευασίας είναι ενδεικτική, μιας και ουσιαστικά δεν χάνει τις πολύτιμες θρεπτικές ουσίες του. Δεν το πετάμε, το τρώμε λοιπόν!
Η μεγαλύτερη προσφορά της μέλισσας στον κόσμο δεν είναι το μέλι, αλλά η επικονίαση των φυτών, των δέντρων κλπ. Το καλύτερο για τον καθένα μας είναι να επιλέξει έναν γνωστό και καλό μελισσοκόμο και να τον εμπιστευτεί. Οι προτιμήσεις ποικίλλουν και όλα τα είδη μελιών είναι ωφέλιμα για τον οργανισμό. Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πιο πλούσια σε ιχνοστοιχεία, τα δε ανοικτόχρωμα διαθέτουν περισσότερες αρωματικές ουσίες.
Η διαφορές μεταξύ ζάχαρης και μελιού είναι ουσιαστικές: το μέλι βοηθάει και προστατεύει τα δόντια και διαθέτει περισσότερα από 200 συστατικά, σε αντίθεση με το ένα της ζάχαρης. Το μέλι προσφέρει δύναμη, ευεξία, ενισχύει τον μεταβολισμό, ρυθμίζει τις λειτουργίες του οργανισμού και ειδικά του έντερου, ενδυναμώνει την καρδιά, βοηθάει στο χρώμα και την ζωντάνια των μαλλιών κλπ. Καλόν είναι όμως να μην χορηγούμε μέλι στα βρέφη κάτω του ενός έτους. Το 1 κιλό ζάχαρης παρέχει 4000 θερμίδες, το μέλι ελάτης 2800, του πεύκου 3080, του ηλίανθου 3755 θερμίδες κλπ. Ο μέσος Έλληνας καταναλώνει 1620 κιλά μέλι το χρόνο και ακολουθείται από το μέσο Γερμανό.
Η γύρη και μάλιστα η ανοιξιάτικη είναι πλουσιότατη πηγή πρωτεϊνών και βρίθει θρεπτικών στοιχείων έναντι της καλοκαιρινής. Διατηρείται στην κατάψυξη και έχει μικρή διάρκεια ωφέλειας εάν μείνει στο ψυγείο αρκετό χρόνο. Βοηθάει πολύ τον οργανισμό και παρέχει δύναμη στον άνθρωπο.
Η πρόπολη, άλλο ένα προϊόν της μέλισσας, βοηθάει σε περιπτώσεις ωτορινοραρυγγολογικές, ουλίτιδα, οδοντιατρικές παθήσεις, προστατεύει από μολύνσεις και συμπτώματα αρθρίτιδας. Βρίσκεται σε σαπούνια, μάσκες προσώπου κ.ά.
Ο βασιλικός πολτός είναι ουσιαστικά έκριμμα αδένων, το λεγόμενο γάλα των μελισσών. Οι τελευταίες με αυτό τρέφουν την βασίλισσα. Ωφελεί πολύ στην τόνωση και την διέγερση του οργανισμού, αντιμετώπιση εγκεφαλικών παθήσεων, αντιμετωπίζει ρυτίδες, προβλήματα επιδερμίδας, μειώνει την αρτηριακή πίεση. Επίσης έχει ισχυρή αντιβιοτική δράση, αυξάνει την γονιμότητα και ενισχύει το βάρος στα πρόωρα γεννηθέντα βρέφη. Κάνει πολύ καλό στα ηλικιωμένα άτομα, βελτιώνει την ψυχιατρική τους ισορροπία, μειώνει τα προβλήματα μεταβολισμού και απαλύνει τις επιπτώσεις από τα εγκαύματα κ.ά.
Καίρια ήταν η τοποθέτηση του πρόεδρου της Ι.Λ.Ε.Γ. «Ο Φίλιππος» Κωνσταντίνου Κάμτση στην εξαιρετική και πλούσια εισήγηση του ομιλητή. Το θέμα όντως υπήρξε ενδιαφέρον και οι πολλές και διαφορετικές ερωτήσεις που τέθηκαν στον ομιλητή εξέφρασαν την ευαισθητοποίηση αλλά και τον έντονο προβληματισμό του πολυπληθούς ακροατηρίου.
Λάζαρος Η. Κενανίδης θεολόγος, διδάκτορας Α.Π.Θ.
μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Ε. Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος»
δ/ντής του 2ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών «Κύριλλος και Μεθόδιος».
Η επόμενη εκδήλωση του Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Γιαννιτσών προγραμματίσθηκε για την:
ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 ΩΡΑ 19.30΄ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
ΘΕΜΑ: "Προβολές του παρελθόντος στο παρόν: Ιστορική γεωγραφία και εδαφικές διεκδικήσεις των Ελλήνων στη Μακεδονία κατά το 19ο αιώνα".
ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Βασίλειος Αθ. Πλατής, Φιλόλογος-Διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου