Washington Post: Η λιτότητα ήταν μεγαλύτερη καταστροφή απ' ότι πιστεύαμε

Η παγκόσμια ύφεση επέτεινε δραματικά τις αποκλίνουσες δυναμικές εντός του ευρώ, απειλώντας το με διάλυση, σύμφωνα με την Washington Post. Ο κερματισμός των ροών κεφαλαίου μεταξύ των ισχυρών και των αδύναμων κρατών της Ευρωζώνης έφτασε σε εκρηκτικά επίπεδα.

Η Washington Post και συγκεκριμένα, ο Matt O'Brien, επικαλείται έρευνα των Christopher House - Linda Tesar από το πανεπιστήμιο του Michigan και Christïan Proebsting από το École Polytechnique Fédérale της Λωζάνης, οι οποίοι μελέτησαν την πορεία της λιτότητας που έχει εφαρμοστεί στην Ευρώπη τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα είναι ότι η μείωση των δαπανών στην περίοδο της χειρότερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων 80 ετών, οδήγησε σε χαμηλότερο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν και στις πιο "ακραίες περιπτώσεις", σε μεγαλύτερο χρέος σε σχέση με τα επίπεδα του ΑΕΠ της κάθε χώρας που βάλλεται από την κρίση.

Όπως αναφέρει η W.P, "προσπαθώντας να μειώσουν τα επίπεδα χρέους στην πραγματικότητα αυξάνουν τα βάρη των χρεών".

Όπως γράφει ο O'Brien, η μείωση των δαπανών δεν θα έπρεπε να είναι πρόβλημα εάν εξ αρχής μειώνονταν παράλληλα και τα επιτόκια. Αυτό, επειδή το χαμηλότερο κόστος δανεισμού μπορεί να τονώσει την οικονομία, όπως ακριβώς και να την επιβραδύνουν οι χαμηλότερες κρατικές δαπάνες.

Οι House, Tesar και Proebsting υπολόγισαν πόσο αναπτύχθηκε ή συρρικνώθηκε κάθε οικονομία των κρατών - μελών της Ευρωζώνης από όταν άρχισε να εφαρμόζεται η λιτότητα, μέχρι το 2014. Οι χώρες που "χτυπήθηκαν" από τη λιτότητα περισσότερο, όπως ήταν αναμενόμενο, είναι η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.

Η έρευνα αναφέρει πως οι παραπάνω οικονομίες θα είχαν συρρικνωθεί κατά μόλις 1% αν δεν είχαν περικόψει τις δαπάνες τους, σε σχέση με το 18% που συρρικνώθηκαν τελικά.

Επίσης, θα είχαν συρρικνωθεί μόλις 7% αν είχαν κρατήσει τα εθνικά τους νομίσματα (αναφέρεται και η δραχμή) καθώς θα είχαν τη δυνατότητα να προχωρούν σε υποτίμηση, αν δεν είχαν μπει στην κοινή νομισματική ένωση εξ αρχής. Ακόμη, θα είχαν δει το χρέος τους σε σχέση με τους δείκτες του ΑΕΠ να ανεβαίνει κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις 16 στις οποίες εκτινάχθηκε μετά την εφαρμογή λιτότητας - περικοπών δαπανών.

Από τα παραπάνω προκύπτουν δύο δεδομένα. Το ευρώ, ως κοινό νόμισμα, έχει καταφέρει "να μετατρέψει την ύφεση σε κατάθλιψη". "Όχι μόνο προκάλεσε την κρίση διατηρώντας τα χρήματα (που δίνονταν) πολύ "χαλαρά" για την Ελλάδα την περίοδο της "άνθησης" και πολύ "σφιχτά" την περίοδο της ύφεσης, αλλά και επειδή εφάρμοσε μέτρα λιτότητας σε αυτές τις χώρες στη συνέχεια", παρατηρεί ο O'Brien, σχολιάζοντας την ακαδημαϊκή έρευνα. Παρατηρείται κοινώς πως η πολιτική δανεισμού ήταν χαμηλού ελέγχου στα χρόνια της ευημερίας και η δημοσιονομική προσαρμογή, ιδιαιτέρως βίαιη για τα κράτη του Νότου.

Αν οι αγορές ανησυχούν ότι δεν θα είσαι ικανός να ξεχρεώσεις τα χρέη σου, τότε θα σε αναγκάσουν να πληρώσεις με υψηλότερα επιτόκια, κάτι που θα σε οδηγήσει στο να μην μπορείς τελικά να ξεχρεώσεις ποτέ, γράφει η Washington Post. "Από την άλλη, οι χώρες που τυπώνουν το δικό τους νόμισμα, είναι λιγότερο πιθανό να χρεοκοπήσουν σε αντίθεση με εκείνες που είναι σε μια κοινή νομισματική ένωση", υπογραμμίζεται.

Με άλλα λόγια, το ευρώ μπορεί να εκπληρώσει τελικά μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, όπου οι χώρες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά με το να ξοδεύουν όλο και λιγότερο, και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είδε τον κίνδυνο και προσπάθησε να τον σταματήσει αυτό το 2012, λέγοντας πως θα έκανε "ό,τι χρειαστεί για να δώσει ένα τέλος στο αδιέξοδο", κάτι που ήταν αρκετό για τους επενδυτές για να σταματήσουν να ζητούν εντονότερη λιτότητα για το περιβάλλον επενδύσεων τους, ωστόσο αυτό δεν ίσχυε και για τους πολιτικούς της Ε.Ε.

"Το παράδειγμα του '12 μας χτυπάει το καμπανάκι και μας υπενθυμίζει το πώς ένα πολιτικό - οικονομικό σύστημα με εμμονές, ενδέχεται να οδηγήσει σε αδιέξοδο", αναφέρει η W.P.

Ο O'Brien παρατηρεί εδώ πως οι πολιτικοί που πίεζαν για τη δημιουργία της ενιαίας νομισματικής ζώνης αγνοούσαν τους οικονομολόγους, εκείνους που ανέφεραν πως η Ένωση δεν ήταν έτοιμη ακόμα για το ευρώ όταν δημιουργήθηκε. "Εν τέλει, δεν θα έπρεπε να είναι έκπληξη το ότι απέτυχε η μεταγενέστερη προσπάθεια εξισορρόπησης των προϋπολογισμών όταν τα επιτόκια έφτασαν στο να είναι μηδενικά", συμπεραίνει. "Ήταν μια άκαμπτη πολιτική απόφαση που έφερε σταδιακά τη λιτότητα και όλο αυτό τελειώνει άδοξα", τονίζει η Washington Post.

Πλέον, τα υψηλά επίπεδα εξυπηρέτησης του χρέους, ακόμα και με χαμηλότερα επιτόκια, θα διαβρώσουν την ικανότητα των καταχρεωμένων χωρών να κάνουν επενδύσεις και να διατηρήσουν δίκτυα κοινωνικής ασφάλισης. Στη χειρότερη μοίρα τα κράτη με μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα, όπως η δική μας χώρα.

Εν κατακλείδι, η λιτότητα θα έπρεπε να αποδώσει τις απαιτούμενες μειώσεις στα ελλείμματα του προϋπολογισμού και το χρέος. Έπειτα, όμως, από χρόνια λιτότητας, μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί ως προς τους στόχους αυτούς, αλλά και το σημαντικότερο, ως προς τη μείωση των ανισορροπιών εντός της Ευρωζώνης όσον αφορά το κόστος εργασίας ή το εξωτερικό εμπόριο, ώστε τα πιο αδύναμα κράτη να γίνουν πιο ανταγωνιστικά.

Χρήστος Δεμέτης

Πηγή: News247.gr