Έκθεση με τέσσερις θεμελιώδεις προκλήσεις

Η περιβόητη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που είδε το φως της δημοσιότητας αργά το βράδυ της Δευτέρας δεν περιλάμβανε εκπλήξεις καθώς κινείται στους γνωστούς ιδεολογικούς προσανατολισμούς του Ταμείου, χαρακτηρίζει -όπως ήταν γνωστό- «εξαιρετικά μη βιώσιμο» το ελληνικό χρέος και επισημαίνει τέσσερις θεμελιώδεις προκλήσεις για την ελληνική οικονομία.

Θολή η συμμετοχή του, στο ελληνικό πρόγραμμα

Το ΔΝΤ θεωρεί ότι το χρέος της Ελλάδος είναι μη διαχειρίσιμο τόσο εξαιτίας του ύψους του όσο και των χρηματοδοτικών αναγκών που θα χρειαστεί η χώρα για την εξυπηρέτηση του.

Στη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου παρέμεινε θολή η συμμετοχή του IMF στο ελληνικό πρόγραμμα, γεγονός που αφήνει ανοιχτές όλες τις πιθανές επιλογές για την εμπλοκή του Ταμείου στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα.

Οι γνωστές απόψεις

Στο κείμενο που διέρρευσε, το ΔΝΤ ζητά πιο φιλόδοξες «μεταρρυθμίσεις» και προτείνει σειρά μέτρων, που αντανακλούν τις ήδη γνωστές απόψεις του διευθυντή του ευρωπαϊκού τμήματος του Ταμείου, Πολ Τόμσεν.

Η έκθεση, αφού διαπιστώνει ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο για την βελτίωση των μακροοικονομικών της ανισορροπιών υπογραμμίζει πως η χώρα μας αντιμετωπίζει τέσσερις θεμελιώδεις προκλήσεις: 

• την τρωτή δομή των δημόσιων οικονομικών της, 
• τη σημαντική φοροδιαφυγή και την αναπολεσματικότητα της φορολογικής της διοίκησης, 
• την αποκατάσταση των ισολογισμών τραπεζών και ιδιωτικού τομέα, 
• δομικές ακαμψίες που εμποδίζουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη 

Για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ΑΕΠ μετά από αύξηση 0,4% το 2016 θα αυξηθεί κατά 2,7% φέτος. Για το 2018 η ανάπτυξη αναμένεται να φθάσει το 2,6% και το 2,4% το 2019.

Το πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό από 1% το 2016 θα φθάσει το 1,8% το 2018, αποκλίνοντας από τις προβλέψεις των ευρωπαϊκών θεσμών.

Στην πολυσέλιδη έκθεση αναφορές γίνονται και σε μια σειρά από μέτρα που πρέπει να παρθούν. 

Τα σημεία που εστιάζει το Ταμείο

► Πρώτη «πρόκληση», συνιστά η μείωση των συντάξεων, καθώς όπως διαπιστώνει το υφιστάμενο σύστημα δεν είναι βιώσιμο και στηρίζεται κατά κύριο λόγο από τους υψηλούς φόρους.

► Το Ταμείου επαναφέρει το ζήτημα της μείωσης του αφορολογήτου καθώς «το 50% των μισθωτών και συνταξιούχων βρίσκονται κάτω από το όριο αυτό με αποτέλεσμα να μην πληρώνουν καθόλου φόρο, ενώ το ποσοστό αυτό στις άλλες χώρες της ΕΕ ανέρχεται μόλις σε 8%».

► Το ΔΝΤ επικεντρώνει στην αναποτελεσματικότητα της φορολογικής διοίκησης και της επακόλουθης αύξησης του χρέους νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην εφορία.

► Διαπιστώνει πως οι προσπάθειες ώστε οι διοικήσεις των τραπεζών να λειτουργήσουν χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις δεν έχει ακόμη αποδώσει, αναφέροντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όσα έχουν συμβεί με την επιλογή του επικεφαλής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η γρήγορη μείωση των «κόκκινων» δανείων είναι κατά το ΔΝΤ ουσιώδους σημασίας για την ανάκαμψη των τραπεζικών χορηγήσεων και την ανάπτυξη.

Στον τομέα της εργασίας, επισημαίνει πως απαιτούνται πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις ενώ την ίδια εκτίμηση κάνει για τους τομείς των αγαθών και των υπηρεσιών.

Τέλος, για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, απαιτεί την ουσιώδης θεσμοθέτηση μέτρων από τους ευρωπαίους εταίρους για την βιωσιμότητα του.

Προτάσεις

Το ΔΝΤ προτείνει, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα θα κυμαίνονται μεσοπρόθεσμα στο 1% με 1,5% του ΑΕΠ μεταξύ άλλων:

• Να παραταθεί έως το 2040 η περίοδος χάριτος, το οποίο συνεπάγεται μία παράταση κατά 6 ετων των δανείων του ESM και κατά 17 έως 20 ετών για τα διακρατικά δάνεια και εκείνα που έχει χορηγήσει ο EFSF.
• Παράταση του χρόνου λήξης των δανείων έως το 2070, το οποίο οδηγεί σε παράταση του χρόνου αποπληρωμής των διακρατικών δανείων κατά 30 χρόνια, και έως 14 χρόνια για τα δάνεια του EFSF, και 10 χρόνια για τα δάνεια του ESM.
• Αναβολή στην καταβολή τόκων έως το 2040 με κεφαλαιοποίηση τους. Η αποπληρωμή τους προτείνεται να επιμηκυνθεί έως το 2070 και να πραγματοποιηθεί με ισόποσες δόσεις.
• «Κλείδωμα των επιτοκίων» όλων των δανείων που έχουν χορηγήσει ο ESM και ο ΕFSF (περίπου 200 δια. ευρώ ή 113% του ΑΕΠ), τουλάχιστον για 30 χρόνια. Το επιτόκιο των δανείων αυτών δεν θα πρέπει να υπερβεί το 1,5%.

Οι ελληνικές θέσεις

Στη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου τις ελληνικές θέσεις μετέφερε  ο εκπρόσωπος της Ελλάδος στο ΔΝΤ Μιχάλης Ψαλιδόπουλος.
Σύμφωνα με πληροφορίες στην τοποθέτηση αποτυπώνονται οι απόψεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Τόσο ο Ευ. Τσακαλώτος όσο και ο Γ. Στουρνάρας εκφράζουν τις ενστάσεις τους για τις αρνητικές προβλέψεις του Ταμείου σχετικά με την ελληνική οικονομία αλλά και για την αποτίμηση του προγράμματος 2012-2016 που δεν εμπεριέχει ίχνος κριτικής στις αστοχίες του.
Η πρώτη αντίδραση Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σχολιάζοντας την έκθεση του ΔΝΤ, κύκλοι των Βρυξελλών σημειώνουν πως τα στοιχεία του ΔΝΤ είναι λανθασμένα και πως το αίτημά του για προνομοθέτηση μέτρων αντικατοπτρίζει το πολιτικό δίλημμα του Ταμείου σχετικά με το ποιος θα είναι ο ρόλος του στην Ευρώπη.
Ωστόσο, υπογραμμίζουν πως η εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης προκειμένου να συμμετάσχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση είναι απαραίτητη στην Ευρώπη για πολιτικούς λόγους.
Ως εκ τούτου -πάντα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές- η ελληνική πλευρά πρέπει να δεχθεί την προνομοθέτηση μέτρων ως ένα βαθμό και αφετέρου το ΔΝΤ να δείξει κάποια σημάδια καλής θέλησης σε ό,τι αφορά το ύψος αυτών των μέτρων.
Τέλος, οι ίδιοι κύκλοι, τονίζουν πως η δεύτερη αξιολόγηση πρέπει να ολοκληρωθεί απαραιτήτως πριν από το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου και επομένως αυτή είναι η «κρίσιμη» εβδομάδα προκειμένου να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος που θα οδηγήσει στην επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα πριν από την Παρασκευή.
Στο μεταξύ, ευρωπαϊκές πηγές σημείωναν πως αναμένονται πολιτικές διεργασίες τις επόμενες ημέρες προκειμένου να καταστεί δυνατή η επαναπροσέγγιση των δύο πλευρών (σ.σ. ελληνικής κυβέρνησης & θεσμών), τονίζοντας ωστόσο ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών θα επιστρέψουν μόνο υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι πλευρές είναι διατεθειμένες να κάνουν τα απαραίτητα βήματα για την επίτευξη ενός συμβιβασμού.

Πηγή: efsyn.gr