Κάθε εποχή, κάθε πολιτικο-κοινωνική συγκυρία, έχει τα δικά της
χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τους δικούς της μέσους όρους αποδεκτικότητας
σε αυτά που γίνονται ευρέως καθιερώσιμα... Αν, για παράδειγμα, μίλαγες
στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1973 για Δημοκρατία θεωρώ πως είναι δύσκολο
να συμμετείχαν πολλοί με ιδιαίτερη ζέση σε μια τέτοια δημόσια κουβέντα.
Στο σήμερα, πάλι, αν μιλήσεις για αντιεξουσιαστικές κομμούνες, για
αναρχομηδενιστικό χάος, ή για λαϊκή εξουσία εργατικών συμβουλίων, πάλι
δύσκολα να βρεις πολλούς ανθρώπους πρόθυμους να συμμετάσχουν σα να
πρόκειται για κάτι το απτό και το ικανό να επιλύσει τα άμεσα προβλήματα
που έχουν στο κεφάλι τους. Εκτός και αν βρεθείς στην πάντα ανοιχτή και
ανεκτική -ευτυχώς- για τέτοιες αναζητήσεις περιοχή των Εξαρχείων...
Και αν η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου ή αυτή της 25ης Μαρτίου,
αποτελούν γενικές εθνικές υποθέσεις που αφορούν πρωτίστως στις σχέσεις
με ξένους εισβολείς ή κατακτητές (τέλος πάντων, έτσι παρουσιάζονται,
καθώς κάθε άλλο παρά εκλείπουν οι κοινωνικές διαστάσεις...), η 17η
Νοέμβρη αποτελεί από μόνη της μια "εισβολή" στο εσωτερικό της σύγχρονης
κοινωνίας μας. Ένας τακτικός, ετήσιος, αξονικός τομογράφος του
κοινωνικού ζητήματος. Τα κοινωνικά-ταξικά χαρακτηριστικά που τη διέπουν
είναι έντονα, και ας επιχειρεί η κάθε πλευρά του πολιτικού φάσματος να
εστιάσει εκεί που θέλει. Οι εθνικιστές θα δώσουν τις δικές τους
ερμηνείες, οι δημοκράτες τις δικές τους, οι αντι-νεοφιλελεύθεροι
αντικαπιταλιστές άλλες, οι φορείς του πολύμορφου επαναστατικού
στρατοπέδου τις πιο κοντινές στα δικά τους προτάγματα. Όμως, γενικά το
Πολυτεχνείο (43 χρόνια μετά), είναι μια αφορμή να αναλογιστούμε το είδος
της Δημοκρατίας που έχουμε, για το αν το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο
τσουλάει, προς τα πού, και πώς, αν τα πολιτισμικά πρότυπα εξασφαλίζουν
τη συνθετική αφομοίωση της ποιότητας, της επίλυσης υλικών αναγκών, με τη
γενικευμένη ψυχική ευεξία, αν το σύνολο της κοινωνίας και τα είδη
ατόμων που το απαρτίζουν πείθουν πως το μέλλον θα είναι καλύτερο, αν το
χάσμα των γενεών αποδεικνύεται ανυπέρβλητο εμπόδιο ή απλή φυσιολογική
καταγραφή, αν θα νικήσει η ευκολία και το εφέ τη διαρκή δουλειά
μυρμηγκιού που απαιτείται, αν η εμπειρία θεωρηθεί ως σοφία ή σάκος του
μποξ...
Το 1999 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον διάλεξε την εβδομάδα της
επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου για να έλθει στην Ελλάδα. Το
ίδιο επέλεξε και ο σημερινός, αν και απερχόμενος, πρόεδρος Μπαράκ
Ομπάμα. Από κάποιους κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει αντιληπτό ως πρόκληση.
Από κάποιους άλλους μπορεί να θεωρηθεί και βήμα υπέρβασης από τα πάθη
του παρελθόντος, μια εισαγωγή στη σημερινή υφή των καταστάσεων. Όχι υπό
την έννοια πως έπαψαν οι ΗΠΑ να ενδιαφέρονται για τα όσα συμβαίνουν στον
ελλαδικό χώρο. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, και δεν είναι υπόθεση της
αβροφροσύνης που μπορεί να έχει μια μεγάλη δύναμη του σύγχρονου
πολυπολικού παγκόσμιου μπλοκ κυριαρχίας προς μια μικρότερη δύναμη
"συμμαχικής" συστράτευσης. Ένα είδος πολυαρχίας, που δεν απαιτεί τη
συνεννόηση τόσο, όσο τη συναίνεση που διασφαλίζει τη σταθερότητα και που
είναι υποχρεωμένο εκ των πραγμάτων να τα συνυπολογίζει όλα και να
ασχολείται με όλα. Κλασικά φαινόμενα εδώ και αιώνες γεωπολιτικών
διαξιφισμών. "Κλασικά εικονογραφημένα" θα μπορούσε να ισχυριστεί ολίγον
τι σκωπτικά κάποιος γνώστης των διάφορων θεωρητικών προσεγγίσεων της
ίδιας της φιλελεύθερης Δημοκρατίας. Γιατί απέναντι στα υπαρκτά
προβλήματα, δεν υποδεικνύουν όλοι πάντα τις ίδιες διαδρομές ως προς τη
μεθοδολογία επίλυσης. Και ας ανήκουν σε κοινά μετερίζια και
χαρακώματα...
Σε κάθε περίπτωση, ο Μπαράκ Ομπάμα έφυγε. Το τι σηματοδότησε η
επίσκεψη του θα φανεί στο μέλλον. Αυτό που έμεινε είναι η ανοιχτή
ατζέντα των προβλημάτων. Είτε αφορούν στις ευρύτερες διακρατικές σχέσεις
που καλείται να διαχειριστεί η σημερινή ελληνική διακυβέρνηση, είτε τα
εσωτερικά μέτωπα που εξακολουθούν να είναι ανοιχτά παρά το καλλιεργημένο
κλίμα γενικευμένης νηνεμίας που επικρατεί. Η ιστορία προχωράει, τα
πρόσωπα είναι οι υπηρέτες της, αν και αυτά είναι που τη διαμορφώνουν
κιόλας. Τίποτα δεν μπορεί να θεωρεί την όποια ηγεμονία του ως κάτι το
παντοτινά κατοχυρώσιμο. Σήμερα είναι πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας,
κάποτε ήταν ο Κώστας Σημίτης. Σε κάποια χρόνια θα είναι κάποιος άλλος.
Ακόμα και ο φιλελευθερισμός ο ίδιος, ως η επικεφαλίδα των κεφαλαίων του
σύγχρονου βιβλίου, αντιμετωπίζει τα απόνερα μιας όψιμης μετα-αφήγησης,
και δεν ξέρουμε ακόμα αν θα αποδεχτεί να λειτουργήσει ως τμήμα του
πλουραλιστικού πεδίου που διαμορφώνεται, ενώ ήταν μαθημένος για κάποιες
δεκαετίες να εμφανίζεται ως ο θριαμβευτής... Ίδωμεν, γιατί όπως έλεγε
και ο Μέτερνιχ "οι άνθρωποι που δημιουργούν Ιστορία δεν έχουν χρόνο να
τη γράψουν"...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου