Δημόσιο: Πώς το τρίτο μνημόνιο κατοχυρώνει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων

“Η συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα όσων υπηρετούν στο δημόσιο είναι εχέγγυο αποκομματικοποίησης του κράτους”: Στη συγκεκριμένη αποστροφή της υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Ολγας Γεροβασίλη σε πρόσφατη ανακοίνωσή της (σε διάψευση δημοσιεύματος για «απολύσεις διαρκείας κατ’ απαίτηση δανειστών») συνοψίζεται η τεράστια τομή που έγινε στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση τον προηγούμενο αιώνα υπακούωντας για πρώτη φορά το στόχο για ένα κράτος απεγκλωβισμένο από κομματικές εξαρτήσεις. Μια τομή που κατοχυρώνει το τρίτο μνημόνιο, στο οποίο  έχει συμπεριληφθεί ως στόχος η αποκομματικοποίηση (με τον όρο αποπολιτικοποίηση) του δημοσίου, προστατεύοντας, στην ουσία, τη μονιμότητα των Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων. 

Ας γυρίσουμε, όμως, 105 χρόνια πίσω…

Για πρώτη φορά το 1911, με την τότε αναθεώρηση του Συντάγματος (άρθρο 103, παράγραφος 4), κατοχυρώνεται συνταγματικά η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο την ανεξαρτησία τους από τους τότε κομματικούς ανταγωνισμούς. Η συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων αποτέλεσε το ισχυρό αντίβαρο στην κομματική ασυδοσία που επικρατούσε εκείνη την εποχή σχετικά με τους διορισμούς και τις απολύσεις στο Δημόσιο. «Η μονιμότης των υπαλλήλων θ’ ασφαλίσει την αφατρίαστον διοίκησιν», ήταν το βασικό επιχείρημα του Ελευθερίου Βενιζέλου*. Κάθε αλλαγή κυβέρνησης σήμαινε μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, παρότι αυτοί αποτελούσαν το πιο προσοντούχο προσωπικό της εποχής. Ποιος δεν έχει ακούσει (ή διαβάσει) το περίφημο χρονογράφημα του αρθρογράφου (εκείνη την εποχή), στην εφημερίδα «Εστία», Δημήτριου Καμπούρογλου, στο οποίο ονομάζεται το σημείο μπροστά από το υπουργείο Εσωτερικών «Κήπος του Κλαυθμώνος», όπου περιγράφονται οι δημόσιοι υπάλληλοι να θρηνούν με «κλαυθμούς» τις απολύσεις τους και να εκλιπαρούν για την επαναπρόσληψή τους.

Και η επειδή η ιστορία… συνηθίζει να επαναλαμβάνεται, εν έτει 2013 οι απολύσεις (15.000 συγκεκριμένα) δημοσίων υπαλλήλων έρχονται να συμπεριληφθούν στις «δεσμεύσεις» της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές της. Ο «Κήπος του Κλαυθμώνος» αναβίωσε και η πολιτικές που οδηγούσαν σε άρση της μονιμότητας επιχείρησαν να διαμορφώσουν ένα καθεστώς πειθήνιων, υπό τον φόβο της απόλυσης, υπαλλήλων.

Επιστρέφοντας στο σήμερα, η αποκομματικοποίηση (μια ορθότερη ερμηνεία της πρόβλεψης του τρίτου μνημονίου για «αποπολιτικοποίηση») του Δημοσίου αποτελεί μνημονιακή δέσμευση. Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η συγκεκριμένη στόχευση δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί με διεύρυνση των ελαστικών μορφών εργασίας, ειδικά με σενάρια… «απολύσεων διαρκείας», αλλά με προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων και υπεράσπιση των μόνιμων εργασιακών σχέσεων. Ουσιαστικά, η μονιμότητα των υπαλλήλων είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγύηση της ανεξαρτησίας τους και ταυτόχρονα ο «θεμέλιος λίθος» για ένα σύγχρονο κράτος. Όσοι γνωρίζουν τον σημερινό δημόσιο τομέα, δεν αμφιβάλλουν ότι στελεχώνεται από προσοντούχο προσωπικό, το οποίο, όμως, λόγω της δεδομένης συγκυρίας, δεν βρίσκει πεδίο να αναλάβει πρωτοβουλίες.

Τέλος, είναι ξεκάθαρο ότι σε ένα ενδεχόμενο άρσης της μονιμότητας και απολύσεων δημοσίων υπαλλήλων, υιοθετώντας την λογική της «προς τα κάτω» εξίσωσης με τον ιδιωτικό τομέα, θα ακολουθούσαν αλυσιδωτές επιπτώσεις από αυτήν την οπισθοδρόμηση (τόσο σε εργασιακό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο), σε μια χώρα όπου η ανεργία καταγράφει στατιστικά ποσοστά ύψους 27-28% και σε μια οικονομία που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από το εισόδημα των κρατικών λειτουργών και των συνταξιούχων.

*Σημείωση: Ας αναφερθεί, ωστόσο, ότι, σύμφωνα με έγκυρους ιστορικούς, η θέσπιση της μονιμότητας συνδέεται με τις «αντιπαροχές» που έλαβαν τα μικροαστικά στρώματα από το κράτος την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου, έναντι της υπερφορολόγησής τους.

Πηγή: aftodioikisi.gr