Θ. Τζάκρη: Κάναμε περισσότερα για τις επιχειρήσεις από όσα έγιναν εδώ και δεκαετίες – Συνέντευξη στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής»

Η κυβέρνηση δεν βάζει εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, τουναντίον σε έναν χρόνο έχουν γίνει πολύ περισσότερα απ’ ό,τι έγιναν ολόκληρες δεκαετίες, υποστηρίζει η υφυπουργός(πρώην πλέον) Οικονομίας, αρμόδια για θέματα βιομηχανίας.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «ΜτΚ» μέσω γραπτών ερωτήσεων, η κ. Τζάκρη επιτίθεται στη ΝΔ ότι το όραμά της έχει «υπερδόσεις νεοφιλελευθερισμού» και τονίζει ότι «η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ δρόμο ακόμη μπροστά της, όσο και εάν αυτό δεν αρέσει στην αντιπολίτευση και τα εγχώρια συστήματα διαπλοκής, τα οποία λυμαίνονται τον τόπο για δεκαετίες και τα οποία στηρίζει με τόσο σθένος ο κ. Μητσοτάκης».

Όταν αναλάβατε το χαρτοφυλάκιό σας, δηλώσατε ότι ο στόχος είναι να ανάψουν όσα περισσότερα φουγάρα γίνεται. Έναν χρόνο μετά πόσα φουγάρα είδατε να ανάβουν; Πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα συμβεί αυτό;

H πολιτική της επανεκκίνησης της βιομηχανικής παραγωγής και της μεταποίησης εξαρτάται από μία σειρά πολιτικών, όπως η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η ενίσχυση των επιχειρήσεων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας της χώρας, αλλά βεβαίως και η ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης ή τουλάχιστον η ενίσχυση των προσδοκιών των καταναλωτών για βελτίωση των εισοδημάτων τους, αυτό που ονομάζουμε δηλαδή οικονομικό περιβάλλον. Όλα τα παραπάνω που έχουμε κάνει και ως κυβέρνηση συνολικά και ως υπουργείο Βιομηχανίας είναι ήδη αρκετά. Πολλά περισσότερα ωστόσο πρέπει να γίνουν ακόμη και προς αυτήν την κατεύθυνση εργαζόμαστε σκληρά στην κυβέρνηση και στο υπουργείο.
Η κατάσταση που παραλάβαμε στην αγορά ήταν δύσκολη. Mε περικοπές δαπανών, δηλαδή περαιτέρω μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών και υπερδόσεις νεοφιλελευθερισμού που οραματίζεται ο κ. Μητσοτάκης και η παρέα του δεν θα έχουμε προφανώς βελτίωση, αντιθέτως θα έχουμε περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης. Άρα πρέπει να δούμε τι είναι εφικτό και πώς θα το πετύχουμε, διότι από πολιτικές εξυπνάδες και διαπλοκή η χώρα έχει χορτάσει. Χρειάζεται υπομονή και σχέδιο, πίστη στις εγχώριες δυνάμεις και καλές προθέσεις, πράγματα που η ΝΔ δεν διαθέτει καθόλου.
Η αντιπολίτευση αλλά και εκπρόσωποι επιχειρηματικών φορέων επικρίνουν τη σημερινή κυβέρνηση ότι είναι εχθρική προς την επιχειρηματικότητα και ενδιαφέρεται μόνο για το εκλογικό της ακροατήριο, που εστιάζεται κυρίως στους υπαλλήλους του δημοσίου. Τι απαντάτε;
Φιλική προς την επιχειρηματικότητα πολιτική σημαίνει βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, από την πρώτη στιγμή προσπαθήσαμε να δώσουμε στην επιχειρηματικότητα όλα τα εργαλεία και το κατάλληλο περιβάλλον όπως απλό και διαφανές σύστημα αδειοδότησης, ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, ελέγχους στην αγορά για τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται για να επιτευχθεί υγιής και δυναμικός παραγωγικός κύκλος.
Τμήματα αυτού του παζλ έχουν ήδη ολοκληρωθεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: το αδειοδοτικό πλαίσιο θα είναι για πρώτη φορά εύκολο και προσιτό, το ενεργειακό κόστος μειώθηκε συντριπτικά με προγράμματα όπως το πρόγραμμα της διακοψιμότητας, τα προθεσμιακά προϊόντα τύπου ΝΟΜΕ, η ειδική τιμολογιακή πολιτική που συμφωνείται μεταξύ της ΔΕΗ και των ενεργοβόρων βιομηχανιών έχει ήδη συντελεστεί η μείωση του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία, έχει εκδοθεί η ΚΥΑ για την απαλλαγή από τον ΕΦΚ της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται για χημική αναγωγή, ηλεκτρολυτική και μεταλλουργική κατεργασία, ενώ ολοκληρώνεται το target model και ο μόνιμος μηχανισμός επάρκειας ισχύος. Επιπλέον υφίσταται πια μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων όπως ο νέος αναπτυξιακός νόμος, το ΕΣΠΑ και το πακέτο Γιουνκέρ.
Είναι λοιπόν εμφανές από τα παραπάνω ότι σε έναν χρόνο έχουν γίνει πολύ περισσότερα για την επιχειρηματικότητα από ό,τι έγιναν ολόκληρες δεκαετίες. Θεωρούνται όλα τα παραπάνω αντιεπιχειρηματικά; Αντιπαλεύουν την ιδιωτική πρωτοβουλία; Τουναντίον. Είναι προσχηματική λοιπόν η επίκληση κυβερνητικών εμποδίων. Δεν υπάρχουν κυβερνητικά εμπόδια στην επιχειρηματικότητα. Η κυβέρνηση λοιπόν μόνο ως υπεκφυγή μπορεί να χρεωθεί την αντιεπιχειρηματική συμπεριφορά απέναντι στην εγχώρια επιχειρηματικότητα.
Η θέση της Ελλάδας στην κατάταξη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας χειροτέρεψε τον τελευταίο χρόνο (61η θέση στην έκθεση για το 2017 από 58η για το 2016). Την ίδια ώρα η Βουλγαρία βρίσκεται στην 39η θέση και η ΠΓΔΜ στην 10η. Τι κίνητρο έχει ένας νέος επενδυτής να έρθει στην Ελλάδα ή μια υφιστάμενη επιχείρηση να παραμείνει και να μη μετακινηθεί στις γειτονικές χώρες, που προσφέρουν ισχυρά φορολογικά κίνητρα στους επενδυτές;
Κατά καιρούς έρχονται στη δημοσιότητα διάφορες εκθέσεις όπου μπορεί κανείς να δει για παράδειγμα ότι οι τράπεζες της Μποτσουάνα είναι καλύτερες από τις ελληνικές ή ότι οι ελληνικοί δρόμοι είναι καλύτεροι π.χ. από τους ιταλικούς ή ότι η χώρα μας είναι χαμηλότερα στην παγκόσμια κατάταξη της ανταγωνιστικότητας από τη Ναμίμπια, στην οποία ο συντελεστής ανισότητας είναι 60% και είναι από τις πρώτες χώρες σε εμπορικό κίνδυνο. Θέλω να επισημάνω εδώ ότι η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας έχει να κάνει με το μακροοικονομικό περιβάλλον, όπου τα στοιχεία είναι αντικειμενικά κι αν αυτό βρίσκεται σε κρίση, το γεγονός αυτό τη ρίχνει χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη. Αυτοί οι δείκτες όμως βγαίνουν και από κάποια άλλα στοιχεία, τα λεγόμενα soft data, που προκύπτουν από εκτιμήσεις επιχειρηματιών, φορέων κλπ., οπότε εμπεριέχουν μια έντονη υποκειμενικότητα. Επομένως η 39η θέση της Βουλγαρίας και η 10η θέση της ΠΓΔΜ στην κατάταξη Doing Bussines της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν απαντά στο ερώτημα πόσες επιχειρήσεις πτωχεύουν στις χώρες αυτές και γιατί ή τι συμβαίνει με τη διαφθορά εντός αυτών. Επομένως, θέλω να πω ότι όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να διαβάζονται προσεκτικά για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και πάντα συγκριτικά με άλλα στοιχεία, αν δεν θέλουμε εύκολα να κατατάξουμε μια χώρα στους επιχειρηματικούς παραδείσους ή στον τρίτο κόσμο. Σε κάθε περίπτωση η ψήφιση εντός των επόμενων ημερών του νόμου για την απλοποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων, θα μας βάλει στην κατηγορία των χωρών με το πιο φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Εδώ και χρόνια διαδοχικές κυβερνήσεις υπόσχονταν μείωση της γραφειοκρατίας. Μάλιστα η προηγούμενη κυβέρνηση είχε νομοθετήσει την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των επιχειρήσεων, με αδειοδότηση μέσω γνωστοποίησης και έλεγχο a posteriori. Τι διαφορετικό εισάγει η δική σας νομοθετική πρωτοβουλία; Σε ποιους κλάδους έχει αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο και τι έπεται;
Η προηγούμενη κυβέρνηση ψήφισε έναν νόμο, τον 4262/2014, που προέβλεπε την απλούστευση της διαδικασίας της αδειοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της έκδοσης μιας σειράς προεδρικών διαταγμάτων ύστερα από μελέτη για κάθε οικονομικό κλάδο. Για αυτόν το λόγο η διαδικασία απλούστευσης ουδέποτε ξεκίνησε.
Η παρούσα κυβέρνηση είναι αυτή που ξεκίνησε για πρώτη φορά ουσιαστικά και ολοκληρωμένα την απλούστευση της αδειοδοτικής διαδικασίας με τον παρόντα νόμο όπου με πρωτογενή νομοθέτηση εξαλείφονται άμεσα περιττά βήματα και διαδικασίες και το 95% των δραστηριοτήτων πλέον θα υπαχθούν στο καθεστώς της απλής γνωστοποίησης έναρξης λειτουργίας και ο έλεγχος θα γίνεται, όπως είπατε, a posteriori. Η έννοια της γνωστοποίησης εισάγεται για πρώτη φορά από το παρόν σχέδιο νόμου, που έχει ήδη πάρει το δρόμο του για τη Βουλή, κι όχι από τον προηγούμενο.
Το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα ξεκίνησε με τρεις τομείς προτεραιότητας και συγκεκριμένα τον κλάδο της Μεταποίησης Τροφίμων και Ποτών, τα Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και τον κλάδο του Τουρισμού (τα τουριστικά καταλύματα). Ήδη σε αυτήν τη φάση που βρισκόμαστε τώρα προχωράμε στην απλούστευση της αδειοδότησης στην εφοδιαστική αλυσίδα και τα επιχειρηματικά πάρκα, στην οριζόντια εξάλειψη της άδειας εγκατάστασης, στην εξορυκτική και μεταλλευτική δραστηριότητα και τις λοιπές τουριστικές υποδομές και έως το τέλος του 2018 θα έχει συμπεριληφθεί το σύνολο των οικονομικών κλάδων. Ταυτοχρόνως προωθούμε ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για περισσότερο αποτελεσματικούς ελέγχους, βασισμένους στη σύγχρονη τεχνολογία και στα εργαλεία της ανάλυσης κινδύνου.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Β. Ελλάδος υποστηρίζει ότι απαιτείται ο σχεδιασμός εθνικής βιομηχανικής πολιτικής, με περιφερειακή και κλαδική διάσταση. Συμφωνείτε με αυτήν την άποψη; Και αν ναι, πώς σχεδιάζετε να εφαρμόσετε στην πράξη μία τέτοια βιομηχανική πολιτική;
Με την παρούσα κυβέρνηση η χώρα άρχισε για πρώτη φορά να αποκτά βιομηχανική πολιτική, στόχος της οποίας είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Η βιομηχανική πολιτική κάθε χώρας δεν είναι one fit model για όλες. Δεν μπορούμε να κάνουμε αυτά που κάνει η Κίνα ή η Νότια Κορέα. Τι κάνουμε λοιπόν στο πλαίσιο αυτής. Καταρχήν ο ρόλος του κράτους περιορίζεται μόνο στο να ενισχύει και να συντονίζει. Ως χώρα εναρμονιζόμαστε με τους κανόνες ανταγωνισμού όπως λειτουργούν στην ΕΕ. Η βιομηχανική μας πολιτική είναι συμβατή με τα ενδογενή χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Δεν μπορούμε να κάνουμε διαστημόπλοια, ό,τι κι αν λέμε. Είμαστε όμως μια χώρα με καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο θέλουμε να αξιοποιήσουμε. Καταβάλλουμε προσπάθειες για την καλύτερη διασύνδεση των ερευνητικών κέντρων, των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων σε κλάδους αιχμής, όπως η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία. Προσπαθούμε να ενισχύσουμε την καλύτερη διασύνδεση των ελληνικών επιχειρήσεων, δεδομένου ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι πολύ μικρές και μικρές σε ποσοστό 98%. ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και να συνδεθούν ευκολότερα με τα δίκτυα διανομής, με προγράμματα μέσα από το ΕΣΠΑ. Θα μπορούσαν λοιπόν μέσα από δίκτυα και συνεργατικούς σχηματισμούς αντί να φτιάχνουν ολόκληρο το προϊόν, να φτιάχνουν ένα τμήμα αυτού ή να χρησιμοποιούν από κοινού κάποια εργαλεία. Προσπαθούμε να προβούμε σε σωστή διάγνωση των προβλημάτων ανά κλάδο. Η σημερινή εικόνα της ελληνικής μεταποίησης δεν αφορά όλους τους κλάδους. Κάποιοι κλάδοι εμφάνισαν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και χρειάζονται διαφορετική προσέγγιση. Έχουμε καταφέρει να μειώσουμε σημαντικά το ενεργειακό κόστος. Καταβάλλουμε προσπάθειες να γίνει καλύτερη ενημέρωση των επιχειρήσεων για τα ευρωπαϊκά standards στην τυποποίηση – προτυποποποίηση. Όλα τα παραπάνω αποτελούν κατευθύνσεις μιας εθνικής βιομηχανικής πολιτικής. Για να επιτευχθούν βέβαια όλα αυτά χρειάζεται ένα μίνιμουμ συναίνεσης όλων των κοινωνικών εταίρων και της πολιτείας.
Τα προγράμματα του ΕΣΠA
Σε ποια φάση βρίσκονται τα 13 προγράμματα της γ.γ. Βιομηχανίας για την ενίσχυση επιχειρήσεων από το ΕΣΠΑ; Ποια προκηρύχτηκαν και πότε αναμένεται να προκηρυχτούν τα υπόλοιπα;
Για την υποστήριξη της βιομηχανίας έχουμε ήδη εγκρίνει έξι νέα προγράμματα συνολικής δαπάνης 404 εκατ. ευρώ, τα οποία αναμένεται να προκηρυχθούν στις αρχές του 2017. Παράλληλα ήδη έχουμε εξειδικεύσει οργανωτικές και θεσμικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στους τομείς: εποπτεία της αγοράς, αδειοδότηση τεχνικών επαγγελμάτων και μηχανισμών και εργαλείων υποστήριξης της νέας επιχειρηματικότητας.
Τα προγράμματα που έχουν εγκριθεί αφορούν:
α) Τη «σύγχρονη μεταποίηση» ύψους 100 εκατ. ευρώ, που αφορά υφιστάμενες και νέες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που θα υλοποιήσουν επενδυτικά σχέδια σε τρεις δυνητικούς τομείς: «Μεταποιητική διαφοροποίηση – παραγωγικός μετασχηματισμός», «Ψηφιακή βιομηχανία», «Ενεργειακή αποτελεσματικότητα».
β) Την ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων στην περιβαλλοντική βιομηχανία ύψους 30 εκατ. ευρώ.
γ) Την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων τοπικής εμβέλειας για τη μεταποίηση και εφοδιαστική αλυσίδα» ύψους 40 εκατ. ευρώ.
δ) Την «ενίσχυση αλυσίδων προστιθέμενης αξίας», προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη 32 εκατ. ευρώ), που απευθύνεται σε υφιστάμενες μικρομεσαίες κυρίως επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εννέα (9) τομείς προτεραιότητας της οικονομίας και περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση σχεδίων ανάπτυξης συνεργατικών σχηματισμών με τη μορφή κάθετων ή και οριζόντιων διασυνδέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, προκειμένου να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας και κοινοί στόχοι (π.χ. διείσδυση σε νέες αγορές κλπ.).
ε) Το πρόγραμμα «εξωστρέφεια – διεθνοποίηση ΜΜΕ», προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη 50 εκατ. ευρώ) αποσκοπεί στην ενίσχυση της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας νέων και υφιστάμενων κυρίως μεταποιητικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την προβολή των ελληνικών επιχειρήσεων και των προϊόντων τους στις διεθνείς αγορές.
στ) Το πρόγραμμα «αξιοποίηση επιχειρηματικής εμπειρίας – επιχειρηματική επανεκκίνηση», προϋπολογισμού 54 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη 35 εκατ. ευρώ), έχει ταυτόχρονα με τον αναπτυξιακό του σκοπό και μια ισχυρή κοινωνική διάσταση καθώς αφορά την ίδρυση νέων επιχειρήσεων από ανέργους ηλικίας άνω των 45 ετών.
Στη φάση του σχεδιασμού βρίσκονται και άλλα προγράμματα όπως το νέο πρόγραμμα στο ΕΠΑΝΕΚ για την καινοτομική επιχειρηματικότητα, το οποίο βασίζεται σε δύο άξονες:
– Την ενίσχυση ολοκληρωμένου χαρακτήρα επενδυτικών σχεδίων επιχειρηματικής καινοτομίας.
– Τα εργαλεία ενίσχυσης επιχειρηματικής καινοτομίας νεοφυών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Πρόκειται να χρηματοδοτηθούν επιχειρήσεις (υφιστάμενες και υπό σύσταση) στους εννέα στρατηγικούς τομείς ανάπτυξης της χώρας (πλην τουρισμού). Ειδική μέριμνα θα δοθεί σε ιδιαίτερα ανερχόμενους κλάδους, όπως οι δημιουργικές βιομηχανίες.
Έχουμε μπροστά μας τη 2η διαπραγμάτευση για τα εργασιακά, από το 2017 οι φορολογούμενοι θα νιώσουν στην τσέπη τους την ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε το 2016, υπάρχει η δαμόκλειος σπάθη του δημοσιονομικού κόφτη. Θεωρείτε ότι υπό αυτές τις συνθήκες η κυβέρνηση θα καταφέρει να εξαντλήσει την τετραετία, ακόμα και αν δεν πάρει σαφείς δεσμεύσεις για την απομείωση του χρέους;
Όπως σας είπα και πριν, η κυβέρνηση έχει ολοκληρώσει μία σειρά από σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες έχουν δώσει ώθηση στην ελληνική οικονομία και σύντομα τα αποτελέσματά τους θα είναι ορατά τους επόμενους μήνες. Άλλωστε όλες οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη άνω του 2% μέσα στο 2017, ενώ γίνεται σημαντική προσπάθεια από την ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά από τον πρωθυπουργό, ώστε να δρομολογηθεί το θέμα της απομείωσης του χρέους. Επίσης, με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών οι δημοσιονομικοί στόχοι έχουν υπερκαλυφθεί και τα δημόσια έσοδα ξεπέρασαν ακόμη και την πιο αισιόδοξη προσδοκία.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, η δαμόκλειος σπάθη του δημοσιονομικού κόφτη όχι μόνο απομακρύνεται αλλά εξαλείφεται για την ελληνική οικονομία. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ δρόμο ακόμη μπροστά της, όσο και εάν αυτό δεν αρέσει στην αντιπολίτευση και τα εγχώρια συστήματα διαπλοκής, τα οποία λυμαίνονται τον τόπο για δεκαετίες και τα οποία στηρίζει με τόσο σθένος ο κ. Μητσοτάκης. Η κυβέρνηση θα εξαντλήσει κανονικά την τετραετία, όπως έχει πει επανειλημμένα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Δίνουμε καθημερινά τη μάχη για την ανάταση της ελληνικής οικονομίας και αυτή η μάχη είναι διαρκής και δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουμε όσο και αν κάποιοι στο εξωτερικό και οι εκπρόσωποι τους στο εσωτερικό το εύχονται. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε και με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης ότι, επειδή υπερασπίζεται πραγματικά τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, φροντίζει ώστε να μην εκτελείται ποτέ το χειρότερο σενάριο.

Συνέντευξη στη Σοφία Χριστοφορίδου
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» που κυκλοφόρησε εκτάκτως το Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016