Λίγα 24ωρα πριν ο έγκυρος αμερικανός αναλυτής και
εκτελεστικός διευθυντής του ιδρύματος German Marshall Fund Dr. Ιαν Λέσερ
βρεθεί, για ακόμη μια φορά, στην Τουρκία μιλά στο ΝEWS 247 στέλνοντας
ηχηρό μήνυμα στην Ευρώπη σχετικά με τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
O Dr. Λέσερ στέκεται στο πλευρό της χώρας μας ξεκαθαρίζοντας
ότι «είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της Ευρώπης και των Ηνωμένων
Πολιτειών να υπάρξει κάποια ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα». Όπως
δηλώνει «η ελληνική ανάκαμψη είναι απαραίτητη ως μέρος της αποκατάστασης
της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη εντός της Ευρωζώνης, ενώ σε μια ταραγμένη
και γεωπολιτικά Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι Έλληνες
να έχουν σταθερότητα σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο».
Σύμφωνα με τον αμερικανό αναλυτή οι Γερμανικές εκλογές
αποτελούν μέρος αυτής της εξίσωσης, ωστόσο, σημειώνει ότι «υπάρχει,
φυσικά, και ο κίνδυνος οι γερμανικές εκλογές να μην φέρουν ένα
αποτέλεσμα που θα βοηθά στο θέμα». Αν δεν διευθετηθεί το χρέος,
προσθέτει ο κ. Λέσερ «η ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι εξαιρετικά
δύσκολη να επιτευχθεί».
Γνώστης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μιλά για την σημερινή
κατάσταση στην Τουρκία και το κατά πόσο τελικά η απόπειρα πραξικοπήματος
στη γειτονική χώρα προμηνύει ενδεχομένως κάτι μεγαλύτερο. Ο ίδιος
πιστεύει ότι Ευρώπη και Τουρκία διατηρούν μια σχέση «συν-εξάρτησης» και
σημειώνει ότι είναι πολύ δύσκολο για την Γηραιά ήπειρο να κινηθεί
γρήγορα στα κρίσιμα και έκτακτα ζητήματα καθώς «τα κοινοτικά της όργανα
δεν σχεδιάστηκαν να κινούνται με ευελιξία», ενώ υπογραμμίζει την
ταχύτητα με την οποία το ευρωπαϊκό όραμα έχει ξεφτίσει. «Νομίζω» λέει
χαρακτηριστικά πως «ήταν έκπληξη για τους περισσότερους ανθρώπους».
Για τον Ιαν Λέσερ οι σταθερές και σε καλό πνεύμα σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν αφορούν μεμονωμένα τις δύο χώρες, αλλά το σύνολο της Ευρώπης και της λεγόμενης «περιφερειακής εξίσωσης», ενώ υπεραμύνεται της παρουσίας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο καθώς αποτελεί ένα «μακροπρόθεσμο έργο απόλυτης ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Κατανοεί, επίσης, και στηρίζει την Ελλάδα στο προσφυγικό λέγοντας χαρακτηριστικά πως είναι απλά αδύνατο για την χώρα μας να διαχειριστεί το θέμα από μόνη της και πως το προσφυγικό είναι ένα πραγματικά πολύ σημαντική κεφάλαιο τόσο για το μέλλον της Ελλάδας, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Σχετικά με την κινητικότητα στο Κυπριακό, ευελπιστεί και ελπίζει να βρεθεί λύση μέσα στο τρέχον έτος, ενώ για τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας αξιολογεί ότι είναι σε κρίσιμο έως και επικίνδυνο σημείο καθώς δεν γίνονται βήματα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ενός ατυχήματος. «Σήμερα δεν γνωρίζουμε τι θέλει η Μόσχα, και δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουν τι θέλουμε εμείς» λέει χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις εκλογές στις ΗΠΑ σημειώνει ότι είναι οι πλέον αμφίρροπες και παρακολουθεί με έκπληξη τα όσα συμβαίνουν μεταξύ Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλντ Τραμπ. Δεν κάνει καμία πρόβλεψη και αρκείται στο να πει για τους δυο υποψηφίους πως είναι ιδιαίτερα αντιπαθείς σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα «να εισάγουν μια πολύ περίεργη δυναμική στις εκλογές».
Αναλυτικά η συνέντευξη
-Κύριε Λέσερ, πείτε μας τους βασικούς άξονες πολιτικής του Ιδρύματος German Marshall Fund, στο οποίο ηγείστε ως εκτελεστικός Διευθυντής.
«Καταρχήν παρά την επωνυμία του Ιδρύματος, είμαστε στην πραγματικότητα Αμερικανοί. Ξεκινήσαμε τη λειτουργία μας το 1972 με ένα «δώρο» από τη γερμανική κυβέρνηση για να ευχαριστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για το σχέδιο Μάρσαλ, από όπου και προέρχεται η επωνυμία μας. Η αποστολή μας είναι να εργαστούμε όλοι μαζί για τη διατλαντική συνεργασία. Αυτό είναι που κάνουμε εμείς. Έχουμε την έδρα μας στην Ουάσιγκτον, αλλά και έξι γραφεία στην Ευρώπη, ενώ διατηρούμε και μια πολύ ενεργό εμπλοκή στη Μεσόγειο και τη Νότια Ευρώπη, με την οποία, εκτός των άλλων, ασχολούμαι πάρα πολύ».
-Θα λέγατε ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι τελικά παντοκράτορας; Είναι ανίκητος ή μήπως θα έχει το τέλος του Δαβίδ και του Γολιάθ;
«Θεωρώ ότι κατά μια έννοια η πολιτική του θέση στη χώρα είναι πλέον πάρα πολύ ισχυρή και, σίγουρα , το ήμισυ τουλάχιστον του τουρκικού λαού είναι ένθερμος υποστηρικτής του. Ωστόσο, τα τελευταία γεγονότα δείχνουν ότι υπάρχουν πραγματικές εντάσεις και διεργασίες στο εσωτερικό της κοινωνίας κάτι που είναι πολύ ανησυχητικό, όσον αφορά το μέλλον της σταθερότητας στην Τουρκία. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι θετικό το γεγονός ότι το πραξικόπημα δεν πέτυχε και θα σας έλεγα σε γενικές γραμμές πως είναι καλό τα στρατιωτικά πραξικοπήματα να μην πετυχαίνουν. Το θέμα πάντως, σχετικά με το τι συμβαίνει τώρα στην Τουρκία, θεωρώ ότι δεν έχει κλείσει».
-Θα λέγατε, δηλαδή, πως η απόπειρα πραξικοπήματος, ήταν μια πρόβα τζενεράλε για κάτι μεγαλύτερο; Φοβάστε ότι θα ακολουθήσει κάτι ακόμη μεγαλύτερο;
«Καθώς είμαι καθοδόν για την Τουρκία θα έχω μάλλον κάτι πιο ακριβές και περισσότερο να σας πω όταν επιστρέψω. Αλλά βεβαίως πιστεύω, όσον αφορά τον Ερντογάν, ότι θα πρέπει σίγουρα να τον απασχολεί το γεγονός ότι οι δυνάμεις που δρομολόγησαν αυτό το αποτυχημένο πραξικόπημα, εξακολουθούν να υφίστανται στην κοινωνία, και αυτή η μορφή της βίαιης αντιπολίτευσης είναι ακόμη υπαρκτή, χωρίς αμφιβολία».
-Άρα είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη;
«Είναι μια κατάσταση που εξελίσσεται και δεν είμαι σίγουρος ότι κατανοούμε πλήρως όλες τις παραμέτρους γύρω από το ίδιο το πραξικόπημα, ακόμη και σήμερα. Ίσως καταλαβαίνουμε μέρος της. Νομίζω ότι ένα μέρος από τα όσα έχουν περιγραφεί είναι απολύτως ακριβή, αλλά θα μπορούσαν να υπάρχουν και άλλες πτυχές που ακόμη δεν γνωρίζουμε».
-Αυτές τις πτυχές που έως σήμερα δεν γνωρίζουμε πιστεύετε πως θα τις μάθουμε τις επόμενες βδομάδες, τους επόμενους μήνες;
«Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Νομίζω ότι αν το δούμε, υπό το πρίσμα ότι ένας Αμερικανός επισκέπτεται σήμερα την Τουρκία ή την Ελλάδα ως γείτονα της Τουρκίας, αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί πάνω απ 'όλα δεν είναι μόνο το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία, αλλά η ίδια η σταθερότητα της Τουρκίας ως κοινωνία και ως χώρα».
-Πως βλέπετε τις εξελίξεις γύρω από το προσφυγικό. Την στάση της Τουρκίας, και τελικά θα λέγατε ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη την Τουρκία ή η Τουρκία την Ευρώπη;
«Νομίζω ότι χρειάζονται ο ένας τον άλλο. Θεωρώ ότι και η Ευρώπη και η Τουρκία αναλώνονται σε κουβέντες για το ποιος χρειάζεται τον άλλο περισσότερο, όμως η αλήθεια είναι ότι η εξάρτηση είναι αμοιβαία. Δηλαδή, αλληλοεξαρτώνται.
Εννοώ, πως η Τουρκία χρειάζεται σίγουρα την Ευρώπη ώστε να την βοηθήσει να διαχειριστεί τα δικά της προβλήματα στα σύνορά της, κάτι που είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, και η Ευρώπη χρειάζεται την Τουρκία για να διαχειριστεί μια ολόκληρη σειρά από κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης. Είναι ένα είδος «συν-εξάρτησης». Είναι πολύ δύσκολο να διαχωριστούν τα συμφέροντα του ενός από τον άλλο».
-Αυτό περιλαμβάνει και συγκεκριμένες χώρες με ιδιαίτερες σχέσεις με την Τουρκία;
«Μα ακριβώς, είναι θέμα γεωγραφίας και είναι ένα θέμα δομικό που δεν πρόκειται να αλλάξει».
-Πιστεύετε ότι έχει πετύχει η συμφωνία για το προσφυγικό;
«Νομίζω ότι υπάρχουν πιθανώς πολλοί παράγοντες που έχουν επιβραδύνει τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, αλλά βλέπουμε ότι και πάλι αυξάνονται. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κατ 'ανάγκην μόνο ένας παράγοντας, νομίζω ότι η συμφωνία με την Τουρκία ήταν μέρος της εξίσωσης όπως και το κλείσιμο της βαλκανικής οδού είναι μέρος της εξίσωσης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, είναι απαραίτητη η συνεργασία της Τουρκίας στη διαχείριση αυτού του προβλήματος για την επιβράδυνση και τον έλεγχο των ροών με ένα ανθρωπιστικό τρόπο. Αν βγάλετε την Τουρκία έξω από την εξίσωση, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη».
-Κινήθηκε η Ευρώπη με αργά βήματα στην αντιμετώπιση του προσφυγικού; Έδειξε αργά αντανακλαστικά;
«Ναι κατά μία έννοια, αυτό που λέτε είναι σωστό. Για όλα αυτά τα πολύ πιεστικά ζητήματα, μπορούμε να φτιάξουμε μια μακρά λίστα και δεν είναι σίγουρα μόνο το προσφυγικό. Είναι πολλά άλλα πράγματα, όπως τα άλυτα οικονομικά θέματα στην ευρωζώνη, η ευρωπαϊκή άμυνα, η συνεργασία με το ΝΑΤΟ, το Brexit ή όχι, το μέλλον της Ευρώπης μετά την Brexit, η Ευρώπη δεν κινείται γρήγορα, ενώ όλες αυτές οι καταστάσεις απαιτούν πιο γρήγορους ρυθμούς. Είναι πολύ δύσκολο για την Ευρώπη να κινηθεί γρήγορα καθώς τα κοινοτικά της όργανα δεν σχεδιάστηκαν να κινούνται με ευελιξία».
-Θα αλλάξει αυτή η κατάσταση θετικά στο μέλλον;
«Νομίζω, ότι αυτό είναι η ένθερμη ελπίδα όλων μας, γιατί η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια πραγματικά άνευ προηγουμένου σειρά προκλήσεων, αυτό το διάστημα, τόσο στα εξωτερικά θέματα όσο και στα εσωτερικά της -και κάτω από αυτές τις συνθήκες χρειάζεται μια ισχυρή συνεκτική Ευρώπη για να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα προβλήματα- την ώρα που αυτή την στιγμή όλες οι δυνάμεις στην Ευρώπη κινούνται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Μερικά από τα πράγματα που έχουμε λάβει ως δεδομένα κατά το παρελθόν, μεταξύ των οποίων μια πολύ ισχυρή γαλλο-γερμανική συνεργασία, δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο θα μπορούσε να είναι και αν η Ευρώπη μπορεί να διορθώσει μόνη της αυτή τα θέματα και να μπει σε μια νέα τροχιά, είναι κάτι που απλά μένει να το δούμε».
-Άρα η Ευρώπη κατά τη γνώμη σας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
«Απολύτως, και κανείς δεν το περίμενε. Η ταχύτητα με την οποία το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει πλέον ξεφτίσει, νομίζω, ήταν έκπληξη για τους περισσότερους ανθρώπους».
-Με την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, βλέπετε να αλλάζουν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας; Ενδεχομένως σε λίγα χρόνια θα μιλάμε για ένα νέο status quo στην περιοχή;
«Aς πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας θυμηθούμε τη δεκαετία του 1990. Θα δούμε ότι ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη περίοδος, και είναι ιδιαίτερα θετικό ότι την έχουμε ξεπεράσει. Νομίζω ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία έχουν συμφέρον να δουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ τα οποία βοηθούν στη διαχείριση των προβλημάτων.
Εάν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν είναι σταθερές, θα είναι πολύ πιο δύσκολο για τα εν λόγω θεσμικά όργανα να ενεργούν στην περιοχή, εννοώ, λόγω των ζητημάτων του εναέριου και θαλάσσιου χώρου, μεταξύ άλλων, αλλά και πολιτικά ζητήματα. Έτσι, με το να έχουμε μια θεμελιώδη σταθερότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, νομίζω ότι δεν είναι απλά σημαντική μόνο για τις δύο χώρες, αλλά είναι επίσης σημαντική για την σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, και βασική παράμετρος για το τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ στην περιοχή».
-Αναφέρεστε στην ενεργή παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Εννοώ αν σκεφτείτε την πολυπλοκότητα και τους κινδύνους που υπάρχουν και δεν είναι μόνο το θέμα των προσφύγων, είναι και άλλα θέματα όπως η ροή των τρομοκρατών, η εγκληματική δραστηριότητα, πολλά πράγματα, το να έχεις τη δυνατότητα να βλέπεις τι συμβαίνει κάνει πιο διαφανές το περιβάλλον ασφαλείας και είναι εξαιρετικά σημαντικό. Θέλω να πω ότι είναι εν μέρει ένα τεχνικό θέμα, αλλά είναι επίσης και πολιτικό.
Είναι σημαντικό να βλέπουν τι συμβαίνει στο θαλάσσιο χώρο, το οποίο δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο, αλλά ένα μακροπρόθεσμο έργο απόλυτης ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, πολύ πιο κρίσιμο από ότι ήταν στο παρελθόν».
-Με την Ευρώπη να καθυστερεί σημαντικά όπως είπαμε, παρά τις πρόσφατες εξαγγελίες της Γερμανίδας καγκελαρίου και του Επιτρόπου Μετανάστευσης περί αλλαγών της Frontex, τουλάχιστον μέχρι το 2018. Είναι, τελικά, ένα βήμα προς την λύση του προβλήματος;
«Νομίζω ότι αποτελεί πολύ καλό νέο το ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη προσοχή στο θέμα, διότι απλά είναι αδύνατο για την Ελλάδα να το διαχειριστεί μόνη της. Είναι ανέφικτο, καθώς απαιτεί πολλούς πόρους και τη συμμετοχή πολλών άλλων θεσμικών οργάνων. Και αυτό γιατί είναι ένα συνεχιζόμενο πρόβλημα. Έτσι θεωρώ ότι οτιδήποτε μπορεί να γίνει σε σχέση με αυτό είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για το μέλλον της Ελλάδας, αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
-Ας έρθουμε και στα οικονομικά της Ελλάδας. Είστε αισιόδοξος ότι με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που προβλέπονται από την τελευταία συμφωνία, η Ελλάδα θα καταφέρει να πατήσει ξανά στα πόδια της και τι απαντάτε σε όσους μεταθέτουν την λύση μετά τις Γερμανικές εκλογές;
«Πρώτα απ 'όλα, πιστεύω ότι είναι πραγματικά σημαντικό και είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών να υπάρχει κάποια ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα.
Η ανάκαμψη της Ελλάδας, νομίζω, είναι απαραίτητη ως μέρος της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη εντός της Ευρωζώνης και σε μια γεωπολιτικά ταραγμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι Έλληνες να έχουν σταθερότητα σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο η οποία συνεχώς θα ενισχύεται.
Καταλαβαίνω γιατί οι γερμανικές εκλογές είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτής της εξίσωσης. Επίσης, υπάρχει, φυσικά, ο κίνδυνος ότι οι γερμανικές εκλογές δεν θα φέρουν ένα αποτέλεσμα που θα βοηθά σε αυτή την κατεύθυνση, γι 'αυτό είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Η ελπίδα μου είναι ότι στο τέλος της ημέρας η γεωπολιτική λογική θα κυριαρχήσει στα εμπορικά ενδιαφέροντα, τα στενά εμπορικά συμφέροντα, και ότι θα υπάρξει κάποια ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα, διότι, διαφορετικά, η ανάκαμψη θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί.
Πάντως φαίνεται να υπάρχει συναίνεση μεταξύ των οικονομολόγων σχετικά με αυτό και η ερώτηση είναι αν θα έχουμε τις πολιτικές συνθήκες που θα την καθιστούν δυνατή».
-Μετά από 7 χρόνια κρίσης, υπάρχει το σθένος να αλλάξουν πολιτική όσοι καθορίζουν τις εξελίξεις;
«Καταλαβαίνω την ερώτηση για το ηθικό του ζητήματος αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι υπάρχουν και άλλα είδη κινδύνων, την στιγμή που υπάρχει ιδιαίτερη αστάθεια εντός και εκτός Ευρώπης. Θεωρώ ότι το να ασχοληθεί η Ευρώπη με ένα πρόβλημα αρχικά και να το φέρει εις πέρας θα είναι καλό για την ίδια».
-Και όπως είπατε και για την ευρύτερη περιοχή. Και όχι μόνο για την Ελλάδα.
«Θα ήταν καλό για ολόκληρη την περιοχή, απολύτως. Νομίζω ότι όποιος είναι ο επόμενος πρόεδρος στην Ουάσιγκτον θα πρέπει να ανοίξει αυτή τη συζήτηση».
-Κύριε Λέσερ, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα το τελευταίο διάστημα στο Κυπριακό. Θα καταφέρουμε να λύσουμε το Κυπριακό μέσα στο 2016, όπως κάποιοι πιστεύουν;
«Εύχομαι πάρα πολύ να είναι αλήθεια, καθώς πράγματι υπάρχει μια πιο αισιόδοξη διάθεση από ό, τι υπήρξε για πολλά χρόνια. Νομίζω πάντως πως πρέπει να είμαστε ρεαλιστές σχετικά με τις προοπτικές. Ξέρετε δεν είναι εύκολο για τους ανθρώπους του νησιού οι οποίοι έχουν συνηθίσει σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ακόμη και αν δεν είναι ιδανική, να πάρουν ρίσκα για μια διευθέτηση και μια λύση.
Θα ήταν τρομερά θετικό για την περιοχή, εάν μπορούσε να συμβεί, αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια κατά μία έννοια, διότι θα ξεκλειδώσει πολλές διαφορετικές καταστάσεις που σήμερα είναι μπλοκαρισμένες. Με μια δόση ρεαλισμού, πιστεύω ότι υπάρχει καλή πίστη και από τις δύο πλευρές και νομίζω ότι τα διαπραγματευόμενα μέρη είναι στην πραγματικότητα πιο σοβαρά. Στο τέλος της ημέρας, θα πρέπει να πείσουν τους πολίτες τους να ψηφίσουν μέσω ενός δημοψηφίσματος αλλά δικαιολογημένα ο κόσμος μπορεί να θέλει να αποφύγει το όποιο ρίσκο. Είμαι, ωστόσο, συγκρατημένα αισιόδοξος».
-Πως βλέπετε να εξελίσσονται οι σχέσεις Αμερικής - Ρωσίας σε ένα ευρύτερο φάσμα, αυτό της Ανατολικής Μεσογείου και της Συρίας;
«Να σας πω, θεωρώ ότι εδώ υπάρχει μια σημαντική ειρωνεία. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι κατά κάποιο τρόπο, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, υπήρχε μεγαλύτερη στρατηγική σταθερότητα ή τουλάχιστον στρατηγική κατανόησης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της τότε Σοβιετικής Ένωσης από ό, τι υπάρχει σήμερα με τη Ρωσία. Ίσως και περισσότερη επιχειρησιακή σταθερότητα με λιγότερους κινδύνους για ατυχήματα.
Σήμερα, δεν γνωρίζουμε τι θέλει η Μόσχα, και δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουν τι θέλουμε εμείς. Υπάρχει έλλειμμα αυτού του είδους διαλόγου και υπάρχει και έλλειψη κινήσεων ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος στρατιωτικών συμβάντων, που είδαμε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά σήμερα έχουν σε μέσες άκρες εκλείψει.
Επομένως, η κατάσταση είναι αρκετά επικίνδυνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία δεν συμφωνούν σε πολλά θέματα, αλλά σίγουρα θα συμφωνήσουν στην ανάγκη να αποφευχθεί μια τυχαία σύγκρουση, και υπάρχουν ορισμένες περιοχές όπου έχουμε κοινά συμφέροντα.
Νομίζω ότι, σε ορισμένα σημεία, ποτέ δεν πρόκειται να είναι στην ίδια πλευρά, όπως για παράδειγμα στην Κριμαία και στην Ουκρανία, εμείς απλά δεν πρόκειται να συμφωνήσουμε.
Δυνητικά, στη Συρία, θα μπορούσε να υπάρξει μια συνεννόηση και έχουμε κάνει κάποιες κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, τουλάχιστον σε βασικό επίπεδο.
Μπορεί να υπάρχουν κάποια άλλα ζητήματα όπως η καταπολέμηση του ISIS, και κάποιοι άλλοι τομείς στους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμφωνήσουν, αλλά νομίζω ότι οι σχέσεις αυτή τη στιγμή είναι εξαιρετικά ασταθείς και απαιτούν πολύ δουλειά.
Πρώτη προτεραιότητα, ειλικρινά, είναι απλά να μειωθεί ο κίνδυνος επεισοδίων στη Βαλτική, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μαύρη Θάλασσα, ιδιαίτερα στο θαλάσσιο και εναέριο χώρο όπου συμβαίνουν πολύ επικίνδυνα πράγματα, και αυτό πρέπει να τελειώσει».
-Η τρομοκρατία συγκλονίζει όλο τον κόσμο. Υπάρχει τρόπος να σταματήσει το αιματοκύλισμα ή τελικά έχουμε να κάνουμε με την λεγόμενη «μεταδοτική» τρομοκρατία την οποία κανείς δεν μπορεί να σταματήσει;
Το φαινόμενο της τρομοκρατίας είναι αρκετά παλιό. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ υπάρχει η εμπειρία της τρομοκρατίας και δεν νομίζω ότι είναι ένα πρόβλημα που πρόκειται να εξαλειφθεί μια και έξω.
Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να περιορίσουμε τους κινδύνους, να περιορίσουμε την πιθανότητα μεγάλων τρομοκρατικών χτυπημάτων, αλλά εγώ θα ανησυχούσα για την γενικότερη κατάσταση. Τις διαμάχες, την κρίση στην περιφέρεια της Ευρώπης σήμερα, που πολλά από αυτά τα προβλήματα στη Συρία, στη Λιβύη και στο Ιράκ, μπορεί να είναι μαζί μας για πολλά χρόνια.
Γι 'αυτό είναι ένα είδος μεγάλης διαταραχής και αυτό αναπόφευκτα θα αναπαράγει πιθανή διάχυση της πολιτικής βίας στην Ευρώπη, και έμμεσα, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Ρωσία, φυσικά, ενώ και άλλα κράτη θα πρέπει επίσης να ασχοληθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα με την τρομοκρατία. Εννοώ πως όλοι έχουν μερίδιο σε αυτό.
Κοιτάξτε, είναι εκ φύσεως ένα δύσκολο πρόβλημα, γιατί η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν είναι σαν τα άλλα είδη της στρατιωτικής στρατηγικής, είναι περισσότερο σαν να ασχολούνται με την αστική εγκληματικότητα ή κάτι σαν αυτό. Δεν μπορείς να έχεις 100% επιτυχία, είναι αδύνατο. Οι επιτυχίες είναι συχνά αόρατες και οι αποτυχίες είναι άμεσα εμφανείς.
Γι 'αυτό πολιτικά είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο είδος στρατηγικής. Όλα σχετίζονται με την ανταλλαγή πληροφοριών και την συνεργασία των αστυνομικών αρχών. Είναι άλλο να συλλέγουμε πληροφορίες και άλλο να τις μοιραζόμαστε. Παραδοσιακά οι υπηρεσίες πληροφοριών είναι πολύ καλές στο να συλλέγουν πληροφορίες και διστακτικές να τις μοιράζονται. Είναι ουσιαστικές αυτές οι συνεργασίες ειδικά με το φαινόμενο των ξένων μαχητών και απαιτείται η διεθνής συνεργασία ώστε να υπάρξουν αποτελέσματα. Είναι απολύτως απαραίτητο».
-Πως βλέπετε όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ μεταξύ Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλτ Τραμπ; Όλες αυτές οι εικασίες για την υγεία της είναι επικοινωνιακός πόλεμος;
«Επιτρέψτε μου να σας πω ότι είναι ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο έτος εκλογών. Είναι εξωφρενικά αντισυμβατικά τα όσα γίνονται. Κυριολεκτικά σε αφήνουν άφωνο. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, αρκετά ανησυχητικό, σε μια χώρα που οικονομικά είναι καλύτερα σε σχέση με άλλες χώρες, να βλέπουμε τόσο έντονα σημάδια λαϊκισμού και αντι-παγκοσμιοποίησης και ένα είδος πολιτικής που δεν είναι χρήσιμο για την ίδια την Αμερική.
Δεν είναι ότι δεν λειτουργούν οι θεσμοί και ότι δεν υπάρχουν διαφορετικά στρατόπεδα κλπ, αλλά υπάρχει μια παράδοση αυτού του είδους ακραίου λαϊκισμού στις ΗΠΑ. Η ιστορία μας είναι γεμάτη λαϊκιστές. Αλλά, σίγουρα, με πολλούς τρόπους, η τωρινή καμπάνια έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο».
-Ποιος βλέπετε τελικά να κερδίζει;
«Μπορώ να σας πω μόνο αυτό που διαβάζω στις δημοσκοπήσεις και οι δημοσκοπήσεις διαφέρουν. Τα μαθηματικά δείχνουν ότι είναι δύσκολα για τον Τραμπ και πως η Χίλαρι διατηρεί ένα μικρό προβάδισμα, αλλά όπως είπα αυτή είναι μια τόσο ασταθής προεκλογική περίοδος που θα ήταν χαζό να κάνω προβλέψεις.
Το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από πολλές μεταβλητές, όπως το μέγεθος της συμμετοχής των ψηφοφόρων, ενώ θα παίξει ρόλο η πραγματικά χωρίς προηγούμενο αρνητική εικόνα και των δύο υποψηφίων. Για την ακρίβεια και οι δύο έχουν πολύ ισχυρά αρνητικά καθώς, όπως λένε και οι ίδιοι είναι αντιπαθείς σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και αυτό εισάγει μια πολύ ιδιαίτερη δυναμική στις εκλογές. Έχουμε και κάποιους μικρότερους σχηματισμούς υποψηφίων, αλλά σε μια τόσο στενή εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά. Οπότε υπάρχουν πολλοί παράμετροι, φαίνεται όμως η Χίλαρι να έχει ένα μικρό προβάδισμα το οποίο έχει μειωθεί κάπως τις τελευταίες εβδομάδες, και εμείς απλά πρέπει να περιμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα. Για ένα είμαστε σίγουροι, ότι τις αμερικανικές εκλογές θα τις παρακολουθεί όλος ο κόσμος».
Τι είναι το German Marshall Fund
Το Ινστιτούτο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών ενισχύει τη διατλαντική συνεργασία σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο στο πνεύμα του σχεδίου Μάρσαλ.
Συμβάλλει στην έρευνα και την ανάλυση. Συγκαλεί συνεδριάσεις με ηγέτες σχετικά με τη χάραξη πολιτικής σε διατλαντικά θέματα. Βελτιώνει τις υπάρχουσες δεξιότητες και τα δίκτυα των ηγετών μέσω των διατλαντικών ανταλλαγών, και υποστηρίζει την κοινωνία των πολιτών στα Βαλκάνια και τις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας με την προώθηση δημοκρατικών πρωτοβουλιών, του κράτους δικαίου, καθώς και της περιφερειακής συνεργασίας.
Ιδρύθηκε το 1972 ως μια μη κομματική οργάνωση, ως ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ως ένα «δώρο» από τη Γερμανία για τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ. Διατηρεί μια ισχυρή παρουσία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, όπου εκτός από την έδρα του στην Ουάσιγκτον, έχει γραφεία στο Βερολίνο, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες, το Βελιγράδι, την Άγκυρα, το Βουκουρέστι και τη Βαρσοβία.
Κωνσταντίνος Σαρρηκώστας
Πηγή: News247.gr
Για τον Ιαν Λέσερ οι σταθερές και σε καλό πνεύμα σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν αφορούν μεμονωμένα τις δύο χώρες, αλλά το σύνολο της Ευρώπης και της λεγόμενης «περιφερειακής εξίσωσης», ενώ υπεραμύνεται της παρουσίας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο καθώς αποτελεί ένα «μακροπρόθεσμο έργο απόλυτης ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Κατανοεί, επίσης, και στηρίζει την Ελλάδα στο προσφυγικό λέγοντας χαρακτηριστικά πως είναι απλά αδύνατο για την χώρα μας να διαχειριστεί το θέμα από μόνη της και πως το προσφυγικό είναι ένα πραγματικά πολύ σημαντική κεφάλαιο τόσο για το μέλλον της Ελλάδας, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Σχετικά με την κινητικότητα στο Κυπριακό, ευελπιστεί και ελπίζει να βρεθεί λύση μέσα στο τρέχον έτος, ενώ για τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας αξιολογεί ότι είναι σε κρίσιμο έως και επικίνδυνο σημείο καθώς δεν γίνονται βήματα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ενός ατυχήματος. «Σήμερα δεν γνωρίζουμε τι θέλει η Μόσχα, και δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουν τι θέλουμε εμείς» λέει χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις εκλογές στις ΗΠΑ σημειώνει ότι είναι οι πλέον αμφίρροπες και παρακολουθεί με έκπληξη τα όσα συμβαίνουν μεταξύ Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλντ Τραμπ. Δεν κάνει καμία πρόβλεψη και αρκείται στο να πει για τους δυο υποψηφίους πως είναι ιδιαίτερα αντιπαθείς σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα «να εισάγουν μια πολύ περίεργη δυναμική στις εκλογές».
Αναλυτικά η συνέντευξη
-Κύριε Λέσερ, πείτε μας τους βασικούς άξονες πολιτικής του Ιδρύματος German Marshall Fund, στο οποίο ηγείστε ως εκτελεστικός Διευθυντής.
«Καταρχήν παρά την επωνυμία του Ιδρύματος, είμαστε στην πραγματικότητα Αμερικανοί. Ξεκινήσαμε τη λειτουργία μας το 1972 με ένα «δώρο» από τη γερμανική κυβέρνηση για να ευχαριστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για το σχέδιο Μάρσαλ, από όπου και προέρχεται η επωνυμία μας. Η αποστολή μας είναι να εργαστούμε όλοι μαζί για τη διατλαντική συνεργασία. Αυτό είναι που κάνουμε εμείς. Έχουμε την έδρα μας στην Ουάσιγκτον, αλλά και έξι γραφεία στην Ευρώπη, ενώ διατηρούμε και μια πολύ ενεργό εμπλοκή στη Μεσόγειο και τη Νότια Ευρώπη, με την οποία, εκτός των άλλων, ασχολούμαι πάρα πολύ».
-Θα λέγατε ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι τελικά παντοκράτορας; Είναι ανίκητος ή μήπως θα έχει το τέλος του Δαβίδ και του Γολιάθ;
«Θεωρώ ότι κατά μια έννοια η πολιτική του θέση στη χώρα είναι πλέον πάρα πολύ ισχυρή και, σίγουρα , το ήμισυ τουλάχιστον του τουρκικού λαού είναι ένθερμος υποστηρικτής του. Ωστόσο, τα τελευταία γεγονότα δείχνουν ότι υπάρχουν πραγματικές εντάσεις και διεργασίες στο εσωτερικό της κοινωνίας κάτι που είναι πολύ ανησυχητικό, όσον αφορά το μέλλον της σταθερότητας στην Τουρκία. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι θετικό το γεγονός ότι το πραξικόπημα δεν πέτυχε και θα σας έλεγα σε γενικές γραμμές πως είναι καλό τα στρατιωτικά πραξικοπήματα να μην πετυχαίνουν. Το θέμα πάντως, σχετικά με το τι συμβαίνει τώρα στην Τουρκία, θεωρώ ότι δεν έχει κλείσει».
-Θα λέγατε, δηλαδή, πως η απόπειρα πραξικοπήματος, ήταν μια πρόβα τζενεράλε για κάτι μεγαλύτερο; Φοβάστε ότι θα ακολουθήσει κάτι ακόμη μεγαλύτερο;
«Καθώς είμαι καθοδόν για την Τουρκία θα έχω μάλλον κάτι πιο ακριβές και περισσότερο να σας πω όταν επιστρέψω. Αλλά βεβαίως πιστεύω, όσον αφορά τον Ερντογάν, ότι θα πρέπει σίγουρα να τον απασχολεί το γεγονός ότι οι δυνάμεις που δρομολόγησαν αυτό το αποτυχημένο πραξικόπημα, εξακολουθούν να υφίστανται στην κοινωνία, και αυτή η μορφή της βίαιης αντιπολίτευσης είναι ακόμη υπαρκτή, χωρίς αμφιβολία».
-Άρα είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη;
«Είναι μια κατάσταση που εξελίσσεται και δεν είμαι σίγουρος ότι κατανοούμε πλήρως όλες τις παραμέτρους γύρω από το ίδιο το πραξικόπημα, ακόμη και σήμερα. Ίσως καταλαβαίνουμε μέρος της. Νομίζω ότι ένα μέρος από τα όσα έχουν περιγραφεί είναι απολύτως ακριβή, αλλά θα μπορούσαν να υπάρχουν και άλλες πτυχές που ακόμη δεν γνωρίζουμε».
-Αυτές τις πτυχές που έως σήμερα δεν γνωρίζουμε πιστεύετε πως θα τις μάθουμε τις επόμενες βδομάδες, τους επόμενους μήνες;
«Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Νομίζω ότι αν το δούμε, υπό το πρίσμα ότι ένας Αμερικανός επισκέπτεται σήμερα την Τουρκία ή την Ελλάδα ως γείτονα της Τουρκίας, αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί πάνω απ 'όλα δεν είναι μόνο το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία, αλλά η ίδια η σταθερότητα της Τουρκίας ως κοινωνία και ως χώρα».
-Πως βλέπετε τις εξελίξεις γύρω από το προσφυγικό. Την στάση της Τουρκίας, και τελικά θα λέγατε ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη την Τουρκία ή η Τουρκία την Ευρώπη;
«Νομίζω ότι χρειάζονται ο ένας τον άλλο. Θεωρώ ότι και η Ευρώπη και η Τουρκία αναλώνονται σε κουβέντες για το ποιος χρειάζεται τον άλλο περισσότερο, όμως η αλήθεια είναι ότι η εξάρτηση είναι αμοιβαία. Δηλαδή, αλληλοεξαρτώνται.
Εννοώ, πως η Τουρκία χρειάζεται σίγουρα την Ευρώπη ώστε να την βοηθήσει να διαχειριστεί τα δικά της προβλήματα στα σύνορά της, κάτι που είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, και η Ευρώπη χρειάζεται την Τουρκία για να διαχειριστεί μια ολόκληρη σειρά από κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης. Είναι ένα είδος «συν-εξάρτησης». Είναι πολύ δύσκολο να διαχωριστούν τα συμφέροντα του ενός από τον άλλο».
-Αυτό περιλαμβάνει και συγκεκριμένες χώρες με ιδιαίτερες σχέσεις με την Τουρκία;
«Μα ακριβώς, είναι θέμα γεωγραφίας και είναι ένα θέμα δομικό που δεν πρόκειται να αλλάξει».
-Πιστεύετε ότι έχει πετύχει η συμφωνία για το προσφυγικό;
«Νομίζω ότι υπάρχουν πιθανώς πολλοί παράγοντες που έχουν επιβραδύνει τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, αλλά βλέπουμε ότι και πάλι αυξάνονται. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κατ 'ανάγκην μόνο ένας παράγοντας, νομίζω ότι η συμφωνία με την Τουρκία ήταν μέρος της εξίσωσης όπως και το κλείσιμο της βαλκανικής οδού είναι μέρος της εξίσωσης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, είναι απαραίτητη η συνεργασία της Τουρκίας στη διαχείριση αυτού του προβλήματος για την επιβράδυνση και τον έλεγχο των ροών με ένα ανθρωπιστικό τρόπο. Αν βγάλετε την Τουρκία έξω από την εξίσωση, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη».
-Κινήθηκε η Ευρώπη με αργά βήματα στην αντιμετώπιση του προσφυγικού; Έδειξε αργά αντανακλαστικά;
«Ναι κατά μία έννοια, αυτό που λέτε είναι σωστό. Για όλα αυτά τα πολύ πιεστικά ζητήματα, μπορούμε να φτιάξουμε μια μακρά λίστα και δεν είναι σίγουρα μόνο το προσφυγικό. Είναι πολλά άλλα πράγματα, όπως τα άλυτα οικονομικά θέματα στην ευρωζώνη, η ευρωπαϊκή άμυνα, η συνεργασία με το ΝΑΤΟ, το Brexit ή όχι, το μέλλον της Ευρώπης μετά την Brexit, η Ευρώπη δεν κινείται γρήγορα, ενώ όλες αυτές οι καταστάσεις απαιτούν πιο γρήγορους ρυθμούς. Είναι πολύ δύσκολο για την Ευρώπη να κινηθεί γρήγορα καθώς τα κοινοτικά της όργανα δεν σχεδιάστηκαν να κινούνται με ευελιξία».
-Θα αλλάξει αυτή η κατάσταση θετικά στο μέλλον;
«Νομίζω, ότι αυτό είναι η ένθερμη ελπίδα όλων μας, γιατί η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια πραγματικά άνευ προηγουμένου σειρά προκλήσεων, αυτό το διάστημα, τόσο στα εξωτερικά θέματα όσο και στα εσωτερικά της -και κάτω από αυτές τις συνθήκες χρειάζεται μια ισχυρή συνεκτική Ευρώπη για να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα προβλήματα- την ώρα που αυτή την στιγμή όλες οι δυνάμεις στην Ευρώπη κινούνται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Μερικά από τα πράγματα που έχουμε λάβει ως δεδομένα κατά το παρελθόν, μεταξύ των οποίων μια πολύ ισχυρή γαλλο-γερμανική συνεργασία, δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο θα μπορούσε να είναι και αν η Ευρώπη μπορεί να διορθώσει μόνη της αυτή τα θέματα και να μπει σε μια νέα τροχιά, είναι κάτι που απλά μένει να το δούμε».
-Άρα η Ευρώπη κατά τη γνώμη σας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
«Απολύτως, και κανείς δεν το περίμενε. Η ταχύτητα με την οποία το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει πλέον ξεφτίσει, νομίζω, ήταν έκπληξη για τους περισσότερους ανθρώπους».
-Με την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, βλέπετε να αλλάζουν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας; Ενδεχομένως σε λίγα χρόνια θα μιλάμε για ένα νέο status quo στην περιοχή;
«Aς πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας θυμηθούμε τη δεκαετία του 1990. Θα δούμε ότι ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη περίοδος, και είναι ιδιαίτερα θετικό ότι την έχουμε ξεπεράσει. Νομίζω ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία έχουν συμφέρον να δουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ τα οποία βοηθούν στη διαχείριση των προβλημάτων.
Εάν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν είναι σταθερές, θα είναι πολύ πιο δύσκολο για τα εν λόγω θεσμικά όργανα να ενεργούν στην περιοχή, εννοώ, λόγω των ζητημάτων του εναέριου και θαλάσσιου χώρου, μεταξύ άλλων, αλλά και πολιτικά ζητήματα. Έτσι, με το να έχουμε μια θεμελιώδη σταθερότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, νομίζω ότι δεν είναι απλά σημαντική μόνο για τις δύο χώρες, αλλά είναι επίσης σημαντική για την σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, και βασική παράμετρος για το τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ στην περιοχή».
-Αναφέρεστε στην ενεργή παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Εννοώ αν σκεφτείτε την πολυπλοκότητα και τους κινδύνους που υπάρχουν και δεν είναι μόνο το θέμα των προσφύγων, είναι και άλλα θέματα όπως η ροή των τρομοκρατών, η εγκληματική δραστηριότητα, πολλά πράγματα, το να έχεις τη δυνατότητα να βλέπεις τι συμβαίνει κάνει πιο διαφανές το περιβάλλον ασφαλείας και είναι εξαιρετικά σημαντικό. Θέλω να πω ότι είναι εν μέρει ένα τεχνικό θέμα, αλλά είναι επίσης και πολιτικό.
Είναι σημαντικό να βλέπουν τι συμβαίνει στο θαλάσσιο χώρο, το οποίο δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο, αλλά ένα μακροπρόθεσμο έργο απόλυτης ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, πολύ πιο κρίσιμο από ότι ήταν στο παρελθόν».
-Με την Ευρώπη να καθυστερεί σημαντικά όπως είπαμε, παρά τις πρόσφατες εξαγγελίες της Γερμανίδας καγκελαρίου και του Επιτρόπου Μετανάστευσης περί αλλαγών της Frontex, τουλάχιστον μέχρι το 2018. Είναι, τελικά, ένα βήμα προς την λύση του προβλήματος;
«Νομίζω ότι αποτελεί πολύ καλό νέο το ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη προσοχή στο θέμα, διότι απλά είναι αδύνατο για την Ελλάδα να το διαχειριστεί μόνη της. Είναι ανέφικτο, καθώς απαιτεί πολλούς πόρους και τη συμμετοχή πολλών άλλων θεσμικών οργάνων. Και αυτό γιατί είναι ένα συνεχιζόμενο πρόβλημα. Έτσι θεωρώ ότι οτιδήποτε μπορεί να γίνει σε σχέση με αυτό είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για το μέλλον της Ελλάδας, αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
-Ας έρθουμε και στα οικονομικά της Ελλάδας. Είστε αισιόδοξος ότι με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που προβλέπονται από την τελευταία συμφωνία, η Ελλάδα θα καταφέρει να πατήσει ξανά στα πόδια της και τι απαντάτε σε όσους μεταθέτουν την λύση μετά τις Γερμανικές εκλογές;
«Πρώτα απ 'όλα, πιστεύω ότι είναι πραγματικά σημαντικό και είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών να υπάρχει κάποια ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα.
Η ανάκαμψη της Ελλάδας, νομίζω, είναι απαραίτητη ως μέρος της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη εντός της Ευρωζώνης και σε μια γεωπολιτικά ταραγμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι Έλληνες να έχουν σταθερότητα σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο η οποία συνεχώς θα ενισχύεται.
Καταλαβαίνω γιατί οι γερμανικές εκλογές είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτής της εξίσωσης. Επίσης, υπάρχει, φυσικά, ο κίνδυνος ότι οι γερμανικές εκλογές δεν θα φέρουν ένα αποτέλεσμα που θα βοηθά σε αυτή την κατεύθυνση, γι 'αυτό είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Η ελπίδα μου είναι ότι στο τέλος της ημέρας η γεωπολιτική λογική θα κυριαρχήσει στα εμπορικά ενδιαφέροντα, τα στενά εμπορικά συμφέροντα, και ότι θα υπάρξει κάποια ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα, διότι, διαφορετικά, η ανάκαμψη θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί.
Πάντως φαίνεται να υπάρχει συναίνεση μεταξύ των οικονομολόγων σχετικά με αυτό και η ερώτηση είναι αν θα έχουμε τις πολιτικές συνθήκες που θα την καθιστούν δυνατή».
-Μετά από 7 χρόνια κρίσης, υπάρχει το σθένος να αλλάξουν πολιτική όσοι καθορίζουν τις εξελίξεις;
«Καταλαβαίνω την ερώτηση για το ηθικό του ζητήματος αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι υπάρχουν και άλλα είδη κινδύνων, την στιγμή που υπάρχει ιδιαίτερη αστάθεια εντός και εκτός Ευρώπης. Θεωρώ ότι το να ασχοληθεί η Ευρώπη με ένα πρόβλημα αρχικά και να το φέρει εις πέρας θα είναι καλό για την ίδια».
-Και όπως είπατε και για την ευρύτερη περιοχή. Και όχι μόνο για την Ελλάδα.
«Θα ήταν καλό για ολόκληρη την περιοχή, απολύτως. Νομίζω ότι όποιος είναι ο επόμενος πρόεδρος στην Ουάσιγκτον θα πρέπει να ανοίξει αυτή τη συζήτηση».
-Κύριε Λέσερ, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα το τελευταίο διάστημα στο Κυπριακό. Θα καταφέρουμε να λύσουμε το Κυπριακό μέσα στο 2016, όπως κάποιοι πιστεύουν;
«Εύχομαι πάρα πολύ να είναι αλήθεια, καθώς πράγματι υπάρχει μια πιο αισιόδοξη διάθεση από ό, τι υπήρξε για πολλά χρόνια. Νομίζω πάντως πως πρέπει να είμαστε ρεαλιστές σχετικά με τις προοπτικές. Ξέρετε δεν είναι εύκολο για τους ανθρώπους του νησιού οι οποίοι έχουν συνηθίσει σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ακόμη και αν δεν είναι ιδανική, να πάρουν ρίσκα για μια διευθέτηση και μια λύση.
Θα ήταν τρομερά θετικό για την περιοχή, εάν μπορούσε να συμβεί, αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια κατά μία έννοια, διότι θα ξεκλειδώσει πολλές διαφορετικές καταστάσεις που σήμερα είναι μπλοκαρισμένες. Με μια δόση ρεαλισμού, πιστεύω ότι υπάρχει καλή πίστη και από τις δύο πλευρές και νομίζω ότι τα διαπραγματευόμενα μέρη είναι στην πραγματικότητα πιο σοβαρά. Στο τέλος της ημέρας, θα πρέπει να πείσουν τους πολίτες τους να ψηφίσουν μέσω ενός δημοψηφίσματος αλλά δικαιολογημένα ο κόσμος μπορεί να θέλει να αποφύγει το όποιο ρίσκο. Είμαι, ωστόσο, συγκρατημένα αισιόδοξος».
-Πως βλέπετε να εξελίσσονται οι σχέσεις Αμερικής - Ρωσίας σε ένα ευρύτερο φάσμα, αυτό της Ανατολικής Μεσογείου και της Συρίας;
«Να σας πω, θεωρώ ότι εδώ υπάρχει μια σημαντική ειρωνεία. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι κατά κάποιο τρόπο, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, υπήρχε μεγαλύτερη στρατηγική σταθερότητα ή τουλάχιστον στρατηγική κατανόησης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της τότε Σοβιετικής Ένωσης από ό, τι υπάρχει σήμερα με τη Ρωσία. Ίσως και περισσότερη επιχειρησιακή σταθερότητα με λιγότερους κινδύνους για ατυχήματα.
Σήμερα, δεν γνωρίζουμε τι θέλει η Μόσχα, και δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουν τι θέλουμε εμείς. Υπάρχει έλλειμμα αυτού του είδους διαλόγου και υπάρχει και έλλειψη κινήσεων ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος στρατιωτικών συμβάντων, που είδαμε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά σήμερα έχουν σε μέσες άκρες εκλείψει.
Επομένως, η κατάσταση είναι αρκετά επικίνδυνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία δεν συμφωνούν σε πολλά θέματα, αλλά σίγουρα θα συμφωνήσουν στην ανάγκη να αποφευχθεί μια τυχαία σύγκρουση, και υπάρχουν ορισμένες περιοχές όπου έχουμε κοινά συμφέροντα.
Νομίζω ότι, σε ορισμένα σημεία, ποτέ δεν πρόκειται να είναι στην ίδια πλευρά, όπως για παράδειγμα στην Κριμαία και στην Ουκρανία, εμείς απλά δεν πρόκειται να συμφωνήσουμε.
Δυνητικά, στη Συρία, θα μπορούσε να υπάρξει μια συνεννόηση και έχουμε κάνει κάποιες κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, τουλάχιστον σε βασικό επίπεδο.
Μπορεί να υπάρχουν κάποια άλλα ζητήματα όπως η καταπολέμηση του ISIS, και κάποιοι άλλοι τομείς στους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμφωνήσουν, αλλά νομίζω ότι οι σχέσεις αυτή τη στιγμή είναι εξαιρετικά ασταθείς και απαιτούν πολύ δουλειά.
Πρώτη προτεραιότητα, ειλικρινά, είναι απλά να μειωθεί ο κίνδυνος επεισοδίων στη Βαλτική, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μαύρη Θάλασσα, ιδιαίτερα στο θαλάσσιο και εναέριο χώρο όπου συμβαίνουν πολύ επικίνδυνα πράγματα, και αυτό πρέπει να τελειώσει».
-Η τρομοκρατία συγκλονίζει όλο τον κόσμο. Υπάρχει τρόπος να σταματήσει το αιματοκύλισμα ή τελικά έχουμε να κάνουμε με την λεγόμενη «μεταδοτική» τρομοκρατία την οποία κανείς δεν μπορεί να σταματήσει;
Το φαινόμενο της τρομοκρατίας είναι αρκετά παλιό. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ υπάρχει η εμπειρία της τρομοκρατίας και δεν νομίζω ότι είναι ένα πρόβλημα που πρόκειται να εξαλειφθεί μια και έξω.
Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να περιορίσουμε τους κινδύνους, να περιορίσουμε την πιθανότητα μεγάλων τρομοκρατικών χτυπημάτων, αλλά εγώ θα ανησυχούσα για την γενικότερη κατάσταση. Τις διαμάχες, την κρίση στην περιφέρεια της Ευρώπης σήμερα, που πολλά από αυτά τα προβλήματα στη Συρία, στη Λιβύη και στο Ιράκ, μπορεί να είναι μαζί μας για πολλά χρόνια.
Γι 'αυτό είναι ένα είδος μεγάλης διαταραχής και αυτό αναπόφευκτα θα αναπαράγει πιθανή διάχυση της πολιτικής βίας στην Ευρώπη, και έμμεσα, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Ρωσία, φυσικά, ενώ και άλλα κράτη θα πρέπει επίσης να ασχοληθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα με την τρομοκρατία. Εννοώ πως όλοι έχουν μερίδιο σε αυτό.
Κοιτάξτε, είναι εκ φύσεως ένα δύσκολο πρόβλημα, γιατί η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν είναι σαν τα άλλα είδη της στρατιωτικής στρατηγικής, είναι περισσότερο σαν να ασχολούνται με την αστική εγκληματικότητα ή κάτι σαν αυτό. Δεν μπορείς να έχεις 100% επιτυχία, είναι αδύνατο. Οι επιτυχίες είναι συχνά αόρατες και οι αποτυχίες είναι άμεσα εμφανείς.
Γι 'αυτό πολιτικά είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο είδος στρατηγικής. Όλα σχετίζονται με την ανταλλαγή πληροφοριών και την συνεργασία των αστυνομικών αρχών. Είναι άλλο να συλλέγουμε πληροφορίες και άλλο να τις μοιραζόμαστε. Παραδοσιακά οι υπηρεσίες πληροφοριών είναι πολύ καλές στο να συλλέγουν πληροφορίες και διστακτικές να τις μοιράζονται. Είναι ουσιαστικές αυτές οι συνεργασίες ειδικά με το φαινόμενο των ξένων μαχητών και απαιτείται η διεθνής συνεργασία ώστε να υπάρξουν αποτελέσματα. Είναι απολύτως απαραίτητο».
-Πως βλέπετε όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ μεταξύ Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλτ Τραμπ; Όλες αυτές οι εικασίες για την υγεία της είναι επικοινωνιακός πόλεμος;
«Επιτρέψτε μου να σας πω ότι είναι ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο έτος εκλογών. Είναι εξωφρενικά αντισυμβατικά τα όσα γίνονται. Κυριολεκτικά σε αφήνουν άφωνο. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, αρκετά ανησυχητικό, σε μια χώρα που οικονομικά είναι καλύτερα σε σχέση με άλλες χώρες, να βλέπουμε τόσο έντονα σημάδια λαϊκισμού και αντι-παγκοσμιοποίησης και ένα είδος πολιτικής που δεν είναι χρήσιμο για την ίδια την Αμερική.
Δεν είναι ότι δεν λειτουργούν οι θεσμοί και ότι δεν υπάρχουν διαφορετικά στρατόπεδα κλπ, αλλά υπάρχει μια παράδοση αυτού του είδους ακραίου λαϊκισμού στις ΗΠΑ. Η ιστορία μας είναι γεμάτη λαϊκιστές. Αλλά, σίγουρα, με πολλούς τρόπους, η τωρινή καμπάνια έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο».
-Ποιος βλέπετε τελικά να κερδίζει;
«Μπορώ να σας πω μόνο αυτό που διαβάζω στις δημοσκοπήσεις και οι δημοσκοπήσεις διαφέρουν. Τα μαθηματικά δείχνουν ότι είναι δύσκολα για τον Τραμπ και πως η Χίλαρι διατηρεί ένα μικρό προβάδισμα, αλλά όπως είπα αυτή είναι μια τόσο ασταθής προεκλογική περίοδος που θα ήταν χαζό να κάνω προβλέψεις.
Το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από πολλές μεταβλητές, όπως το μέγεθος της συμμετοχής των ψηφοφόρων, ενώ θα παίξει ρόλο η πραγματικά χωρίς προηγούμενο αρνητική εικόνα και των δύο υποψηφίων. Για την ακρίβεια και οι δύο έχουν πολύ ισχυρά αρνητικά καθώς, όπως λένε και οι ίδιοι είναι αντιπαθείς σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και αυτό εισάγει μια πολύ ιδιαίτερη δυναμική στις εκλογές. Έχουμε και κάποιους μικρότερους σχηματισμούς υποψηφίων, αλλά σε μια τόσο στενή εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά. Οπότε υπάρχουν πολλοί παράμετροι, φαίνεται όμως η Χίλαρι να έχει ένα μικρό προβάδισμα το οποίο έχει μειωθεί κάπως τις τελευταίες εβδομάδες, και εμείς απλά πρέπει να περιμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα. Για ένα είμαστε σίγουροι, ότι τις αμερικανικές εκλογές θα τις παρακολουθεί όλος ο κόσμος».
Τι είναι το German Marshall Fund
Το Ινστιτούτο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών ενισχύει τη διατλαντική συνεργασία σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο στο πνεύμα του σχεδίου Μάρσαλ.
Συμβάλλει στην έρευνα και την ανάλυση. Συγκαλεί συνεδριάσεις με ηγέτες σχετικά με τη χάραξη πολιτικής σε διατλαντικά θέματα. Βελτιώνει τις υπάρχουσες δεξιότητες και τα δίκτυα των ηγετών μέσω των διατλαντικών ανταλλαγών, και υποστηρίζει την κοινωνία των πολιτών στα Βαλκάνια και τις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας με την προώθηση δημοκρατικών πρωτοβουλιών, του κράτους δικαίου, καθώς και της περιφερειακής συνεργασίας.
Ιδρύθηκε το 1972 ως μια μη κομματική οργάνωση, ως ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ως ένα «δώρο» από τη Γερμανία για τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ. Διατηρεί μια ισχυρή παρουσία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, όπου εκτός από την έδρα του στην Ουάσιγκτον, έχει γραφεία στο Βερολίνο, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες, το Βελιγράδι, την Άγκυρα, το Βουκουρέστι και τη Βαρσοβία.
Κωνσταντίνος Σαρρηκώστας
Πηγή: News247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου