Νέα φιλοσοφία για το «Εξοικονόμηση κατ' οίκον»

Υπό μια νέα φιλοσοφία, με κυρίαρχο στοιχείο την κάλυψη κοινωνικών αναγκών σε μια παρατεταμένη περίοδο ενεργειακής ένδειας, επανασχεδιάζονται οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Θεωρώντας ότι...

Υπό μια νέα φιλοσοφία, με κυρίαρχο στοιχείο την κάλυψη κοινωνικών αναγκών σε μια παρατεταμένη περίοδο ενεργειακής ένδειας, επανασχεδιάζονται οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας.

Θεωρώντας ότι πρόκειται για πεδίο κατ' εξοχήν κοινωνικής πολιτικής παρέμβασης, το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δίνει έμφαση πρωτίστως στα νοικοκυριά, στους χρήστες, λαμβάνοντας υπ' όψιν το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια και τις επιδράσεις του στους όρους διαβίωσης.

Η σημασία της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης στον κτηριακό τομέα είναι προφανής, δεδομένου ότι κατοικία και τριτογενής τομέας καλύπτουν το 45% της ενεργειακής κατανάλωσης. Το κύριο πεδίο αναγκαίων παρεμβάσεων εντοπίζεται σε κτήρια κατοικίας πριν από το 1980, θερμικώς απροστάτευτα, τα οποία αποτελούν το 55,37% του συνολικού αποθέματος, και ειδικότερα στις πολυκατοικίες που κατασκευάστηκαν την περίοδο 1961-1980 (αποτελούν το 36% της περιόδου).

Προτεραιότητα-βασική ανάγκη αποτελεί η επέμβαση στο κέλυφος του κτηρίου, δηλαδή η ενίσχυση της θερμομόνωσης και κατόπιν των κουφωμάτων. 

Αποτίμηση

Μέσα από το πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” προωθήθηκε το προηγούμενο διάστημα η υλοποίηση μέτρων ενεργειακής εξοικονόμησης, που στηρίχθηκε αποκλειστικά σε δημόσιους πόρους και τραπεζικό δανεισμό.

Από την αξιολόγηση των σχετικών δράσεων που έχουν υλοποιηθεί προκύπτει ότι πρόκειται για ένα αγοροκεντρικό και τραπεζοκεντρικό πρόγραμμα, που με την πλήρη απουσία μελετητικής/επιστημονικής οργάνωσης και ιεράρχησης των παρεμβάσεων ενεργειακής εξοικονόμησης ανακύκλωσε το εμπορευματοποιημένο έκδοχο κοινωνικών αναγκών εφαρμόζοντας τελικά προϊόντα μηχανολογικού εξοπλισμού σε κτήρια με σημαντικές θερμικές απώλειες: 85% αιτήθηκαν αντικατάσταση υαλοπινάκων/κουφωμάτων, 55% αιτήθηκαν τοποθέτηση θερμομόνωσης, τυποποιημένων πρακτικών και τελικών προϊόντων, 75% αιτήθηκαν αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα.

Νέο πρόγραμμα - νέες αρχές

Εντός του φθινοπώρου αναμένεται να εκκινήσει το νέο πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” που επανασχεδιάζεται με νέα κριτήρια και όρους, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 420 εκατ. ευρώ.

Το χρηματοδοτικό σχήμα του νέου προγράμματος προβλέπει:

• Πρόγραμμα Άμεσης Ενίσχυσης (292 εκατ.: 248 ΕΠΑΝΕΚ + 44 ΠΕΠ): επιχορήγηση, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης (πριν και μετά), ενεργειακός σύμβουλος.
• Τράπεζες (130 εκατ. περίπου) τα 2/3 του δανείου.

Στα νέα στοιχεία του προγράμματος περιλαμβάνονται τα εξής: ο κομβικός ρόλος του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ), αντί των τραπεζών, η Ολοκληρωμένη Πληροφοριακή Πλατφόρμα για υποβολή στοιχείων-δικαιολογητικών, η ενιαία παρακολούθηση του προγράμματος από ΕΤΕΝ, ΥΠΕΝ, τράπεζες κ.λπ., η παρακολούθηση της πορείας της αίτησης από τους πολίτες. Ορίζονται κριτήρια στις κατηγορίες δικαιούχων με βάση το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα, υπάρχει κλιμακούμενο βασικό ποσοστό επιχορήγησης αλλά και αύξηση της επιχορήγησης ανά προστατευόμενο μέλος καθώς και μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης.

Σχεδιάζεται νέα περιφερειακή κατανομή με κριτήρια: το πλήθος των κατοικούμενων κατοικιών, τη μέση κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας των κατοικιών και το κατά κεφαλήν εισόδημα.

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός αναμένεται να οριστεί σε 25.000 ευρώ (από 15.000), θα γίνει επικαιροποίηση του καταλόγου και της τιμολόγησης των προϊόντων, θα μειωθούν τα δικαιολογητικά, θα καταργηθεί η τιμή ζώνης και θα τεθεί αυστηρότερος ενεργειακός στόχος.

Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις θα αφορούν:

• Κέλυφος: θερμομόνωση, συστήματα σκίασης, κουφώματα, υαλοπίνακες.
• Ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία: κεντρικό σύστημα θέρμανσης, ατομικά συστήματα θέρμανσης, αντλίες θερμότητας, συστήματα αυτοματισμών, φωτοβολταϊκά συστήματα (για αυτοκατανάλωση), ηλιοθερμικά συστήματα.

Εξάλλου, πρόσφατα το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε την εξασφάλιση και άμεση διάθεση περισσότερων από 56,4 εκατ. για την αύξηση των δικαιούχων στο πρόγραμμα -υπαγωγή επιπλέον 5.046 νοικοκυριών- μέσω πόρων από επιστροφές δανείων για “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” του προηγούμενου ΕΣΠΑ. Ο τελικός αριθμός των πρόσθετων δικαιούχων αναμένεται να φθάσει τους περίπου 8.000, καθώς πρόκειται να εκταμιευθούν πρόσθετοι πόροι μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. 

ΚΕΝΑΚ

Βασικό προαπαιτούμενο για να “ξεκλειδώσει” η διαδικασία προκήρυξης του νέου προγράμματος αποτελεί η αναθεώρηση του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ) που θα περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές.

Μεταξύ άλλων, οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων θα καθορίζονται με περισσότερη λεπτομέρεια, ώστε να επιτυγχάνεται ο πιο αποδοτικός συνδυασμός κόστους παρεμβάσεων και εξοικονόμησης ενέργειας (θα λαμβάνονται υπ' όψιν η κλιματική ζώνη και η χρήση του κτηρίου, το έτος κατασκευής κ.λπ.), ενώ θα συγκεκριμενοποιηθεί η απαίτηση για μηδενική κατανάλωση στα κτήρια από το 2021 (εξετάζονται εναλλακτικές, όπως η υποχρεωτική χρήση ανανεώσιμων πηγών, ή υλικών με συγκεκριμένες, αυστηρές προδιαγραφές, η θέσπιση ανώτατου ορίου ενεργειακής απόδοσης κ.ά.) και θα υπάρξει αυστηροποίηση των κριτηρίων κατάταξης των κτηρίων στις ενεργειακές βαθμίδες, προοπτική που τεκμαίρεται από τη βελτίωση των υλικών δόμησης (από το 2010 που θεσπίστηκε ο ΚΕΝΑΚ).

Αντιγόνη Ζούντα

Πηγή: avgi.gr

Μια προσφορά του