ΟΗΕ: Ένας στους 113 ανθρώπους ξεριζωμένος το 2015

Παγκόσμια Ημέρα Πρόσφυγα σήμερα και ο αριθμός των ανθρώπων που λόγω πολέμων ή διώξεων έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους έφτασαν το 2015 τα 65,3 εκατομμύρια. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) ο αριθμός αυτός εκτοπισμένων και προσφύγων κατέρριψε κάθε ρεκόρ το 2015.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Αρμοστείας, είναι η πρώτη φορά που σπάει το όριο των 60 εκατομμυρίων προσφύγων και εκτοπισμένων, αριθμός μεγαλύτερος από το συνολικό πληθυσμό της Βρετανίας και σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με το 2014, όταν είχαν καταγραφεί 59,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και εκτοπισμένοι παγκοσμίως.

Σε σύγκριση με το 2014, το 2015 σημειώθηκε αύξηση 9,7%.

Ειδικότερα, ο αριθμός των προσφύγων –δηλαδή των ανθρώπων που εγκατέλειψαν τη χώρα τους– ανέρχεται στα 21,3 εκατομμύρια και εκείνος των εσωτερικά εκτοπισμένων –που έφυγαν από τις πόλεις και τα χωριά τους αλλά χωρίς να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους– στο ρεκόρ των 40,8 εκατομμυρίων. Σ' αυτούς θα πρέπει να προστεθούν και 3,2 εκατομμύρια άνθρωποι που αιτήθηκαν άσυλο πέρυσι σε ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες.

Όπως τονίζεται στην έκθεση, «ένας στους 113 ανθρώπους σήμερα είναι ξεριζωμένος, έχει αιτηθεί άσυλο, είναι εσωτερικά εκτοπισμένος ή είναι πρόσφυγας».

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φίλιπο Γκράντι, εκτιμά ότι οι παράγοντες που απειλούν τους πρόσφυγες πολλαπλασιάζονται διαρκώς.

«Τρομακτικός αριθμός προσφύγων και μεταναστών πεθαίνει κάθε χρόνο στη θάλασσα. Στην ξηρά οι άνθρωποι που προσπαθούν να γλιτώσουν από τον πόλεμο δεν μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους επειδή τα σύνορα έχουν κλείσει», υπογράμμισε.

Επίσης αναφέρει ότι μπορεί το προσφυγικό να κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα το 2015, όμως η «μεγάλη πλειονότητα των προσφύγων σε όλον τον κόσμο βρίσκεται αλλού», σε χώρες που βρίσκονται κοντά σε εμπόλεμες περιοχές.

Κόσμος ανισοτήτων

«Ζούμε σε έναν κόσμο ανισοτήτων», υπάρχουν πόλεμοι, συγκρούσεις και «είναι αναπόφευκτο οι άνθρωποι να θέλουν να πάνε σε έναν πιο ασφαλή κόσμο», τόνισε ο σχολίασε ο Φίλιπο Γκράντι παρουσιάζοντας στη Γενεύη την έκθεση με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας των Προσφύγων.

Σύμφωνα με τον Φίλιπο Γκράντι, οι περισσότερες κρίσεις που οδηγούν τους ξεριζωμένους στην εξορία είναι λίγο-πολύ οι ίδιες, με τη Συρία στην πρώτη θέση.

Ωστόσο, το 2015 ανέκυψαν και νέες επείγουσες καταστάσεις «στο Μπουρούντι, το Νότιο Σουδάν και το Αφγανιστάν».

Όπως εξήγησε, οι Αφγανοί σήμερα αποτελούν τη δεύτερη σε όγκο ομάδα προσφύγων σε όλον τον κόσμο, πίσω από τους Σύρους που αριθμούν σχεδόν 5 εκατομμύρια. «Ακόμη και οι Αφγανοί που ζουν εδώ και πολλά χρόνια ως πρόσφυγες στο Ιράν, κατευθύνονται πλέον στην Ευρώπη» για να ζητήσουν άσυλο, πρόσθεσε.

«Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που διέπλευσαν τη Μεσόγειο και έφτασαν στα παράλια της Ευρώπης μετέφεραν το μήνυμα ότι αν δεν λύσεις τα προβλήματα, τα προβλήματα θα έρθουν σ' εσένα», συνέχισε ο Γκράντι.

«Είναι οδυνηρό που οι άνθρωποι στις πλούσιες χώρες χρειάστηκαν τόσο πολύ καιρό για να το καταλάβουν αυτό. Χρειαζόμαστε δράση, πολιτική δράση για να σταματήσουν οι συρράξεις. Αυτό θα ήταν το σημαντικότερο εμπόδιο για τις προσφυγικές ροές».

Τείχη και ξενοφοβία

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ επισήμανε μεταξύ άλλων ότι οι αιτούντες άσυλο ολοένα και περισσότερο βρίσκονται αντιμέτωποι με τείχη ή με ξενοφοβικά αισθήματα.

«Η άνοδος της ξενοφοβίας δυστυχώς εξελίσσεται σε καθοριστικό στοιχείο του περιβάλλοντος στο οποίο εργαζόμαστε. Φράχτες υψώνονται παντού και δεν μιλάω μόνο για τείχη. Μιλάω για τους νομοθετικούς φραγμούς που έρχονται, ακόμη και σε χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου που για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούσαν προπύργια στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων που συνδέονται με το άσυλο», επισήμανε.

Η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας δεν έλυσε το πρόβλημα

Αναφερόμενος στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, απότοκο τους γεγονότος ότι οι βαλκανικές χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους, ο Φίλιπο Γκράντι τόνισε πως «το γεγονός ότι αυτή η ροή σταμάτησε δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα του εκτοπισμού τελείωσε. Μπορεί να τελείωσε για ορισμένες χώρες που δεν χρειάζεται να το αντιμετωπίζουν πλέον, προς το παρόν».

Σε ερώτηση για το θέμα της μετεγκατάστασης των προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στο πλαίσιο ενός προγράμματος που καθυστερεί να εφαρμοστεί καθώς μέχρι στιγμής έχουν μετεγκατασταθεί μόνο 2.406 άνθρωποι από 160.000, ο Φίλιπο Γκράντι είπε με έμφαση:

«Δεν υπάρχει Σχέδιο Β για την Ευρώπη. Η Ευρώπη θα συνεχίσει να υποδέχεται αιτούντες άσυλο. Όλοι θα πρέπει να μοιραστούν την ευθύνη πλέον».

HRW: «Οι πρόσφυγες στην Τουρκία δεν προστατεύονται»

Έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να επανεκτιμήσει τους ισχυρισμούς των Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία, ότι εκεί τα δικαιώμτά τους δεν προστατεύονται, έκανε το Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Human Rights Watch.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα, τονίζει ότι οι πρόσφυγες στην Τουρκία δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, στις υπηρεσίες υγείας και σε θέσεις εργασίας.

Το μέλος της HRW, Στέφανι Τζι τόνισε ότι «δεν αποτελεί έκπληξη ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν απολαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται τόσο απεγνωσμένα ώστε να μπορέσουν να επιζήσουν».

Κάλεσε μάλιστα τους διεθνείς δωρητές να ενισχύσουν τις προσπάθειες της Άγκυρας να βελτιώσει την κατάσταση των προσφύγων, ενώ η Ελλάδα και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Παροχής Ασύλου θα πρέπει να παράσχουν άσυλο στους Σύρους πρόσφυγες που έφτασαν εκεί από την Τουρκία και να μην τους στέλνουν πίσω, με το επιχείρημα ότι η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα.

«Ασφαλής δεν σημαίνει μόνο προστασία από τις διώξει ή τον πόλεμο», αναφέρει η HRW, αλλά περιλαμβάνει «το δικαίωμα στην εργασία, την υγεία και την εκπαίδευση».

Ανακοινώσεις στην Ελλάδα

Ανακοίνωση για την Παγκόσμια Ημέρα του Πρόσφυγα εξέδωσε η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, στην οποία τονίζει το έργο της για τη φροντίδα των ανθρώπων που έφτασαν εδώ εκτοπισμένοι από τις πατρίδες τους.

Στο κείμενο μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:

«H Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης σήμερα, Παγκόσμια ημέρα του Πρόσφυγα, στρέφει το βλέμμα της στις γενεσιουργές αιτίες των μαζικών πληθυσμιακών μετακινήσεων, στον πόλεμο, τη βία, τις κοινωνικές ανισότητες. Στα ερείπια της πόλης απ΄όπου πέρασε ισοπεδωτικά το πολεμικό γεγονός, διακρίνει κανείς με δυσκολία την ελπίδα αναδόμησής της.

»Μένουμε να παρακολουθούμε τα ερείπια μιας εποχής απ΄όπου όσοι κατορθώνουν να ξεφύγουν και να μη θαφτούν μαζί τους ξεκινούν για το μεγάλο ταξίδι προς την αγκαλιά του Δυτικού πολιτισμού, αυτού του πολιτισμού που έχει ενσωματώσει τον εσωτερικό αντίλογο ως πρώτη αξία, άρα και την ανοχή στο διαφορετικό, την ετερότητα, το άλλο».

«Η Υπηρεσία Υποδοχής και ταυτοποίησης υπερασπίζει το δικαίωμα επανεγκατάστασης αυτών των ανθρώπων στην καρδιά μιας αλληλέγγυας, ενσυναισθητικής και ανεκτικής κοινωνίας.

Η ΥΠΥΤ φροντίζει για τη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων και την υπαγωγή όσων αποζητούν καταφύγιο μακριά από τις διώξεις που υφίστανται στην πατρίδα τους και τις ένοπλες συρράξεις, σε κατάλληλες διαδικασίες (καταγραφής, ταυτοποίησης, ιατρικού ελέγχου, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, ενημέρωσης περί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους) ώστε να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις παροχής διεθνούς προστασίας που αυτοί οι άνθρωποι δικαιούνται», συμπληρώνει.

«Στην μνήμη του ισοπεδωμένου από τον πόλεμο γενέθλιου τόπου του ανθρώπου που προσφεύγει, μεριμνούμε ώστε να προστεθεί η ανάμνηση μιας χώρας που του προσέφερε μια στάση ασφάλειας, αξιοπρεπούς διαμονής, κατανόησης, μια στάση παροχής των κατάλληλων πληροφοριών και εργαλείων είτε για να συνεχίσει το ταξίδι του με δύναμη και κουράγιο ή να παραμείνει κάτω από την προστασία της ελληνικής προνοιακής πολιτικής στην περίπτωση που διαπιστώνεται ευαλωτότητα», καταλήγει.

Το Ποτάμι

Το Ποτάμι, μέσω της αρμόδιας επιτροπής του, αναφέρει ότι η 20η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στους πρόσφυγες, δεν είναι μόνο μία ημέρα, μία εβδομάδα, ένας μήνας, ένας χρόνος ή και περισσότερο.

Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα «αποτελεί μια χώρα που βίωσε διαχρονικά, ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα, τη μετανάστευση και την προσφυγιά, τη μετακίνηση ανθρώπων από την Αφρική και την Ασία και το δράμα του μικρασιατικού ελληνισμού. Όπως όμως στο παρελθόν, έτσι και τώρα, ζούμε μια δραματική πραγματικότητα».

Σε άλλο σημείο τονίζει ότι αν θέλουμε να είμαστε πραγματικά αλληλέγγυοι απέναντι στους πρόσφυγες, αλλά και αξιοπρεπείς σαν Έλληνες, «πρέπει να φροντίσουμε τουλάχιστον για τα αυτονόητα: ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας, ιδιαίτερη προστασία στις ευάλωτες ομάδες, πρόσβαση στις διαδικασίες υποβολής αιτημάτων ασύλου και μετεγκατάστασης, εκπαίδευση για τα παιδιά και πλήρη κοινωνική ένταξη για όσους μείνουν τελικά μόνιμα στη χώρα».

Και καλεί την ελληνική κυβέρνηση, με αρωγό την Ε.Ε., «να εξασφαλίσει όλα τα παραπάνω. Και φυσικά το Ποτάμι, όπως πιστεύουμε και κάθε υγιώς σκεπτόμενος άνθρωπος αλλά και η πλειοψηφία του ελληνικού λαού, θα συνδράμει εποικοδομητικά προς αυτήν την κατεύθυνση».

Το Χαμόγελο του Παιδιού Στην ανακοίνωσή του το Χαμόγελο του Παιδιού αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «σκεφτόμαστε σήμερα ιδιαίτερα όλους αυτούς τους ανθρώπους που ξεριζώνονται από τα σπίτια τους, διασχίζουν διεθνή σύνορα και επικίνδυνες θάλασσες και ρισκάρουν τη ζωή τους σε αναζήτηση ασφάλειας και ενός καλύτερου μέλλοντος».

Τονίζει επίσης ότι «σε σύνολο περισσότερων των 57.000 προσφύγων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, 40% είναι παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων, και 20% γυναίκες, ένα μέρος των οποίων και κυοφορούν. Πλέον οι άνθρωποι αυτοί δεν διασχίζουν τη χώρα, αλλά διαμένουν στην Ελλάδα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα».

Αναφερόμενο στα ασυνόδευτα παιδιά, τονίζει ότι ένας αριθμός εξ αυτών «διαβιoί αυτή τη στιγμή υπό ακατάλληλες και μη αποδεκτές συνθήκες σε χώρους φιλοξενίας και hotspots σε όλη την Ελλάδα. Κάποια από αυτά τα παιδιά είναι de facto υπό κράτηση, εξαιτίας της έλλειψης ασφαλούς και κατάλληλης εναλλακτικής φιλοξενίας και υπηρεσιών. Συχνά δεν λαμβάνουν ουδεμίας σχολικής εκπαίδευσης για ακαθόριστο χρονικό διάστημα, ενώ με δεδομένη την έλλειψη ενός συνολικού δικτύου προστασίας, πολλά παιδιά διατρέχουν συνεχώς τον κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης και κινδυνεύουν αυτή τη στιγμή να πέσουν θύματα των διακινητών και εμπόρων».

Και ζητά, υπό το πρίσμα αυτών των προκλήσεων και «με την προοπτική μιας παρατεταμένης παραμονής των προσφύγων και μεταναστών σε ελληνικό έδαφος, σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε απαιτούνται λύσεις ποιοτικές και μια ολιστική προσέγγιση που δεν θα αφήνει κενά στην αντιμετώπιση των αναγκών αυτών των παιδιών».

Το Χαμόγελο του Παιδιού, υπόσχεται, «πιστό στην αποστολή του για την προστασία και φροντίδα όλων των παιδιών, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής, θρησκείας ή άλλου κριτηρίου, έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει μια ολιστική προσέγγιση παροχής βοήθειας και προστασίας. Βασισμένο στην 20ετη του εμπειρία και τεχνογνωσία, ήδη το κάνει για χιλιάδες παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες και τις οικογένειες τους σε όλη την Ελλάδα, κυρίως, μέσω της παροχής υπηρεσιών καλής διαβίωσης και υγείας και της δυνατότητας του να παρέχει 24ωρες την ημέρα και 365 ημέρες το χρόνο άμεση επέμβαση για τα παιδιά που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο».

Πηγή: efsyn.gr