Το σχέδιο του ESM για τις δόσεις και το χρέος

Με ένα κείμενο στο οποίο περιλαμβάνονται ερωτήσεις και απαντήσεις αναφορικά με τις αποφάσεις του Eurogroup της 24ης Μαΐου ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αναλύει το σχέδιο για τις δόσεις και το χρέος και... υπενθυμίζει στην Ελλάδα τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το πρόγραμμα.

Ο ESM αναφέρει ότι η εκταμίευση της πρώτης υποδόσης θα γίνει στα μέσα Ιουνίου, εφόσον η Ελλάδα εκπληρώσει όλα τα προαπαιτούμενα που απορρέουν από τη συμφωνία. Παράλληλα, καταγράφει όλα τα βήματα που έχουν συμφωνηθεί για βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ελάφρυνση χρέους.

Αναλυτικά

1. Τι αποφασίστηκε για την επόμενη δανειακή δόση του ESM προς την Ελλάδα;

Το Eurogroup χαιρέτισε τη συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ Ελλάδας και θεσμών. Μετά την ολοκλήρωση των τελευταίων προαπαιτούμενων και τις διαδικασίες του εθνικού κοινοβουλίου, το Δ.Σ. του ESM αναμένεται να εγκρίνει την εκταμίευση της δεύτερης δόσης η οποία θα είναι 10.3 δισ. ευρώ.

2. Πότε θα λάβει τα αυτά τα κεφάλαια η Ελλάδα;

Η δεύτερη δόση θα «σπάσει» σε αρκετές υποδόσεις, η πρώτη από τις οποίες θα είναι διαθέσιμη το δεύτερο μισό του Ιουνίου, εάν η Ελλάδα εκπληρώσει τα απαραίτητα προαπαιτούμενα. Η πρώτη εκταμίευση θα είναι περίπου 7,5 δισ. ευρώ και θα χρησιμοποιηθεί για αποπληρωμές χρέους και εσωτερικών οφειλών. Οι επόμενες εκταμιεύσεις θα γίνουν μετά το καλοκαίρι και θα υπόκεινται στην ολοκλήρωση συγκεκριμένων «οροσήμων».

3. Ποιες είναι οι διαδικασίες που πρέπει να ολοκληρωθούν για την εκταμίευση;

Πρώτα η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει εξολοκλήρου όλες τις προαπαιτούμενες δράσεις που συμπεριλαμβάονται στην πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος. Ορισμένες χώρες-μέλη πρέπει να λάβουν την έγκριση από τα εθνικά τους κοινοβούλια. Επιπλέον το Δ.Σ. του ESM αναμένεται να εγκρίνει το συμπληρωματικό μνημόνιο το οποίο θα περιλαμβάνει τη συμφωνία στο Eurogroup. Τέλος το Δ.Σ. του ESM θα πρέπει να λάβει την επίσημη απόφαση για εκταμίευση της δόσης προς την Ελλάδα.

4. Ποια μέτρα ανακούφισης χρέους συμφωνήθηκαν από το Eurogroup;

Σύμφωνα με τη δήλωση της 9ης Μαΐου το Eurogroup εξέτασε τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Συμφωνήθηκαν μια σειρά από μέτρα που θα εφαρμοστούν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Βραχυπρόθεσμα (θα εφαρμοστούν μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, έως το τέλος του 2018):

• Εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF. Η αποπληρωμή συγκεκριμένων δανειακών δόσεων του EFSF μπορούν να επεκταθούν μέσα στη μέγιστη σταθμισμένη μέση ωρίμανση των 32,5 ετών.
• Χρησιμοποιώντας την διαφοροποιημένη χρηματοδοτική στρατηγική του EFSF/ESM για να μειωθεί ο κίνδυνος επιτοκίου δεν θα αλλάξει. Ο EFSF/ESM εργάζεται σε διαφορετικούς τρόπους για να βελτιώσει τη δομή του ανεξόφλητου χρέους σύμφωνα με τα διαφορετικά προφίλ χρέους των κρατών-μελών. Αυτό στοχεύει στο να δώσει τη δυνατότητα στον ESM να μειώσει τον κίνδυνο του επιτοκίου για την Ελλάδα χωρίς να αυξηθεί το κόστος για άλλα κράτη-μέλη. Την ίδια στιγμή είναι βασικό για τον ESFS/ESM να συνεχίσει την διαφοροποιημένη χρηματοδοτική του στρατηγική για να διατηρήσει μια ευρεία και διαφοροποιημένη επενδυτική βάση εκδίδοντας ομόλογα.
• Παράταση της αύξησης του περιθωρίου του επιτοκίου που σχετίζεται με τα δάνεια για την επαναγορά χρέους (εκταμιεύθηκαν από τον EFSF το 2012) για το 2017. Το περιθώριο για το εν λόγω δάνειο είχε διαμορφωθεί σε αυξημένο επίπεδο για να ενθαρρύνει την Ελλάδα να ενισχύσει τις ενέργειες ιδιωτικοποιήσεων κατά τη διάρκεια του προγράμματος του EFSF. Από τη στιγμή που έχουν συμφωνηθεί νέοι μηχανισμοί για τις ιδιωτικοποιήσεις το ΔΣ του EFSF και οι εγγυητές μπορούν να εγκρίνουν αυτό το περιθώριο για να επεκταθεί έως το 2017.

Μεσοπρόθεσμα μέτρα (που πιθανότατα θα υιοθετηθούν μετά την επιτυχημένο ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018):

• Χρήση αναξιοποίητων πόρων από το πρόγραμμα του ESM για μερική πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του επίσημου τομέα. Από τα 25 δισ. που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν μόλις τα 5,4 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 19,6 δισ. θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μερική πρόωρη αποπληρωμή (διμερή δάνεια από άλλες χώρες ή δάνεια του ΔΝΤ). Η Ελλάδα θα ωφεληθεί από αυτό καθώς τα δάνεια του ESM είναι πιο φθηνά από του ΔΝΤ και έχουν μεγαλύτερη περίοδο ωρίμανσης.
• Πληρωμή των κερδών από τα προγράμματα SMP (Securities Markets Programme) και ANFA (Agreement on Net Financial) στην Ελλάδα. Ο ESM κατέχει περίπου 1,8 δισ. από τα κέρδη του SMP από το 2014 σε έναν ξεχωριστό λογαριασμό. Αυτό το ποσό μαζί με τα κέρδη από τα SMP και ANFA από το 2017 και στη συνέχεια θα κρατούνται από τον ESM σαν μαξιλαράκι ασφαλείας για τη μείωση των μελλοντικών χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας. Οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης (εκτός από την τράπεζα της Ελλάδας) θα συσσωρεύσουν περίπου 3,5 δισ. κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν από την πίεση για την περίοδο 2017-2026.
• Πιο ουσιαστική αναδιάταξη χρέους στα δάνεια του EFSF. Εάν καταστεί απαραίτητο περαιτέρω μέτρα αναδιάταξης θα εξεταστούν, όπως μια επέκταση της μέγιστης σταθμισμένης μέσης ωρίμανσης δανείων, αναδιάταξη του σχεδίου αποπληρωμών στον EFSF, επιβολή ορίων και αναβολή στις πληρωμές επιτοκίων.
• Κατάργηση της αύξησης του περιθωρίου του επιτοκίου το οποίο σχετίζεται με την επαναγορά χρέους για το 2018.

Μακροπρόθεσμα μέτρα

• Προληπτικός μηχανισμός για το χρέος: Αυτός θα ενεργοποιηθεί, εάν χρειαστεί, μετά το τέλος του προγράμματος του ESM, τον Αύγουστο του 2018 για να εξασφαλίσει βιωσιμότητα χρέους μακροπρόθεσμα σε περίπτωση που υλοποιηθεί το πιο δυσμενές σενάριο. Τέτοιος μηχανισμός θα μπορούσε να περιέχει μέτρα όπως περαιτέρω αναδιάταξη του EFSF και περαιτέρω επιβολή ορίων και αναβολή στις πληρωμές επιτοκίων.

5. Πως συνδέονται αυτά τα μέτα με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους;

Το Eurogroup υπολογίζει την βιωσιμότητα του χρέους χρησιμοποιώντας ως μέτρηση τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες. Αυτό είναι το άθροισμα του συνολικού δημοσιονομικού ελλείμματος συν τις πληρωμές για το κεφάλαιο του χρέους ως προς το ΑΕΠ. Με βάση τα παραπάνω οι ελληνικές ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να μείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ κατά την μετά το πρόγραμμα περίοδο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και κάτω από 20% του ΑΕΠ σε μακροπρόθεσμο. Αυτό θα οδηγήσει τον υψηλό λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ σε ένα καθοδικό μονοπάτι και θα εξασφαλίσει βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα.
6. Η διαφοροποιημένη χρηματοδοτική στρατηγική του EFSF/ESM θα χρειαστεί να αλλαχθεί ως αποτέλεσμα των μέτρων ανακούφισης του χρέους; Η διαφοροποιημένη χρηματοδοτική στρατηγική βοηθάει τον EFSF/ESM να διατηρήσει μια στρατηγική παρουσία μέσω ομολόγων και είναι σχεδιασμένη για να κρατήσει μια διευρυμένη βάση επενδυτών. Να έχει πρόσβαση στις αγορές σε διαφορετικές και δύσκολες καταστάσεις, διατηρώντας, παράλληλα, μια ισορροπία μεταξύ του κόστους χρηματοδότησης, το οποίο μεταφέρεται στις δικαιούχες χώρες, και του κινδύνου του επιτοκίου. Αυτή η στρατηγική είναι κρίσιμη για τον ESM και τον EFSF για να εκπληρώσουν  την αποστολή τους και, συνεπώς, δεν θα αλλάξει.
7. Ποιος θα είναι ο ρόλος του ΔΝΤ; Ο ρόλος του ΔΝΤ εξηγείται ξεκάθαρα στη δήλωση του Eurogroup. «Στο πλαίσιο της επικείμενης ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και της συμφωνίας για την ανακούφιση χρέους, το Eurogroup χαιρετίζει την πρόθεση της διοίκησης του ΔΝΤ να προτείνει στο ΔΣ του Ταμείου να εγκρίνει την οικονομική συμφωνία πριν από το τέλος του 2016 και να στηρίξει την εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αναγνωρίζεται ότι, με βάση τις πολιτικές του ΔΝΤ, η έγκριση αυτής της συμφωνίας θα βασίζεται και σε μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους και την εξέταση πιθανών μέτρων ελάφρυνσης, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω. Η πιθανή ελάφρυνση χρέους θα πραγματοποιηθεί μετά το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018 και το εύρος θα αποφασιστεί από το Eurogroup με βάση μια αναθεωρημένη ανάλυση βιωσιμότητας χρέος σε συνεργασία με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς».
8. Πότε συμφωνήθηκε το πρόγραμμα του ESM και πόσα χρήματα θα λάβει η Ελλάδα; Το πρόγραμμα του ESM εγκρίθηκε από το ΔΣ τον Αύγουστο του 2015 και θα «τρέχει» μέχρι τον Αύγουστο του 2018. Συνολικά 21,4 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκαν στην Ελλάδα το περασμένο έτος και το συνολικό ποσό του προγράμματος φθάνει τα 86 δισ. ευρώ. Η εκταμίευση της κάθε δόσης βασίζεται στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση.  Πριν από τον ESM, ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης, ο EFSF, είχε εκταμιεύσει στην Ελλάδα 141,8 δισ. ευρώ, από τα οποία 130,9 εκκρεμούν ακόμη. Ο EFSF και ο ESM είναι με διαφορά οι μεγαλύτεροι δανειστές της Ελλάδας.
Η επιστολή Τσακαλώτου Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημοσίευση του «οδικού χάρτη» από τον ESM έρχεται λίγες ώρες μετά την επιστολή που απέστειλε ο υπουργός Οικομικών προς τους θεσμούς και στην οποία επισημαίνει ότι ορισμένες από τις εκρεμμότητες δεν θα υλοποιηθούν από την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τα «Νέα», στο γράμμα του που έχει αποδέκτες τους Πιερ Μοσκοβισί (Κομισιόν), Μπενουά Κερέ (ΕΚΤ) και Πολ Τόμσεν (ΔΝΤ) ο Τσακαλώτος εξηγεί αναλυτικά πως η κυβέρνηση δεν θα υλοποιήσει συνολικά οκτώ από τα προαπαιτούμενα των θεσμών, θεωρώντας πως επί της ουσίας δεν υπάρχει λόγος να συμβεί αυτό.
Ένα από αυτά αφορά τα ενεργειακά καθώς οι θεσμοί ζητούν επακριβώς από την κυβέρνηση να απαντήσει ποιο θα είναι το εναλλακτικό της σχέδιο σε περίπτωση που δεν λειτουργήσει αποτελεσματικά εκείνο για τον ΑΔΜΗΕ.
Ένα άλλο θέμα, εξίσου σημαντικό για το Μέγαρο Μαξίμου, είναι αυτό που αφορά τα ειδικά μισθολόγια. Με βάση τις πληροφορίες, η κυβέρνηση αρνείται να αποσύρει τη διάταξη του πολυνομοσχεδίου που προβλέπει τη δυνατότητα να υπάρξει ξεπάγωμα των ειδικών μισθολογίων έως τις 31/12/16 και επιμένει στη διατήρησή της.
Ένα τρίτο θέμα που, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αποτελεί «κόκκινη» γραμμή για το Μαξίμου και αναφέρεται στην επιστολή Τσακαλώτου αφορά το αίτημα των θεσμών να καταργηθεί η κατηγορία των συντάξεων που δίνονται για λόγους ατυχημάτων.
Άκαρπη η τηλεδιάσκεψη Σημειωτέον ότι χθες, κατά την τηλεδιάσκεψη μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματούχων των δανειστών, δεν γεφυρώθηκαν οι διαφορές. Στο επίκεντρο βρέθηκαν τα «κόκκινα» δάνεια και το ΕΚΑΣ, χωρίς οι δύο πλευρές να καταφέρουν να φτάσουν σε μία τελική και κοινά αποδεκτή συμφωνία.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η συζήτηση με τους εκπροσώπους των θεσμών έγινε σε «βαρύ» κλίμα, με τους Ευκλείδη Τσακαλώτο, Γιώργο Σταθάκη και Γιώργο Κατρούγκαλο να συζητούν μόνο επιμέρους νομοτεχνικές βελτιώσεις και όχι για αλλαγές άρθρων του πολυνομοσχεδίου.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, αυτή ήταν η τελευταία τηλεδιάσκεψη αυτού του επιπέδου, με τις όποιες συζητήσεις να μεταφέρονται πλέον στα τεχνικά κλιμάκια.

Πηγή: efsyn.gr