Το 1884 στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας ελήφθη απόφαση να γίνουν την 1η Μάη απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Κεντρικό σύνθημα: Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο.
Το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο και η Διεθνής Ένωση Εργαζομένων Μαύρη Διεθνής ήταν οι πιο δραστήριες οργανώσεις.
Την πρωτομαγιά έγινε γενική απεργία, με μεγάλη συμμετοχή, παρότι το κλίμα μύριζε μπαρούτι. Ήταν Σάββατο (εργάσιμη μέρα, πάντως) όταν εργάτες με τις οικογένειές τους ξεκίνησαν για να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket.
Απέναντί τους είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις, με οπλοπολυβόλα, που σύντομα ανέλαβαν δράση.
Μια βόμβα έσκασε ανάμεσα στους εργάτες, οι πρώτοι νεκροί, οι τραυματίες, έγραψαν με το αίμα τους την ιστορία του εργατικού κινήματος.
Το πρωί της επόμενης μέρας έγινε ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία Αγοράς. Μια νέα βόμβα -μέχρι σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί αν ήταν επαναστατική ή προβοκατόρικη ενέργεια- αυτή τη φορά προς την πλευρά της αστυνομίας, σκότωσε 7 αστυνομικούς και τραυμάτισε άλλους 66.
Η αστυνομία επιτέθηκε, σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας γύρω στους 200 διαδηλωτές.
Στη συνέχεια δίκες παρωδία και τελικά, στις 27 Μαΐου, το κακουργιοδικείο κατηγόρησε 8 μέλη της Μαύρης Διεθνούς, για το φόνο των αστυνομικών που είχαν σκοτωθεί από τη βόμβα της 4ης Μαΐου. Τα ονόματα των κατηγορουμένων ήταν: Α. Πάρσονς. Α. Σπάις. Μ. Σνομπ, Σ. Φήλντεν, Τζ. Ένγκελ, Α. Φίσερ, Ο. Νήμπ και Λ. Λίνγκ.
Επτά καταδικάσθηκαν σε απαγχονισμό και ο άλλος ένας σε 15 χρόνια φυλάκιση. Στις 25 Ιουνίου 1893, στους τάφους έγινε τελετή και αναρτήθηκε χάλκινο μνημείο, ενώ μια μέρα αργότερα ο κυβερνήτης του Ιλινόις, ζήτησε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της
Πολιτείας.
Από την εξέγερση του 1886 στο Σικάγο, στον «ματωμένο» Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη
Επίκαιρα όσο ποτέ άλλοτε είναι τα μηνύματα που στέλνει η επέτειος της εργατικής πρωτομαγιάς. Οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη, εν πολλοίς στόχο έχουν εργατικές κατακτήσεις που κερδήθηκαν με αίμα και πολλούς αγώνες.
Ειδικά στην Ελλάδα του μνημονίου, η απειλή για τα εισοδήματα των εργαζομένων είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ο βασικός μισθός έπεσε στα τάρταρα, με προοπτικές περαιτέρω μείωσης.
Εν τέλει, το επίπεδο διαβίωσης και οι μισθοί έχουν γυρίσει σε επίπεδα άλλων εποχών. Η πρωτομαγιά λοιπόν, δεν είναι αργία. Είναι ημέρα που οι εργαζόμενοι αποτίουν φόρο τιμής στους νεκρούς τους, μία υπενθύμιση, ότι τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν με τόσο κόπο, στην εποχή μας ανατρέπονται ημέρα με την ημέρα.
Εμπνευσμένη από την αιματηρή απεργία του 1886 στο Σικάγο των ΗΠΑ, 1η Μαϊου, καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου τηςΔεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς).
Το Σικάγο ήταν η αρχή
Στις ΗΠΑ του 19ου αιώνα, το οκτάωρο, ο βασικός μισθός, η σύνταξη και η ασφάλιση ήταν δικαιώματα που ούτε μπορούσε να τα φανταστεί κάποιος εργαζόμενος. Μοναδική υποχρέωση των εργοδοτών ήταν να πληρώνουν τους μισθούς που οι ίδιοι καθόριζαν, ενώ μπορούσαν να απολύουν με την παραμικρή αφορμή, δίχως να λογοδοτούν πουθενά.
Η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, με αποτέλεσμα το συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας να αποφασίσει να προχωρήσει σε απεργιακές κινητοποιήσεις την 1η Μαΐου του 1886.
Βασικό αίτημα των εργατών ήταν μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα «οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο», ενώ κέντρο των κινητοποιήσεων ήταν το Σικάγο, η βασικότερη βιομηχανική πόλη των ΗΠΑ.
Οι εργάτες της πόλης ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στο κάλεσμα και προσήλθαν μαζικά στην απεργιακή συγκέντρωση στην πλατεία Χέιμαρκετ. Η επιτυχία της κινητοποίησης ήταν μεγάλη, αφού περισσότεροι από 80.000 βρέθηκαν στην διαδήλωση, και αποφασίστηκε η συνέχιση των απεργιών. Στα πλαίσια των κινητοποιήσεων, πολλά εργοστάσια είχαν καταληφθεί από εργάτες.
Σε ένα από αυτά, στο McCormick, δύο ημέρες αργότερα, οι αστυνομικοί, μαζί με απεργοσπάστες επιτέθηκαν στους εργάτες με σκοπό την ανακατάληψη του εργοστασίου. Οι συμπλοκές που ακολούθησαν ήταν άγριες, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τέσσερις απεργοί και να τραυματιστούν πολλοί περισσότεροι.
Τα επεισόδια αυτά εξόργισαν τους εργάτες, οι οποίοι αποφάσισαν να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους. Την επόμενη ημέρα, διοργάνωσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην αστυνομική βία, και πάλι στην πλατεία Χέιμαρκετ.
Για ακόμη μία φορά οι απεργοί προσέρχονται μαζικά στο συλλαλητήριο, ενώ αρχές ανήσυχες από τις κινητοποιήσεις είναι αποφασισμένες να διαλύσουν με κάθε τρόπο τη συγκέντρωση. Πάνω από 1000 αστυνομικοί βρίσκονται σε ετοιμότητα, διαθέτοντας βαρύ οπλισμό.
Λίγη ώρα αργότερα, ο διοικητής των δυνάμεων καταστολής δίνει το πράσινο φως για τη βίαιη διάλυση της συγκέντρωσης. Οι αστυνομικοί επιτίθενται με μανία στο πλήθος. Τότε από την πλευρά των διαδηλωτών εκτοξεύεται μια βόμβα με αναμμένο φυτίλι προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες.
Οι αστυνομικοί ως απάντηση, ανοίγουν πυρ προς τους διαδηλωτές, δίχως διακρίσεις. Μέχρι και σήμερα, 126 χρόνια μετά, ο αριθμός των νεκρών και των τραυματιών παραμένει άγνωστος.
Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αυτοκτόνησε στην φυλακή, σε μία δίκη κατά τη διάρκεια της οποίας ποτέ δεν αποδείχθηκε η ενοχή των κατηγορουμένων.
Στην Ελλάδα, σημείο αναφοράς για το εργατικό κίνημα στάθηκαν τα αιματηρά γεγονότα του Μαΐου του 1936 στη Θεσσαλονίκη.
Ήταν 1η Μαΐου του 1936 όταν οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης αποφασίζουν να κατέβουν σε απεργία με κεντρικό αίτημα την αύξηση των ημερομισθίων τους. Μέσα σε λίγες μέρες το απεργιακό κύμα είχε εξαπλωθεί σε Ξάνθη, Αγρίνιο, Κομοτηνή, Σέρρες και Ελευσίνα.
Η απεργία είναι πλέον πανεργατική, ενώ η Θεσσαλονίκη αποτελεί την «καρδιά» των κινητοποιήσεων.
Οι απεργίες συνεχίζονται, με αποκορύφωμα την 9η Μαΐου, όπου σε κάθε σημείο της Θεσσαλονίκης, βρισκόταν σε εξέλιξη απεργιακές συγκεντρώσεις. Το καθεστώς Μεταξά απαντά με βίαιο τρόπο στα συλλαλητήρια και δίνει εντολή στην αστυνομία και το στρατό να διαλύσουν τις συγκεντρώσεις, χρησιμοποιώντας και όπλα αν παραστεί ανάγκη.
Στις 10:30 το πρωί στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας πέφτει νεκρός ο νεαρός αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Είναι ο πρώτος νεκρός ενώ ακολουθούν και άλλοι επτά στη συνέχεια. Ο θρήνος της μητέρας του πάνω στο πτώμα του γιου της, που καταγράφηκε φωτογραφικά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο, ώστε να γράψει τον «Επιτάφιο».
Κατόπιν πυροβολούν και σε άλλα σημεία, προσπαθώντας να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους, σκοτώνοντας και άλλους, ανάμεσα σ’ αυτούς και γυναίκες. Οι σκοτωμένοι ήταν τελικά πάνω από 12 και οι τραυματίες πάνω από 300.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου