«Το ιρλανδικό success story ήταν ένα παραμύθι»

Αν οι Βρετανοί ψηφίσουν υπέρ του Brexit, θα δρομολογηθούν εξελίξεις και στη Βόρεια Ιρλανδία

«Πολύ απρόβλεπτη κι ενδιαφέρουσα» χαρακτηρίζει την πολιτική κατάσταση στην πατρίδα του ο πρόεδρος του Sinn Fein (Σιν Φέιν) στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, Ντέκλαν Κίρνι, τον οποίο συναντήσαμε πρόσφατα στην Αθήνα στο πλαίσιο του συνεδρίου της ευρωπαϊκής Αριστεράς με τίτλο «Συμμαχία ενάντια στη λιτότητα, για τη δημοκρατία στην Ευρώπη».

Εναν μήνα μετά τις εκλογές της 26ης Φεβρουαρίου η Ιρλανδία δεν έχει ακόμα κυβέρνηση, καθώς τα δύο μεγάλα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα έχασαν πολλές ψήφους και οι συμμαχίες καθίστανται ιδιαίτερα δύσκολες.

Ο Ντέκλαν Κίρνι ωστόσο κάνει λόγο για πρωτόγνωρη μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού και έχει κάθε λόγο να χαίρεται.

Το Sinn Fein έλαβε το 13,8% των ψήφων κερδίζοντας σχεδόν 4 επιπλέον μονάδες και 9 έδρες συγκριτικά με το 2011 και τη θέση του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στη Βουλή.

«Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα ισχυρό αντιπολιτευόμενο κόμμα απέναντι στις δυνάμεις του συντηρητισμού», λέει ο συνομιλητής μας. «Επίσης, και άλλα μικρότερα προοδευτικά κόμματα, καθώς και ανεξάρτητοι τα πήγαν καλά. Μένει να δούμε αν οι συντηρητικοί θα ενωθούν για να σχηματίσουν κυβέρνηση ή αν θα παραμείνουν διαιρεμένοι. Αν δεν συμμαχήσουν μεταξύ τους, είναι αδύνατο να προκύψει άλλη κυβερνητική συμμαχία γιατί τα νούμερα δεν βγαίνουν. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα οδηγηθούμε σε νέες εκλογές ύστερα από λίγους μήνες»

Η Ιρλανδία βγήκε τυπικά από το μνημόνιο, όχι από τη λιτότητα

⚫ Πολλοί προέβαλλαν την Ιρλανδία ως τον «καλό μαθητή» που τα έκανε όλα σωστά και βγήκε από το μνημόνιο. Εξω από το μνημόνιο όμως σημαίνει και έξω από τη λιτότητα;

Το συντηρητικό κόμμα Fine Gael (Φίνε Γκάελ) που κυβερνούσε τα τελευταία πέντε χρόνια κατέβηκε στις εκλογές με το αφήγημα ότι η οικονομική ανάκαμψη ήταν επιτυχής, ένα success story. Και μολονότι υπήρξε όντως μια κάποια ανάκαμψη, αυτή δεν έχει καμία σχέση με τις πολιτικές του Φίνε Γκάελ και των συμμάχων του από το Κεντρώο Φιλελεύθερο Κόμμα, αλλά με διεθνείς παράγοντες, όπως η τιμή του πετρελαίου και άλλα ζητήματα.

Είναι όμως λάθος να μιλάμε για ανάπτυξη από τη στιγμή που αυτή ευνόησε κάποιους λίγους, όχι όμως και την πλειονότητα των πολιτών. Υπάρχουν πάρα πολλοί Ιρλανδοί οι οποίοι υφίστανται τις επιπτώσεις της συνεχιζόμενης λιτότητας, που παραμένουν άνεργοι, εξακολουθούν να πληρώνουν πολύ υψηλούς φόρους, δεν έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, τη στιγμή που άλλοι, χάρη στις πολιτικές της προηγούμενης κυβέρνησης, επωφελούνται από την ανάπτυξη.

Κι αυτοί που επωφελούνται, δεν επωμίζονται το φορτίο που τους αναλογεί. Οπότε, το ότι η Ιρλανδία βγήκε πραγματικά από το πρόγραμμα του μνημονίου και από την κηδεμονία της τρόικας και ότι όλα πήγαν καλά είναι μια στρεβλή αφήγηση. Αυτός είναι και ο λόγος για τη μεγάλη μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού.

⚫ Ωστόσο, με εξαίρεση την Ελλάδα, τα συντηρητικά κόμματα που εφάρμοσαν πολιτικές μνημονίων στις χώρες τους διατήρησαν την πρωτιά στις εκλογές παρά την απώλεια των δυνάμεών τους. Πώς το εξηγείτε αυτό;

Θα σας εξηγήσω τι συνέβη στη χώρα μου: Εχουμε δύο συντηρητικά κόμματα, το Φίνε Γκάελ και το Fianna Fail (Φιάνα Φέιλ). Για 15 χρόνια, το Φιάνα Φέιλ ήταν στην εξουσία και φέρει την ευθύνη για το οικονομικό κραχ και την έλευση της τρόικας.

Το 2011 τιμωρήθηκε στην κάλπη λαμβάνοντας το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα από ιδρύσεώς του και εκδιώχθηκε από την κυβέρνηση. Το αντικατέστησε το άλλο συντηρητικό κόμμα το οποίο συνέχισε την ίδια πολιτική.

Στις πρόσφατες εκλογές, τα δύο αυτά κόμματα τιμωρήθηκαν κι άλλο επειδή εξαπάτησαν τον ιρλανδικό λαό. Αυτό που έκανε όμως το Φιάνα Φέιλ, το οποίο είχε μείνει εκτός εξουσίας, ήταν να δημιουργήσει ένα νέο αφήγημα με το οποίο επιχείρησε να αποστασιοποιηθεί από τη λιτότητα. Ετσι, κατάφερε να κερδίσει μεγαλύτερη υποστήριξη. Το άλλο κόμμα το οποίο ήταν στην κυβέρνηση πέτυχε ένα πολύ κακό εκλογικό αποτέλεσμα. Και τα δύο μαζί ψηφίστηκαν από το 50% του εκλογικού σώματος.

Το ιδιαίτερα σημαντικό όμως είναι ότι το άλλο 50% δεν ψήφισε κανέναν από τους δύο, αναζήτησε εναλλακτικές και δεν κατάπιε το αφήγημα περί success story.

Μένει να δούμε αν αυτή η αλλαγή στο εκλογικό σώμα θα σηματοδοτήσει μια πορεία η οποία θα ενισχύσει και άλλο τις αναδυόμενες δυνάμεις της Αριστεράς, επιτρέποντας στο μέλλον τον σχηματισμό μιας προοδευτικής κυβερνητικής συμμαχίας.

⚫ Πώς σχολιάζετε τη δήλωση του Μάρτιν Μακγκίνες, ιστορικού στελέχους του IRA και αναπληρωτή πρωθυπουργού της Βόρειας Ιρλανδίας, ο οποίος είπε ότι «αν οι Βρετανοί ψηφίσουν υπέρ του Brexit, τότε κι εμείς έχουμε το νόμιμο δικαίωμα να ψηφίσουμε για την ένωσή μας με την Ιρλανδία»;

Η δήλωση του Μάρτιν αναφερόταν στο ενδεχόμενο μιας ψηφοφορίας και στις δύο πλευρές των συνόρων η οποία προβλέπεται από τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, καρπό της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Βόρεια Ιρλανδία.

Εχουμε πει ότι αν η βρετανική κυβέρνηση ή ο λαός αποφανθεί πως το βρετανικό κράτος θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση, εμείς δεν θα ανεχτούμε επ’ ουδενί μια τόσο ριζική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Οι πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας, σε μια τέτοια περίπτωση, θα έχουν κάθε δικαίωμα να επανεξετάσουν τη σχέση τους με το βρετανικό κράτος, όπως θα πρέπει και να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν για το μελλοντικό στάτους κβο στην περιοχή τους.

Το Brexit θα έχει βαθιές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ευημερία των πολιτών της Βόρειας Ιρλανδίας, στην ειρηνευτική διαδικασία, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις εργασιακές σχέσεις.

Η δική μας πεποίθηση είναι ότι η θέση της Ιρλανδίας είναι στην Ευρώπη. Αν οι ψηφοφόροι στη Βρετανία αποφασίσουν ότι δεν θέλουν πια να είναι κομμάτι της Ε.Ε., αυτό δεν σημαίνει ότι οι Ιρλανδοί πολίτες στη Βόρεια Ιρλανδία θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες μιας τέτοιας επιλογής.

Αναλογιστείτε ότι το 10% του ΑΕΠ της Βόρειας Ιρλανδίας εξαρτάται από τις σχέσεις της με την Ε.Ε. Ενα ενδιαφέρον σενάριο σχετικά με το δημοψήφισμα για το Brexit λέει ότι οι Σκοτσέζοι θα ψηφίσουν κατά. Το ίδιο και οι πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας, κατά πάσα πιθανότητα.

Αν λοιπόν το αποτέλεσμα είναι υπέρ του Brexit, η απόφαση θα έχει ληφθεί δυσανάλογα από τους πολίτες της Αγγλίας. Εμείς δεν πιστεύουμε ότι το μέλλον μας θα πρέπει να το καθορίζει μια στενόμυαλη αγγλική νοοτροπία. Θα έχουμε να κάνουμε πια με μια διαφορετική Βρετανία κι έναν διαφορετικό Κάμερον.

Ο Κάμερον θέλει μια ακόμα πιο συντηρητική Ευρώπη. Εμείς, αντίθετα, θέλουμε μια κοινωνική Ευρώπη. (σ.σ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, ο συνομιλητής μας αναφέρεται στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας ως sovereign Ιrish state, «κυρίαρχο ιρλανδικό κράτος».)

⚫ Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και τα περισσότερα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, πίστευαν ότι μπορούν να αλλάξουν την Ευρώπη από μέσα. Υστερα από όλα όσα έχουν συμβεί, πιστεύετε ότι είναι ακόμα εφικτό κάτι τέτοιο;

Απόλυτα. Για όλους όσοι ενδιαφέρονται για μια προοδευτική αλλαγή στην Ευρώπη, για όσους πιστεύουν στο όραμα μιας Ευρώπης κοινωνικής, αλληλέγγυας, που νοιάζεται για το δράμα των προσφύγων, για όσους θέλουν μια νέα οικονομική τάξη πραγμάτων, η οποία θα μεριμνά για το κοινό καλό, τα βασικά εργαλεία επίτευξης αυτών των στόχων βρίσκονται μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Αυτά είναι τα πεδία του αγώνα για την προοδευτική αλλαγή. Και γι’ αυτό απαιτείται χρόνος.

⚫ Το περασμένο καλοκαίρι ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε μια σκληρή συμφωνία με τους δανειστές ύστερα από εντονότατες πιέσεις. Πιστεύετε πως έπραξε σωστά που υπαναχώρησε; Τι θα είχατε κάνει στη θέση του;

Θεωρώ ότι οι αποφάσεις που αφορούν την Ελλάδα θα πρέπει να λαμβάνονται στην Ελλάδα. Δεν είναι δουλειά τρίτων να τις κρίνουν.

Η ελληνική κυβέρνηση εξαναγκάστηκε σε μια πολύ αμυντική διαπραγμάτευση απέναντι σε δυνάμεις οι οποίες είχαν πάρει ξεκάθαρα την απόφασή τους. Καμία κυβέρνηση δεν θα έπρεπε να ξεστρατίσει από την πολιτική της λιτότητας που έχει επιβληθεί σε ολόκληρη την Ε.Ε.

Σίγουρα φοβήθηκαν ότι το παράδειγμα μιας επιτυχημένης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελούσε πρότυπο για τους πολίτες στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.

Οπότε, το συντηρητικό ευρωπαϊκό κατεστημένο προσπάθησε να ανατρέψει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και με αυτόν τον τρόπο να ανακόψει τις ελπίδες άλλων προοδευτικών κομμάτων στην Ευρώπη. Οι διαπραγματεύσεις λοιπόν διεξήχθησαν απέναντι σε μια σκληρή, συντριπτικά μεγάλη συντηρητική πλειοψηφία.

⚫ Υστερα από έναν χρόνο στην κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας εξακολουθούν να αποτελούν σύμβολο και πηγή έμπνευσης για τα κόμματα της Αριστεράς στην Ευρώπη;

Πιστεύω ότι είναι και θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι. Αλλες ευρωπαϊκές χώρες παρακολουθούν την Ελλάδα για να δουν αν η τωρινή κυβέρνηση θα μπορέσει να σταθεροποιήσει την οικονομική κατάσταση και να επιφέρει μια αισθητή αλλαγή στη ζωή των πολιτών. Παράλληλα, έχουν το βλέμμα στραμμένο στην Ιρλανδία, την Ισπανία και την Πορτογαλία όπου πρόσφατα η νέα κυβέρνηση ψήφισε τον νέο προϋπολογισμό.

Η λιτότητα δεν έχει σχέση με την οικονομία. Είναι ιδεολογία, πολιτική επιλογή και προσπάθεια επανασχεδιασμού της πολιτικής και των κοινωνιών. Γι’ αυτό και το νεοφιλελεύθερο σύστημα θα συνεχίσει να πιέζει την ελληνική κυβέρνηση. Δεν θέλει να δει την ανάδυση και άλλων προοδευτικών κυβερνήσεων.

Η συνολική πρόκληση για εμάς στην Αριστερά είναι να προσφέρουμε στον κόσμο ένα αφήγημα που δεν θα περιορίζεται σε ευχολόγια, αλλά θα έχει και πρακτική εφαρμογή και θα αποδεικνύει ότι μπορούμε να κάνουμε πράγματα για να βελτιώσουμε τη ζωή των πολιτών.

⚫ Πώς κρίνετε τη συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία για το προσφυγικό;

Η προσφυγική κρίση αποτελεί ανθρωπιστική καταστροφή με διεθνείς διαστάσεις. Χρειάζονται παρεμβάσεις που να διασφαλίζουν ότι οι πρόσφυγες θα λάβουν κάθε δυνατή βοήθεια.

Η Ε.Ε. δεν έδρασε στρατηγικά ούτε με γνώμονα τις αρχές της αλληλεγγύης. Η απάντησή της, κατά τη γνώμη μου, δεν αντανακλά ενότητα στους κόλπους της.

Πέρα από την παροχή φροντίδας στους πρόσφυγες που φτάνουν στις ακτές μας, η Ε.Ε. θα πρέπει επίσης να εστιάσει στις πραγματικές αιτίες που προκαλούν αυτές τις καταστάσεις.

Οι άνθρωποι φεύγουν από εμπόλεμες περιοχές και αναζητούν ένα ασφαλέστερο μέρος για να ζήσουν.

Συντάκτης: Κορίνα Βασιλοπούλου

Πηγή: efsyn.gr