Ισλανδία, η κόρη του θυμού

Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν στη δίνη της κρίσης, η Ισλανδία αρνήθηκε να επωμιστεί το κόστος των τραπεζών. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, που σάρωσε ο κυκλώνας του σκανδάλου Panama Papers, η Ισλανδία δεν έκλεισε τα μάτια.

Στη χώρα των 330.000 κατοίκων, πάνω από 20.000 διαδήλωσαν έξω από το Κοινοβούλιο του Ρέικιαβικ, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης στη σκιά του σκανδάλου.

Η μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία της χώρας ανάγκασε τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ηφαιστειογενής Ισλανδία, κόρη κορυφαίου θυμού*, στέλνει μήνυμα ελπίδας.

Δύο φορές ΟΧΙ...

Οι πολίτες της Ισλανδίας, σε δύο δημοψηφίσματα το 2010 και το 2011 κλήθηκαν να επιλέξουν αν θα ψηφίσουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην πρόταση να εγγυηθεί το κράτος την αναχρηματοδότηση του ιδιωτικού χρέους των τραπεζών.

Το δημοψήφισμα ήταν ο μόνος τρόπος να εμποδίσουν τους πιστωτές από το να μετατρέπουν το ιδιωτικό χρέος σε δημόσιο και να επιβάλλουν δεινές πολιτικές στους λαούς. Παρά τους εκβιασμούς από ΔΝΤ και διεθνείς οίκους και οξύτατες πολιτικές πιέσεις, η συντριπτική πλειοψηφία (98% το 2010 και 60% το 2011)  ψήφισε ΟΧΙ στα δύο δημοψηφίσματα, για να ανοίξει ο δρόμος για τη δικαιοσύνη.

...Εθνική Συνέλευση

Η Ισλανδία αποτέλεσε επίσης το γνωστότερο παράδειγμα όπου οι πολίτες κλήθηκαν να πάρουν μέρος στη διαμόρφωση ενός νέου Συντάγματος για τη χώρα τους.

Η διαδικασία ξεκίνησε από αίτημα ομάδας πολιτών προς τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για αλλαγή Συντάγματος από τον λαό και στηρίχθηκε σε μία μεθοδολογία με στόχο την αποτύπωση των αξιών και των νόμων που προτιμά η πλειοψηφία.

Το Εθνικό Φόρουμ 2010 (γνωστό και ως Εθνική Συνέλευση για το Σύνταγμα) ήταν μία διαβουλευτική και συμμετοχική ημερίδα που έγινε με τη συμμετοχή 950 Ισλανδών πολιτών στις 6 Νοεμβρίου 2010. Διοργανώθηκε μετά από αίτημα του Ισλανδικού Κοινοβουλίου (Althingi), ως επακόλουθο της οικονομικής κατάρρευσης της εθνικής οικονομίας το 2008.

Τα κυβερνώντα κόμματα, πιεζόμενα τόσο από την κινητοποίηση των πολιτών, όσο και από τις τεράστιες συγκεντρώσεις σε ολόκληρη τη χώρα, αποφάσισαν ότι ένα νέο Σύνταγμα θα πρέπει να δημιουργηθεί με τη συμμετοχή των πολιτών.

Νέα νοοτροπία

Το Εθνικό Φόρουμ  κατάφερε να μην είναι μεμονωμένο γεγονός και να δημιουργήσει μία νέα νοοτροπία συμμετοχής. Μετά το Εθνικό Φόρουμ, και μέχρι αυτή τη στιγμή, εκατοντάδες αντίστοιχες διαδικασίες έλαβαν χώρα.

Ο συνολικός αριθμός συμμετεχόντων σε αυτές, έχει προ πολλού ξεπεράσει τους 20.000 πολίτες, οι οποίοι επιχείρησαν να ανοίξουν νέες λαμπρές πύλες.

Νέα παραίτηση

Τέλος, δεν είναι η πρώτη φορά που οι ογκώδεις διαδηλώσεις οδηγούν σε παραιτήσεις. Το 2009 ο τότε πρωθυπουργός, Γκέιρ Χάαρντε υπέβαλε την παραίτηση της κυβένρησης συνασπισμού για τον χειρισμό της οικονομικής κρίσης. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονταν για έξι εβδομάδες.

Τον διαδέχτηκε η Γιοχάνα Σιγκουρδαντόττιρ, μέλος της Σοσιαλδημοκρατικής Συμμαχίας, πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας και πρώτη ανοιχτά ομοφυλόφιλη αρχηγός κυβέρνησης της σύγχρονης ιστορίας. μέχρι το 2013.

Έκτοτε, την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, ο οποίος μετά τις μαζικές διαδηλώσεις αυτής της εβδομάδες, αναγκάστηκε να υποβάλλει παραίτηση, χωρίς να καταφέρει πάντως να σβήσει τον θυμό για τη νέα κρίση.

Αίτημα για πρόωρες εκλογές
Οι πολίτες απαιτούν τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών και την παραίτηση όλων των μελών της δεξιάς κυβέρνησης.

Ο Γκουνλάουγκσον είναι ο πρώτος αρχηγός κυβέρνησης που παραιτείται με αφορμή το σκάνδαλο των αρχείων που διέρρευσαν από νομική εταιρεία του Παναμά και αποκαλύπτουν ότι πολλοί πολιτικοί, αθλητές και επιχειρηματίες είχαν ιδρύσει εξωχώριες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους.

Η Ισλανδία ως κόρη κορυφαίου θυμού συνεχίζει να φτεροκοπά, μέχρι να φυσήξει η ελευθερία.

*
...Ω κόρη κορυφαίου θυμού
Γυμνή αναδυομένη
Άνοιξε τις λαμπρές πύλες του ανθρώπου
Να ευωδιάσει ο τόπος από την υγεία
Σε χιλιάδες χρώματα ν’ αναβλαστήσει το αίσθημα
Φτεροκοπώντας ανοιχτά
Και να φυσήξει από παντού η ελευθερία.
Άστραψε μες στο κήρυγμα του ανέμου
Την καινούργια και παντοτινή ομορφιά
Όταν ο ήλιος των τριών ωρών υψώνεται
Πάνγλαυκος παίζοντας το αρμόνιο της Δημιουργίας.

«Ωδή στη στη Σαντορίνη» - Οδυσσέας Ελύτης

της Ειρήνης Κοσμά 

Πηγή: thepressproject.gr