Σφυρίζουν κλέφτικα για τα ομόλογα

Ψηλά στην «ατζέντα» της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές βρίσκονται τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs & SMPs) που διεκδικεί η κυβέρνηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τις υπόλοιπες τράπεζες του Ευρωσυστήματος.

Πρόκειται για ένα ποσόν, το οποίο μαζί με τις εκκρεμούσες εισπράξεις από ANFAs και SMPs των δύο προηγουμένων ετών φτάνει για το 2016 τα 5,3 δισ. ευρώ.

Το 2013 ήταν η μοναδική χρονιά που η χώρα μπόρεσε να αποσπάσει ένα καλό κομμάτι από αυτά τα κέρδη πριν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης σκληρύνουν τη στάση τους τοποθετώντας τον εξής «αστερίσκο»: επιστροφή κερδών μόνο έπειτα από συμφωνία της Αθήνας με τους πιστωτές.

Τον Ιούλιο του 2013 επεστράφησαν στην Ελλάδα κέρδη ύψους 1,5 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα αγοράς ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ (Securities Market Program, SMP) ενώ από το 2014 και μετά ξεκίνησαν οι μικρές «ενέσεις» ρευστότητας λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων που είχαμε στις διαπραγματεύσεις.

Ενώ για το 2014 είχαν εγγραφεί στον προϋπολογισμό έσοδα από ANFAs και SMPs 2,466 δισ. ευρώ, τελικά ήρθαν στα ταμεία μόλις 580 εκατ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσόν από αυτά τα κέρδη ύψους 1,886 δισ. ευρώ παρέμεινε στα χαρτοφυλάκια των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης.

Το ίδιο συνέβη και το 2015 που η χώρα βίωσε την πιο μεγάλη πιστωτική ασφυξία και με την κυβέρνηση να ψάχνει για «οξυγόνο» στα αποθεματικά των φορέων της γενικής κυβέρνησης για να μπορέσει να καλύψει τις υποχρεώσεις της.

Παρά το επίσημο αίτημα που υπέβαλε στους θεσμούς για αποδέσμευση μέρους των κερδών αυτών (3,882 δισ. ευρώ μαζί με το υπόλοιπο των εισπράξεων του 2014) στον κρατικό κορβανά εισέρρευσαν μόλις 291 εκατ. ευρώ.

Και αυτά όχι από την ΕΚΤ ή τις υπόλοιπες τράπεζες του Ευρωσυστήματος αλλά από την Τράπεζα της Ελλάδας.

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το ποσόν που εισέπραξε πέρυσι ο προϋπολογισμός αντιστοιχεί στα κέρδη που αποκόμισε η ΤτΕ από την άνοδο των τιμών στα ελληνικά ομόλογα.

Χρηματοδοτικό «κενό»

Ετσι για το 2016 τα κέρδη από τα ANFAs και τα SMPs διαμορφώνονται σε 5,282 δισ. ευρώ και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, καθώς η επιστροφή τους μειώνει ισόποσα τις ανάγκες για νέο δανεισμό που έχει η χώρα.

Με δεδομένο ότι οι καθαρές χρηματοδοτικές ανάγκες για φέτος - χωρίς την πληρωμή των δαπανών για τόκους και τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων - κινούνται λίγο πάνω από τα 6 δισ. ευρώ τότε το φετινό χρηματοδοτικό «κενό» θα μπορούσε να καλυφθεί από αυτές τις εισπράξεις.

Τα χρήματα που δικαιούται να λάβει η χώρα μας από αυτά τα κέρδη φτάνουν τα 10,2 δισ. ευρώ έως και το 2020. Πρόκειται για υπεραξίες από τίτλους που διέφυγαν το μεγάλο «κούρεμα» που υπέστησαν υπόλοιπα ομόλογα με το PSI+.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αγόρασε αυτούς τους τίτλους στο απόγειο της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη στο πλαίσιο του προγράμματος SMP, μαζί με ιρλανδικά, ισπανικά, ιταλικά και πορτογαλικά ομόλογα.

Αυτά αποκτήθηκαν στη δευτερογενή αγορά σε τιμές 30%-40% χαμηλότερες της ονομαστικής τους αξίας. Με την απόφαση του Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2012 «άναψε» το «πράσινο φως» ώστε τα κέρδη που έβγαλαν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και η ΕΚΤ από αυτά τα ομόλογα να επιστραφούν στην Ελλάδα.

Τα έσοδα από τα ANFAs και τα SMPs δεν προσμετρώνται στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος που προβλέπει το Μνημόνιο, ενώ κατευθύνονται σε ειδικό λογαριασμό που διατηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και η εκταμίευσή τους γίνεται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας και για κανέναν άλλο λόγο.

Μετά τον Αύγουστο του 2018, που εκπνέει το τρίτο Μνημόνιο, η Ελλάδα θα πρέπει να υποβάλει σχέδιο για την επιστροφή των χρημάτων από ANFAs και SMPs.

Οσα λάβει δηλαδή, αφού για την ώρα βρίσκεται με το χέρι απλωμένο, ενώ οι υπουργοί Οικονομικών από την πλευρά τους σφυρίζουν κλέφτικα…

Το θέμα θα βρεθεί επί τάπητος στις συζητήσεις που θα έχει η ελληνική πλευρά με το κουαρτέτο. Σήμερα τα τεχνικά κλιμάκια πρόκειται να «οργώσουν» τράπεζες και υπουργείο Ανάπτυξης (ΑΔΜΗΕ).

Συντάκτης: Μάριος Χριστοδούλου 

Πηγή: efsyn.gr