Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

Μεγάλες υπερβάσεις στους προϋπολογισμούς και στα χρονοδιαγράμματα έφεραν οι υπέρογκες εκπτώσεις στα έργα που δημοπρατήθηκαν μετά το 2005 και τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν καν τελειώσει.

Από τα στοιχεία 706 προγραμμάτων, με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ, διαπιστώθηκε ότι τα φτηνά έργα αποδείχθηκαν... πανάκριβα, χωρίς να συνυπολογίζονται οι απώλειες από την ανορθολογική αξιοποίηση κοινοτικών και εθνικών πόρων.

Ενδεικτικά παραδείγματα αποδεικνύουν ότι πολλές από τις δημοπρατήσεις της τελευταίας δεκαετίας βρίσκονται «στο κόκκινο»:

■ Οδικό έργο με αρχικό προϋπολογισμό 526 εκατ. ευρώ «χτυπήθηκε» με έκπτωση 25% και μέχρι σήμερα έχει κοστίσει 555 εκατ. ευρώ, χωρίς να έχει καν τελειώσει.

Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ολοκλήρωση σε 36 μήνες και ήδη διανύει τον 67ο!

Σε άλλο οδικό έργο με προϋπολογισμό 324 εκατ. ευρώ δόθηκε έκπτωση 30%, έχουν διατεθεί ήδη 340 εκατ. ευρώ και βρίσκεται στον 132ο μήνα κατασκευών, παρόλο που έπρεπε να παραδοθεί σε 46 μήνες.

■ Σιδηροδρομικό έργο με προϋπολογισμό 250 εκατ. ευρώ, παρά την έκπτωση του 20%, έχει κοστίσει ήδη 348 εκατ. και διανύει τον 172ο μήνα κατασκευών, ενώ έπρεπε να παραδοθεί σε 44 μήνες.

■ Υδραυλικό έργο δημοπρατήθηκε με προϋπολογισμό 45 εκατ. ευρώ. Μετά την έκπτωση, υπογράφηκε σύμβαση για 34 εκατ. ευρώ και χρόνο παράδοσης τους 36 μήνες. Επειτα από 160 μήνες έχουν διατεθεί 68 εκατ. ευρώ και το έργο δεν έχει τελειώσει.

Εργολαβίες-σκούπα

Τα αποκαλυπτικά στοιχεία παρουσίασε χθες ο οικονομολόγος Ι. Γιάνναρος στην ημερίδα με θέμα «Δημόσια έργα: Βέλτιστο κόστος για μέγιστο κοινωνικό όφελος», που οργάνωσε ο ΣΤΕΑΤ, ο φορέας των μεγαλύτερων κατασκευαστικών εταιρειών της χώρας.

Ανέφερε επίσης ότι οι υπερβάσεις στο κόστος καλύπτονται με συμπληρωματικές συμβάσεις και κυρίως με νέες εργολαβίες τύπου «σκούπας».

Τόνισε ότι οι διοικητικές δαπάνες ανέρχονται στο 10% του προϋπολογισμού ενός έργου, ποσοστό που υπερδιπλασιάζεται με τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωσή του.

Λίγα λεπτά αργότερα αποδείχθηκε ότι η αναφορά δεν ήταν τυχαία, αλλά ούτε καθυστερημένη αυτοκριτική. Ο πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ, Γ. Συριανός, μίλησε για «αθέμιτο ανταγωνισμό» και ζήτησε «ευέλικτες λύσεις».

Οι «εθνικοί» εργολάβοι, εμμέσως πλην σαφώς και εν όψει των αλλαγών που προωθεί το υπουργείο Υποδομών στο θεσμικό πλαίσιο των έργων, έθεσαν θέμα επιστροφής στον περίφημο «μαθηματικό τύπο» που ίσχυε έως το 2003.

Είχε διαφημιστεί σαν αντίδοτο στις εξωφρενικές εκπτώσεις που έφταναν μέχρι το 60% και τίναξαν στον αέρα τα έργα στη δεκαετία του 1990.

Το σύστημα όμως «αποκωδικοποιήθηκε» γρήγορα από ορισμένους εργολάβους που αποδείχτηκε ότι έστηναν τους διαγωνισμούς.

Ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου υποσχέθηκε ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εργων Γ. Δέδες και επικεντρώθηκε στα δύο σπουδαιότερα: το παρατηρητήριο τιμών που θα επιτρέψει τη δημοπράτηση των νέων έργων με βάση πραγματικούς προϋπολογισμούς και το μητρώο για κάθε έργο που θα περιλαμβάνει όλους τους συντελεστές του, από τους εργολάβους ώς τους επιβλέποντες μηχανικούς των υπηρεσιών του Δημοσίου, τους απασχολούμενους ώστε να παταχθεί η αδήλωτη εργασία, αλλά και τις εκταμιεύσεις.

Εθνικό πρόγραμμα

Προανήγγειλε επίσης την εκπόνηση εθνικού προγράμματος έργων, με ιεράρχηση και διασφαλισμένους πόρους, ώστε να αντιμετωπιστούν τα... απρόβλεπτα που προκαλούν τις σημερινές καθυστερήσεις.

Η νέα γενιά έργων που ανακοίνωσε ο Γ. Δέδες περιλαμβάνει το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, τις επεκτάσεις στο μετρό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, καθώς και την υποθαλάσσια ζεύξη Περάματος - Σαλαμίνας σε συνδυασμό με αλλαγές στη λεωφόρο Σχιστού.

Μέσα στον Δεκέμβριο ετοιμάζονται οι δύο πρώτες δημοπρατήσεις τμημάτων της Πατρών - Πύργου, που θα ξεκινούν από την Ηλεία γιατί προβλέπονται αλλαγές στην περιοχή της Κάτω Αχαγιάς.

Συντάκτης: Χαρά Τζαναβάρα

Πηγή: efsyn.gr