Η μόνιμη ανεργία... σκοτώνει την ασφάλιση

Χωρίς ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας και επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ) με ταυτόχρονη άνοδο των κατώτερων μισθών δεν λύνεται το συνταξιοδοτικό ζήτημα. Τελεία και παύλα.

Αν υποθέσουμε ότι τα πράγματα μένουν ως έχουν στο (παρεμπιπτόντως χρεοκοπημένο) ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και έστω ότι οι παλιοί συνταξιούχοι δεν θα υποστούν καμιά νέα μείωση (που είναι δίκαιο), οι νέοι συνταξιούχοι που θα αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από τώρα πόση σύνταξη θα πάρουν; Το έχουν σκεφτεί αυτό οι σοφοί, οι ειδικοί και τα συνδικάτα;

Πολλοί θα απαντήσουν, λογικά, ότι οι επόμενες γενιές συνταξιούχων θα πάρουν τις συντάξεις τους με τον ίδιο τρόπο που απονεμήθηκαν και στους παλιούς (προ 5 - 10 χρόνων, λ.χ.).

Αυτό είναι κατ’ αρχάς σωστό. Ακόμη όμως κι αν προσπεράσουμε, για την οικονομία της κουβέντας, το γεγονός ότι τα όρια ηλικίας αλλάζουν προς το χειρότερο και πάλι θα πούμε ότι ναι μεν μπορεί κάποιος να πάρει τη σύνταξή του λίγους μήνες ή λίγα χρόνια αργότερα, ωστόσο το ύψος της σύνταξης θα υπολογίζεται με τον παλιό καλό τρόπο.

Και θα είμαστε ικανοποιημένοι; Δεν φαίνεται να λείπει κάτι πολύ ουσιαστικό από τον πιο πάνω συλλογισμό;

Λείπει, πράγματι, ο παράγοντας «ύψος του μισθού» που ελάμβανε ο υποψήφιος νέος συνταξιούχος όσο εργαζόταν. Και αυτός ο παράγοντας είναι κρίσιμος.

Εχει προφανή και σοβαρή αρνητική επίπτωση στο ποσόν της σύνταξης που θα πάρει.

Διότι ο αλγόριθμος με βάση τον οποίο λειτουργεί το ΙΚΑ και όλα τα αναδιανεμητικά συστήματα δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης στον κόσμο, περιέχει ορισμένα πράγματα -πλην των ορίων ηλικίας, τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις κ.λπ.:

◼ Πρώτον, λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός χρόνος ασφάλισης: το από πότε δηλαδή είναι ασφαλισμένος ένας μισθωτός και συνολικά για πόσο χρόνο διαθέτει ένσημα (χρόνια πραγματικής ασφαλισμένης εργασίας).

◼ Δεύτερον, χωρίς να μπούμε στις λεπτομέρειες και στις εξαιρέσεις ανά Ταμείο, γενικά λαμβάνεται υπόψη ο επίσημος μισθός που εισέπραττε κατά τον χρόνο εργασίας του ο υποψήφιος συνταξιούχος ως εξής:

«Το ποσόν της σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερων ετών της τελευταίας δεκαετίας. Οταν λέμε δεκαετία, εννοούμε αυτή που λήγει μέχρι το τέλος του προηγούμενου της υποβολής της αίτησης έτους» (κανονισμός ΙΚΑ).

Και ας έρθουμε τώρα στη σκληρή πραγματικότητα της αγοράς εργασίας, ιδίως μετά την κρίση.

Οι αληθινοί εργάτες και εργαζόμενοι του... αρχιπελάγους του ιδιωτικού τομέα άλλοτε δούλευαν και άλλοτε δεν δούλευαν.

Αλλες φορές είχαν καλό μισθό και άλλοτε χαμηλό.

Αλλοτε το αφεντικό τούς ασφάλιζε για όλο τον μισθό τους, άλλοτε εμφανίζονταν ως μερικής απασχόλησης και πολλές φορές εργάζονταν εντελώς ανασφάλιστοι.

Συνεπώς οι μελλοντικοί συνταξιούχοι, ακόμη κι αν παραμείνει αναλλοίωτο το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ), θα λάβουν συντάξεις μειωμένες κατά το ποσοστό της μείωσης που υπέστη ο μισθός τους και των λιγότερων ενσήμων τους, λόγω ανεργίας, εποχικής απασχόλησης κ.λπ.

Κι αν στην περίοδο των μνημονίων ο μέσος μισθός έχει πέσει σταδιακά και ήδη επίσημα υπολογίζεται στα 831 ευρώ τον μήνα, ο αυριανός και ο μεθαυριανός συνταξιούχος ακόμη και με τα παλιά δεδομένα (ποσοστό αναπλήρωσης, χρόνια κλπ) θα πάρει τελικά 500 - 600 ευρώ ως κύρια σύνταξη.

Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Μα για να αποδείξω ότι το οποιοδήποτε ΣΚΑ δεν μπορεί να ζήσει χωρίς διαρκή χρηματοδότηση από την όσο είναι δυνατόν πιο καλοπληρωμένη και επίσημη εργασία όσο γίνεται περισσοτέρων ανθρώπων.

Μόνο έτσι ζουν τα αναδιανεμητικά ασφαλιστικά συστήματα. Αλλα επ’ αυτού επικρατεί μάλλον ένοχη σιωπή από πολλές πλευρές.

Ολοι μιλάμε (και σωστά) για τις τωρινές συντάξεις και τα όρια ηλικίας, αλλά για την ανάπτυξη των θέσεων εργασίας και την αύξηση των βασικών μισθών απλώς ευχόμαστε κάποια πράγματα.

Και όμως είναι στοιχειώδης ανάγκη και υποχρέωση της κυβέρνησης για την επιβίωση του ΣΚΑ να επανέλθουν οι Συλλογικές Συμβάσεις (ΣΣΕ) και να επαναλειτουργήσει ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), με δικαίωμα μονομερούς προσφυγής των συνδικάτων και την υποχρεωτική εφαρμογή των ΣΣΕ σε όλες τις επιχειρήσεις όλων των κλάδων.

Αν ορισμένοι πιστεύουν ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα μπορεί να συντηρεί το ελλειμματικό συνταξιοδοτικό σύστημα και το χρεοκοπημένο σύστημα υγειονομικών, εκπαιδευτικών και άλλων επικουρικών παροχών όλων μας θα απογοητευτούν.

Ο κρατικός προϋπολογισμός καταρτίζεται με βάση τα έσοδα από τους -κυρίως έμμεσους και άρα άδικους- φόρους όλων, ώστε να εκπληρώνονται όλες οι υποχρεώσεις του Δημοσίου σε χίλιες δυο μεριές, συμπεριλαμβανομένων πάντοτε και των δυσβάστακτων τοκοχρεολυσίων που δημιουργήθηκαν από την πολιτική της δανεικής φούσκας και της φοροδιαφυγής.

Η πραγματικότητα της οικονομίας είναι αμείλικτη. Και το ίδιο τραγικές είναι και οι κοινωνικές ανισότητες.

Λόγου χάρη, αν πιστεύουμε ότι με τον βασικό μισθό που είναι σήμερα στα 586 ευρώ μεικτά, δηλαδή 476 ευρώ καθαρά τον μήνα, θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε τις σημερινές και τις επόμενες συντάξεις (κύριες και επικουρικές μαζί) της τάξεως των 1.800 - 2.200 ευρώ καθαρά τον μήνα, οφείλουμε και να το αποδείξουμε.

Οποιοι κι αν είμαστε: κυβέρνηση, κόμματα, συνδικάτα, ινστιτούτα, πανεπιστήμια, οικονομολόγοι και πάσης φύσεως ειδικοί και σοφοί.

Διότι η αναφορά σε λύσεις, όπως π.χ. η παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους ή η άμεση απόδοση από την φορολόγηση του πλούτου των εκατοντάδων δισ. ευρώ που όμως έχει «εξατμιστεί» ή έχει μεταναστεύσει ήδη στις ξένες τράπεζες και τις offshore της Καραϊβικής, αν και έχει ευγενή κίνητρα, δεν φαίνεται και τόσο πιθανή.

Συντάκτης: Δημήτρης Τρίμης

Πηγή: efsyn.gr