Ευθανασία: Η επιλογή μεταξύ ζωής και θανάτου

Μετά την νομιμοποίηση της ευθανασίας στην Καλιφόρνια, το θέμα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας συνεχίζει να διχάζει. Οι γνώμες πολλές και ποικίλες. Κάποιοι την θεωρούν λύτρωση, άλλοι φόνο. Δεν λείπουν και οι φωνές πού ομιλούν για επιχείρηση. 

Το θέμα της ευθανασίας είναι ένα πολυδιάστατο θέμα. Οι έντονες διαμάχες και αμφιλεγόμενες γνώμες μεταξύ των γιατρών, νομικών, ψυχολόγων και θεολόγων καταδεικνύουν την πολυπλοκότητα του ζητήματος.

Εξ αυτών, άλλοι δέχονται την ευθανασία ως λύτρωση και απαλλαγή από το μαρτύριο του πόνου και άλλοι την καταγγέλλουν ως συνδυασμό φόνου και αυτοχειρίας. Άλλοι δηλώνουν, ότι η ευθανασία δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί αλλά δεν μπορεί να απορριφθεί ως ανθρώπινο αίτημα και άλλοι, κυρίως οι πιστεύοντες επιστήμονες, πιστοί στον όρκο του Ιπποκράτη την αποκηρύσσουν ως ύβρη κατά του Θεού και ως έγκλημα με απρόβλεπτες εξελίξεις.

Η «Ιπποκρατική ηθική» κόντρα στο «δικαίωμα στο θάνατο»

Η «Ιπποκρατική ηθική» και όλες οι θρησκείες του κόσμου απορρίπτουν κατηγορηματικά την ευθανασία. Η νοοτροπία όμως και το «ήθος» της σημερινής εποχής με την πληθώρα των τεχνολογικών μέσων και των επιστημονικών γνώσεων, θέτει το θέμα σε διαφορετική διάσταση, ότι δηλαδή η ευθανασία είναι μια κίνηση που κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να καθορίζει τη ζωή του και την ύπαρξή του με βάση τις δικές του ανάγκες.

Το λεγόμενο "δικαίωμα στον θάνατο" που αποτελεί την νομική κατοχύρωση της ευθανασίας θέτει σε άλλη βάση το ύψιστο αγαθό της ζωής και την ύψιστη λειτουργία της ιατρικής επιστήμης. Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στη ζωή. Έχει όμως δικαίωμα και στον θάνατο; Δικαίωμα είναι η εξουσία που παρέχει η έννομος τάξη σε καθέναν από μας να πραγματώνει, να υλοποιεί ένα ιδιωτικό του συμφέρον. Είναι λοιπόν η επιδίωξη του θανάτου ένα ιδιωτικό συμφέρον;

Στη δίνη αυτών των αλληλοσυγκρουόμενων θεωριών και απόψεων χρειάζεται ο καθαρός επιστημονικός νους, που με αντικειμενικότητα, υπευθυνότητα και σεβασμό θα μελετήσει το πολυδιάστατο πρόβλημα της ευθανασίας και θα αποφανθεί.

Σε ποιες χώρες επιτρέπεται;

Κράτη στα οποία επιτρέπεται η υπό όρους ευθανασία είναι η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Δανία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ελβετία, η Κίνα και κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει εξειδικευμένη νομοθεσία, συνεπώς το αξιόποινο της ευθανασίας κρίνεται με βάση τους γενικούς κανόνες για την ανθρωποκτονία με δόλο και τη συμμετοχή σε αυτοκτονία.

Εκτός από τις θεσμοθετημένες συλλογικές αποφάσεις για την ευθανασία υπάρχουν και οι προσωπικές πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με έρευνα του British Medical Journal, το 40% των ερωτηθέντων ιατρών για το αν έχουν προβεί σε ευθανασία χωρίς την άδεια του ασθενή, απάντησαν ότι έχουν χορηγήσει θανατηφόρες δόσεις φαρμάκων σε ασθενείς τους οποίους διέγνωσαν ότι δεν είχαν πιθανότητα επιβίωσης.

Στο σημείο αυτό γεννιέται το ερώτημα ποια ήταν οι πρόθεσή τους και αν αυτή μπορεί να αξιολογηθεί ως ευθανασία. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι σύμφωνα με την ίδια έρευνα το 6,5% των θανάτων με χορήγηση θανατηφόρας ένεσης, περιείχαν την ίδια δόση φαρμάκου με τις περιπτώσεις που δίνεται για την ανακούφιση του πόνου.

Στην ίδια έρευνα, το 91% των ερωτηθέντων γιατρών ήταν πρόθυμοι να εφαρμόσουν ευθανασία.

Επιχείρηση “Ευθανασία”

Εκεί πού η πορεία της ζωής δείχνει μη αναστρέψιμη, ξαφνικά οι γιατροί, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους αποφασίζουν για το τέλος της ζωής. Αυτό που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, είναι η εξέταση της ψυχολογικής κατάστασης εκείνων που επιθυμούν την ευθανασία.

Στην κρίσιμη αυτή στιγμή, πολύτιμη θεωρείται και η συμπαράσταση του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος του ασθενούς. Να σταθεί με διακριτικότητα και στοργή δίπλα στον άρρωστο, να μπει στην σκέψη του και στην καρδιά του, να του παράσχει τις τελευταίες φροντίδες, να μείνει δίπλα του μέχρι την τελευταία στιγμή, που θα του κλείσει τα μάτια.

Ωστόσο, διάφορες κλινικές σε χώρες όπου η ευθανασία είναι νόμιμη έχουν ξεκινήσει την “εθελοντική ευθανασία”. Στην Ελβετία, στην κλινική Dignitas, η εθελοντική ευθανασία (living will) διπλασιάστηκε μεταξύ του 2009 και του 2012. Το κύμα «τουριστών της ευθανασίας» πληρώνουν 10.000 ευρώ για την διαδικασία. Η συντριπτική πλειονότητα χρησιμοποίησε ένα δηλητήριο που χρησιμοποιείται στις εκτελέσεις θανατοποινιτών στις ΗΠΑ.

Γράφει η Τόνια Γκόρου 

Πηγή: tvxs.gr