Ποιες χώρες κάνουν πολύ λίγα για τη προστασία του κλίματος;

Σε μια μελέτη που παρουσίασε στα ΜΜΕ στη Βόννη της Γερμανίας την περασμένη Δευτέρα μια διεθνής συμμαχία από συνδικαλιστικές, εκκλησιαστικές, οικολογικές και διεθνούς βοήθειας οργανώσεις, με αφορμή τις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν στη Βόννη αυτή τη βδομάδα από εκπροσώπους 195 χωρών του ΟΗΕ, σαν προετοιμασία για την παγκόσμια συνδιάσκεψη του Παρισιού για το κλίμα στις αρχές Δεκεμβρίου, το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι οι κυβερνήσεις κάνουν πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που χρειάζεται για τη λύση του προβλήματος. 

Και από ότι φαίνεται από το 20-σέλιδο συμβιβαστικό έγγραφο  που ετοιμάζουν οι εκπρόσωποι για το Παρίσι,  ο ΟΗΕ δεν θα τολμήσει πάλι να ζητήσει από τις κυβερνήσεις να πάρουν μέτρα για το κλίμα. Το αντίθετο, το μόνο που κάνει ο ΟΗΕ στην έδρα του στη Βόννη είναι να μαζεύει τα σχέδια των κυβερνήσεων για το κλίμα, χωρίς να τα αξιολογεί επίσημα για το πόσο συνεισφέρουν στην προστασία του και για το ποιες θα έπρεπε στην πραγματικότητα να είναι οι υποχρεώσεις που αντιστοιχούν σε κάθε χώρα για αυτό. 

Καταγγελία

Το αίτημα για «κλιματική δικαιοσύνη» προέρχεται τώρα μόνο από τις ΜΚΟ. Μπόρεσαν να υπολογίσουν πόσες εκπομπές αερίων του  θερμοκηπίου έχουν κάνει οι επιμέρους χώρες από το 1850 ή αντίστοιχα από το 1950 - και το πόσο πλούσιες έχουν γίνει από αυτό. Από αυτά τα στοιχεία υπολόγισαν και το «δίκαιο μερίδιο» των μέτρων που πρέπει να πάρουν η κάθε μια από τις  συμμετέχουσες στις διαπραγματεύσεις χώρες.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, οι ΗΠΑ και η ΕΕ υλοποιούν μόνο περίπου το ένα πέμπτο των υποχρεώσεων που τους αντιστοιχεί για τη μείωση των εκπομπών είτε απευθείας στο εσωτερικό τους είτε με το να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες να το κάνουν για αυτές μέσω της αγοράς δικαιωμάτων των εκπομπών. Η  Ιαπωνία πληρώνει μόνο το ένα δέκατο του οικολογικού της χρέους που αφορά στο κλίμα. Η Κίνα αντίθετα που όλοι κατηγορούν ότι σήμερα είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής του κόσμου, έχει δεσμευθεί σε μέτρα που «ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις της ή και τις ξεπερνούν λίγο», σύμφωνα με τη μελέτη. 

Το ίδιο θετικά αξιολογεί η μελέτη και τα σχέδια για το κλίμα της Ινδίας, της Ινδονησίας, της Κένυας και των Νήσων Μάρσαλ. Η  Βραζιλία, με τη σειρά της, πληροί τις υποχρεώσεις της κατά τα δύο τρίτα. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ πληρούν μόνο το ένα πέμπτο των υποχρεώσεών τους λόγω των πολλών δεκαετιών εκπομπής CO2 που τις έχει κάνει πλούσιες.

Συνολικά, το άθροισμα όλων των αποτελεσμάτων  των σχεδίων για την προστασία του κλίματος είναι πάρα πολύ χαμηλό για να επιτευχθεί ο διακηρυγμένος στόχος όλων των χωρών, να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου. 

Δεδομένου ότι όλα τα κλιματικά σχέδια είναι εθελοντικά, «οι κυβερνήσεις έχουν συμπιέσει προς τα κάτω το μερίδιο των προσπαθειών που τους αντιστοιχεί και απέφυγαν μέχρι τώρα την πραγματική αξιολόγηση», γράφουν οι ΜΚΟ. Απαιτούν αυξημένη δέσμευση για την προστασία του κλίματος, περισσότερα χρήματα για τις φτωχές χώρες και αυστηρούς σκληρούς κλιματικούς στόχους ανά πενταετία κατά την περίοδο 2025 - 2050.

Συμμαχία κατά της κλιματικής αλλαγής

Τα είκοσι περισσότερο απειλούμενα από την κλιματική αλλαγή κράτη, μερικές εβδομάδες πριν από την Παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα, έχουν σχηματίσει την ομάδα των «V20» για να ενώσουν τις προσπάθειές τους. Οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών αυτών βάπτισαν έτσι τη συμμαχία τους, την προηγούμενη Πέμπτη στη Λίμα, ως αντίβαρο προς την G20, την ομάδα των μεγαλύτερων βιομηχανικών και αναδυόμενων χωρών. Ως ένα από τα πρώτα μέτρα που αποφάσισαν οι V20 είναι η συγκρότηση μηχανισμού ασφάλισης έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών, που θα χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικές και δημόσιες πηγές.

Στην ομάδα περιλαμβάνονται μερικές από τις φτωχότερες και μικρότερες χώρες του κόσμου, και σαν πρώτο πρόεδρό της  καθόρισαν τον Φιλιππινέζο υπουργό Οικονομικών Cesar Purisima. Αυτός προειδοποίησε ότι χωρίς μια αποτελεσματική παγκόσμια μάχη κατά της αλλαγής του κλίματος, αυτή θα κόστιζε μέχρι το 3020 μόνο στην V 20 γύρω στα 400 δισεκατομμύρια δολάρια (355 δισεκατομμύρια €). Για την αρχική τους συνάντηση επέλεξαν συνειδητά την πρωτεύουσα του Περού Λίμα, γιατί αυτή τη βδομάδα γίνεται επίσης εκεί η ετήσια συνάντηση της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).

Όπως ανακοίνωσε το V20: «Είμαστε πατρίδα σχεδόν 700 εκατομμυρίων ανθρώπων, και είμαστε ενωμένοι στη μοιρασμένη μας ευπάθεια και στην έκθεση κινδύνου από την αλλαγή του κλίματος». Το V στο όνομα σημαίνει ευπάθεια (τρωτότητα) από το αγγλικό vulnerability. Καταγγέλλουν δηλαδή ότι για την τρωτότητά τους απέναντι στους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή δεν είναι υπεύθυνοι οι ίδιοι.

Η επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα η Christiana Figueres προέτρεψε την Πέμπτη τις χώρες της G20 να στηρίξουν σε μεγάλο βαθμό οικονομικά την V20. «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό πρόβλημα αλλά και ένα βασικό οικονομικό πρόβλημα, για το οποίο απαιτούνται οικονομικές λύσεις». 

Τα μέλη της ομάδας V20 είναι: Αφγανιστάν, Αιθιοπία, Μπαγκλαντές, Μπαρμπάντος, Μπουτάν, Κόστα Ρίκα, Γκάνα, Κένυα, Κιριμπάτι, Μαδαγασκάρη, Μαλδίβες, Νεπάλ, Ανατολικό Τιμόρ, Φιλιππίνες, Ρουάντα, Αγία Λουκία, Τανζανία, Τουβαλού, Βανουάτου και Βιετνάμ. 

Γιώργος Κολέμπας

Πηγή: tvxs.gr με στοιχεία από τη γερμανική εφημερίδα taz