Αμφίπολη: Αντιδράσεις αρχαιολόγων στις ανακοινώσεις της Κ. Περιστέρη

Ισχυρές είναι όπως ήταν αναμενόμενο οι αντιδράσεις για τις ανακοινώσεις της Κ. Περιστέρη για τον Λόφο Καστά στην Αμφίπολη.

Μιλώντας στον Απ. Λυκεσά και στον ρ/σ "Στο Κόκκινο 93,4" η γνωστή αρχαιολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη αμφισβητεί την χρονολόγηση αλλά και τις εκτιμήσεις για τα ιστορικά δεδομένα που παρουσίασε η κ. Περιστέρη και θέτει σειρά ερωτημάτων καλώντας την ανασκαφική ομάδα να δώσει στη δημοσιότητα αποδείξεις για τους ισχυρισμούς της.

Για να μπορούμε να μιλάμε σοβαρά και επιστημονικά θα πρέπει να κάνουμε μία βασική δουλειά να ξεχωρίζουμε αυτό που υπάρχει εκεί έξω και λέγεται δεδομένο και αυτό που υπάρχει στο μυαλό μας και λέγεται υπόθεση ή ερμηνεία.

“Άλλο πράγμα είναι τι υποθέτω και τι ερμηνεύω και άλλο τι στοιχεία έχω για να οδηγηθώ σε οποιαδήποτε ερμηνεία”, λέει η κ. Κοτταρίδη και θέτει σειρά ερωτημάτων.

Πρώτον η κ. Κοτταρίδη αμφισβητεί την χρονολόγηση του μνημείου που τοποθετείται από την Κ. Περιστέρη στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα και το τοποθετεί στο 2ο αιώνα.

Οι περίβολοι που έχουν ταφικό μνημείο ορατό, δεν είναι μακεδονικοί τάφοι καθώς βασικό χαρακτηριστικό των Μακεδονικών τάφων είναι ότι χάνονται στο χώμα και δεν είναι ορατοί και προσιτοί από την περιφέρεια του Τύμβου, υποστηρίζει η αρχαιολόγος και προσθέτει πως σαν τυπολογία δεν είναι μακεδονικό μνημείο αλλά τα στοιχεία που το συνθέτουν συναντώνται στα ύστερα ελληνιστικά χρόνια.

“Βεβαίως δεν είναι του 4ου αι. π.Χ καθώς οι Καρυάτιδες και οι Σφίγγες χρονολογούνται με πολύ μεγάλη ασφάλεια με παρά πολλά τυπολογικά παράλληλα στο τέλος του 2ου αιώνα π. Χ”, τόνισε.

Δεύτερον η κ. Κοτταρίδη αμφισβητεί την ερμηνεία όσον αφορά την οικοδομική επιγραφή που σύμφωνα με την κ. Περιστέρη αναφέρει τον Ηφαιστίωνα.

Η κ. Κοτταρίδη άφησε αιχμές για την επιλογή της ανασκαφικής ομάδας να δείξουν φωτογραφίες που δεν δείχνουν καθαρά και μόνη ολόκληρη την αρχαία πέτρα και την επιγραφή από όλες τις όψεις ως είθισται αλλά δείχνουν ένα σχεδίασμα επάνω στην αρχαία πέτρα, δηλαδή αυτό που οι ίδιοι ερμηνεύουν.

“Είδαμε κάποια γράμματα που μπορεί να είναι κάτι σε έλαβον, όχι καθαρά και καλογραμμένα σε αδρά δουλεμένη επιφάνεια. Δίπλα ένα ήττα και παρακεί ένα συμπίλημα που μπορεί να είναι ένα ΑΝΤ αλλά αρκετά μπερδεμένο. Ηφαιστίωνας δεν γράφεται πουθενά ούτε παρέλαβον Ηφαιστίωνος. Το ήττα μπορεί να είναι ένα 8 ή ένα νούμερο ή το αρχικό κάποιου άλλου ονόματος”, τόνισε και πρόσθεσε πως συχνά συναντώνται στις πέτρες τέτοια οικοδομικά σημάδια αλλά θα πρέπει να αποδείξουν με βεβαιότητα από που είναι αυτές οι πέτρες γιατί είναι αντικείμενα μεταφερμένα αλλού, να αποδείξουν ότι είναι από τον περίβολο όπως και να τις χρονολογήσουν.

“Μετά να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τι μπορούν να σημαίνουν”, είπε καθώς ξεκαθάρισε πως όταν πρόκειται για επιγραφή που λέει  τι σημαίνει το μνημείο αυτή είναι καλοδουλεμένη και με ωραία γράμματα ενώ ταυτόχρονα οι οικοδομικές επιγραφές ως δημόσια έγγραφα είναι και αυτές τακτικά και καθαρογραμμένα κείμενα.

Τρίτον ως προς τον αν είναι ένας Τύμβος ή ένας Λόφος η κ. Κοτταρίδη τονίζει πως ως προς το λόφο Καστά το ίδιο το μνημείο η κ. Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής στήριξαν την θεωρία τους ότι κάποιος πολύ σπουδαίος είναι θαμμένος εκεί από το 2012 με το επιχείρημα ότι πρόκειται για ένα τεράστιο Τύμβο, το μεγαλύτερο που συναντάται αφού είναι 30 μέτρα μεγαλύτερη η διάμετρος του από τον Τύμβο του Φιλίππου.

“Τύμβος σημαίνει ένα τεχνητό κατασκεύασμα”, ξεκαθαρίζει η κ. Κοτταρίδη και προσθέτει πως “ξέραμε ότι είναι λόφος αφού έχει παλαιότερες ταφές ενώ το βεβαίωσε στο ΚΑΣ και ο μηχανικός ο κ. Εγγλέζος. Με σαφήνεια ο κ. Τσόκας που έκανε την έρευνα του υπεδάφους είπε ότι πρόκειται για φυσικό λόφο”. 

“Αν είναι λόφος αναιρείται το βασικό τους επιχείρημα και δεν είναι ένα τεράστιο μνημείο που κατασκευάστηκε αλλά ένας λόφος που διαμορφώθηκε γύρω γύρω”, τόνισε.

"Αυτό που παρουσίασε χθες η κ. Περιστέρη είναι ένα σχέδιο του κ. Λεφαντζή. Να καθαριστεί ο χώρος για να δούμε πιο από τα σχέδια αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Αυτό που συμβαίνει συνεχώς σε αυτή την ανασκαφή είναι ότι τα σχέδια του κ. Λεφαντζή παρουσιάζονται ως δεδομένα", υπογράμμισε και πρόσθεσε πως πρόκειται για ερμηνείες της ανασκαφικής ομάδας οι οποίες παρουσιάζονται συνεχώς αντί να παρουσιάζεται πρώτα η αυστηρή αποτύπωση των ευρημάτων.

Οι αντιδράσεις μόλις ξεκίνησαν και είναι αναμενόμενες καθώς εντύπωση είχε προκαλέσει η επιλογή της Κ. Περιστέρη να μην παρευρεθεί στην ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση για τις ανασκαφές του 2014, στη Μακεδονία και τη Θράκη που έγινε στο ΑΠΘ για να παρουσιάσει τα ευρήματα σε επιστημονικό κοινό, συναδέλφους της, ώστε να της τεθούν τα ερωτήματα που έχουν προκύψει καθ όλη τη διάρκεια της ανασκαφής.

Κ. Περιστέρη: Ηρώο κατά παραγγελία του Μεγ. Αλεξάνδρου, αφιερωμένο στον Ηφαιστίωνα

Η ανασκαφή στο Τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, μία από τις πιο πολυσυζητημένες αρχαιολογικές ανασκαφές παρουσιάστηκε την Τετάρτη στην αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την υπεύθυνη της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη, τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή και παρουσία του Υπουργού Επικρατείας Τέρενς Κουίκ, της υφυπουργού Μακεδονίας – Θράκης Μαρίας Κόλλια Τσαρουχά και εκπροσώπων του επιστημονικού και πολιτικού κόσμου. Η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά ενώ έντονες ήταν οι διαμαρτυρίες πολιτών που δεν μπόρεσαν να μπουν και έμειναν εκτός του κτιρίου. 

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της αρχαιολόγου Κ. Περιστέρη εκτιμάται ότι πρόκειται για ταφικό μνημείο του αρχιτέκτονα Δεινόκρατου που χρονολογείται το τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. και έγινε κατά παραγγελία του Μεγ. Αλεξάνδρου μετά τον θάνατο του καλού φίλου και συναγωνιστή του Ηφαιστίωνα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της επιστημονικής ομάδας υπό την κ. Περιστέρη κατά τη διάρκεια των ερευνών αποκαλύφθηκαν κομμάτια που εκτιμάται πως είναι από τον εντυπωσιακό περίβολο και στα οποία αναγράφεται «παρέλαβον Ηφαιστίωνος» ενώ σε σημείο του μνημείου έχει χαραχθεί το μονόγραμμα του. 

Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν πως οι συγκεκριμένες επιγραφές έχουν το χαρακτήρα συμβολαίου παραλαβής και δείχνουν πως μάλλον πρόκειται για ταφικό ηρώο προς τιμή του Ηφαιστίωνα κατά παραγγελία του Μεγ. Αλεξάνδρου, δηλαδή είναι λιγότερο πιθανό να έχει ταφεί ο ίδιος ο Ηφαιστίωνας στο σημείο.  Η εκτίμηση συμπίπτει και με σχετική αναφορά στο έργο του Πλούταρχου ο οποίος στους Παράλληλους Βίους αναφέρει πως ο Μεγ. Αλέξανδρος παρήγγειλε ηρώα προς τιμή του Ηφαιστίωνα σε όλη την επικράτεια.

Η ομάδα ανασκαφής του Τύμβου εκτίμησε πως πρόκειται για ταφικό μνημείο το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται με χρήματα και κατά παραγγελία του Μεγ. Αλεξάνδρου αλλά μετά το θάνατό του κανείς δεν γνωρίζει τι συνέβη.

Όσον αφορά τη σημερινή πορεία του έργου η Κ. Περιστέρη άφησε αιχμές για τη μη συνέχιση των ανασκαφών ενώ είπε πως πρέπει να γίνουν εργασίες συντήρησης και στερέωσης ώστε σε κάποια χρόνια να γίνει επισκέψιμο και στο ευρύ κοινό.

Κατερίνα Μπακιρτζή 

Πηγή: alterthess.gr