Πέντε σχόλια για τις εκλογές, την κοινωνία και τη Λαϊκή Ενότητα

Πρώτο. Οι εκλογές του Σεπτέμβρη ακύρωσαν όπως αναμενόταν το δημοψήφισμα. Για αυτό άλλωστε το λόγο προκηρύχτηκαν: Να επικυρώσουν τη συντριπτική μνημονιακή πλειοψηφία της 14ης Αυγούστου.

Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι γέννημα θρέμμα της συντριπτικής ήττας που υπέστη το ΟΧΙ από την κυβέρνηση Τσίπρα και του τσακίσματος του αγωνιστικού φρονήματος της κοινωνίας. Κάποτε, όχι πολύ παλιά, (πριν τις 5 Ιούλη), ο κόσμος πίστευε ότι όλα γίνονται. Λίγο αργότερα, (μετά τις 12 Ιούλη), ο κόσμος πίστεψε ότι τίποτα δεν γίνεται. Αυτό αντικειμενικά διαμορφώνει ένα κάτω όριο για τα μνημονιακά κόμματα και ένα πάνω όριο για τα αντιμνημονιακά κόμματα, ανάμεσά τους και τα αριστερά. Όταν η κοινωνία «έμαθε» να πιστεύει ότι δεν γίνεται τίποτα, προφανώς και θα στηρίξει ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ κλπ. Πρόβλημα δικό μας δεν είναι να καταγγείλουμε το λαό και να επιλέξουμε έναν άλλον, αλλά να συμβάλουμε σε μια νέα συνείδηση, ότι δηλαδή μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα.

Δεν έχει κανένα νόημα το σιχτίρισμα και ο ελιτισμός. Η κοινωνία διαμορφώνεται διαρκώς. Διαμορφώθηκε αγωνιστικά και ηρωικά κατά τη μάχη του δημοψηφίσματος, διαμορφώθηκε μοιρολατρικά και παθητικά, αμέσως μετά. Το πρόβλημα δε βρίσκεται στο κοινωνικό σώμα που διαμορφώνεται έτσι ή αλλιώτικα, αλλά σε αυτούς που φιλοδοξούν να το διαμορφώνουν. De te fabula narratur δηλαδή, και ειδικά όσοι πασχίζουν να αναφέρονται στην κομμουνιστική Αριστερά, δεν μπορούν να ξεπερνούν αυτή τη βασική αλήθεια. Η αντίληψη ότι ο κόσμος είναι βλάκας, καλά να πάθει, και ας μην παραπονιέται, δεν έχει την παραμικρή σχέση με την Αριστερά και μάλιστα την κομμουνιστική.

Δεύτερο. Η ΛΑΕ είναι εκτός Βουλής. Αποτέλεσμα αποκαρδιωτικό, αλλά πάντως εντός λογικής και για κάποιους εντός αναμενόμενων αποτελεσμάτων. Η ΛΑΕ είχε να αντιπαλέψει το σοκαριστικό τσάκισμα του ηθικού του κόσμου της Αριστεράς και ευρύτερα της αγωνιζόμενης κοινωνίας και άρα ξεκινούσε από ένα συντριπτικό μείον. Σε αυτό το ισχυρότατο αντικειμενικό μειονέκτημα, προστέθηκαν μύριες όσες υποκειμενικές αδυναμίες.

Επικοινωνιακό έλλειμμα στην ηγεσία, πολιτική συνέχειας και όχι τομής του παλιού ΣΥΡΙΖΑ, μηδαμινή προσπάθεια αντιστροφής του "δεν έχετε πρόγραμμα", θολό πολιτικό στίγμα. Και ακόμη χειρότερα, αντί να διαβαστεί το συντριπτικό εμπόδιο της ήττας του ΟΧΙ, δόθηκαν αισιόδοξες διαβεβαιώσεις ότι το ΟΧΙ δεν ηττήθηκε. Εν ολίγοις και με σειρά προτεραιότητας: Λάθος ανάγνωση της κατάστασης μετά τη μνημονιακή στροφή Τσίπρα, θολή πολιτική, κάκιστη επικοινωνία.

Η επόμενη μέρα θέλει τομές και ανατροπές, αλλά πάνω από όλα βαθιά κατανόηση ότι ένα μοντέλο Αριστεράς έχει οριστικά ξεπεραστεί.

Η χαιρεκακία γειτονικών χώρων για την αποτυχία της ΛΑΕ δεν έχει νόημα να οδηγεί στην όξυνση, στο ρεβανσισμό και στο δηλητηριασμό σχέσεων. Η φθορά του ΣΥΡΙΖΑ πριμοδότησε οριακά άλλα ποσοστά (ανάμεσά τους και του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) επιβραβεύοντας πιο καθαρές θέσεις. Ταυτόχρονα (από διάφορους κύκλους) υπήρξε συντεταγμένη έκκληση για «μην τυχόν και ενισχυθεί ο Λαφαζάνης» που παντρευόταν με την προσδοκία να μην κοπούν οι γέφυρες με το μνημονιακό πλέον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά στην τελική, ουδείς άλλος μπορεί να χρεωθεί την καμπούρα της Λαϊκής Ενότητας. Για το ότι τελικά δεν ενισχύθηκε ο Λαφαζάνης είναι αποκλειστικά και μόνο πρόβλημα της Λαϊκής Ενότητας. Και δεν αφορά μόνο τις τελευταίες είκοσι μέρες.

Τρίτο. Συνήθως μετά από κάθε πολιτική ή εκλογική ήττα υπάρχει η αυτοκριτική για τις υποκειμενικές αδυναμίες. Επειδή όμως πρέπει να κατανοούμε την πραγματικότητα για να μπορούμε την πραγματικότητα να αλλάξουμε, χρειάζεται μια πιο συνολική ματιά, πέρα από τις υποκειμενικότητες.

Μια βδομάδα πριν τις εκλογές, ένα σχόλιο που αναρτήθηκε στο antapocrisis.gr την Κυριακή 13/9/2015, ανέφερε:

"Παρά τα λεγόμενα της Λαϊκής Ενότητας, το ΟΧΙ ηττήθηκε. Δηλαδή όχι απλώς ηττήθηκε. Εξευτελίστηκε, βιάστηκε, τσαλαπατήθηκε. Υπέστη τέτοια σοκαριστική ήττα που δεν έχει προηγούμενο στην πρόσφατη πολιτική ιστορία. Και ακριβώς επειδή η απογοήτευση, η κατάθλιψη και η απελπισία χτυπήσαν κόκκινο, η «λύση» της Λαϊκής Ενότητας μοιάζει οικτρά μειοψηφική.

Δεν φταίει ούτε ο αντιεπικοινωνιακός Λαφαζάνης, ούτε η Ζωή με τις φανατικές συμπάθειες και τις φανατικότερες αντιπάθειες. Διαμορφώνεται από το μνημόνιο Τσίπρα και μετά ένα ταβάνι στη λαϊκή συνείδηση. «Δεν γίνεται τίποτα», «δίκιο είχαν Πασόκοι και Δεξιοί», «είμαστε σε μονόδρομο», «τα μνημόνια δεν καταργούνται», «θα μας τσακίσουν αν πάμε διαφορετικά», «ίδιοι είναι δεξιοί και αριστεροί» κοκ. Για να σπάσει το ταβάνι θέλει δουλειά πολλή, ανάκτηση της χαμένης τιμής, αξιόπιστη πρόταση, δοκιμασία, αυτοκριτική.

Η Λαϊκή Ενότητα αντικειμενικά καταδικάζεται σε χαμηλή πτήση, γιατί πέρα από τις υποκειμενικές αδυναμίες (που είναι κάμποσες), έχει να αντιπαλέψει τον ουρανό που έπεσε στο κεφάλι των Ελλήνων. Το χτύπημα ήταν ακόμη συντριπτικότερο για τους αριστερούς. Το μέγεθος της ήττας είναι τέτοιο που συμφιλιώνει τον βασανιζόμενο με το βασανιστή του, τον απαχθέντα με τον απαγωγέα του. Και οποιαδήποτε πρόταση επιχειρεί να σηκώσει εκ νέου το μπαϊράκι της εναλλακτικής θα έχει να αναμετρηθεί με τη σφαλιάρα που τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου έπεσε μεγαλοπρεπώς στο σβέρκο μας. Με τη συντριβή, την απογοήτευση, την απελπισία, την αίσθηση ανικανότητας, την αναδίπλωση.

Τούτων δοθέντων, η Λαϊκή Ενότητα δεν παλεύει ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ, στη ΝΔ και στα μνημονιακά κόμματα. Παλεύει ενάντια στην διαμορφωμένη μέση συνείδηση. Και αντικειμενικά δεν πείθει".

Τα παραπάνω επαναλαμβάνονται και σήμερα, μετά τις εκλογές και το αποκαρδιωτικό τους αποτέλεσμα, επειδή το πρόβλημα είναι πολύ πιο βαθύ από τις πρώτες και άμεσες ερμηνείες του Λαφαζάνη που δεν τραβάει, της Ζωής που δεν πείθει, του ηγεμονικού μηχανισμού της ΛΑΕ κλπ κλπ. Όλα αυτά και άλλα τόσα, και πολύ χειρότερα μπορεί να υπάρχουν, αλλά το πρόβλημα που είχαμε (και έχουμε) να αντιμετωπίσουμε, είναι η ανάταξη της αγωνιζόμενης κοινωνίας και η άμεση έξοδος από μια ημιθανή κατάσταση. Σε αυτό το καθήκον δεν ανταποκριθήκαμε. Δεν είδαμε ότι η ελπίδα δεν υπήρχε, ότι το ΟΧΙ τσακίστηκε, ότι το 62% ανήκε στο παρελθόν. Με την ευφορία της νίκης στο Αούστερλιτς, βαδίσαμε στο Βατερλό. Ο συσχετισμός όμως είχε πλήρως αντιστραφεί.

Τέταρτο. Πέρα από το αντικειμενικό όριο της μεγάλης ήττας της 12ης Ιούλη που διαμόρφωσε και ένα μάλλον ανυπέρβλητο ταβάνι για όσους επέμειναν αντιμνημονιακά και αντιευρωπαϊκά, επιλέχθηκε λάθος πορεία:

1. Επιμονή στη συνέχεια του "παλιού, καλού, αντιμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ" και όχι στην τομή με τον "παλιό, αμφίθυμο, ήξεις αφήξεις και ρηχά αντιμνημονιακό" ΣΥΡΙΖΑ. Το "εμείς δεν αλλάξαμε" ήταν λάθος. Η ΛΑΕ όφειλε να αλλάξει από την προηγούμενη φάση της (εντός του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ), και να διεκδικήσει τη συγκρότηση και πατρότητα ενός νέου πολιτικού χώρου, ακριβώς γιατί είχε νέα πολιτική πρόταση (ρήξη με ευρώ). Δεν το έκανε. Όσο παρέμενε η συζήτηση στο εσωκομματικό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ, η ΛΑΕ έχανε μέρα τη μέρα, τη δυνατότητα να συγκροτήσει νέο πολιτικό χώρο σε αντι-ευρώ, αντι-ΕΕ κατεύθυνση. Τελικά, ουδείς ψηφίζει τους "συνεπείς". Ψηφίζει αυτούς που έχουν να εκφράσουν κάτι νέο.

2. Συστηματική και τυφλή υποτίμηση της ήττας του ΟΧΙ. Του συντριπτικού χτυπήματος που δέχτηκε η κοινωνία και ειδικά ο κόσμος της Αριστεράς. Αντ' αυτού οι διαβεβαιώσεις ότι "το όχι δεν ηττήθηκε", "το όχι θα νικήσει" οδήγησαν στην αποτυχία. Φιλοδόξησαν να εκφράσουν τμήμα του 62%, μόνο που το 62% είχε ήδη εξαϋλωθεί οκτώ μέρες μετά την καταγραφή του. Δεν μπορείς να εκφράσεις κάτι που πλέον δεν υπάρχει, ή υπάρχει μόνο ως "ανάμνηση" ενός κοινωνικού σώματος που πλέον βιώνει την ήττα, την προδοσία, το σοκ, τις μειωμένες προσδοκίες, τη συνθηκολόγηση. Χρειαζόταν επίμονη, γειωμένη, αυτοκριτική απόπειρα ανάταξης και όχι εύκολες αναφορές.

3. Αδυναμία αναστροφής της μεγαλύτερης αδυναμίας της ΛΑΕ. Την αίσθηση ότι δεν έχει σχέδιο, δεν έχει πρόγραμμα, μιλά με ευκολίες, χωρίς συγκεκριμένα βήματα ρήξης. Αντί για συγκεκριμένες απαντήσεις στο φερόμενο ως τεράστιο κενό, είχαμε σποτάκια που καλούσαν τον κόσμο "να μάθει το πρόγραμμά μας". Τελικά ποιο ήταν το πρόγραμμά μας; Σχετικά σποτάκια μάλλον θα βγουν στις επόμενες εκλογές.

4. Παλατζάρισμα και αμφιθυμία στο κεντρικό πλεονέκτημα και ταυτόχρονα κεντρικό μειονέκτημα της Λαϊκής Ενότητας: Την έξοδο από το ευρώ και τη σύγκρουση με την ΕΕ. Από το περίφημο "αν χρειαστεί" (μετά από 6 μήνες τραγικής εμπειρίας δεν μπορεί να εκστομίζεται το "αν χρειαστεί") στο "θα βγούμε από το ένα αλλά δεν θα έχουμε πρόβλημα με το άλλο". Η ΛΑΕ όφειλε να γίνει πολιτικό ρεύμα που θα υποστηρίξει μια άλλη Ελλάδα, έναν άλλο δρόμο για τη χώρα. Δεν μπόρεσε. Επεδίωξε να μιλήσει πλατιά για να αγκαλιάσει περισσότερους, αλλά έπρεπε να μιλήσει οξεία για να συγκροτήσει το χώρο της.

5. Πολιτικά λάθη στην αρχική συγκρότηση ("στηρίζουμε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν ψηφίζουμε μνημόνια"), στην εκπροσώπηση, στην επιδιωκόμενη κοινοβουλευτική ομάδα (οι βουλευτές που πρέπει να "τιμηθούν"), στην επικοινωνία. Η Λαϊκή Ενότητα κληρονομεί παθογένειες της Αριστεράς (από τις προσωπικές στρατηγικές και τον πόθο για βουλευτιλίκι μέχρι την υπόκυψη σε ευκολίες) που μπορεί να κρύβονται κάτω από το χαλί σε περιόδους ευφορίας, αλλά ορθώνονται αμείλικτες σε περιόδους υποχώρησης.

Πέμπτο. Το μέλλον της Λαϊκής Ενότητας εξαρτάται από τι θέλει η Λαϊκή Ενότητα. Τι θέλει η ηγεσία της, τι θέλει ο μηχανισμός της, τι θέλει και ο κόσμος της. Αλλά το μέλλον θα υπάρξει μόνο με καθαρές εξηγήσεις. Από όλους και πρωτίστως από την ηγεσία και το μηχανισμό της. Έτσι κι αλλιώς μπαίνουμε σε μια νέα ιστορική φάση ήττας και αναδίπλωσης σε πολιτικό πεδίο, υποχώρησης και παθητικότητας σε κοινωνικό πεδίο, και η δουλειά αντιστροφής πρέπει να είναι σοβαρή και αξιόπιστη.

Σε κάθε περίπτωση και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, ας θυμόμαστε την αυστηρή προειδοποίηση που εκατό χρόνια πριν, εκστομίστηκε, μετά από μια πολύ μεγαλύτερη ήττα από τη δική μας: «Δε χάσαμε τίποτα και θα κερδίσουμε επειδή δε χάσαμε την ικανότητά μας να μαθαίνουμε».

Αυτή η ικανότητα αναζητείται.

Του antapoΚΡΙΤΗ

Πηγή: antapocrisis.gr