1.Οι εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη ήταν μια πρωτοβουλία του Αλ. Τσίπρα, με διπλό στόχο:
α) Αφε­νός, να επα­να­βε­βαιώ­σει τον πο­λι­τι­κό συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης, να ανα­νε­ώ­σει τη βιω­σι­μό­τη­τα του κυ­βερ­νη­τι­κού στρα­το­πέ­δου, πριν οι εργα­ζό­με­νοι και οι λαϊ­κές δυ­νά­μεις δια­πι­στώ­σουν μέσα από πικρές εμπει­ρί­ες το πραγ­μα­τι­κό περιεχόμενο της συμ­φω­νί­ας της 13ης Ιου­λί­ου με τους δα­νει­στές. Σε αυτήν την από­πει­ρα, η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είχε την πλήρη υπο­στή­ρι­ξη των ευ­ρω­η­γε­σιών, όπως έδει­ξε η εμ­βλη­μα­τι­κή φράση της Μέρκελ ότι οι εκλο­γές «είναι μέρος της λύσης, όχι μέρος της κρί­σης». Είχε, ακόμα, την υπο­στή­ρι­ξη της με­γά­λης πλειοψη­φί­ας των ΜΜΕ, που βο­ή­θη­σαν απο­φα­σι­στι­κά στην ολο­κλή­ρω­ση της προ­ε­κλο­γι­κής συ­ζή­τη­σης με πε­ριο­ρι­σμέ­νες ως μη­δε­νι­κές ανα­φο­ρές στο… Μνημόνιο 3, δη­λα­δή στο κε­ντρι­κό επί­δι­κο του πολιτικού αγώνα!
β) Ο δεύ­τε­ρος στό­χος του Αλ. Τσί­πρα ήταν η εκ­κα­θά­ρι­ση του κόμ­μα­τός του από την αρι­στε­ρή του πτέ­ρυ­γα, έστω και με αντί­τι­μο την ορ­γα­νω­τι­κή διά­λυ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Στον στόχο αυτό ο Αλ. Τσί­πρα είχε, επί­σης, την πλήρη υπο­στή­ρι­ξη των αστι­κών ΜΜΕ, που συ­κο­φά­ντη­σαν αδί­στα­κτα την Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα, ενώ απέ­κρυ­ψαν τις δια­στά­σεις του κύ­μα­τος πα­ραι­τή­σε­ων-απο­χω­ρή­σε­ων ενός τε­ρά­στιου τμή­μα­τος των αγω­νι­στών-στριών που οι­κο­δό­μη­σαν το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (με­τα­ξύ τους ο γραμ­μα­τέ­ας του κόμμα­τος, τα μισά εκλεγ­μέ­νη μέλη της Πο­λι­τι­κής Γραμ­μα­τεί­ας, με­γά­λο μέρος της ΚΕ και των καθοδη­γη­τι­κών στε­λε­χών των το­πι­κών και κλα­δι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων). Στη θέση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, του ενωτι­κού πο­λι­τι­κού φορέα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, στέ­κε­ται σή­με­ρα ένα απο­λύ­τως αρ­χη­γι­κό κόμμα, που στη­ρί­ζε­ται σε μια κά­ποια «λει­τουρ­γία» με­τα­ξύ του πρω­θυ­πουρ­γού και των οπα­δών του.
2.Προ­ϋ­πό­θε­ση για την επι­τυ­χία αυτού του σχε­δί­ου ήταν να αυ­ξη­θεί η απο­γο­ή­τευ­ση και η κού­ρα­ση του κό­σμου του κι­νή­μα­τος, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της πο­λι­τι­κής βάσης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αυτό ήταν το νόημα και ο στό­χος του ισχυ­ρι­σμού ότι «Δεν Υπήρ­χε Εναλ­λα­κτι­κή Λύση», που επα­να­λάμ­βα­νε διαρκώς η ηγε­τι­κή ομάδα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με τη βο­ή­θεια της «πε­ντα­κομ­μα­τι­κής» (ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΛ, Πο­τά­μι) μνη­μο­νια­κής συ­ναί­νε­σης που οι­κο­δο­μή­θη­κε στη βουλή, μετά την κατάπτυστη συμ­φω­νία της 13ης Ιου­λί­ου. Απο­τέ­λε­σμα αυτής της πο­λι­τι­κής ήταν η πρω­το­φα­νής αποχή από τις εκλο­γές της 20ης Σε­πτέμ­βρη: Με 800.000 λι­γό­τε­ρους ψη­φί­σα­ντες από το Γε­νά­ρη του 2015, η «αμε­ρι­κα­νο­ποί­η­ση» της πο­λι­τι­κής ζωής είναι πλέον ορατή απει­λή, ως απο­τέ­λε­σμα (αλλά και ως εργαλείο) της δρά­σης μιας κυ­βέρ­νη­σης που ισχυ­ρί­ζε­ται ότι εκ­προ­σω­πεί τη… ρι­ζο­σπα­στι­κή Αριστερά. Αν σε αυτήν την ει­κό­να προ­στε­θεί και η εί­σο­δος στη Βουλή του κόμ­μα­τος-οπε­ρέ­τα, της Ένω­σης Κε­ντρώ­ων του Βα­σί­λη Λε­βέ­ντη, θα πρέ­πει να ακου­στεί σο­βα­ρά ο συ­να­γερ­μός για τον κίνδυνο να με­τα­τρα­πεί η απο­γο­ή­τευ­ση από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε πο­λι­τι­κή απά­θεια και πα­ρακ­μια­κές μετα-πο­λι­τι­κές κα­τα­στά­σεις που μέχρι σή­με­ρα δεν έχου­με γνω­ρί­σει στην Ελ­λά­δα.
Αυτή η υπο­χώ­ρη­ση των ελ­πί­δων του κό­σμου του κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς, είχε ως υπό­βα­θρο την κάμψη των μα­ζι­κών αγώ­νων μετά το 2010-13, την αύ­ξη­ση των αυ­τα­πα­τών ότι μπο­ρού­με να αμυνθούμε απέ­να­ντι στη λι­τό­τη­τα μέσα από την εκλο­γι­κή «ανά­θε­ση».
Σε αυτό το έδα­φος, η αντι­στρο­φή του πο­λι­τι­κού μη­νύ­μα­τος του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος –από το μα­ζι­κό και τα­ξι­κό ΟΧΙ της 5ης Ιου­λί­ου, στο ασύ­στο­λο ΝΑΙ του Συμ­βου­λί­ου των Πο­λι­τι­κών Αρ­χη­γών στις… 6 Ιου­λί­ου- και η υπο­γρα­φή του μνη­μο­νί­ου 3 από τον Αλ. Τσί­πρα, μιαν εβδο­μά­δα αρ­γό­τε­ρα, ση­μά­δε­ψαν μιαν αλ­λα­γή φάσης στην πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση και –έστω προ­σω­ρι­νά- στις συ­νει­δή­σεις: ένα με­γά­λο τμήμα του πλη­θυ­σμού, βλέ­πο­ντας να χά­νε­ται το «οχυρό» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, άρ­χι­σε να θε­ω­ρεί ανέ­φι­κτη την αντιμνη­μο­νια­κή ανα­τρο­πή, άρ­χι­σε να απο­δέ­χε­ται ως μόνη ρε­α­λι­στι­κή εναλ­λα­κτι­κή λύση τη διαχείριση του μνη­μο­νί­ου «με αν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο».
Σε αυτήν την αυ­τα­πά­τη, αλλά και στις νωπές ανα­μνή­σεις από την αγριό­τη­τα της πο­λι­τι­κής των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, στη­ρί­χτη­κε η εκλο­γι­κή και πο­λι­τι­κή νίκη του Αλ. Τσί­πρα στις κάλ­πες της 20ης Σε­πτέμ­βρη.
3.Πρό­κει­ται για μια πύρ­ρεια νίκη. Η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα είναι υπο­χρε­ω­μέ­νη να εφαρ­μό­σει άμεσα –σε με­γά­λο βαθμό, αρ­χί­ζο­ντας από τον Οκτώ­βριο- τις αντερ­γα­τι­κές και αντι­λαϊ­κές «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» του μνη­μο­νί­ου. Η διά­λυ­ση του δη­μό­σιου Συ­στή­μα­τος Κοι­νω­νι­κών Ασφα­λί­σε­ων, μια πρω­το­φα­νής φοροεπι­δρο­μή και ένα μα­ζι­κό κύμα ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, είναι καθ’ οδόν. Τα ψέ­μα­τα περί «ισοδύναμων» ανα­κου­φι­στι­κών μέ­τρων (που τόσο χρή­σι­μα απο­δεί­χθη­καν κατά την προ­ε­κλο­γι­κή περί­ο­δο) έχουν τε­λειώ­σει.
Στο ση­μείο αυτό η ηγε­τι­κή ομάδα του Αλ. Τσί­πρα θα βρε­θεί ξανά αντι­μέ­τω­πη με την αλή­θεια, με το πε­ριε­χό­με­νο της συμ­φω­νί­ας που έχει υπο­γρά­ψει. Γι’ αυτό παρά τους πα­νη­γυ­ρι­σμούς για τη συγκρότη­σης μιας δήθεν στα­θε­ρής κυ­βέρ­νη­σης μαζί με τους ΑΝΕΛ, προ­ε­τοι­μά­ζε­ται ήδη η πιθανότητα μιας κυ­βερ­νη­τι­κής «διεύ­ρυν­σης» προς το ΠΑΣΟΚ, χωρίς να απο­κλεί­ο­νται τα σε­νά­ρια μιας γε­νι­κευ­μέ­νης «Εθνι­κής Ενό­τη­τας».
Μπρο­στά σε αυτήν την προ­ο­πτι­κή μόνη απά­ντη­ση μπο­ρούν να είναι οι αγώ­νες από τα κάτω: οι απερ­γί­ες, οι δια­δη­λώ­σεις, οι κα­τα­λή­ψεις, για την υπε­ρά­σπι­ση των ερ­γα­τι­κών και κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των. Αγώ­νες που για να σπά­σουν το κλίμα ανα­νε­ω­μέ­νης κυ­βερ­νη­τι­κής «νο­μι­μό­τη­τας» που έφε­ραν οι κάλπες της 20/9, θα πρέ­πει να στη­ρι­χθούν απο­φα­σι­στι­κά από τους αγω­νι­στές-στριες της Αρι­στε­ράς.
Η πρό­σφα­τη εμπει­ρία μας δεί­χνει ότι οι αγώ­νες για να νι­κή­σουν πρέ­πει να εκ­φρα­στούν πο­λι­τι­κά, να συ­γκρο­τή­σουν πο­λι­τι­κό ρεύμα ανα­τρο­πής. Και εδώ, το τμήμα της Αρι­στε­ράς που αντι­στά­θη­κε στις μα­νού­βρες του Αλ. Τσί­πρα έχει ει­δι­κά κα­θή­κο­ντα.
4.Με­γά­λο τμήμα της ευ­θύ­νης σε αυτήν την προ­ο­πτι­κή θα έχει η Λαϊκή Ενό­τη­τα. Ο με­τω­πι­κός πολιτικός φο­ρέ­ας που συ­γκρο­τή­θη­κε από ένα με­γά­λο μέρος της αρι­στε­ρής πτέ­ρυ­γας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, μαζί με ορ­γα­νώ­σεις και αγω­νι­στές-στριες από την ευ­ρύ­τε­ρη αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά.
Η ΛΑΕ ητ­τή­θη­κε στις εκλο­γές της 20/9. Συ­γκέ­ντρω­σε το 2,9% και για ελά­χι­στες ψή­φους έχασε το 3% που θα της έδινε πα­ρου­σία στη Βουλή.
Οι λόγοι της ήττας μας είναι κατ’ αρχήν αντι­κει­με­νι­κοί. Μέσα σε ένα μήνα εί­χα­με να συ­γκρο­τή­σου­με έναν νέο πο­λι­τι­κό φορέα και ταυ­τό­χρο­να να ορ­γα­νώ­σου­με μια εκλο­γι­κή κα­μπά­νια εθνι­κής κλί­μα­κας, ξε­κι­νώ­ντας με μη­δε­νι­κούς πό­ρους. Οι πι­θα­νό­τη­τες απο­τυ­χί­ας ήταν εξαρ­χής με­γά­λες.
Όμως υπήρ­ξαν και ση­μα­ντι­κά υπο­κει­με­νι­κά, πο­λι­τι­κά, λάθη. Πιε­σμέ­νοι από τους αντι­πά­λους μας που θε­ω­ρού­σαν υπο­χρε­ω­τι­κή την υπο­τα­γή στις ευ­ρω­η­γε­σί­ες, δώ­σα­με με­γά­λη έμ­φα­ση στην υπο­στή­ρι­ξη της εξό­δου από το ευρώ, απο­κό­βο­ντας κά­πο­τε αυτή την ανα­γκαία θέση από ένα γε­νι­κό­τε­ρο πρόγραμμα τα­ξι­κής αντι­λι­τό­τη­τας, από ένα με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα προς τη σο­σια­λι­στι­κή απελευθέρω­ση. Ήταν βού­τυ­ρο στο ψωμί του Τσί­πρα και των αστι­κών ΜΜΕ που έψα­χναν ευ­και­ρί­ες για να μας συ­κο­φα­ντή­σουν ως «δραχ­μο-αρι­στε­ρά».
Πα­ρό­λα αυτά, η ΛΑΕ συ­σπεί­ρω­σε 152 χι­λιά­δες ψη­φο­φό­ρους, ενώ ήδη συ­γκρο­τεί­ται από ένα οργανω­μέ­νο «σώμα» χι­λιά­δων ακτι­βι­στών-στριών και πε­πει­ρα­μέ­νων αγω­νι­στών του ερ­γα­τι­κού κινήμα­τος και της Αρι­στε­ράς. Αυτό μας δίνει τη δύ­να­μη, πα­ρό­τι χά­σα­με την πρώτη μάχη, να μπορούμε να δρά­σου­με πραγ­μα­τι­κά στον πό­λε­μο που έρ­χε­ται. Υπό τον όρο ότι θα λύ­σου­με αποτελεσμα­τι­κά και δη­μο­κρα­τι­κά τα ορ­γα­νω­τι­κά, πο­λι­τι­κά και προ­γραμ­μα­τι­κά ζη­τή­μα­τα συγκρότησης της ΛΑΕ που αντι­κει­με­νι­κά έμει­ναν ανα­πά­ντη­τα σε αυτήν τη ρα­γδαία προ­ε­κλο­γι­κή περί­ο­δο.
5.Το ΚΚΕ αύ­ξη­σε ορια­κά το πο­σο­στό του από 5,47% (Ια­νουά­ριος 2015) σε 5,59%. Όμως το γε­γο­νός ότι αυτό έγινε σε συν­θή­κες κρί­σης-διά­σπα­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, μετά από την υπο­γρα­φή του Τσί­πρα σε ένα μνη­μό­νιο άγριας λι­τό­τη­τας, δεν αφή­νει πε­ρι­θώ­ρια για πα­νη­γυ­ρι­σμούς: η πο­λι­τι­κή της ηγε­σί­ας του ΚΚΕ δεν κα­τόρ­θω­σε να αξιο­ποι­ή­σει μια σπά­νια ευ­και­ρία.
Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο που κατά την προ­ε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο επι­τέ­θη­κε με σφο­δρό­τη­τα και μο­νο­μέ­ρεια κατά της ΛΑΕ, επι­διώ­κο­ντας να δια­σφα­λί­σει για τον εαυτό του τις απώ­λειες του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προς τα αριστε­ρά. Αυτή η τα­κτι­κή αφή­νει με­τέ­ω­ρες τις υπο­σχέ­σεις του «Ρι­ζο­σπά­στη», την επο­μέ­νη των εκλογών, για «πρω­το­βου­λί­ες» συ­γκρό­τη­σης μιας κά­ποιας Λαϊ­κής Συμ­μα­χί­ας.
6.Η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ αύ­ξη­σε επί­σης ορια­κά το πο­σο­στό της από 0,64% (Ια­νουά­ριος 2015) σε 0,85%. Στη με­τε­κλο­γι­κή ανα­κοί­νω­ση του ΝΑΡ, μιας από τις βα­σι­κές συ­νι­στώ­σες της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, τί­θε­ται ο στόχος για «ένα ευρύ αγω­νι­στι­κό μέ­τω­πο ανα­τρο­πής της αντερ­γα­τι­κής κα­ται­γί­δας… (για) τη δέσμευση κοι­νής δρά­σης όλων των μα­χό­με­νων δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων του ΚΚΕ και της ΛΑΕ…».
Το πρό­βλη­μα είναι ότι η ανα­κοί­νω­ση αυτή εκ­δό­θη­κε μια μέρα μετά τις εκλο­γές και όχι τρεις εβδομάδες πριν από αυτές. Γιατί στην κάλπη του Σε­πτέμ­βρη του 2015, οι «μα­χό­με­νες δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς» απέ­τυ­χαν να δώ­σουν την κοινή απά­ντη­ση που ήταν ανα­γκαία.
7.Η να­ζι­στι­κή Χρυσή Αυγή ανα­δεί­χθη­κε σε τρίτο κόμμα με 6,95%. Η πο­σο­στιαία αύ­ξη­σή της οφείλεται στην αποχή: στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα έχασε 9.000 ψή­φους από το Γε­νά­ρη του 2015. Όμως και μόνο η εκλο­γι­κή στα­θε­ρο­ποί­η­σή της –λίγες μόνο μέρες μετά την ανά­λη­ψη της «πο­λι­τι­κής ευ­θύ­νης» για τη δο­λο­φο­νία του Παύ­λου Φύσσα, δεί­χνει τον κίν­δυ­νο. Η πάλη για την ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας, η πάλη ενά­ντια στα μνη­μό­νια, είναι ο μόνος πραγ­μα­τι­κός δρό­μος για να τσα­κί­σου­με πέρα από την εργο­δο­τι­κή απλη­στία και τον φα­σι­στι­κό κίν­δυ­νο.