Πολύ λίγο, πολύ αργά...

Για ακόμη μια φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να δράσει πολύ αργά στο προσφυγικό ζήτημα, ωστόσο, το σχέδιο που ενέκριναν την Τρίτη οι υπουργοί Εσωτερικών της Ε.Ε. δεν μπορεί να θεωρηθεί σε καμία περίπτωση ικανοποιητικό.

Το απόγευμα της Τρίτης οι υπουργοί Εσωτερικών της Ε.Ε. συμφώνησαν με «ευρεία πλειοψηφία» στην πρόταση για μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων από τις πρώτες χώρες υποδοχής στις χώρες της Ένωσης.

Αξιωματούχοι των Βρυξελλών αναφέρουν ότι η πρόταση έγινε δεκτή παρά την έντονη αντίθεση πολλών χωρών της ανατολικής Ευρώπης στις ποσοστώσεις. Οι χώρες που καταψήφισαν ήταν οι Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Ρουμανία, ενώ η Φινλανδία αποφάσισε να απέχει από την ψηφοφορία.

Μάλιστα, ο Τσέχος υπουργός Εσωτερικών δεν έκρυψε την ενόχλησή του στην απόφαση αυτή. 

Ξανά ημίμετρα

Ωστόσο, το περίφημο σχέδιο είναι μάλλον μια συμβιβαστική λύση η οποία δεν αναμένεται να βελτιώσει ιδιαίτερα την κατάσταση.

Ειδικότερα δεν θα γίνει μετεγκατάσταση και των 120.000 προσφύγων άμεσα, αλλά οι 66.000 θα προστεθούν στους 40.000 που είχαν εγκριθεί από τον Ιούλιο, ενώ οι υπόλοιποι 54.000 δεν θα επανεγκατασταθούν μέχρι του χρόνου. 

Οι πρόσφυγες αυτοί θα προέλθουν από την Ελλάδα και την Ιταλία, ενώ, εκτός από τους Σύρους στο σχέδιο εντάσσονται και οι πρόσφυγες από το Ιράκ και την Ερυθραία. 

Ο τρόπος με τον οποίο θα μοιραστούν δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός, ενώ οι υπουργοί απέρριψαν την πρόταση της Κομισιόν να είναι η μετεγκατάσταση υποχρεωτική. Αντίθετα οι κυβερνήσεις των χωρών θα προσφερθούν εθελοντικά για να δεχθούν πρόσφυγες.

Χαρακτηριστικά μερικά αριθμητικά στοιχεία που δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος και τα ελαττώματα του σχεδίου:

• 500.000: Ο αριθμός των ανθρώπων που πιστεύεται ότι έχουν εκτοπιστεί φέτος από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική εξαιτίας πολέμων και φτώχειας και αναζητούν άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• 350.000: Ο αριθμός των ανθρώπων που θα δικαιούνται άσυλο ή κάποιας μορφής διεθνή προστασία στην Ευρώπη.
• 120.000: Ο αριθμός των προσφύγων που θα φτάσουν στην Ελλάδα, την Ιταλία και ίσως την Ουγγαρία τα επόμενα δύο χρόνια. 
• 40.000: Ο αριθμός των προσφύγων που θα φτάσει στην Ελλάδα και την Ιταλία το 2015-2016 τους οποίους οι χώρες της Ε.Ε. έχουν συμφωνήσει να ανακατανείμουν. 
• 800.000: Ο αριθμός των αιτήσεων για άσυλο που περιμένει η Γερμανία το 2015. 
• 350.000: Ο αριθμός των μεταναστών που έφθασαν στην Ελλάδα φέτος 
• 4 εκατομμύρια: Ο αριθμός των Σύρων προσφύγων στο Λίβανο, Ιορδανία και Τουρκία που ίσως προσπαθήσουν, σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο του ΟΗΕ, να περάσουν στην Ευρώπη. 
• 6.000 ευρώ: Το χρηματικό ποσό που θα λάβουν οι χώρες της Ε.Ε. για κάθε πρόσφυγα που θα συμφωνήσουν να υποδεχθούν από την Ελλάδα, την Ιταλία και ίσως την Ουγγαρία.

Το «τρικ» της Γερμανίας διχάζει την Ε.Ε.

Η απόφαση, ωστόσο, ελήφθη μέσω ενός... τρικ το οποίο δεν χρησιμοποιείται συχνά και ενδέχεται να πυροδοτήσει οργισμένες αντιδράσεις εντός Ε.Ε. (ήδη η Τσεχία εκδήλωσε την ενόχλησή της).
Οι υπουργοί Εσωτερικών επέβαλαν το σχέδιο χρησιμοποιώντας την ψήφο ειδικής πλειοψηφίας, με σκοπό να «σπάσουν» το μπλοκ Τσεχίας, Πολωνίας, Ουγγαρίας, Σλοβακίας.
Παράλληλα, ο εθελοντικός χαρακτήρας για την υποδοχή προσφύγων υιοθετήθηκε για να «μαλακώσει» τη στάση κυβερνήσεων που φοβούνται ότι ένας υποχρεωτικός χαρακτήρας θα δημιουργούσε προηγούμενο για την Κομισιόν ώστε να αποφασίζει τις κατανομές σε μελλοντικές κρίσεις.
Ωστόσο, αυτή η «διάσπαση», αναμένεται να πυροδοτήσει περαιτέρω αντιδράσεις στον τρόπο με τον οποίο η Γερμανία χειρίζεται την προσφυγική κρίση, ενώ πηγές των Βρυξελλών τονίζουν ότι η μέθοδος της ειδικής πλειοψηφίας δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για αμφιλεγόμενα ζητήματα.
Μετά το πέρας της Συνόδου, ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Τόμας ντε Μέιζερ, δήλωσε ότι «Αυτό είναι ένα μέρος της λύσης. Χρειαζόμαστε περισσότερα μέτρα για να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος».
«Οι πρόσφυγες δεν μπορούν να αποφασίσουν σε πια χώρα θέλουν να πάνε. Εάν θέλουν να μετακινηθούν αλλού, θα μεταφερθούν στην πρώτη χώρα της Ε.Ε. στην οποία εντοπίστηκαν» δήλωσε και πρόσθεσε ότι «Αυτό έχει αποφασισθεί με την ψηφοφορία της ειδικής πλειοψηφίας. Για εμάς είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Πολωνία συμφώνησε. Είναι σημαντικό για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Ευχαριστούμε τους Πολωνούς φίλους μας».
Η ανακοίνωση της Κομισιόν Αμέσως μετά το πέρας της Συνόδου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση χαιρετίζοντας την απόφαση των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε..
Η Ε.Ε. αναφέρει ότι «μετά από αυτή την απόφαση η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί, πλέον, να μετεγκαταστήσει συνολικά 160.000 ανθρώπους», ωστόσο, προαναγγέλλει και περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι «οι υπουργοί Εσωτερικών τώρα πρέπει να προωθήσουν και τις υπόλοιπες προτάσεις της Κομισιόν, συμπεριλαμβανομένων της λίστας της Ε.Ε για Ασφαλείς χώρες Καταγωγής, την περαιτέρω αναδιάρθρωση της συνθήκης του Δουβλίνου. Την ίδια ώρα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις ρίζες του προβλήματος. Με αυτό θα ασχοληθεί η αυριανή Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε., οι οποίοι θα συζητήσουν τις άμεσης προτεραιότητας δράσεις».
Πρώτο «όχι» από τη Σλοβακία Το πρώτο «όχι» στο σχέδιο μετεγκατάστασης προσφύγων στις χώρες της Ε.Ε. έρχεται από το Σλοβακία και μάλιστα από τα χείλη του πρωθυπουργού της χώρας.
«Όσο είμαι εγώ πρωθυπουργός, οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις δεν θα εφαρμοστούν στο έδαφος της Σλοβακίας», είπε ο Ρόμπερτ Φίτσο μιλώντας στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του κοινοβουλίου.
Και στο βάθος η Τουρκία Παράλληλα με το σχέδιο για μετεγκατάσταση προσφύγων, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί τρόπους για να παρακινήσει την Τουρκία να κάνει περισσότερα για να κρατήσει Σύρους πρόφυγες στο έδαφός της και να τους αποτρέψει να συνεχίσουν να μεταβαίνουν μαζικά στην Ευρώπη.
Από τη στιγμή που η διχασμένη Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη μαζική εισροή χιλιάδων ανθρώπων η συνεργασία με την Τουρκία αναδεικνύεται σε ζωτικής σημασίας, ωστόσο, οι δύο πλευρές χαρακτηρίζονται από αμοιβαία καχυποψία.
Στόχος της Ε.Ε. είναι να αυξηθεί η χρηματική βοήθεια προς την Τουρκία και σε αντάλλαγμα η Άγκυρα θα δεχθεί να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων, να καταγράψει περισσότερους και να δεχτεί περισσότερους πρόσφυγες που επαναπατρίζονται από την Ευρώπη, να πατάξει τους διακινητές και να αυξήσει τις προσπάθειες της ώστε οι Σύροι πρόσφυγες να μην μεταβαίνουν στην Ελλάδα.
Κατά την άποψη της Τουρκίας, η Ευρώπη μόλις φέτος άρχισε να αντιλαμβάνεται το μέγεθος της κρίσης, ενώ η Τουρκία βρίσκεται στη πρώτη γραμμή για περισσότερα από 4 χρόνια. Η Άγκυρα λέει πως έχει δαπανήσει 7,6 δισεκατομμύρια δολάρια για τη σίτιση, τη στέγαση και την περίθαλψη των προσφύγων, ενώ έχει λάβει μόλις 417 εκατομμύρια δολάρια ως οικονομική βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα.
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ αύριο Τετάρτη, οι Βρυξέλλες θα εξετάσουν την αύξηση της οικονομικής βοήθειας η οποία χορηγείται στην Άγκυρα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ έως τα τέλη του 2016, εκ των οποίων τα δύο τρίτα θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της προβλεπόμενης προενταξιακής ενίσχυσης προς την Τουρκία, ανέφερε η ευρωπαϊκή πηγή. Παράλληλα θα ζητηθεί από τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν ίσο ποσό από τους εθνικούς τους προϋπολογισμούς, προκειμένου να συγκεντρωθεί ένα συνολικό ποσό 2 δισεκ. ευρώ.
Αλλά υπάρχουν αμφιβολίες για το εάν η Τουρκία, η οποία φιλοξενεί πάνω από 2 εκατ. πρόσφυγες, που διαμένουν κυρίως εκτός επισήμων καταυλισμών, είναι σε θέση να τους εμποδίσει να αναζητήσουν καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.
Λιγότεροι από 300.000 πρόσφυγες βρίσκονται σε καταυλισμούς που διαχειρίζεται η κυβέρνηση, με τους υπόλοιπους να ζουν κυρίως με τις δικές τους οικονομίες ανάμεσα στον τουρκικό πληθυσμό, την ώρα που η βοήθεια από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών, που αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστότητας, στερεύει.

Πηγή: efsyn.gr