Βαρουφάκης: Απολύτως μη βιώσιμο το νέο μνημόνιο

Παρέμβαση Γιάνη Βαρουφάκη, Βουλευτή Β’ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, 13η Αυγούστου 2015.

Αναλυτικά η παρέμβασή του:

Το κείμενο του Τρίτου Μνημονίου το οποίο κατέθεσε η κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο αποτελεί την βέλτιστη πιθανή βελτίωση της ταπεινωτικής συμφωνίας του EuroSummit της 12ης Ιουλίου και του αμέσως επόμενου Eurogroup της 13ης Ιουλίου. Διαβάζοντάς το διαβλέπω την μεγάλη προσπάθεια του Υπουργού Οικονομικών και των συνεργατών του να επιφέρουν βελτιώσεις εντός του ασφυκτικού πλαισίου της γενικότερης συνθηκολόγησής μας. Τους αξίζουν εύσημα για αυτό.

Παρόλη την υπεράνθρωπη προσπάθεια τους για να βελτιωθεί το αρχικό κείμενο συμφωνίας, το κείμενο του Τρίτου Μνημονίου περιγράφει ένα απολύτως μη βιώσιμο πρόγραμμα – όπως μη βιώσιμα ήταν και τα προγράμματα των πρώτων δύο Μνημονίων.

Το ότι η συμφωνία είναι μη βιώσιμη διαφαίνεται από μία παράλογη «ακολουθία κινήσεων». Ίσως η μοναδική επιτυχία της διαπραγμάτευσής μας της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουνίου ήταν η διεθνοποίηση της μη βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους, σε πείσμα της προηγούμενης κυβέρνησης και του Eurogroup που επέμεναν ότι ήταν βιώσιμο. Είναι πολύ θετικό ότι σήμερα ακόμα και η ΕΚΤ παραδέχεται πως το δημόσιο χρέος της χώρας δεν είναι βιώσιμο. 

Όμως, παραβιάζει απλούς κανόνες λογικής η πρόβλεψη μιας «ακολουθίας κινήσεων» που: (Α) ξεκινά από την εισαγωγή σκληρών υφεσιακών μέτρων, (Β) προχωρά κατόπιν στην σύναψη δανείου, και (Γ) καταλήγει στην συζήτηση για, αρκετά αργότερα, της ελάφρυνσης του χρέους. Όταν ένα χρέος είναι μη βιώσιμο, η ακολουθία πρέπει να είναι ακριβώς αντίστροφη: Να ξεκινά από το (Γ), να περνά στο (Β) και να καταλήγει στο (Α) – δηλαδή,

• πρώτα πρέπει να αναδιαρθρωθεί το χρέος, ώστε να αποκτήσουν εμπιστοσύνη οι επενδυτές και να δοθεί το επενδυτικό έναυσμα που θα φέρει την ανάπτυξη,η οποία  θα επιτρέψει την αποπληρωμή του εναπομείναντος χρέους
• σε δεύτερη φάση συνάπτεται η νέα δανειακή συμφωνία, με παράλληλη συμφωνία για πρωτογενή πλεονάσματα που μπορούν να είναι τόσο μικρά όσο βαθειά ήταν η αναδιάρθρωση του χρέους, και
• τέλος να αποφασιστούν τα μέτρα (δημοσιονομικά, συνταξιοδοτικά κλπ) που θα αποφέρουν αυτά τα μικρά πρωτογενή πλεονάσματα.

Δυστυχέστατα, πριν την αναδιάρθρωση, πριν ακόμα και το νέο δάνειο, δεσμευτήκαμε σε μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% που εξασφαλίζει την συνέχιση της ύφεσης. Το γεγονός ότι μειώθηκε ο στόχος από το παρανοϊκό 4,5% στο εξωφρενικό 3,5% δεν αποτελεί λόγο για να γιορτάσουμε. Όσο για το επιχείρημα ότι το 3,5% αφορά το 2018 «που είναι μακρυά», δεν αντέχει στην κριτική. Το ίδιο το Τρίτο Μνημόνιο αναφέρει ότι μόλις το 2017 θα υπάρξει ανάκαμψη, κάτι που ελέγχεται για την ακρίβειά του όπως όλες οι μνημονιακές προβλέψεις. Έστω όμως ότι είναι έτσι. Τι σημαίνει ο στόχος του πρωτογενούς 3,5% το 2018; Σημαίνει ότι λέμε στους επενδυτές που σκέφτονται να επενδύσουν το 2016 πως, μόλις έρθει η ανάκαμψη ένα χρόνο μετά, τον αμέσως επόμενο χρόνο το κράτος θα αναγκαστεί σε νέα φοροεπιδρομή ή νέα μείωση της ζήτησης μέσω νέων μεγάλων περικοπών. Ο επενδυτής απλά δεν θα επενδύσει το 2016 ή το 2017 και η προβλεπόμενη ανάκαμψη θα καταλήξει πάλι στάχτες. Το 2018, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι μακρυά αλλά ζει «ανάμεσά μας» και ο στόχος του 3,5% για το 2018 εξαϋλώνει επενδύσεις σήμερα.

Πέραν της μη βιωσιμότητάς της, η συμφωνία είναι έωλη. Ο ΕSM δια στόματος του προέδρου του κ. Regling, όπως και ο κ. Schauble, δήλωσαν ευθαρσώς πως για τον ESM και για την γερμανική κυβέρνηση όρος απαράβατος της σύναψης νέας, μακροπρόθεσμης συμφωνίας-προγράμματος είναι η συμμετοχή του ΔΝΤ. Όμως το προσωπικό του ΔΝΤ έχει ξεσηκωθεί και απειλεί με «εξέγερση» την κα Lagarde αν συμμετάσχει σε νέο πρόγραμμα κράτους του οποίου το χρέος είναι μη βιώσιμο. Απλά να ξέρουμε ότι ψηφίζουμε μέτρα για μια δανειακή σύμβαση που οι ίδιοι οι δανειστές αμφισβητούν!

Προχωρώντας στο ίδιο το κείμενο του Τρίτου Μνημονίου παρατηρώ πως, και αυτό, αποτελεί ένα ναρκοπέδιο ευφημισμών, με καλά καμουφλαρισμένες νάρκες. Π.χ. αναφέρεται στην «δια-γεννεακή διακαιοσύνη» όταν εννοεί «μειώσεις συντάξεων». Μπορώ να σας δώσω σωρό τέτοιων παραδειγμάτων. Ίσως όλοι όσοι από εμάς έχουμε ασχοληθεί με Μνημονιακά κείμενα θα έπρεπε να μαζευτούμε όλοι μαζί και να συγγράψουμε ένα λεξικό TROIKA-SPEAK…

Πριν ολοκληρώσω με δύο μείζονα θέματα που αφορούν την ρήξη που εξείγγηλε ο Πρωθυπουργός με την διαπλοκή, μια προτροπή στην κυβέρνηση: Συμφωνώ με την μείωση των αμυντικών δαπανών, ιδεολογικά και πρακτικά. Όμως, μιας και αυτή η μείωση περιλαμβάνεται σε επίσημη ευρωπαϊκή συμφωνία, μας δίνει μια ευκαιρία να απαιτήσουν οι Υπουργοί των Εξωτερικών και της Άμυνας από τα Ευρωπαϊκα Συμβούλια στα οποία συμμετέχουν την εγγύηση των συνόρων μας από την ΕΕ. Δεν είναι δυνατόν η Γερμανία να έχει ελάχιστα αμυντικά έξοδα σε σχέση με την Ελλάδα για δεκαετίες πριν και μελλοντικά!

Τα δύο μείζονα θέματα που προκύπτουν από το Τρίτο Μνημόνιο έχουν ως εξής:

1. Υπερ-ΤΑΙΠΕΔ – τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση – ΤΧΣ

Ακούω τους συναδέλφους από τα υπουργικά έδρανα να ισχυρίζονται πως το νέο ταμείο διαφέρει από το ΤΑΙΠΕΔ επειδή δεν θα εκποιείται η δημόσια περιουσία αλλά θα αξιοποιείται. Όμως, διαβάζω στο αγγλικό κείμενο (για να μην υπάρχει πρόβλημα με την... μετάφραση) πως η κυβέρνηση δεσμεύεται στο πλήρες πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ όπως εκείνο ίσχυε την 31η Δεκεμβρίου του 2014.

Διαβάζω επίσης ότι για το νέο ταμείο, το Υπερ-ΤΑΙΠΕΔ, προβλέπεται σειρά κατάταξης (seniority) όσον αφορά την χρήση των εσόδων του. Τα πρώτα 25 δις (λες και θα υπάρξουν κι άλλα έσοδα!) θα πάνε στην αποπληρωμή του νέου χρέους το οποίο θα αναλάβει το κράτος για να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, τα «υπόλοιπα» 12,5 δις θα πάνε για το «παλιό» χρέος και ό,τι μείνει, δηλαδή απολύτως τίποτα, για την... ανάπτυξη. 

Τι σημαίνει αυτό κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Σημαίνει πως κάθε περιουσιακό στοιχείο του δημοσίου που πουλιέται θα χρησιμοποιείται για την ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών. Εκεί θα πηγαίνουν τα χρήματα του ελληνικού λαού. Και τι θα παίρνει ο ελληνικός λαός, το δημόσιο, ως αντάλλαγμα;

Προφανώς μετοχές που θα κατατίθενται στο ΤΧΣ, όπως και στην προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση του 2013/4. Αυτές όμως οι μετοχές δεν έχουν ψήφο , όπερ μεθερμηνευόμενο ο πολίτης και το δημόσιο δεν θα έχουν κανέναν έλεγχο στους τραπεζίτες που πήραν τα κεφάλαια αυτά. 

Θα μπορεί το Κοινοβούλιο να νομοθετήσει ώστε οι μετοχές του ΤΧΣ να αποκτήσουν ψήφο στις ΓΣ και στα ΔΣ των τραπεζών; Σε καμία περίπτωση! Όπως ξεκαθαρίζει το Τρίτο Μνημόνιο, η κυβέρνηση δεσμεύεται για την «ενίσχυση της διακυβέρνησης του ΤΧΣ και των τραπεζών» - με άλλα λόγια, σε TROIKA-SPEAK, δεσμεύομαστε να μην αγγίξουμε το νομικό πλαίσιο του ΤΧΣ και των τραπεζών.

Άρα, η πώληση του ΟΛΠ, των αεροδρομίων κλπ θα φέρει έσοδα που θα πάνε στους τραπεζίτες με μηδενικό έλεγχο του δημοσίου πάνω τους. 

2. ΣΔΟΕ – Έλεγχοι – ΓΓΔΕ

Τους μήνες που ήμουν στο υπουργείο, εκκινήσαμε με τον Ειδικό Γραμματέα του ΣΔΟΕ, τον κ. Παναγιώτη Δάνη, έργο μέγιστης  σημασίας για την ουσιαστική συλλογή διαφυγόντων φόρων. Μέσα από αλγοριθμικό έλεγχο και αντιπαραβολή των τραπεζικών κινήσεων των τελευταίων είκοσι ετών και των φορολογικών δηλώσεων που θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος τοου έτους, περιμέναμε εντυπωσιακά αποτελέσματα και εντυπωσιακά έσοδα. 

Η προσπάθεια αυτή προσέκρουε στις «αντιστάσεις» της ημι-αυτόνομης (από τον Υπουργό) Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ). Με πολλές προσωπικές μου πιέσεις, ΣΔΟΕ και ΓΓΣΕ δημιούργησαν κοινή ομάδα εργασίας, υπό τον Υπ.Οικ., με σκοπό την γρήγορη κατάληξη του προγράμματος και την είσπραξη μεγάλων ποσών από την φοροδιαφυγή.

Διαβάζω τώρα στο Τρίτο Μνημόνιο το εξής ανησυχητικό εδάφιο: «Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται στην άμεση νομοθέτηση της μεταφοράς, έως το τέλος Οκτωβρίου 2015, όλες τις δυνατότητες και όλο το προσωπικό του ΣΔΟΕ στην ΓΓΔΕ – καθώς και όλους τους ελέγχους του ΣΔΟΕ από την ψήφιση του Ν. 4321/2015 (Σημ. Ο οποίος έδωσε στον ΣΔΟΕ αυτή την αρμοδιότητα, σε πείσμα της τρόικας.)

Είναι εντυπωσιακή η σπουδή της τρόικας να καταργήσει τον ΣΔΟΕ μόλις ετοιμάζεται να ολοκληρώσει αυτό το μέα έργο. Αν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, χάσουμε αυτή την μοναδική ευκαιρία να τιμωρήσουμε φοροδιαφυγή δεκαετιών παραδίδοντας τον ΣΔΟΕ σ’ ένα από τα φέουδα που διατηρεί, και ενισχύει, η τρόικα στο ελληνικό κράτος, είμαστε άξιοι της τύχης μας.

Πηγή: thepressproject.gr