Βαρουφάκης: «Υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο του ευρώ»

Σε σημερινό άρθρο του στους Financial Times o Γιάνης Βαρουφάκης μιλάει για τα θεμέλια της ευρωζώνης που κρύβουν κάτι παράδοξο και δίνει απαντήσεις για το ηχητικό που ήρθε στο φως της δημοσιότητας επειδή ο ίδιος χορήγησε την άδεια «ως μια δέσμευση στην απεριόριστη και πλήρη διαφάνεια».

Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο του τέως υπουργού Οικονομικών

«Ένα παράδοξο κρύβεται στα θεμέλια της ευρωζώνης.

Οι κυβερνήσεις οι εντός της νομισματικής ένωσης δεν έχουν Κεντρική Τράπεζα που να προσέχει τα νώτα τους, ενώ η Κεντρική Τράπεζα δεν έχει μια κυβέρνηση να την υποστηρίζει.

Αυτό το παράδοξο δεν μπορεί να εξαλειφθεί χωρίς θεμελιώδεις θεσμικές αλλαγές. Αλλά υπάρχουν βήματα που μπορούν να κάνουν οι χώρες-μέλη για να βελτιώσουν μερικές από τις αρνητικές επιπτώσεις.

Ένα από αυτά που μελετήσαμε στη διάρκεια της θητείας μου στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών είχε επικεντρωθεί στη χρόνια έλλειψη ρευστότητας του οικονομικά πιεσμένου δημόσιου τομέα και τις επιπτώσεις της στον ιδιωτικό τομέα που υποφέρει επί μακρόν.

Δεδομένης της απουσίας μιας κεντρικής τράπεζας για να υποστηρίξει τις προσπάθειες του κράτους, οι καθυστερούμενες οφειλές προς τον ιδιωτικό τομέα (και προς άτομα και προς επιχειρήσεις) ήταν μονίμως αποπληθωριστικές από το 2008.

Στην πραγματικότητα, οι καθυστερούμενες οφειλές -λόγω των σημαντικά καθυστερούμενων επιστροφών από τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος και τις πληρωμές στους προμηθευτές- συνεχώς ξεπερνούσαν το 3% του ΑΕΠ για πέντε χρόνια. Ταυτόχρονα, το αποτέλεσμα της ανατροφοδότησης ενίσχυε τις καθυστερούμενες οφειλές φόρων, οι οποίες με τη σειρά τους ενίσχυαν τον κύκλο της γενικής έλλειψης ρευστότητας.

Η απλή ιδέα μας ήταν να επιτρέψουμε την πολυμερή ματαίωση των καθυστερούμενων οφειλών μεταξύ του κράτους και του ιδιωτικού τομέα, χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα ηλεκτρονική πλατφόρμα πληρωμών της εφορίας.

Θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας αποθεματικός λογαριασμός ανά αριθμό φορολογικού μητρώου, ο οποίος θα πιστωνόταν με τις οφειλές του κράτους προς το συγκεκριμένο άτομο ή οργανισμό. Οι κάτοχοι των φορολογικών αυτών μητρώων θα μπορούσαν να μεταφέρουν πιστώσεις από αυτόν τον αποθεματικό λογαριασμό τους είτε στο κράτος (αντί για πληρωμές φόρων) είτε σε οποιονδήποτε άλλο φορολογικό αποθεματικό λογαριασμό.

Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι η Εταιρεία Α έπρεπε να εισπράξει 1 εκατομμύριο ευρώ από το κράτος και χρωστούσε 30.000 σε έναν υπάλληλό της, συν άλλα 500.000 ευρώ σε μια Εταιρεία Β, η οποία την προμήθευε με αγαθά και υπηρεσίες.

Ο υπάλληλος και η Εταιρεία Β επίσης χρωστούσαν με τη σειρά τους 10.000 και 200.000 ευρώ στο κράτος σε φόρους.

Σε αυτή την περίπτωση το προτεινόμενο σύστημα θα επέτρεπε την άμεση κατάργηση καθυστερούμενων οφειλών ύψους 210.000 ευρώ.

Ξαφνικά η ελληνική οικονομία θα αποκτούσε ένα σημαντικό βαθμό ελευθερίας μέσα στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση.

Σε μια δεύτερη φάση, που δεν είχαμε χρόνο να εξετάσουμε σωστά, εφαρμογές έξυπνων κινητών και κάρτες θα προσέθεταν ένα βαθμό ευελιξίας και προσβασιμότητας μιας διασφαλισμένης ευρείας επιλογής.

Το σύστημα πληρωμών θα μπορούσε να αναπτυχθεί έτσι ώστε να υποκαταστήσει την απουσία μιας πλήρως λειτουργικής κρατικής αγοράς χρέους, ειδικά σε μια περίοδο πιστωτικής κρίσης που έχει πλήξει την Ελλάδα από το 2010.

Ο ιδιωτικός τομέας θα μπορούσε να αγοράσει μονάδες (πόντους) από το διαδικτυακό σύστημα της εφορίας μέσω των τραπεζικών του λογαριασμών και να τους προσθέσει στον αποθεματικό λογαριασμό του. Και αυτές οι μονάδες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, ας πούμε, μετά από ένα χρόνο για να σβηστούν μελλοντικές φορολογικές οφειλές με έκπτωση (της τάξεως για παράδειγμα του 10%).

Όσο οι συνολικές φορολογικές μονάδες, καλύπτοντας πλήρως και το μέγεθός τους ήταν πλήρως διαφανές, το αποτέλεσμα θα ήταν μια δημοσιονομικά υπεύθυνη αύξηση της κρατικής ρευστότητας και μια πιο γρήγορη επιστροφή στις αγορές, στις οποίες κυβερνήσεις όπως αυτή της Ελλάδας είχαν χάσει την πρόσβαση.

Καθώς παρέδιδα τα ηνία του υπουργείου Οικονομικών στον φίλο μου Ευκλείδη Τσακαλώτο την 6η Ιουλίου, παρουσίασα μια πλήρη αναφορά για τα σχέδια του υπουργείου,τις προτεραιότητες και τα επιτεύγματα στην διάρκεια της πεντάμηνης θητείας μου.

Το νέο σύστημα πληρωμών που αναφέρω εδώ ήταν μέρος αυτής της παρουσίασης. Κανένα μέλος του Τύπου δεν το πρόσεξε.

Αλλά όταν μια μεταγενέστερη τηλεφωνική συζήτηση με ένα μεγάλο αριθμό διεθνών επενδυτών, που οργάνωσε ο φίλος μου Νόρμαν Λαμόντ και ο Ντέιβιντ Μάρς του Οfficial Μonetary Αnd Financial Institutions Forum (OMFIF), διέρρευσε παρά τους κανονισμούς του Chatham House που είχαν συμφωνηθεί με τους ακροατές, ο Τύπος έκανε πάρτι.

Δεσμευμένος στην απεριόριστη ειλικρίνεια και πλήρη διαφάνεια, έδωσα την άδεια στο OMFIF να δώσει στη δημοσιότητα τη μαγνητοφώνηση.

Παρότι καταλαβαίνω τον ενθουσιασμό του Τύπου που απορρέει από στοιχεία αυτής της συζήτησης, όπως το να εξεταστούν ανορθόδοξοι τρόποι πρόσβασης στα συστήματα του δικού μου υπουργείου, μόνο ένα είναι το ουσιαστικό στοιχεία σε ό,τι αφορά το δημόσιο συμφέρον.

Υπάρχει ένας τερατώδης περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας που έχει επιβληθεί από την τρόικα των δανειστών στους Έλληνες υπουργούς, στους οποίους αρνούνται την πρόσβαση στα τμήματα εκείνα των υπουργείων τους που είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή καινοτόμων πολιτικών.

Όταν η απώλεια της κυριαρχίας, λόγω του μη βιώσιμου κρατικού χρέους, παράγει υποδεέστερες πολιτικές σε χώρες που ήδη βρίσκονται υπό πίεση, γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο του ευρώ».

Πηγή: efsyn.gr