Ποιοί (πρέπει να) φοβούνται τη χρεοκοπία της Ελλάδας;

Ποιοί και πόσα κινδυνεύουν να χάσουν, εάν η Ελλάδα οδηγηθεί τελικώς σε χρεοκοπία απέναντι στο ΔΝΤ (κάτι που απαιτεί πολλά στάδια έως ότου συμβεί) ή και αν ακόμη οδηγηθεί εκτός ευρωζώνης; Το ερώτημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, γιατί η απάντηση σ΄αυτό, μπορεί εν πολλοίς να κρίνει και την έκβαση της αντιπαράθεσης με τους πιστωτές.

Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει σε ρεπορτάζ της, η βρετανική εφημερίδα Guardian, στο τέλος του 2014 οι τρεις βασικοί πιστωτές της Ελλάδας βαρύνονταν με περισσότερο από το 75% του ελληνικού χρέους-κυρίως χώρες της ευρωζώνης. Οι χώρες αυτές είναι άμεσα εκτεθειμένες στον κίνδυνο στάσης πληρωμών από την Ελλάδα, λόγω διμερών δανείων και λόγω των χρημάτων που έχουν διαθέσει στο EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας). Η έκθεση αυτή φθάνει τα 195 δισεκατομμύρια ευρώ και αντιπροσωπεύει το 61,5% του ελληνικού χρέους.

Αλλά εκτός από την άμεση έκθεση, υπάρχει και η έμμεση έκθεση των χωρών της ευρωζώνης στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων που εφαρμόζει η ΕΚΤ και στο οποίο το χρέος της Ελλάδας φθάνει τα 28 δισεκατομμύρια ευρώ.

Τέλος, υπάρχει και η έκθεση στις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες έχουν δανεισθεί περισσότερα από 80 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω της έκτακτης χρηματοδότησης του ELA.
Η συνολική έκθεση των χωρών της ευρωζώνης στο ελληνικό χρέος, σύμφωνα με μελέτη της Barclays Research  φθάνει το 3,3% του ΑΕΠ της ευρωζώνης. Και βέβαια, οι μεγαλύτερες χώρες της ευρωζώνης-Γερμανία και Γαλλία- είναι και οι περισσότερο εκτεθειμένες. Ομως, ανάλογα με το μέγεθος της κάθε οικονομίας, το πλήγμα μπορεί να είναι μεγαλύτερο για μικρότερες χώρες της ευρωζώνης, όπως η Σλοβενία και η Μάλτα ή επίσης για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία που οι οικονομίες τους είναι πιο εύθραυστες.

Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Δεν είναι, φυσικά, μόνο οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας που θα υποστούν πλήγμα σε περίπτωση χρεοκοπίας. Είναι και φορείς του ιδιωτικού τομέα, όπως οι τράπεζες.
Από το 2010 που η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο, οι ξένες τράπεζες περιόρισαν δραστικά την έκθεσή τους σε ελληνικά ομόλογα. Η έκθεση των τραπεζών της ευρωζώνης απέναντι στην Ελλάδα κορυφώθηκε το 2008 -όταν έφθασε τα 128 δισεκατομμύρια ευρώ- αλλά περιορίσθηκε στα 12 δισεκατομμύρια ευρώ το  Σεπτέμβριο του 2013. Η έκθεση των βρετανικών τραπεζών έφθανε τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ το Μάρτιο του 2008 και είχε περιορισθεί στα 4,3 δισεκατομμύρια το Δεκέμβριο του 2012. Και η έκθεση των αμερικανικών τραπεζών ήταν περίπου 14 δισεκατομμύρια ευρώ το Σεπτέμβριο του 2009 και είχε μειωθεί στα 2,5 δισεκατομμύρια στο τέλος του 2012.

Ομως, στοιχεία από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) αποκαλύπτουν ότι η έκθεση αμερικανικών και βρετανικών τραπεζών έναντι του ελληνικού χρέους έχει αυξηθεί το τελευταίο διάστημα. Το Δεκέμβριο του 2014 , οι συνολικές απαιτήσεις των αμερικανικών τραπεζών έναντι της Ελλάδας έφθαναν τα 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ και των βρετανικών τραπεζών τα 9,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ακόμη και οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν αυξήσει την έκθεση τους στο ελληνικό χρέος, σε σύγκριση με το ναδίρ του 2012. Η έκθεση των γερμανικών τραπεζών , από 3,9 δισεκατομμύρια ευρώ που είχε πέσει στο τέλος του 2012 (σε σύγκριση με πάνω από 30 δις που έφθανε μόλις δύο χρόνια νωρίτερα) είχε αυξηθεί και πάλι στα 10,9 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του περασμένου έτους. Αύξηση, αλλά σε μικρότερη κλίμακα, έχει σημειώσει το ίδιο διάστημα και η έκθεση των ολλανδικών και ιταλικών τραπεζών. Μικρότερη, συγκριτικά, παραμένει η έκθεση των γαλλικών τραπεζών που ξεπερνούσε τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ πριν από πέντε χρόνια. Στη συντριπτική πλειοψηφία, η έκθεση αυτή συνδέεται με τις ελληνικές τράπεζες. Και στην περίπτωση αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη, είναι άγνωστο με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να ανακτηθούν αυτά τα κεφάλαια.

ΤΟ ΔΝΤ

Εξετάζοντας την «ακτινογραφία» του ελληνικού χρέους δεν μπορεί να παραβλεφθεί και το χρέος προς το ΔΝΤ, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του συνόλου. Αν και η Ελλάδα είναι από τους μεγαλύτερους οφειλέτες του Ταμείου, η έκθεση του ΔΝΤ είναι σχετικά περιορισμένη για το μέγεθος των πόρων του. Αλλά το Ταμείο , ως ο παλαιότερος πιστωτής, είναι αυτό που πρέπει να εξοφληθεί πρώτο. Η έκθεση της κάθε χώρας-μέλους στο ΔΝΤ ποικίλει, αναλόγως των ποσοστώσεων.

Αυτή είναι,  κατ’ αρχήν, η εικόνα με βάση τους αριθμούς, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη παράπλευρες απώλειες- οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές!

Πηγή: tvxs.gr