Και στο Άσυλο Ανιάτων, για όλα φταίνε οι εργαζόμενοι

Πώς έφτασε ένα πλούσιο κληροδότημα με μεγάλες δωρεές και διαχρονικές ενισχύσεις από τα δημόσια ταμεία να έχει σήμερα απλήρωτους επί 22 μήνες τους εργαζόμενούς του, να βρίσκεται ένα βήμα πριν από το κλείσιμο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους αφημένους στη μοίρα τους ευάλωτους πολίτες; Μια μέρα πριν από την εκδίκαση της μήνυσης που έχουν υποβάλει η πρόεδρος και μέλη του Δ.Σ. του Ασύλου Ανιάτων προς δύο εκπροσώπους των εργαζομένων, η «Εφ.Συν.» ανοίγει τον φάκελο του συγκεκριμένου νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου.

Βασιλική «φιλανθρωπία»

Το Ασυλο Ανιάτων, όπως οι περισσότεροι από αυτούς τους οργανισμούς, χρονολογείται από την εποχή της «φιλάνθρωπης» και με το πολιτικό αζημίωτο δράσης της Φρειδερίκης. Πρόκειται για ακόμα ένα ίδρυμα που λειτουργεί ανεξέλεγκτα στη βάση της... φιλοσοφίας: δημόσιο στα έσοδα-ιδιωτικό και χωρίς έλεγχο στα έξοδα.

Κατά καιρούς φτάνουν στη δημοσιότητα οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης σε αυτά τα ιδρύματα (παιδιών, αναπήρων, αρρώστων, ηλικιωμένων), οι σπατάλες και τα σκάνδαλα, για να τελειώσουν όλα αμέσως μετά κάτω από την απειλή ότι θα σταματήσουν οι έστω και ελάχιστες φροντίδες και οι χρήστες των δομών μαζί με το προσωπικό θα μείνουν στον δρόμο. Η κάθε κυβέρνηση αναγκάζεται να κάνει πίσω στους ελέγχους και να δώσει κι άλλες ενέσεις ρευστότητας, ενώ βοηθητικές νομοθετικές πρωτοβουλίες ανακυκλώνουν διαχρονικά το πρόβλημα.

Από τις 14 εκθέσεις Ρακιντζή για ελέγχους σε ιδρύματα, οι 12 παρέμειναν στα αζήτητα. Τα ιδρύματα αυτά εισπράττουν κατά κανόνα και κρατικό χρήμα από πολλές τσέπες: ΕΣΠΑ, υπουργείο Εργασίας-ειδικές επιδοτήσεις, υπ. Υγείας-ΕΟΠΥΥ, υπουργείο Εσωτερικών (Περιφέρειες-ΟΤΑ). Αυτά όλα συν τα κληροδοτήματα, τις ευεργεσίες και τις δωρεές...

Ενας κυκεώνας γραφειοκρατίας, σχέσεων διαπλοκής διοικήσεων με κυβερνητικούς παράγοντες, υποθέσεων ανεξέλεγκτων από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, αδιαφάνεια και σπατάλη, χρέη και απειλές αναστολής λειτουργίας συνθέτουν την εικόνα στο Ασυλο Ανιάτων. Ποιος άραγε φταίει και ποιος τελικά πληρώνει;

Η πρόσφατη ιστορία

Στις εγκαταστάσεις των 9 στρεμμάτων ενός πραγματικά όμορφου τόπου στην Κυψέλη «φιλοξενούνται» οι 175 ανίατοι ασθενείς με τη φροντίδα των 100 εργαζόμενων. Το Ασυλο Ανιάτων (Α.Α.) διαθέτει πάνω από 1.000 ακίνητα, λειτουργεί χωρίς άδεια ίδρυσης και λειτουργίας από το 1893 -όπως άλλα αντίστοιχα ιδρύματα- και φυσικά χωρίς δημόσιο έλεγχο. Διοικείται από 15μελές Δ.Σ. που διορίζει και την 11μελή διοικούσα επιτροπή στο «αδελφό» Ιδρυμα Περίθαλψης Χρόνιων Παθήσεων. Το Α.Α. συνέστησε το 1972 το «αδελφό» αυτό ίδρυμα, παραχωρώντας του κυριότητα και νομή του οικοπέδου και των εγκαταστάσεων που λειτουργούν στην Κυψέλη. Το ΙΠΧΠ ελέγχεται από το υπ. Υγείας.

■ 2012. Από τον Απρίλιο, όταν άρχισαν να διαφαίνονται και τα πολύ σοβαρά προβλήματα λειτουργίας, πρόεδρος των δύο ιδρυμάτων είναι η Ιωάννα Ηλιάδη, πρώην γ.γ. του ιδρύματος από το 2009. Πριν ασχοληθεί με το ίδρυμα, ήταν στέλεχος οικογενειακής τεχνικής εταιρείας (Αιγεύς Τεχνική Α.Ε.), με λογιστή τον Α. Συμωνετάτο.

Ο τελευταίος είναι ιδρυτικό μέλος λογιστικής εταιρείας και εταιρείας ορκωτών λογιστών (Grand Solutions A.E.), της οποίας η αρχική επωνυμία ήταν Grant Thornton Consulting A.E., όπου υπήρξε επίσης στέλεχος. Αυτήν ακριβώς την εταιρεία επέλεξε η πρόεδρος τον Ιούνιο να ελέγξει τα ιδρύματα. Ολοκληρώνοντας τελικά τον έλεγχο, η εταιρεία πρότεινε... βελτιώσεις στα λογιστήρια των ιδρυμάτων.

Οι απλήρωτοι επί 5 μήνες εργαζόμενοι δήλωσαν ότι η εταιρεία πληρώθηκε με 17.220 ευρώ για τον συγκεκριμένο έλεγχο. Την ίδια περίοδο, όμως, η οικονομική επιθεωρήτρια Λαμπρινή Τσίρη, εκτελώντας έλεγχο διαχείρισης της διαθήκης του δωρητή Ν. Σπέντζα, διαπιστώνει με πόρισμα 160 σελίδων παρατυπίες, έλλειψη διαφάνειας, κακοδιαχείριση, αλλά και ενδεχόμενες κακουργηματικές πράξεις στη διοίκηση του Ασύλου.

Διαπιστώνει ζημία πάνω από 10 εκατ. ευρώ, λόγω κακής διαχείρισης των μισθωμάτων της συγκεκριμένης κληρονομιάς από τη διοίκηση του Ιδρύματος που ήταν τότε εκτελεστής της διαθήκης. Η επιθεωρήτρια προτείνει τότε στο υπ. Οικονομικών να διατάξει αμέσως οικονομικό, διαχειριστικό και φορολογικό έλεγχο προς διασφάλιση και των συμφερόντων του Δημοσίου, ενώ ο νέος εκτελεστής της διαθήκης ζητάει να παραστεί το Δημόσιο, λόγω ζημίας που υπέστη, ως πολιτική αγωγή στη δίκη.

Η διοίκηση τελικά τον Αύγουστο, αφού προσλαμβάνει εξωτερική λογιστική εταιρεία, έξι μήνες μετά απολύει τους λογιστές του ιδρύματος, ενώ υποστηρίζει ότι το οικονομικό πρόβλημα οφείλεται στην καθυστέρηση καταβολής οφειλών από τον ΕΟΠΥΥ.

Προσλαμβάνει επίσης γενικό διευθυντή έναν χημικό μηχανικό με αμοιβή μηνιαία πάνω από 5.000 ευρώ, αλλά και λογιστές, δικηγόρους και επικοινωνιολόγους, αφήνοντας ακάλυπτο το μειωμένο νοσηλευτικό προσωπικό. Εξάλλου, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, «δεν υπάρχει καμία μέριμνα για είσπραξη οφειλομένων από ανείσπρακτες υποχρεώσεις, ενώ τεράστια περιουσία παραμένει αναξιοποίητη».

2013. Πλήθος δημοσιευμάτων κάνουν λόγο για την πρόθεση εκποίησης της τεράστιας περιουσίας του Ασύλου από τη διοίκησή του. Ρεπορτάζ της Ντάνι Βέργου στην «Εφ.Συν.» (17/7/2013) αναφέρει τις διαπιστώσεις της Περιφέρειας Αττικής για σωρεία παρανομιών στο Α.Α., που κοινοποίησε και στον γενικό επιθεωρητή, ενώ δεν υπήρχε καν άδεια λειτουργίας του ιδρύματος. Για τρομακτικές μειώσεις σε προσωπικό, μη καταβολή μισθών, κλείσιμο τμημάτων νοσηλείας και υποσιτισμένους ασθενείς κάνει λόγο το «Εθνος».

Και όλα αυτά, ενώ το πρώτο τετράμηνο του 2013 το ίδρυμα έχει εισπράξει 2,4 εκατ. ευρώ και τον Ιούλιο άλλες 400.000 ευρώ από τον ΕΟΠΥΥ. Οι αναφορές των εργαζομένων με παράκληση για έλεγχο παραμένουν στο συρτάρι του Αδωνη Γεωργιάδη. Οι ορκωτοί λογιστές της Grant Thornton υπογράφουν «με επιφύλαξη» τον ισολογισμό του Α.Α. και δηλώνουν «αδυναμία έκφρασης γνώμης» για το ΙΠΧΠ, λόγω αδυναμίας κτήσης επαρκών και κατάλληλων ελεγκτικών τεκμηρίων για θεμελίωση ελεγκτικής γνώμης.

■ 2014. Στις 25 Φεβρουαρίου η διοίκηση στέλνει εξώδικο, απειλώντας με κλείσιμο τα δύο ιδρύματα λόγω αδυναμίας, επικαλούμενη και τη γνωμοδότηση της Grant Thornton, η οποία ωστόσο αναφερόταν ρητά στις τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης της καθαρής θέσης του Ασύλου για την αντιμετώπιση των δυσκολιών. Στις 4 Απριλίου, με επείγον έγγραφο προς το ΣΔΟΕ, ο επιθεωρητής Λ. Ρακιντζής επισημαίνει τη μεγάλη καθυστέρηση στη διενέργεια ελέγχων σχετικά με το Ασυλο και ζητάει να ολοκληρωθούν με άμεση ενημέρωσή του.

Οι εργαζόμενοι δημοσιοποιούν το θέμα, ενώ το γερμανικό περιοδικό «Focus» με αναλυτικό ρεπορτάζ εκθέτει την αδιανόητη διαχείριση του Ασύλου με την τεράστια περιουσία και τη δικαστική ασυλία των μελών του. Η διοίκηση τότε θεώρησε ότι οι ισχυρισμοί των εργαζομένων περί κλεισίματος και εκποίησης της τεράστιας περιουσίας έβλαψε τη φήμη της, ενώ την ίδια στιγμή το δικό της εξώδικο είχε ακριβώς αυτό το περιεχόμενο.

Με... εντολή Σαμαρά

Αποτέλεσμα, όμως, όλων αυτών είναι η κατάθεση και ψήφιση από την κυβέρνηση Σαμαρά του Νόμου 4262/2014 (διά χειρός του τότε υφ. Πρόνοιας Β. Κεγκέρογλου) που προβλέπει την υπογραφή Συμφώνου Εξυγίανσης, με ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς, ενώ αναστέλλεται η ποινική δίωξη και η εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών (Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης). Επίσης αναστέλλονται οι -κατά του φορέα και κάθε άλλου συνυπόχρεου με αυτόν προσώπου- πάσης φύσεως πράξεις διοικητικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ παράλληλα προβλέπεται μείωση των ήδη μειωμένων μισθών των εργαζομένων.

Με αναφορά του στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ευτ. Κουτζαμάνη, ο Λ. Ρακιντζής χαρακτηρίζει τον Ν. 4262/2014 «Επιχείρηση ασυλίας επωνύμων» («Αυγή»). Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τον Ν. 4262, η διοίκηση του Ασύλου αναγορεύει επίτιμα μέλη του ιδρύματος τους θερμούς υποστηρικτές της, Αντώνη Σαμαρά (τον οποίο και βραβεύει) και Γιάννη Στουρνάρα.

Παρόντες στην τιμητική εκδήλωση οι Β. Κεγκέρογλου, Α. Γεωργιάδης, Σ. Βούλτεψη, στους οποίους η πρόεδρος του Α.Α. προσέφερε δώρα. Μιλώντας στην εκδήλωση, η Ιωάννα Ηλιάδη αναφέρει ότι «στο νέο νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει πρόνοια για ευνοϊκή ρύθμιση των χρεών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς σε βάθος χρόνου», καθώς και ότι «ανεστάλησαν οι ποινικές διώξεις των μελών του Δ.Σ. για τα χρέη αυτά». Ηταν η τρίτη φορά που ο Αντώνης Σαμαράς είχε βοηθήσει το ίδρυμα, αρχικά επαναφέροντας το ρεύμα που κόπηκε λόγω χρεών και μετά εξαιρώντας το Ασυλο από τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου για το clawback, όπως έγραφε τότε η «Καθημερινή».

Υπεραισιόδοξο σχέδιο

Τον Οκτώβριο, ο Δήμος Αθηναίων ορίζει με βάση τον Νόμο 3852/2010 την Ε. Χαλβατζά ως επίτροπο στο Α.Α., μια και η προηγούμενη επίτροπος Μ.Λ. κατέληξε να γίνει γενική γραμματέας του ιδρύματος. Τελικά, η μελέτη εξυγίανσης γίνεται από τη γνωστή εταιρεία Grant Thornton, κινείται μεταξύ των στόχων για εύρωστη λειτουργία, περιορισμό σπατάλης, κούρεμα υποχρεώσεων στους πιστωτές, ρύθμιση οφειλών στα ταμεία και στο Δημόσιο με δόσεις, βραχυπρόθεσμα δάνεια, οργανωμένες επαφές για δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ διοίκησης και δημοσιογράφων (!), αξιολόγηση του προσωπικού, αύξηση του αριθμού των ασθενών και όλα εκείνα που βλέπουμε κατά εκατοντάδες σε σχέδια «εξυγιάνσεων» επιχειρήσεων τα τελευταία πέντε χρόνια της κρίσης. Μάλιστα, το σχέδιο θα παρακολουθείται από εξωτερικούς συνεργάτες του Ιδρύματος που θα δίνουν αναφορά στη διοίκηση και «έκτακτα και όποτε ζητηθεί στα όργανα της πολιτείας».

Το πραγματικά ενδιαφέρον στοιχείο αυτού του άκρως «αισιόδοξου» σχεδίου είναι η καταγραφή της απίστευτης περιουσίας που διαθέτει το Ασυλο σε αναξιοποίητα ακίνητα και εκτάσεις. Η μελέτη υπολογίζει αστρονομική, με βάση ακόμα και τα ευρωπαϊκά δεδομένα, απόδοση των ακινήτων... στο μέλλον, ενώ επισημαίνει την αναγκαιότητα μηχανοργάνωσης. Θεωρεί αναγκαία τη δημιουργία φυλλαδίου που θα παρουσιάζει την ιστορία του ασύλου και θα κυκλοφορήσει σε μεγάλο τιράζ. Αραγε, με αυτό θα ταϊστούν και οι ανίατοι;

Αναπόσπαστη προσδοκία: η ενίσχυση με δωρεές από τους Ελληνες εφοπλιστές και επιχειρηματίες. Το σχέδιο εξυγίανσης που υπέβαλε η διοίκηση του Α.Α. για έγκριση στο υπ. Πρόνοιας προέβλεπε οι δεδουλευμένοι μισθοί που οφείλει στους εργαζόμενους να εξοφληθούν έπειτα από δύο χρόνια και παραίτηση των εργαζομένων από το δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη για διεκδίκησή τους. Οπως ήταν φυσικό, ξεσήκωσε διαμαρτυρίες των -υπό κούρεμα αποδοχών- σκληρά εργαζομένων που με αλλεπάλληλα διαβήματα και εξώδικα από τις 5/12/2014 ζητούν την απόσυρσή του και αναγκάζουν τον τότε υφυπουργό Β. Κεγκέρογλου να διακόψει τη διαδικασία έγκρισης του σχεδίου.

■ 2015. Η διοίκηση του Α.Α. ανακοινώνει ότι «αφότου ανέλαβε καθήκοντα, ανέθεσε τον έλεγχο των αιτιάσεων αυτών (σ.σ. για κακοδιαχείριση κ.λπ., από τον εκτελεστή διαθήκης Σπέντζα και την επιθεωρήτρια) στην ελεγκτική εταιρεία Grant Thornton, η οποία, αφού εξέτασε τα οικονομικά στοιχεία των δυο τελευταίων δεκαετιών (1990-2012) της σχετικής κληρονομίας, που συνίσταται από ακίνητο αντικειμενικής αξίας 2,6 εκατ. ευρώ περίπου, τεκμηρίωσε τα εξής: Οι ισχυρισμοί περί δήθεν φοροδιαφυγής δεν ευσταθούν και οι υπέρογκες αξιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ είναι απολύτως ατεκμηρίωτες».

Το έγγραφο αυτό αποστέλλει η διοίκηση του Ιδρύματος και στη σημερινή αν. υπουργό Πρόνοιας, Θεανώ Φωτίου, η οποία καλείται τώρα μαζί με την Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Αθηναίων, αλλά και το υπουργείο Υγείας να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά που άναψε η μακροχρόνια «ιδιωτική» και όχι δημόσια διαχείριση οργανισμών και ευαγών ιδρυμάτων, πολλά εκ των οποίων -αντί να περιθάλπουν με τις τεράστιες περιουσίες που διαθέτουν- συνιστούν πόλους αυθαιρεσιών, αδιαφάνειας και κακοδιοίκησης χωρίς συνέπειες. Μοναδική λύση γι’ αυτό το καθεστώς αδιαφάνειας θα ήταν ένα ΕΣΥ και για την Πρόνοια, όπου όλα αυτά τα ιδρύματα θα μπουν επιτέλους κάτω από τον δημόσιο έλεγχο, υπηρετώντας στ’ αλήθεια τους ευάλωτους πολίτες.

*Την Πέμπτη έχει συγκληθεί έκτακτη γενική συνέλευση των μελών του Δ.Σ. του Ασύλου με θέμα μεταξύ άλλων (ξανά) την παύση λειτουργίας και τη διάλυση του ιδρύματος.

Συντάκτης: Αντα Ψαρρά 

Πηγή: efsyn.gr